Lajmet

​Çrregullimi i personalitetit histrionic – simptoma, shkaqe dhe trajtim

Çrregullimi i personalitetit histrionic karakterizohet nga paqëndrueshmëria emocionale.

Published

on

Njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic shpesh nuk e kuptojnë se sjellja dhe mënyra e tyre e të menduarit mund të jenë problematike. Çrregullimi i personalitetit histrionic karakterizohet nga paqëndrueshmëria emocionale dhe më poshtë mund të lexoni për simptoma të tjera, shkaqe dhe trajtim.

Çrregullimi i personalitetit histrionic është një gjendje e shëndetit mendor e karakterizuar nga emocione intensive, të paqëndrueshme dhe një imazh të shtrembëruar për veten. Vetë fjala histrionic do të thotë “dramatike ose teatrale”.

Vetëvlerësimi i njerëzve me çrregullim të personalitetit histrionic varet nga miratimi i të tjerëve dhe nuk buron nga një ndjenjë e vërtetë e vetëvlerësimit. Ata kanë një dëshirë të fortë për t’u vënë re dhe shpesh sillen në mënyrë dramatike ose të papërshtatshme për të tërhequr vëmendjen. Sipas manualit të MSD, çrregullimi histrionik i përket çrregullimeve të personalitetit të grupit B, të karakterizuara nga paqëndrueshmëri emocionale, impulsivitet dhe drama.

Simptomat

Çrregullimi i personalitetit histrionik mund të shfaqet si ekzagjerim, emocionalitet sipërfaqësor dhe seksualitet me të cilin një person i sëmurë përpiqet të tërheqë vëmendjen te vetja. Sipas Manualit Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore, një person me çrregullim të personalitetit histrionic mund:

Ndjeheni të nënvlerësuar ose të dëshpëruar kur nuk jeni në qendër të vëmendjes.

Keni luhatje të shpejta të humorit dhe emocione të cekëta.

Të qenit dramatik dhe jashtëzakonisht shprehës emocionalisht, deri në pikën e turpërimit të miqve dhe familjes në publik.

Për të qenë vazhdimisht simpatik dhe joshëse.

Jini tepër të shqetësuar për pamjen tuaj fizike.

Përdorni pamjen tuaj fizike për të tërhequr vëmendjen te vetja duke veshur rroba me ngjyra të ndezura ose rroba të pakta.

Sillet në mënyrë të papërshtatshme dhe seksualisht me shumicën e njerëzve që takon, edhe kur ajo nuk është e tërhequr seksualisht.

Flisni në mënyrë dramatike dhe shprehni mendime të forta, por me pak fakte ose detaje për të vërtetuar mendimin.

Bini lehtësisht nën ndikimin e të tjerëve, veçanërisht të njerëzve që i admironi.

Të mendosh se është më e lidhur me njerëzit sesa është në të vërtetë.

Kanë vështirësi në ruajtjen e marrëdhënieve, shpesh duken false ose sipërfaqësore kur ndërveprojnë me të tjerët.

Ka nevojë për kënaqësi të menjëhershme dhe shumë lehtë mërzitet ose ndihet e frustruar.

Kërkoni vazhdimisht siguri ose miratim nga të tjerët.

Studimet e kryera mbi çrregullimet histrionike dhe çrregullime të tjera të personalitetit kanë identifikuar disa faktorë që mund të çojnë në zhvillimin e çrregullimeve histrionike ose të tjera të personalitetit:

Gjenetika. Çrregullimi i personalitetit histrionik zakonisht ndodh në familje, kështu që shkencëtarët mendojnë se mund të ketë një lidhje gjenetike.

Trauma e fëmijërisë. Fëmijët që kanë të bëjnë me trauma, të tilla si abuzimi ose vdekja e një anëtari të familjes, më vonë si të rritur mund të bëhen problematikë dhe potencialisht të zhvillojnë disa çrregullime të personalitetit.

Edukimi. Fëmijët, prindërit e të cilëve nuk dinin të vendosnin kufij, mund të bëhen tepër të bindur dhe të paqëndrueshëm dhe për këtë arsye më shumë gjasa të zhvillojnë çrregullime të personalitetit histrionic. Përveç kësaj, prindërit që shfaqin sjellje seksuale dramatike, të ndryshueshme ose të papërshtatshme i vënë fëmijët e tyre në rrezik për zhvillimin e kësaj gjendje. Disa studiues besojnë se problemet në marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve çojnë në një vetëbesim të ulët karakteristik te njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic.

Si diagnostikohet çrregullimi i personalitetit histrionic?

Nuk ka asnjë test specifik të përdorur për të diagnostikuar çrregullimin e personalitetit histrionic. Një mjek i përgjithshëm mund të shqyrtojë të gjithë historinë mjekësore të një personi dhe të kërkojë një ekzaminim për të përjashtuar problemet fizike që mund të shkaktojnë simptomat. Nëse nuk gjen shkakun fizik të simptomave, e dërgon pacientin te një psikiatër. Psikiatri do të përdorë pyetje ekspertësh për të fituar njohuri mbi gjendjen dhe për të bërë një diagnozë më të mirë.

Trajtimi

Psikoterapia ose terapia e bisedës është përgjithësisht një trajtim për çrregullime histrionike ose të tjera të personalitetit. Qëllimi i trajtimit është të ndihmojë një person të zbulojë motivimet dhe frikën që lidhen me mendimet dhe sjelljen e tij dhe të mësojë të lidhet më pozitivisht me të tjerët.

Terapia në grup. Ky është një lloj psikoterapie në të cilën një grup njerëzish takohen për të përshkruar dhe diskutuar problemet e tyre së bashku nën mbikëqyrjen e një terapisti ose psikologu. Terapia në grup mund të jetë veçanërisht e dobishme për njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic, veçanërisht nëse bisedoni me njerëz me të njëjtin problem. Mund të ndihmojë dikë të shohë sjelljen e tij te të tjerët dhe se si ndikon tek ata.

Psikoterapia psikodinamike. Ky lloj terapie fokusohet në rrënjët psikologjike të vuajtjes emocionale. Nëpërmjet vetë-reflektimit dhe vetëekzaminimit, një person që i nënshtrohet terapisë percepton modele problematike të marrëdhënieve në jetën e tij.

Psikoterapi mbështetëse. Kjo lloj terapie synon të përmirësojë simptomat dhe të ruajë, rivendosë ose përmirësojë vetëvlerësimin dhe aftësitë e përballimit. Terapia përfshin ekzaminimin e qëndrimeve dhe modeleve të reagimit ose sjelljes emocionale.

Terapia kognitive-sjellëse. Kjo është një lloj terapie e strukturuar dhe e orientuar drejt qëllimit. Një terapist ose psikolog ndihmon një person të sëmurë të shikojë me kujdes mendimet dhe emocionet e tij dhe të kuptojë se ato ndikojnë në veprimet e tyre. Nëpërmjet kësaj terapie, një person mund të heqë qafe modelet e mendimeve dhe sjelljeve negative dhe të mësojë të adoptojë modele më të shëndetshme të të menduarit dhe zakoneve.

Edhe pse aktualisht nuk ka asnjë ilaç që mund të trajtojë çrregullimet e personalitetit, ka medikamente për depresionin dhe ankthin që mund të kenë njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic. Trajtimi i këtyre kushteve mund të lehtësojë trajtimin e çrregullimit të personalitetit histrionic.

Aktualitet

Laha: Qendra e Laboratorëve testues në UBT është qendra më e madhe në rajon

Published

on

Fisnik Laha, dekan i Fakultetit Biokimi Mjekësore dhe Kimi aplikative në UBT, në një bisedë për mediat e UBT-së, flet për punën që po bëhet për regjistrimin e studentëve të rinj dhe sidomos për përparësitë që mundësitë që ofron studimi në  Biokimi Mjekësore, si dhe në Kimi aplikative, që është një drejtim i ri në këtë institucion 

UBT News: UBT ka filluar regjistrimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/2026. Si po ecin regjistrimet në fakultetin tuaj?

Laha: Procesi i regjistrimit përcillet me angazhim shtesë të stafit drejt realizimit të suksesshëm të këtij procesi. Ne i kemi bërë të gjitha përgatitjet për këtë fazë.

Interesimi është mjaft i madh, sepse drejtimet janë tejet atraktive për tregun e punës dhe është një e ardhme e ndritur e të gjithë studentëve që do të jenë pjesë e jona.

UBT News: A ka interesim të shtuar në krahasim me vitet e kaluara?

Laha: Është një interesim i shtuar në krahasim me vitet paraprake. Kjo reflekton në radhë të parë angazhimin e stafit dhe investimet e tjera shtesë që kanë kryer në infrastrukturë laboratorike. Është një vlerësim i përgjithshëm i të gjithë neve, rruga të cilën ne nëpër vite po e ndjekim tregon që është rrugë e suksesshme – me regjistrime të reja, me vlerësime të reja në nivel ndërkombëtar për fakultetet respektive brenda UBT-së dhe është një zhvillim i hovshëm.

UBT News: Kimia aplikative është një drejtim i ri në UBT. Çka e bën të veçantë atë?

Laha: Sa herë që marrim iniciativa për drejtime të tjera, ne ndjekim tri orientim bazë, mbi të cilat ndërtojmë programe të qëndrueshme.

Një prej drejtimeve që na siguron qëndrueshmëri programore dhe karrierë të suksesshme për studentë është bashkëpunimi ynë direkt me industrinë vendore.

Elementet që i marrin si të dhëna nga ekonomia vendore i analizojmë në kontekstin global të zhvillimeve për fushat respektive dhe bëjmë vlerësime të infrastrukturës sonë dhe të kapacitetit aktual akademik dhe hulumtojmë në qoftë se ka nevojë për përmirësime shtesë.

Te Kimia aplikative, është vlerësim i përgjithshëm se është një kërkesë në rritje për njohjen e një morie të fenomeneve, që e mbështesin industrinë vendore, zhvillimin e saj të mëtutjeshëm.

E kemi kontekstualizuar edhe  nga perspektiva e përgatitjes sonë infrastrukturore dhe akademike . Po ashtu, i kemi shikuar edhe bashkëpunimet tona ndërkombëtare, që zhvillojnë programe të ngjashme dhe kemi ardhë në përfundim se përmbajtja kurikulare e këtij programi është e garantuar për studentë që do të jenë pjesë e jona. Është e garantuar në kuptimin e karrierës së tyre profesionale, në kuptimin e zhvillimit të tyre të gjithmbarshëm edhe pas përfundimit të ciklit të parë të studimeve.

Brena Fakultetit të Biokimisë Mjekësore dhe Kimisë aplikative në UBT kemi edhe programe të tjera të akredituara, që vazhdojnë me një ritëm të qëndrueshëm dhe është një progresion në rritje nëpër vite dhe sigurisht edhe ato eksperienca të programeve të tjera, edhe ato eksperienca shkencore që gjenerohen nga puna hulumtuese në veçse i kemi në dispozicion për gjeneratën e re që vjen në Kimi aplikative.

UBT News: Çfarë laboratorësh ka në UBT dhe a mundem këta laboratorë që profesionalisht t’i zhvillojnë studentët?

Laha: Qendra e Laboratorëve testues në UBT është qendra më e madhe rajonale e laboratorëve testuese, që janë në përdorim nga arsimi i lartë vendor dhe rajonal. Tri qasje që ne i ndjekim në raport me përdorimin e këtyre kapaciteteve janë të orientuara në hulumtim, ngase konsiderojmë se shtylla kryesore e zhvillimit të arsimit të lartë hulumtimi, veçanërisht orientimi ynë si UBT në fushat me aplikim të shkencave të natyrës, sigurisht edhe të shkencave të tjera.

Orientimi i parë i zhvillimit të metodologjive testuese ka shkuar drejt hulumtimeve, pra investimeve infrastrukturore në pajisje dhe në hapësira që sigurojnë hulumtim të qëndrueshëm për stafin dhe për studentët.

Qasja e dytë që ne ndjekim në vlerësimin e kapaciteteve dhe ngritjen e tyre nëpër vite lidhet me përdorimin e metodologjive jostandarde dhe të dizajnuara ekskluzivisht për studentët tanë.

Në fazat e para të studimeve i rregullojmë asisoj funksionet laboratorike, sa që japim njohuritë fillestare për studentët.

Në fazat e avancuara të studimeve të tyre, pastaj, është qasja e tretë, që ne e quajmë qasje standarde, qasja zyrtare e metodave të zbatuara në nivel ndërkombëtar.

Pra, gjithmonë flasim për përdorimin e metodologjive testuese, të aprovuara në nivel ndërkombëtar.

Stafi dhe studentët e UBT-së, pas kalimit të këtyre fazave, janë të gatshëm të ofrojnë testime për palë të treta.

UBT News: Si qëndron bashkëpunimi me industrinë?

Laha: Pikë kyçe e zhvillimit tonë është zhvillimi dhe promovimi i bashkëpunimit me industrinë, me kompanitë vendore, me industritë specifike.

Kur krijojmë  programet e reja, kurikulat e i hartojmë ekskluzivisht bazuar në kërkesat që i ka industria.

Është një bashkëpunim i qëndrueshëm, që rritet vazhdimisht, në kuptimin e akterëve që involvohen aty dhe kjo po jep rezultate të qëndrueshme në të gjitha nivelet.

UBT News: Cilat janë rezultatet konkrete, a mund të na përmendni shifra të studentëve që regjistrohen?

Laha: Sapo studentët tanë shkojnë për praktika profesionale në industrinë vendore, ata bëhen pjesë shumë shpejt e asaj industrie. Ky është një vlerësim për krejt angazhimin që bën stafi akademik në raport me studentët tanë.

Bashkëpunimet ndërkombëtare na mundësojnë që të kemi shkëmbime të studentëve dhe të stafit. Parë nga kjo perspektivë, ne gjithmonë e analizojmë “feed-backun” që na vjen nga universiteti partner.

Është tejet motivuesve të shohësh që studentët tanë janë ndër më të mirët, kudo që janë nëpër universitete të botës.

UBT News: Cili është profili i stafit në Biokimi Mjekësore dhe Kimi aplikative?

Laha: Ne qëndrojmë më së miri me staf në republikën tonë, si për nga metodologjia në mësimdhënie, si për nga numri i hulumtimeve që stafi i zhvillon dhe i publikon në revista me impakt faktor.

Intervistoi: Driton Hyseni

Continue Reading

Lajmet

Sërish s’ka konstituim të Kuvendit, Nisma pret sinjal pozitiv nga LVV-ja

Published

on

By

Deputetët e Kuvendit të Kosovës dështuan për të 49-tën herë me radhë për të konstituuar përbërjen parlamentare të dalë nga zgjedhjet e shkurtit.

Seanca e së shtunës u mbajt mes paralajmërimeve se më vonë gjatë ditës kreu i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, do të takohet me udhëheqësin e Nismës Socialdemokrate, Fatmir Limaj, në përpjekje për të arritur një marrëveshje për dalje nga ngërçi politik.

Seanca e radhës do të mbahet më 21 korrik në orën 11:00. 

Para seancës, deputetja e Nismës Socialdemokrate, Xhevahire Izmaku, tha se pret që sot të ndodhë takimi dhe të ketë vullnet poliitk nga Kurti.

“Ne presim që sot të zhvillohet takimi. Jemi në afatet e fundit kushtetuese. Unë pres një sinjal pozitiv nga ky takim, që besoj që sot do të ndodhë, dhe vulllnet politik nga lideri i LVV-së”, tha ajo për gazetarët.

Sipas Izmakut, partia e saj pret që Limaj të bëhet kryeparlamentar dhe LVV-ja të udhëheqë Qevernë.

Ajo tha se nuk ka ofertë tjerët, por shtoi se kjo është alternativa e vetme që vendi të dalë nga ngërçi dhe shteti të ketë institucione.

Izmaku po ashtu pretendoi se Limaj ka mbështetjen edhe të deputetëve e partive të tjera.

Deputeti nga AAK-ja, Lah Brahimaj, para nisjes së seancës pretendoi se Nisma, LVV-ja dhe Lista Serbe veçse kanë një marrëveshje në parim. Ai tha se kjo mbështetet në sjelljen e tyre, pasi pas çdo dështimi të seancës, deputetët e Nismës, LVV-së dhe Listës Serbe lëshojnë sallën plenare, ndërkaq partitë e tjera jo.

Sipas tij, AAK-ja nuk ka vota për Limajn kryeparlamentar.

Nga PDK-ja kishte qëndrime të ndryshme para nisjes së seancës. Nait Hasanaj tha se nuk do ta votonte Limajn për kryeparlamentar, por Fadil Nura tha se partia e tij ka interes që vendi të ketë institucione sa më shpejt.

“Shpresoj që PDK-ja do t’ia japë voton Fatmir Limajt”, tha ai.

Deputetët e Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) dhe Listës Serbe, që nga 1 maji po refuzojnë të propozojnë anëtarë për një komision që do të mbikëqyrte votimin e fshehtë për zgjedhjen e kryeparlamentarit.

LVV-ja, si parti fituese e zgjedhjeve, e ka të drejtën ekskluzive të propozimit të kryeparlamentarit, e ka propozuar Albulena Haxhiun për kryetare të organit ligjvënës. Megjithatë, Haxhiu është konsideruar si figurë përçarëse nga PDK-ja dhe AAK-ja që kanë kërkuar nga LVV-ja të ndryshojë propozimin, ndërkaq LDK-ja ka thënë se nuk do të votojë asnjë emër të partisë fituese për këtë post.

Lidhur me çështjen e konstituimit të Kuvendit, Gjykata Kushtetuese ka obliguar deputetët që brenda 30 ditësh – deri më 26 korrik – të zgjedhin kreun e ri të Kuvendit dhe më pas të votojnë nënkryetarët, duke përmbyllur kështu konstituimin e organit ligjvënës.

Deputetja e Kuvendit të Kosovës nga Nisma Socialdemokrate, Xhevahire Izmaku i ka thënë të premten Radios Evropa e Lirë se partia e saj qëndron në kërkesën që Limaj të zgjidhet kryeparlamentar.

“Ne qëndrojmë me kërkesën tonë – që mendojmë se është e arsyeshme – për pozitën e kryetarit të Kuvendit. Votat i kemi. Nëse propozohet emri i Fatmir Limajt, atëherë të hënën mund të konstituohet Kuvendi”, ka thënë Izmaku për Radion Evropa e Lirë.

Sipas saj, deri më tani nuk ka ndonjë sinjal të qartë nga Lëvizja Vetëvendosje se mund të arrihet një marrëveshje me Nismën Socialdemokrate, por “ekziston një ambient pozitiv”.

“Por, nuk mund të them se si do të jetë vendimmarrja. Situata është e paparashikueshme”, ka thënë mes tjerash ajo.

Teksa afati i caktuar nga Gjykata Kushtetuese po afrohet, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, më herët gjatë javës paralajmëroi se nëse këto ditë nuk konstituohet Kuvendi, atëherë javën e ardhshme e para e shtetit do t’i drejtohet Kushtetueses.

Partitë që mandatin e kaluar ishin në opozitë argumentojnë se ndryshimi i votimit nga kryesuesi i seancës, Avni Dehari, për kryeparlamenetarin – nga i hapur në të mbyllur – është jokushtetues. Por, LVV-ja argumenton të kundërtën.

LVV-ja kërkon që për Albulena Haxhiun të votohet vetëm një herë përmes votimit të fshehtë dhe nëse nuk i siguron 61 votat e nevojshme, ajo do të tërhiqet nga gara.

Ajo nuk i ka siguruar votat e nevojshme në disa seanca radhazi që janë mbajtur me votim të hapur.

Pjesëtarë të shoqërisë civile kanë protestuar disa herë para ndërtesës së Kuvendit duke i thirrur deputetët në përgjegjësi.

Continue Reading

Lajmet

Popoviq në mbajtje për 48 orë pas fjalimit kundër UÇK-së, i sekuestrohen dy telefona

Published

on

By

Igor Popoviq, ndihmësdrejtor i të ashtuquajturës “Zyrë për Kosovë” në Qeverinë e Serbisë, është ndaluar nga Policia e Kosovës dhe dërguar në mbajtje për 48 orë, pasi u arrestua të premten në pikën kufitare të Bërnjakut.

Arrestimi i Popoviqit vjen pas fjalimit të tij në Hoçë të Madhe të Rahovecit, ku ai akuzoi Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, duke e quajtur “organizatë terroriste” dhe duke krahasuar veprimet e saj me ato në Rripin e Gazës. Fjalimi u mbajt në një ceremoni përkujtimore.

Sipas raportit 24-orësh të Policisë, ndaj Popoviqit është iniciuar procedurë për veprën penale “Nxitje e përçarjes dhe e mosdurimit”, ndërsa gjatë ndalimit i janë sekuestruar edhe dy telefona.

Ministri i Brendshëm në detyrë, Xhelal Sveçla, deklaroi se “institucionet e sigurisë nuk do të tolerojnë ofendimet dhe shtrembërimet e historisë së Kosovës”, duke shtuar se ndaj Popoviqit do të veprohet në përputhje me ligjet në fuqi.

Ndërkohë, drejtori i të ashtuquajturës “Zyrë për Kosovë”, Petar Petkoviq, reagoi duke e cilësuar arrestimin si “të padrejtë” dhe pretendoi se Popoviq “vetëm tha të vërtetën”./BetimipërDrejtësi

Continue Reading

Lajmet

14-vjeçari ndalohet me armë zjarri dhe sprej në Ferizaj

Published

on

By

Policia e Kosovës ka ndaluar një të mitur 14-vjeçar në Ferizaj, nën dyshimin për armëmbajtje pa leje dhe posedim të sprejit, në orët e para të mëngjesit të së shtunës.

Sipas njoftimit zyrtar, reagimi i policisë erdhi pas marrjes së një informacioni se një person i mitur po mbante me vete armë zjarri dhe sprej. Njësia policore ka ndërhyrë menjëherë, ka identifikuar të dyshuarin dhe e ka ndaluar në vendngjarje.

Gjatë kontrollit fizik, tek i mituri janë gjetur një armë zjarri pa fishekë dhe një sprej, të cilat janë sekuestruar si prova materiale.

I dyshuari është shoqëruar në stacionin policor dhe është intervistuar në prani të prindit dhe avokatit të caktuar sipas detyrës zyrtare. Me urdhër të prokurorit kujdestar, 14-vjeçari është liruar në procedurë të rregullt, ndërkohë që hetimet do të vazhdojnë.

Policia e Kosovës  u ka bërë thirrje qytetarëve që të raportojnë çdo rast të tillë për të garantuar sigurinë publik.

Continue Reading

Të kërkuara