Shëndeti

​Çka është ortoreksia?

Ky term vjen nga gjuha greke dhe fjalë për fjalë do të thotë “oreks i mirë”.

Published

on

Konsumimi i ushqimit nuk është thjesht një marrje e lëndëve ushqyese, por edhe një veprim që krijon një ndjenjë rehatie, por ka edhe nga ata që për shkak të parimeve të tyre shmangin të gjitha “kënaqësitë” e ëmbla dhe yndyrore.

Dieta e tyre përbëhet ekskluzivisht nga ushqime të “shëndetshme”. Zakone të tilla të të ngrënit janë një shenjë e orthorexia nervosa ose më thjesht – ortoreksia, një çrregullim i të ngrënit që lidhet me një obsesion jo të shëndetshëm me ushqimin e “shëndetshëm” dhe të duhur.

Ky term vjen nga gjuha greke dhe fjalë për fjalë do të thotë “oreks i mirë”, megjithëse një përkthim më i saktë do të ishte “ushqimi i duhur”. ‘Nervosa’ është një fjalë latine që tregon se është një çrregullim mendor, siç është rasti me anoreksi nervoze dhe bulimia nervoze.

“Zakonet e të ngrënit të ortoreksikëve janë kompulsive, të rregulluara dhe të planifikuara deri në detajin e fundit”, tha dietologia Elke Binder.

Dëshira për të fituar apo humbur peshë nuk është domosdo ajo që i motivon ata. Njerëzit që refuzojnë sistematikisht ushqimet që ata besojnë se janë të dëmshme, më së shpeshti e bëjnë këtë për të parandaluar sëmundjet.

“Femrat janë shumë më të ndjeshme ndaj ortoreksisë sesa meshkujt, veçanërisht femrat e reja”, tha Johannes Geor Wechlser, president i Shoqatës Federale të Nutricionistëve Gjermanë (BDEM).

Ai thotë se kjo mund të jetë nxitur nga ideali i bukurisë femërore në shoqërinë moderne perëndimore që përhapet në mediat sociale dhe reklamat, me theks në një figurë të hollë dhe të stërvitur. Sjellje të tilla zakonisht zhvillohen gradualisht.

“Shpesh fillon me prezantimin e planeve të rrepta të dietës që zbatohen duke ekzekutuar fjalë për fjalë aplikacionin për ju”, thotë Binder.

Një ortoreksik që thyen rregullat e tij duke ngrënë për shembull gjysmë copë tortë, shpesh do të ndihet fajtor dhe gabimisht do të mendojë se ka dëmtuar trupin e tij.

Ortoreksia mund të ketë një sërë pasojash serioze. Megjithëse fokusi është në mbajtjen e një diete të shëndetshme, eliminimi i plotë i disa llojeve të ushqimit mund ta bëjë dietën të çekuilibruar dhe të çojë në kequshqyerje.

Kjo sjellje aktualisht nuk njihet zyrtarisht si një çrregullim i të ngrënit.

“Ekspertët po debatojnë nëse ortoreksia është klinikisht e rëndësishme”, tha Wechsler, i cili shtoi se nuk ishte as një çrregullim i të ngrënit dhe as një varësi, por një formë e moderuar e kësaj sjelljeje mund të kalojë si një “modë”.

Në këto raste, dikush që ka një qëndrim më të qetë ndaj ushqimit mund të ndihmojë.

“Mund të jetë partneri i tyre ose një mjek i mirë i përgjithshëm, dikush që mund t’i ndihmojë ata të lehtësojnë rregullat e tyre të rrepta”, tha Wechsler.

Megjithatë, është tjetër çështje kur një sjellje e tillë shkakton vuajtje ose bëhet një obsesion i vërtetë. Në këtë rast, duhet të konsultoheni me një psikolog ose psikoterapist të specializuar në sjelljen obsesive-kompulsive.

“Sa më shpejt që ata që vuajnë nga ortoreksia e rëndë të marrin ndihmë, aq më mirë do të jetë për trupin e tyre”, tha Binder.

Shëndeti

Dhimbja e shpatullave, si ta trajtojmë?

Published

on

Dhimbja e shpatullave është dhimbje që formohet nga kreu i humerit (kocka e krahut) dhe labrumi glenoid (emri për folenë e shpatullës së përbashkët në shpinë).

Bashkimi i shpatullave është i lëvizshëm duke lejuar liri të lëvizjes për krahun (Më tepër se nyja e barabartë në hip). Kjo lëvizshmëri më e madhe do të thotë që shpatulla e përbashkët është pak e qëndrueshme. Stabiliteti i nyjeve të shpatullave mbështetet në “muskujt rrotullues” ​​katër muskuj që futen rreth nyjeve të shpatullave që ndihmojnë në lëvizjen e saj dhe sigurimin e stabilitetit.

Këta muskuj janë burim i përbashkët dhimbjeje. Dhimbja e shpatullave është e zakonshme e rezulton nga një numër kushtesh. Dhimbja e ndjerë në rajonin e shpatullave nuk do të thotë domosdoshmërisht se dhimbja vjen nga shpatulla. Dhimbja shkaktohet nga problemet e qafës, ose të referuara nga strukturat e brendshme si mushkëritë, zemra, madje edhe mëlçia ose fshikëza e tëmthit.

Nëse dhimbja është e pranishme ditë e natë mund të jetë i pranishëm një maligniteti (kancer), veçanërisht kur lidhet me humbjen e peshës e kjo kërkon vlerësim urgjent.Një dëmtim mund të jetë faktor për tendinitis supraspinatus ose sup i ngrirë.

Fillimi i shpejtë i dhimbjes, me ethe, me kufizime të ashpra të lëvizjeve, është sugjestion i artritit septik, dhimbja në dy supet, ë shoqëruara me dhimbje hip mund të jetë për shkak të polymyalgia rheumatica.

Si është trajtuar dhimbja e shpatullave?

Varet nga shkaku, por për trajtim specifik për kushtet e mëposhtme, duhet të siguroheni se nga ju vjen ajo dhimbje, pastaj të filloni ta trajtoni atë. Trajtimi përfshin inflamacion qetësues (ënjtje dhe skuqje) dhe forcimin e muskujve.

Ja disa mënyra si të kujdeseni për veten dhe si të lehtësoni dhimbjet e shpatullave:

Ilaçet anti-inflamatore

Ilaçet jostoidale anti-inflamatore ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjes dhe uljen e inflamacionit. Përfshihen aspirina, ibuprofeni dhe naprokseni. Ulja e inflamacionit është e rëndësishme në dëmtimet e manshetës në rotator, tendonitin dhe artritin dhe dëmtimet tjera.

Kompresë e ftohtë

Ndihmojnë në uljen e ënjtjes në shpatull. Ftohja ndihmon në mpirjen e dhimbjeve të mprehta. Aplikoni një pako akulli deri 20 minuta, pesë herë në ditë. Mbështillni atë me kompresë dhe mos ta vendosni drejtpërdrejt në lëkurë.

Masazh

Mbështillni shpatullën me fashë mjekësore elastike për të ndihmuar në uljen e ënjtjes dhe dhimbjes. Masazhi lehtëson dhimbjen. Nëse krahu ose dora juaj fillon të ndjehet më mirë, lirojeni fashën e kompresimit. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Pse peshku është më i mirë se mishrat e tjerë?

Published

on

Mishi i peshkut, ndryshe nga mishrat e tjerë, përmban me shumicë acide yndyrore të pangopura të emërtuara si 11-13 dhe Omega-3.

Yndyrat të cilat përmbajnë shumë acide yndyrore të pangopura, janë më pak të rrezikshmet sa i përket shëndetit të zemrës dhe të enëve të gjakut. Vajrat bimore përmbajnë më shumë acide yndyrore të pangopura krahasuar me vajrat shtazore më i miri është vaji i peshkut.

Acidet yndyrore të vajit të peshkut luajnë rol të rëndësishëm në sistemin nervor dhe në shëndetin e trurit të fëmijëve.

Në rastet kur këto acide mungojnë në periudhën e foshnjërisë, në moshat e mëvonshme mund të vihet re prirje drejt depresionit.

Studimet kanë zbuluar se konsumi i peshkut te të rriturit luan rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shëndetit të zemrës dhe të enëve të gjakut.

Fakti që acidet yndyrore gjenden edhe në qumështin e nënës, është mëse i mjaftueshëm për të kuptuar rëndësinë e vajit të peshkut.

Ky ushqim i pajisur me dobi të këtij niveli që na është ofruar në emër të shëndetit, duhet konsumuar sa më shumë të jetë e mundur dhe duhet të jemi të kujdesshëm që të jetë i freskët.

Continue Reading

Shëndeti

Dieta me vezë/ A është efektive për humbjen në peshë?

Published

on

Një nga temat me interesante në kërkimet shkencore për dietat dhe jetesën e shëndetshme është roli i vezeve dhe proteinave që trupi mund të marrë prej tyre.

Veza është burim i pasur i proteinave, acidit folik e vitaminës B12, të cilat mund t’i japin trupit një numër të madh të elementeve ushqyes.

Çfarë është dieta e vezëve?

Përshkruan plan ushqimor të përqendruar rreth vezëve. Kjo është mënyrë e re për të humbur peshë duke përdorur ushqime bazuar në një nga mënyrat më të zakonshme të të ngrenit siç janë vezët e pules. Ky program është një plan me kalori të ulëta, përmban pak karbohidrate dhe me sasi të larta të proteinave, i projektuar për të ndihmuar në humbjen e peshës në mënyrë të shpejtë, pa humbur masën muskulare.

Çfarë përmban dieta e vezëve?

Nuk është një plan formal diete apo ushqyerje i përcaktuar në një libër apo një vakt që mund ta blini në restorant. Megjithëse ka shumë versione të kësaj diete, ajo konsiston në përfshirjen e 1 veze në ditë në vaktet tuaja ose në ushqyerjen vetëm me vezë të ziera.

Hani tre vakte në ditë duke përjashtuar ngrënien ne mes të vakteve dhe do të pini vetëm ujë. Të gjitha llojet e dietave kërkojnë që veza të jetë pjesë kryesore e vakteve. Përveç saj do të përfshini mish pule, peshk e perime të ziera që nuk përmbajnë karbohidrate.

Çfarë thonë ekspertët?

Vezët janë thesar i vogël që ofron proteina, kolinë, vitaminë D, lutein e shumë vlera tjera. Dieta e vezëve është e varfër në karbohidrate, gjë që çon në rritjen e ndjenjës së urisë. Konsumimi i ushqimeve të njëjta çdo ditë bëhet i mërzitshëm. Edhe pse dieta e vezëve mund të jetë mënyrë e shpejtë për të humbur peshë, është e rëndësishme të konsultoheni me ekspertë në fushën e nutricionizmit. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi i ri: Inteligjenca artificiale mund t’i identifikojë gratë që rrezikohen nga kanceri në gji

Published

on

Inteligjenca artificiale mund t’i identifikojë gratë që janë të rrezikuara nga kanceri në gji, disa vjet para se të diagnostikohen, ka thënë Instituti Norvegjez i Shëndetit Publik të martën.

Pesë hulumtuesve të këtij Instituti, Universitetit të Kalifornisë dhe Universitetit të Uashingtonit, u është dhënë qasje në programin komercial të inteligjencës artificiale, i cili në mënyrë retroaktive ka analizuar mamografitë e 116.495 grave që kanë marrë pjesë në programin norvegjez në periudhën 2004 – 2018.

Në total, 1.607 e grave janë përballur më vonë kancer në gji. Algoritmi ka arritur të verifikojë cilat gra kanë pasur rrezik më të madh të zhvillimit të kancerit në gji, madje edhe se cili prej gjinjve ka qenë më i rrezikuar, katër deri në gjashtë vjet para diagnostikimit.

“Ne e kemi vërejtur se gjiri që ka zhvilluar kancer, ka pasur pikë në sistem dyfish më shumë, sesa gjiri tjetër”, ka thënë Solveig Hofvind, gruaja që udhëheq programin për detektim të kancerit në gji përmes programit me inteligjencë artificiale.

“Studimi tregon se algoritmet që tashmë janë të qasshme në treg mund të përdoren për të zhvilluar programe detektimi edhe më të personalizuara”, ka thënë ajo, raporton REL.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 670.000 gra kanë vdekur nga kanceri në gji më 2022. Kjo, është forma më e shpeshtë e kancerit që zhvillohet, studimu është publikuar edhe në revistën e Rrjetit të Shoqatës Mjekësore Amerikane, ndër revistat më me nam në botë.

Continue Reading

Të kërkuara