Lajmet

​“E drejta për të vërtetën-viktimat pa emër”, dokumentohen historitë e 345 viktimave të dhunës seksuale

Published

on

Më shumë se dy dekada pas luftës, është vështirë ende të dokumentohen krimet e luftës, e në veçanti të atyre që kanë përjetuar dhunë seksuale. Madje, për një gjë të tillë nuk ka pasur as iniciativë institucionale, megjithatë ende gratë e burrat hezitojnë të flasin si shkak i stigmës ndaj tyre.

QKRMT ka publikuar sot raportin “E drejta për të vërtetën-viktimat pa emër”, ku janë dokumentuar historitë e më shumë se 340 të mbijetuarve. 22 për qind prej tyre kanë treguar se dhunimi ka ndodhur në shtëpinë e tyre, 13 nga gratë kanë mbetur shtatzënë. Ndërsa, vetëm 13 kanë paraqitur rastet në institucione të drejtësisë.

Viktimave të cilat pjesë e dokumentimit të historisë së tyre në këtë raport, deri më tani statusi iu është njohur vetëm 194 personave, 61 raste janë në pritje, ndërsa 28 rasteve u është refuzuar statusi.

Drejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT), Feride Rushiti ka theksuar se kjo është një iniciativë për të vën gur- themelin për dëshminë e një të vërtete zyrtare. Sipas saj, historia e re nuk mund të shkruhet pa prezencën e zërave të heshtur tash e më shumë se dy dekada.

“Dy dekada pas luftës, Kosova ende ka vështirësi në adresimin e krimeve të luftës. Pra, ka munguar një dokumentim i mirëfilltë i krimeve të luftës, e në veçanti krimeve të dhunës seksuale të luftës. Prandaj, QKRMT në bashkëpunim me organizata e licencuara që kemi prezent këtu, ka filluar iniciativën e dokumentimit të këtyre krimeve, në kuadër të projektit zviceran “Rritja e angazhimit për drejtësi tranzicionale në Kosovë”. Duke i dhënë një rëndësi të veçantë krimeve të dhunës seksuale gjatë luftës. Në mungesë të një iniciative në nivel nacional, qoftë në institucioneve kosovare por edhe mekanizmave ndërkombëtarë, e kemi parë më se të nevojshme që qendra jonë në bashkëpunim me qendrat tona të fillojmë këtë iniciativë”, ka thënë ajo.

Rushiti ka shtuar se shumë gra dhe burra të cilët përjetuan këtë krim, më nuk jetojnë edhe për shkak të vuajtjeve dhe sëmundjeve të shumta.

Ambasadori i Zvicrës në Kosovës, Thomas Kolly tha se të mbijetuarat po përjetojnë padrejtësi të dyfishtë, meqë ende po përballen me stigmatizim edhe nga familja e ngushtë.

“Statusi i të gjitha të mbijetuarve viktimave nga dhuna seksuale duhet të njihet. Ligji aktual nuk është i kompletuar, për arsye se mbulon vetëm një periudhë të kufizuar kohore. Ky ligj duhet të amandamentohet që të gjithë viktimat, pavarësisht momentit të krimit, të kenë mundësi të aplikojnë për atë se çfarë atyre ju takon. Përballja e tij me të vërtetën dhe stigmatizimit është ekstrem e vështirë, por mënyra e vetme që të arrihet të shërohet plaga. Ky proces i shërimit të plagës duhet të jetë një bazë solide”, ka theksuar ai.

Në ditën kur ajo po kujton se çfarë i ndodhi 22 vjet më parë, deputetja e Kuvendit të Kosovës, Vasfije Krasniqi-Goodman, e cila rrëfeu tmerrin e përjetuar si 16 vjeçare tha se 14 prilli i vitit ’99 ia ka ndryshuar jetën.


“Kjo ditë dhe datë më kthen prapa mua se ka qenë para 22 vitesh për mua ndodhi krimi dhe tmerri më i madh që më ndodhi në jetë. Më dërrmoi, m’i shuajti ëndrrat, ma prishi jetën. Me këtë raport unë ndihna shumë mirë, që me të vërtetë të dokumentohen se janë shumë viktima kanë pasur mundësi të raportojnë edhe krimet. Unë jam ajo që kam dokumentuar ditën e nesërme, shpresoj që edhe viktimat tjera të raportojnë rastet që i kanë. Është e vështirë që të raportohen raste, kur dihet që drejtësia u ka munguar të gjithëve. Nuk kemi asnjë kriminel të dënuar për krimet që kanë bërë për viktimat e dhunës seksuale. Kjo i bën viktimat që të heshtin”, theksoi ajo.

Menaxherja e projektit, Fatmire Haliti tha se në këtë raport ka theksuar se janë të dokumentuara historitë e 345 viktimave të dhunës seksuale. Ku 45 për qind prej tyre janë raste të moshës 18 deri në 28 vjeç, ndërsa 32 për qind nga 29 deri në 39 vjeçare. E viktimat më të reja janë ato të moshës 9 vjeçare. Muaji mars, prill dhe maj janë me më së shumti raste të dhunimeve.

Vetëm 13 raste kanë kërkuar hetimin e rastit, dy raste janë ngritur aktakuzat, ndërsa 8 nuk dihet se çfarë ka ndodhur.

“48 për qind të rasteve kanë ndodhur në shtëpinë ku kanë qenë të vendosura viktimat, ndërsa 22 për qind kanë ndodhur në shtëpinë e viktimës, në shtëpinë e saj. 9 për qind në ambiente të hapura, në stacione policore, në rrugë. Ajo që është më e rëndësishmja është tek këto rastet që kanë ndodhur në shtëpinë e viktimës, apo në 48 për qind që kanë ndodhur në shtëpinë ku viktimat kanë qenë të strehuara . Janë rastet ku zakonisht popullata ka qenë e zhvendosur nga një shtëpi në shtëpinë tjetër. Në këto raste zakonisht dhunimet kanë qenë grupore, ku dhunuesit kanë hyrë në shtëpitë ku kanë qenë të vendosur fëmijët apo gratë”, tregon Haliti.

Për rastet ku dhunimet kanë ndodhur në shtëpinë e viktimës, Haliti tha se të njëjtat e kanë shumë të vështirë sepse shumica nuk e kanë ndërruar vendbanimin.

57 për qind e këtyre rasteve janë dhunime individuale, ndërsa 42 për qind dhunime në grup. Ndërsa, në 75 për qind ngjarjes së dokumentuar ka pasur dëshmitarë të dhunimit.

“Të mbijetuarat e deklaruara kanë treguar që 13 prej tyre kanë mbetur shtatzënë si pasojë e dhunimit. Prej 13 rasteve, në 11 raste viktimat e kanë abortuar qëllimshëm foshnjën, ndërsa vetëm 1 ka ofruar përkujdesje ndaj fëmiut. Një rast tjetër ka deklaruar që përkundër që ka pasur vullnet të mbajë fëmijën, e njëjta ka pasur abort spontan dhe fatkeqësisht e ka humbur fëmijën”, ka shtuar Haliti.

Raporti i publikuar tregon edhe për numrin e atyre që kanë raportuar rastin në institucionet e drejtësisë.

“Kemi vetëm 4 për qind e tyre që kanë deklaruar që kanë kërkuar hetim të rastit, përkatësisht e kanë raportuar rastin në institucionet e drejtësisë. Prej tyre, janë 13 raste me numër, ndërsa me përqindje ishte 4 që kanë kërkuar hetimin e rasteve. Për tri raste kanë filluar hetimet, për dy raste është ngritur aktakuza, ndërsa tetë raste nuk janë në dijeni se çfarë ka ndodhur me rastet e tyre përkundër që kanë deklaruar në institucionet e drejtësisë”, ka theksuar ajo.

86 për qind e rasteve kanë treguar se kryerësit nuk i kanë parë më herët, 9 për qind e tyre i njohin sepse kanë qenë persona me emër në atë komunitet. Ndërsa 5 për qind të pa identifikueshëm, pasi që kanë qenë të maskuar në fytyrë.

Bota

E ardhmja e botës në duar të një presidenti: Zgjedhjet amerikane dhe ndikimi global!

Published

on

Ndërsa qytetarët e ekonomisë më të madhe dhe fuqisë më të madhe ushtarake në botë votojnë për presidentin e tyre të ardhshëm, bota e mbetet në pritje të pasojave që do të sjellë ky vendim. Pasojat ndërkombëtare të zgjedhjes së liderit amerikan kanë një ndikim të madh, duke e bërë të duket e padrejtë që vetëm qytetarët amerikanë kanë të drejtë vote, ndërsa pjesa tjetër e botës mbetet jashtë këtij procesi.

Shtetet e Bashkuara luajnë një rol kyç në çështjet ndërkombëtare, duke përfshirë situatën në Ukrainë, dinamika në Lindjen e Mesme, marrëdhëniet me Kinën dhe Tajvanin, si dhe angazhimet e saj brenda NATO-s dhe aleancës transatlantike. Me një buxhet të mbrojtjes prej 916 miliardë dollarësh për vitin 2023, SHBA-ja shpenzon shumë më tepër se miqtë dhe armiqtë e saj.

Politikat ndaj Ukrainës: Harris vs. Trump

Një nga temat më të nxehta në këtë zgjedhje është qasja ndaj Ukrainës, ku pikëpamjet e Kamala Harris, zëvendëspresidentes demokrate, janë në harmoni me ato të presidentit në largim Joe Biden. Harris ka angazhuar mbështetje të vazhdueshme për Ukrainën dhe ka akuzuar Rusinë për “krime kundër njerëzimit”, duke u takuar disa herë me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Ajo e sfidoi Trumpin gjatë një debati, duke sugjeruar se me të në pushtet, Putini do të kishte pushtuar Kievin.

Në kontrast, Trump, ish-presidenti republikan, ka shprehur kritika ndaj shpenzimeve të SHBA-së për Ukrainën. Ai e quajti Zelenskyn “shitësin më të madh në Tokë” dhe ka pretenduar, pa prova, se nën administratën e tij nuk do të kishte pasur luftë. Trump ka sugjeruar se mund të përfundojë lufta në Ukrainë “brenda një dite”, duke i kërkuar Rusisë të mbajë territorin e pushtuar.

Qëndrimi ndaj Izraelit dhe palestinezëve

Në politikën e jashtme, Harris dhe Trump shpesh përpiqen të përfitojnë nga mbështetje e fortë për Izraelin. Harris është shfaqur si një mbështetëse e vendit hebre, duke paralajmëruar Iranin për rrezikun e një sulmi dhe duke kërkuar përfundimin e luftës dhe lirimin e pengjeve për palestinezët. Ajo ka theksuar se populli palestinez ka të drejtë për dinjitet, siguri, liri dhe vetëvendosje.

Përkundrazi, Trump është i njohur për axhendën e tij “America First”, e cila ka përfshirë tërheqjen nga organizatat ndërkombëtare si UNESCO dhe Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut. Ai është kritikuar për qasjen e tij ndaj politikave ndërkombëtare dhe për përpjekjet për të reduktuar angazhimin e SHBA-së në NATO.

Institucionet ndërkombëtare dhe ndikimi i SHBA-së

Nëse Harris fiton, pritet që administrata e saj të vazhdojë politikat e promovuara nga Biden, duke ruajtur lidhje të forta me aleatët evropianë dhe NATO-n. Ndërsa Trump mund të ndryshojë këtë kurs, duke u përpjekur të reduktojë angazhimin amerikan në aleancën e mbrojtjes. Ai ka sugjeruar mundësinë e një “dalje të qetë” nga NATO, një proces që do të ishte i komplikuar ligjërisht, por që tregon për prioritetet e tij të politikës së jashtme.

Me gjithë këto faktorë në lojë, bota shikon me vëmendje se si do të zhvillohen zgjedhjet presidenciale në SHBA, duke e kuptuar se rezultati do të ndikojë në stabilitetin dhe marrëdhëniet ndërkombëtare për shumë vite në vazhdim./BBC/

Continue Reading

Bota

Përse Pensilvania dhe Miçigani janë kaq të rëndësishme për zgjedhjet?

Published

on

Fushatat presidenciale të Kamala Harris dhe Donald Trump përfunduan me ndalesa të rëndësishme në Pensilvani dhe Miçigan, dhe kjo për një arsye të madhe: këto dy shtete janë thelbësore për rezultatin e zgjedhjeve. Ato janë dy nga shtatë shtetet e lëkundura, dhe votat e tyre elektorale do të kenë një ndikim të rëndësishëm në shpalljen e fituesit.

Pensilvania ka 19 vota elektorale dhe është një nga shtetet më të vizituara nga të dy kandidatët. Në vitin 2020, ajo ishte shteti i fundit që publikoi rezultatin e saj, me Joe Biden, i cili ka origjinë nga ky shtet, që arriti të sigurojë fitoren me një diferencë prej 82,000 votash. Me një popullsi prej 13 milionë banorësh, Pensilvania luan një rol kyç në strategjitë e fushatave, duke qenë një shtet që tradicionalisht ka pasur një balancë midis votuesve demokratë dhe republikanë.

Miçigani, me 15 vota elektorale, gjithashtu ka një rëndësi të madhe. Ky shtet ka një popullsi prej 10 milionë banorësh dhe për dekada të tëra ishte pjesë e “murit blu,” duke votuar me besnikëri për demokratët në zgjedhjet presidenciale. Megjithatë, Donald Trump e përmbysi këtë trend në vitin 2016 me fitoren e tij, para se Biden ta rikthejë këtë shtet në duar demokratike në vitin 2020, duke e fituar atë me 150,000 vota.

Për të dy kandidatët, sigurimi i votave nga këto shtete është jetik. Harris dhe Trump kanë vendosur prioritete të larta për të bindur votuesit e Pensilvanisë dhe Miçiganit, duke shpresuar të fitojnë mbështetje në këtë përballje të rëndësishme politike. Dështimi për të siguruar këto vota mund të ketë pasoja të mëdha në rezultatet përfundimtare të zgjedhjeve./BBC/

Continue Reading

Lajmet

​Tetë vite nga rasti i Astrit Deharit, Kurti: Jemi të gatshëm si qeveri ta ndihmojmë prokurorinë

Published

on

By

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka deklaruar se janë të gatshëm si Qeveri, ta ndihmojnë Prokurorinë e shtetit për të sjellë drejtësinë pas tetë viteve, rreth zbardhjes së rastit të aktivistit të Lëvizjes Vetëvendosje, Astrit Dehari.

Gjatë homazheve në varrezat e Zllatarit në Prishtinë, kryeministri Kurti ka thënë se “kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon”.

“Kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve, në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon. Në këto tetë vite, katër prokurorë e kishin rastin e mbytjes në burgun e Prizrenit, të Astritit, por që të katër dolën në pension, pa e kryer punën. Tash është prokurori i pestë që e ka marr rastin. Dhe si LVV, si Qeveri e Republikës, jemi shumë të interesuar, fort të gatshëm, gjithnjë të vullnetshëm, që ta ndihmojmë me krejt çka mundemi e dimë Prokurorinë e shtetit, për të sjellë drejtësi për Astritin dhe familjen e tij”, ka thënë Kurti.

Ndërsa, sipas babait të Astritit, deputetit, Avni Dehari ata që kanë bërë krimin ndaj djalit të tij edhe sot e kësaj dite mundohen të fshijnë gjurmët e tyre.

Dehari, është shprehur se nëse nuk zbardhet ky rast, vërteton se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel.

“Tetë vite, një njeri që ka humbur jetën në një institucion të Kosovës të mos zbardhet e vërteta, për të flet vet, sepse ata që kanë bërë krimin ndaj Astritit dhe drejtësisë në përgjithësi edhe sot e kësaj dite, mundohen të fshehin gjurmët e tyre. Nëse nuk zbardhet ky rast dhe raste të tjera, flet shumë se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel dhe Kosova nuk e meriton të ketë një gjyqësi të tillë”, është shprehur Dehari.

Gjithashtu, avokati i familjes Dehari, Tomë Gashi ka theksuar se katër prokurorët që kanë pasur në dorë rastin e aktivistit të LVV-së, Deharit, sipas tij kanë dashur të manipulojnë të vërtetën “kinse Astriti ka vdekur në spitalin e Prizrenit”.

“Ky është skandali më i madh, rasti më i dhimbshëm pas përfundimit të luftës në Kosovë. Një mori prokurorësh, kanë dashur të manipulojnë të vërtetën, duke deklaruar rrejshëm, për manipulim të opinionit publik të qytetarëve dhe të tjerëve, kinse Astriti ka vdekur në spital, gjë që dokumenti i spitalit e tregon, që Astriti është dërguar pa shenja jete”, ka theksuar Gashi.

Të pranishëm në homazhe ishin familjar, pjesëtar të kabinetit qeveritar dhe deputetë.

Continue Reading

Bota

Tjetër masakër në Gaza, 12 palestinezë të vrarë, SHBA kritika izraelit

Published

on

Mëngjesin e sotëm, sulmet ajrore izraelite në Gaza kanë rezultuar në vrasjen e të paktën 12 palestinezëve, duke thelluar edhe më tej krizën humanitare në rajon. Banorët e zonës shprehen se frika nga sulmet e reja ajrore dhe tokësore është në rritje, ndërsa evakuimet e detyruara po realizohen me qëllim zbrazjen e zonave në veri të enklavës, për të krijuar zona tampon përball militantëve të Hamasit.

Sipas mjekëve, në sulmin e fundit në dy shtëpi në qytetin verior të Gazës, Beit Lahiya, kanë humbur jetën shtatë persona, ndërsa pesë të tjerë janë vrarë në sulme të veçanta në pjesët qendrore dhe jugore të enklavës. Izraeli ka dislokuar tanke në Jabalia, Beit Hanoun dhe Beit Lahiya që nga 5 tetori, me pretekstin se synon të parandalojë rigrupimin e luftëtarëve të Hamasit.

Situata humanitare po bëhet gjithnjë e më alarmante. Ministria palestineze e Shëndetësisë ka raportuar vazhdimin e bombardimeve nga forcat izraelite në Spitalin Kamal Adwan, duke shkaktuar plagosje të shumë stafit dhe pacientëve. Ndërkohë, Agjencia palestineze e OKB-së për refugjatët, UNRWA, ka paralajmëruar se Izraeli po zvogëlon numrin e kamionëve me ndihma të lejuara në Gaza, duke përkeqësuar mungesën e ushqimit, ilaçeve dhe furnizimeve të tjera thelbësore për jetesën.

Izraeli e ka mohuar akuzën për zvogëlimin e ndihmave, por ka njoftuar se do të përfundojë marrëdhëniet me UNRWA-në, një nga ofruesit kryesorë të ndihmës për civilët palestinezë gjatë këtij konflikti të vazhdueshëm.

Shtetet e Bashkuara, përmes zëdhënësit të Departamentit të Shtetit, Matthew Miller, kanë bërë të qartë se Izraeli duhet të ndërmarrë hapa të shpejtë për të përmirësuar situatën humanitare në Gaza, ose përballen me kufizime të mundshme në ndihmën ushtarake amerikane. Miller njoftoi se Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, pritet të bisedojë me zyrtarët izraelit këtë javë.

Letra e dërguar për Izraelin përshkruan hapat specifikë që qeveria e kryeministrit Benjamin Netanyahu duhet të ndërmarrë brenda 30 ditëve. Këto përfshijnë sigurimin e hyrjes së një minimumi prej 350 kamionësh në Gaza çdo ditë, vendosjen e pauzave në luftime për të lejuar dërgimin e ndihmave, si dhe anulimin e urdhrave të evakuimit për civilët palestinezë kur nuk ka nevojë operacionale. Kjo situatë shënon një ndryshim të dukshëm në mbështetjen e Uashingtonit për Tel Avivin që nga fillimi i konfliktit, duke e theksuar nevojën për veprime emergjente për të parandaluar një krizë të mëtejshme humanitare./Euronews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara