Shëndeti

​Çka është ortoreksia?

Ky term vjen nga gjuha greke dhe fjalë për fjalë do të thotë “oreks i mirë”.

Published

on

Konsumimi i ushqimit nuk është thjesht një marrje e lëndëve ushqyese, por edhe një veprim që krijon një ndjenjë rehatie, por ka edhe nga ata që për shkak të parimeve të tyre shmangin të gjitha “kënaqësitë” e ëmbla dhe yndyrore.

Dieta e tyre përbëhet ekskluzivisht nga ushqime të “shëndetshme”. Zakone të tilla të të ngrënit janë një shenjë e orthorexia nervosa ose më thjesht – ortoreksia, një çrregullim i të ngrënit që lidhet me një obsesion jo të shëndetshëm me ushqimin e “shëndetshëm” dhe të duhur.

Ky term vjen nga gjuha greke dhe fjalë për fjalë do të thotë “oreks i mirë”, megjithëse një përkthim më i saktë do të ishte “ushqimi i duhur”. ‘Nervosa’ është një fjalë latine që tregon se është një çrregullim mendor, siç është rasti me anoreksi nervoze dhe bulimia nervoze.

“Zakonet e të ngrënit të ortoreksikëve janë kompulsive, të rregulluara dhe të planifikuara deri në detajin e fundit”, tha dietologia Elke Binder.

Dëshira për të fituar apo humbur peshë nuk është domosdo ajo që i motivon ata. Njerëzit që refuzojnë sistematikisht ushqimet që ata besojnë se janë të dëmshme, më së shpeshti e bëjnë këtë për të parandaluar sëmundjet.

“Femrat janë shumë më të ndjeshme ndaj ortoreksisë sesa meshkujt, veçanërisht femrat e reja”, tha Johannes Geor Wechlser, president i Shoqatës Federale të Nutricionistëve Gjermanë (BDEM).

Ai thotë se kjo mund të jetë nxitur nga ideali i bukurisë femërore në shoqërinë moderne perëndimore që përhapet në mediat sociale dhe reklamat, me theks në një figurë të hollë dhe të stërvitur. Sjellje të tilla zakonisht zhvillohen gradualisht.

“Shpesh fillon me prezantimin e planeve të rrepta të dietës që zbatohen duke ekzekutuar fjalë për fjalë aplikacionin për ju”, thotë Binder.

Një ortoreksik që thyen rregullat e tij duke ngrënë për shembull gjysmë copë tortë, shpesh do të ndihet fajtor dhe gabimisht do të mendojë se ka dëmtuar trupin e tij.

Ortoreksia mund të ketë një sërë pasojash serioze. Megjithëse fokusi është në mbajtjen e një diete të shëndetshme, eliminimi i plotë i disa llojeve të ushqimit mund ta bëjë dietën të çekuilibruar dhe të çojë në kequshqyerje.

Kjo sjellje aktualisht nuk njihet zyrtarisht si një çrregullim i të ngrënit.

“Ekspertët po debatojnë nëse ortoreksia është klinikisht e rëndësishme”, tha Wechsler, i cili shtoi se nuk ishte as një çrregullim i të ngrënit dhe as një varësi, por një formë e moderuar e kësaj sjelljeje mund të kalojë si një “modë”.

Në këto raste, dikush që ka një qëndrim më të qetë ndaj ushqimit mund të ndihmojë.

“Mund të jetë partneri i tyre ose një mjek i mirë i përgjithshëm, dikush që mund t’i ndihmojë ata të lehtësojnë rregullat e tyre të rrepta”, tha Wechsler.

Megjithatë, është tjetër çështje kur një sjellje e tillë shkakton vuajtje ose bëhet një obsesion i vërtetë. Në këtë rast, duhet të konsultoheni me një psikolog ose psikoterapist të specializuar në sjelljen obsesive-kompulsive.

“Sa më shpejt që ata që vuajnë nga ortoreksia e rëndë të marrin ndihmë, aq më mirë do të jetë për trupin e tyre”, tha Binder.

Shëndeti

Jeni nën ndikimin e barnave? Ja pse nuk duhet të vozisni

Published

on

Një numër i madh i aksidenteve ndodhin si pasojë e përdorimit të barnave të ndryshëm, ndërsa llogaritet se një numër i madh i shoferëve të cilët janë të përfshirë në aksidentet frontale kanë qenë nën ndikimin e barnave të cilët zvogëlojnë aftësitë vozitëse.

Madje edhe barnat, që duket se nuk janë aspak të rrezikshme (p.sh. barnat të cilat zvogëlojnë simptomat e gripit) shtojnë rrezikun nëse jeni duke vozitur.

Në aftësitë vozitëse më shumë ndikojnë anksiolitikët, ka raste të shumta kur këto barna gjenden në gjakun e shoferëve që pësojnë aksidente.

Këto barna ngadalësojnë reagimin e shoferit e pengojnë në vlerësimin e largësisë ndërmjet dy automjeteve që janë në lëvizje. Në grupin e barnave të cilët duhet t’i shmangin shoferët, janë edhe antidepresivët, pastaj analgjetikët e fortë (kundër dhimbjes), antihistaminikët (kundër alergjisë) etj.

Supozohet se nga 3% deri 7% e aksidenteve ndodhin si pasojë e përdorimit të barnave para dhe gjatë vozitjes.

Duhet që të kalojnë së paku 12 orë nga marrja e tyre deri te momenti i vozitjes. Nëse vendosni të vozitni më herët rrezikoni veten dhe të tjerët.

Llogaritet se afër 10% e shoferëve përdorin ndonjë lloj të barnave për qetësim.

Continue Reading

Shëndeti

Pse ndiheni të lodhur në vapë? Fajin e ka mungesa e magnezit

Published

on

Një nga arsyet pse gjatë ditëve të nxehta ndiejmë dhimbje muskujsh, tension, ngërçe, dhimbje koke apo kemi vështirësi në gjumë, lidhet drejtpërdrejt me mungesën e magnezit në organizëm.

Mungesa e magnezit lidhet me inflamacionet muskulore, ngërçet, dhembjet apo migrenën – veçanërisht tek ata që stërviten. Mungesa e këtij minerali mund të ndodhë edhe te personat joaktivë fizikisht, dhe gjatë verës bëhet më e theksuar për shkak të djersitjes së shtuar.

Çka është magnezi dhe pse është thelbësor për shëndetin?

Minerali i katërt më i pranishëm në trup dhe është i përfshirë në mbi 300 procese jetësore përmes enzimave. Ai është jetik për funksionimin e muskujve, sistemit nervor dhe shëndetin e kockave.

▪ Rregullimin e sheqerit në gjak
▪ Mbajtjen e tensionit normal të gjakut
▪ Përforcimin e sistemit imunitar
▪ Prodhimin e energjisë
▪ Cilësinë e gjumit
▪ Relaksimin e muskujve dhe të nervave

Pse trupi humb më shumë magnez gjatë verës?

Magnezi humbet përmes urinës, stresit, aktivitetit fizik dhe përmes djersitjes – ndaj gjatë verës kjo humbje bëhet intensive. Nëse jeni aktiv, vallëzoni, konsumoni alkool apo ekspozoheni gjatë në diell, rrezikoni të zbrazni rezervat e magnezit më shpejt se zakonisht.

Simptomat më të zakonshme të mungesës përfshijnë:

▪ Ngërçe muskulore
▪ Lodhje e pazakontë
▪ Dhimbje koke
▪ Tension i shtuar
▪ Vështirësi në gjumë

Ushqimet më të pasura me magnez janë:

▪ Avokado
▪ Çokollata e zezë
▪ Hurmat
▪ Frutat e thata (bajamet, arrat braziliane dhe indiane)
▪ Peshku salmon
▪ Perimet me gjethe jeshile
▪ Kinoa
▪ Spelt (një lloj gruri i lashtë)

A është e nevojshme të merrni suplemente?

Djersitja nuk është arsye e mjaftueshme për të filluar me suplemente të magnezit. Magnezi merret edhe përmes lëkurës, në mënyrë natyrale.

Transdermalj është një mënyrë efikase për rritjen e nivelit të magnezit, duke përdorur:

▪ Sprej me vaj magnezi, i cili aplikohet gjatë ose pas masazheve për të qetësuar muskujt dhe përshpejtuar rikuperimin

▪ Banjo me kripë magnezi (kripë Epsom) që ndihmojnë në relaksim të thellë të trupit, reduktim të stresit dhe përmirësim të gjumit

Kur është koha më e mirë për ta përdorur magnezin si shtesë?

▪ Pas masazhit, për të rritur efektin kundër inflamacionit dhe për ta mbajtur muskulaturën të relaksuar më gjatë

▪ 30 minuta para gjumit, për të ndihmuar në qetësimin e sistemit nervor dhe për të përmirësuar cilësinë e gjumit

Në verë, më shumë se kurrë, dëgjoni sinjalet e trupit. Magnezi nuk është mineral, është aleati juaj për qetësi, energji dhe ekuilibër trupor.

Continue Reading

Aktualitet

Në Podujevë për herë të parë përurohet Shërbimi i Hemodializës

Published

on

Podujeva për herë të parë bëhet me Shërbim të Hemodializës, ku në solemnitetin e organizuar me këtë rast, u vlerësua se ky shërbim zgjidh problemin e pacientëve të kësaj ane, të cilët deri më tani për shërbim të hemodializës udhëtonin kryesisht në Prishtinë.

Në këtë ngjarje morën pjesë edhe kryeministri në detyrë Albin Kurti dhe ministri në detyrë i Shëndetësisë Arben Vitia.

Shërbimi i Hemodializës është një procedurë mjekësore që përdoret për të trajtuar pacientët me dështim të veshkave (insuficiencë renale), veçanërisht kur veshkat nuk janë më në gjendje të kryejnë funksionin e tyre normal të pastrimit të gjakut.

Hemodializa është një trajtim që përdor një makinë speciale (dializator) për të pastruar gjakun nga toksinat dhe mbetjet që grumbullohen në trup; larguar lëngjet e tepërta; rregulluar nivelet e elektroliteve si natriumi, kaliumi, kalciumi, etj.

Gjatë seancës, gjaku i pacientit nxirret nga trupi, kalon përmes dializatorit ku pastrohet dhe kthehet sërish në trup.

Continue Reading

Shëndeti

Gjumi i dobët ju shkatërron shëndetin? Ja shenjat alarmante që nuk duhet t’i injoroni

Published

on

A ndihesh i lodhur edhe pse ke fjetur mjaftueshëm? Harron shpesh, je i irrituar pa arsye apo të zë gjumi në timon?

Ekspertja britanike Dr. Deborah Lee paralajmëron: këto nuk janë rastësi, por sinjale të qarta se po vuan nga mungesa e gjumit cilësor.

Shumë njerëz e nënvlerësojnë rëndësinë e gjumit, por ai është thelbësor për shëndetin mendor dhe fizik

Disa nga shenjat që tregojnë se trupi po vuan për gjumë cilësor janë:

– Lodhje kronike, edhe pas një nate të gjatë gjumi

– Harresë, përqendrim i dobët dhe mjegullim mendor

– Ndryshime të shpeshta humori, ankth apo depresion

– Zgjime të shpeshta gjatë natës

– Nevoja për të dremitur gjatë ditës

Sipas Dr. Lee, mungesa e gjumit rrit rrezikun për sëmundje të zemrës, diabet dhe obezitet. Nëse këto simptoma zgjatin me javë të tëra, mos i injoro – kërko ndihmë profesionale sa më parë! Gjumi nuk është luks. Është shpëtim.

Continue Reading

Të kërkuara