Aktualitet

​Centët që nuk kthehen si kusur, qytetarët ankohen e komuniteti i biznesit fajëson BQK-në

Published

on

Monedhat më të imëta se pesë centë në raste të rralla iu kthehen si kusur konsumatorëve nëpër dyqane. Qytetarët mendojnë se bizneset po pasurohen në kurriz të tyre, ndërsa kjo mohohet nga shitësit. Nga Oda e Afarizmit dhe Rrjeti i Shitësve me Pakicë thonë se bizneset janë të detyruara të kthejnë kusurin, ndërsa bëjnë përgjegjës edhe Bankën Qendrore të Kosovës që nuk i furnizon bizneset me paratë e imëta.

Safete Pllana, qytetare, thotë se për një cent disa shitës t’i ndalin edhe katër centë të tjera. Ajo tregon për KosovaPress se gjithmonë e kërkon kusurin, pasi nuk dëshiron që t’i ndalen paratë që janë të sajat.

“Për 1 cent, ndalen 4 centë. Na po mashtrohemi, por për 99 centë, po duhet me i jep 1 euro, ato ndalen. Sa i përket çmimeve, ato janë shumë të larta, po për ata që nuk kanë janë edhe më të larta. Mua më ka ndodh, i kam mbledhë, i kam bërë 4 euro. Vet kam dashur t’i marrë. Ti po i lyp, po i merr, po edhe mua kthema kusurin. Ma anulon atë cent ti, unë për vete e lypi”, thotë ajo.

Të njëjtin mendim me Pllanën, ndan edhe Xhezide Kllokoqi, e cila thotë se krahas çmimeve shumë të larta, në dyqane shumicën e herëve nuk iu kthejnë paratë e imëta.

“Nuk t’i kthen hiç (kusurin). Mundet me t’i ndal herë 5 centë. Dikush edhe nuk di t’i llogarisë. Në markete ndodh që shumë shpesh nuk na i kthejnë centët. Për këtë janë pasuruar kaq shumë (bizneset)”, thotë ajo.

Kryetari i Organizatës së Konsumatorit, Selatin Kaçaniku thotë për KosovaPress se në bazë të disa llogaritjeve që kanë bërë, në një vit abuzohet me rreth 50 milionë euro nga moskthimi i centëve në dyqane. Ai thekson se konsumatorët nuk duhet të dalin nga arka pa e marrë centin e fundit që iu takon, e që bizneset e kanë për obligim t’ua kthejnë qytetarëve.

“Nëse një mijë konsumatorë parakalojnë në një market, dhe nga secili merret nga një cent ato janë 10 euro, çdo ditë nga 10, janë 300 euro, domethënë për 365 ditë pune, janë 3650 euro, dhe ne me një llogari aproksimative kemi ardhur deri tek shifra, për çdo vit në Kosovë abuzohet minimum 50 milionë euro, që do të thotë janë minimum 5 mijë vende pune që abuzohet me 1 cent. Për 1 cent ne duhet të luftojmë dhe nuk duhet të dalim nga arka pa na u dhënë një centi, dhe atë jo në kompensim me çamçakëzë e gjëra të tjera, por një cent. Çdo market e ka për obligim dhe e ka mundësi që të furnizohet me apoena sa të ketë nevojë, qoftë nga Banka Qendrore, qoftë edhe nga burimet alternative”, thotë ai.

Ndërsa komuniteti i bizneseve kërkon nga bizneset që të mos shkelen të drejtat e konsumatorit, ndërkaq kritika adresojnë për Bankën Qendrore të Kosovës.

Kryetari i Bordit të Odës së Afarizmit të Kosovës, Skënder Krasniqi, thotë se kthimi i çdo centi është obligim i çdo biznesi, ndërsa shton se është obligim i Administratës Tatimore të Kosovës dhe inspektorateve që t’i obligojnë bizneset për kthimin e plotë të kusurit.

Krasniqi thekson për KosovaPress se pengesë në këtë drejtim është bërë Banka Qendrore e Kosovës, e cila nuk i pajisë mjaftueshëm bizneset me para të imëta, teksa ndaj tyre ka vendosur tarifa prej 5 deri në 8 përqind për kthimin e parave të imëta në bankat komerciale.

“Kthimi i çdo centi është obligim i çdo biznesi dhe do të ishte edhe obligim i ATK-së dhe inspektorateve që t’i obligojnë bizneset që t’i kthejnë centët. Por, këtu është një problem, të cilin e ka shkaktuar vet shteti, në këtë rast Banka Qendrore, sepse nuk i pajisur mjaftueshëm bizneset me para të imëta. Ndërkohë që përveç se nuk i pajis mjaftueshëm, iu vendos taksë bizneseve në kthimin e parave. Kjo është diçka që e kemi kërkuar gjatë tërë kësaj kohe, dhe është në kundërshtim me të bërit biznes dhe është një pengesë e madhe për të bërit biznes”, thotë ai.

Edhe Albion Ujkashi nga Rrjeti i Shitësve me Pakicë thotë për KosovaPress se është obligim i bizneseve që të kthejnë kusurin ndaj konsumatorëve të tyre, teksa fton Bankën Qendrore që të heq tarifën aktuale që bizneset duhet të paguajnë për paratë e imëta. Ai mohon se bizneset në këtë mënyrë po pasurohen në kurriz të qytetarëve.

“Nuk kemi të bëjmë këtu me një lloj pasurimi, pavarësisht se është obligim i bizneseve që të kthejnë çdo cent, varësisht nga çmimi që i shesin produktet e tyre. Ajo çka vlen të përmendet është që bizneset po ballafaqohen me një barrierë të vendosur nga ana e BQK-së, me të cilën për paratë e imëta i ngarkon me një tarifë prej 5 përqind apo më të lartë. Duhet edhe ATK të vendos mekanizma mbikëqyrës, në mënyrë që të ofrohet një qasje më e lehtë për konsumatorët që t’i trajtojnë këto ankesa përmes institucioneve përkatëse, dhe në momentin që diçka që e dëmton konsumatorin evidentohet e njëjta të trajtohet, qoftë nga departamenti i konsumatorit, qoftë nga Ministria e Tregtisë apo nga institucionet e tjera, të cilat mund të marrin masa ndëshkuese ndaj bizneseve që nuk u kthejnë kusurin konsumatorëve”, thotë ai.

Në tregun e Kosovës mijëra produkte mbarojnë me shifrat 99 centë, nga të cilat 1 centët e mbetur rrallëherë i kthehen konsumatorit. Një deri në pesë centë e edhe më shumë ndodh që konsumatorëve të mos u kthehen në dyqane.

Bota

Ukraina thotë se Rusia e ka sulmuar me afër 200 dronë

Published

on

By

Rusia ka lëshuar një numër rekord të dronëve gjatë natës kundër Ukrainës, thanë Forcat Ajrore ukrainase më 26 nëntor, teksa raportuan për dëme të shkaktuara në ndërtesa dhe “në infrastrukturën kritike” në disa rajone.

Moska dhe Kievi kanë intensifikuar sulmet e tyre me dronë dhe raketa, teksa Ukraina raportohet se ka sulmuar Rusinë me raketa amerikane me rreze të gjatë, dhe Kremlini është kundërpërgjigjur duke e sulmuar me një raketë të re balistike hipersonike.

Në sulmet gjatë natës, armiku kreu një numër rekord të sulmeve me [dronët] Shahed”, thanë Forcat Ajrore ukrainase, duke iu referuar dronëve të prodhimit iranian. Ukraina tha se Rusia lëshoi gjithsej 188 dronë gjatë natës.

Ukraina tha se ka rrëzuar 76 dronë rusë në mbi 17 rajone, ndërkaq 95 të tjerë humbën nga radarët e saj apo u rrëzuan për shkak të ndërhyrjes në sistemet elektronike të tyre.

Moska po ashtu ka sulmuar Ukrainën me katër raketa balistike, Iskander-M, sipas Forcave Ajrore ukrainase.

Fatkeqësisht, ndërtesat e infrastrukturës kritike janë goditur dhe ndërtesat e banimit janë dëmtuar në disa rajone për shkak të sulmeve masive me dronë”, thanë Forcat Ajrore të Ukrainës.

Shpërthime janë dëgjuar edhe në kryeqytetin ukrainas, Kiev, teksa zyrtarët e qytetit kanë thënë se alarmi për sulme ajrore ishte aktiv për pesë orë, duke shtuar se dhjetë dronë u rrëzuan mbi Kiev.

Rusia ka nisur pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës në shkurt të vitit 2022. Aktualisht, forcat ukrainase po përballen me vështirësi në betejat në lindje, ku forcat ruse po përparojnë.

Continue Reading

Bota

Norvegjia, Danimarka dhe Finlanda drejt shoqërive pa para: Si e shohin të ardhmen?

Published

on

Vendet nordike të Evropës janë në krye të listës për t’u shndërruar në shoqëri pa para, sipas një analize të re që vlerëson përshtatshmërinë e shteteve për të operuar pa përdorimin e parave të gatshme. Norvegjia, për shembull, është më e përgatitura për këtë të ardhme, duke pasur një numër të ulët ATM-sh dhe një përqindje të lartë të përdoruesve të bankave online. Pas Norvegjisë, Finlanda dhe Danimarka renditen të dytat dhe të tretat, ndërsa Holanda, Suedia dhe Zvicra janë gjithashtu shumë të përgatitura për pagesat elektronike.

Pandemia e COVID-19 ka shtuar përdorimin e pagesave pa para, duke i bërë ato më të zakonshme në Evropë. Sipas Bankës Qendrore Evropiane, përdorimi i parave të gatshme ka rënë në 59% të transaksioneve në vitin 2022, krahasuar me 72% në vitin 2019. Në vendet nordike, përdorimi i parave ka rënë ndjeshëm, duke shndërruar pagesat elektronike në një normë të re, ndërsa shumica e konsumatorëve preferojnë opsione më të shpejta dhe më të përshtatshme si kartat dhe pagesat celulare.

Megjithatë, edhe pse këto vende janë përpara në këtë drejtim, autoritetet, përfshirë në Norvegji dhe Danimarkë, janë të vetëdijshme për rëndësinë e mbajtjes së mundësive për pagesat me para, për shkak të vulnerabilitetit ndaj sulmeve dixhitale dhe për të siguruar aksesin për ata që nuk kanë mundësi të përdorin teknologjinë. Të ardhmen pa para mbështet në një infrastrukturë të fuqishme digjitale dhe një besim të lartë në institucionet publike./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Kina dislokon forca ajrore e detare, pasi SHBA-ja dërgoi një avion mbi Tajvan

Published

on

By

Ushtria kineze tha më 26 nëntor se ka dislokuar forca ajrore dhe detare për të monitoruar situatën, duke paralajmëruar një avion patrullues të Marinës amerikane që fluturoi përmes Ngushticës së Tajvanit. Pekini tha se Shtetet e Bashkuara po tentojnë të “mashtrojnë” komunitetin ndërkombëtar.

Rreth një herë në muaj, anijet e ushtrisë amerikane apo avionët kalojnë përmes apo mbi ujërat që e ndajnë ishullin demokratik dhe vetëqeverisës të Tajvanit nga Kina. Këto misione gjithmonë zemërojnë Pekinin.

Kina pretendon se Tajvani është pjesë e saj dhe thotë se ka juridiksion mbi Ngushticën e Tajvanit. Tajvani dhe SHBA-ja e kundërshtojnë këtë pretendim, duke thënë se Ngushtica është në ujërat ndërkombëtare.

Marina amerikane tha se një avion patrullues detar fluturoi përmes Ngushticës “në hapësirën ndërkombëtare ajrore”, duke shtuar se fluturimi demonstroi përkushtimin e SHBA-së për një Indo-Paqësor të lirë dhe të hapur.

Duke operuar brenda Ngushticës së Tajvanit, në përputhje me ligjin ndërkombëtar, SHBA-ja mbron të drejtat dhe liritë e lundrimit të të gjitha shteteve”, u tha në njoftim.

Ushtria kineze kritikoi këtë fluturim, duke e cilësuar si “bujë mediatike” dhe duke shtuar se e ka monitoruar avionin amerikan gjatë fluturimit dhe është përgjigjur “në mënyrë efektive” ndaj situatës.

Ne i bëjmë thirrje SHBA-së që të ndalë bujën mediatike dhe bashkërisht të ruajmë paqen dhe sigurinë rajonale”, tha ushtria kineze.

Në prill, ushtria e Kinës dërgoi avionë luftarakë për të monitoruar dhe paralajmëroi marinën amerikane në Ngushticën e Tajvanit, pasi Uashingtoni kreu një mision në këtë zonë.

Continue Reading

Bota

Rrëzimi i avionit në Lituani ngre dyshime se mund të jetë i lidhur me sabotim

Published

on

By

Ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock, ka thënë se rrëzimi i një avioni mallrash në Lituani më 25 nëntor mund të ketë qenë “incident hibrid” me ndërhyrje nga jashtë.

Tani duhet ta pyesim veten seriozisht nëse ky ishte aksident, apo nëse ishte një incident tjetër hibrid”, tha Baerbock për gazetarë në takimin e ministrave të Jashtëm të G7-ës në Itali.

Së voni kemi parë shumë sulme hibride në Evropë, të cilat shpesh në shënjestër kishin individët dhe infrastrukturën, qoftë atë nënujore apo në sipërfaqe”, tha ajo, duke aluduar në këputjen e kabllove të telekomit në Detin Baltik rishtazi, për çka zyrtarët kanë thënë se mund të ketë qenë sabotim.

Autoritetet e Lituanisë nuk e kanë bërë një lidhje të tillë me rrëzimin e avionit.

Shumë agjenci perëndimore të inteligjencës e kanë akuzuar Moskën për përfshirje në akte sabotimi në Evropë, të cilat, sipas tyre, kanë për qëllim destabilizimin e aleatëve të Ukrainës sepse ajo mbështetet te qeveritë perëndimore në luftën e saj kundër pushtimit të plotë nga Rusia.

Avioni i mallrave, që i përkiste kompanisë DHL, u rrëzua derisa po përpiqej të ulej në aeroportin e Vilniusit. Si pasojë u vra piloti spanjoll i avionit dhe u plagosën një tjetër anëtar ekuipazhi spanjoll, një gjerman dhe një lituan, sipas zyrtarëve të aeroportit dhe policisë të cituar nga Reuters.

Zjarrfikësit nuk kanë qenë në gjendje ta zbulojnë nëse avioni kishte filluar të digjej ose të copëtohej sa ishte ende në ajër. Autoritetet janë ende në kërkim të kutive të zeza që regjistrojnë të dhënat e fluturimit.

Komisionari i Përgjithshëm i Policisë Lituaneze, Arunas Paulauskas, tha se anëtarët e mbijetuar të ekuipazhit u treguan hetuesve se nuk kishte tym, zjarr apo ndonjë situatë emergjente në kabinë para rrëzimit të tij. Ai gjithashtu tha se mundësia e ndonjë ndikimi nga një forcë e jashtme është shumë e ulët.

Rrëzimi i avionit ndodhi pas një sërë zjarresh në depot e DHL-së në Britani dhe Gjermani gjatë verës.

Zyrtarë perëndimorë të sigurisë janë cituar më herët këtë muaj ta kenë lidhur serinë e zjarreve me një operacion të dyshuar rus që kishte për synim shkaktimin e zjarreve në avionë mallrash ose pasagjerësh që udhëtonin drejt Amerikës së Veriut.

The Wall Street Journal citoi zyrtarë të sigurisë duke thënë se pajisjet që u ndezën në korrik në depot e DHL-së në Leipzig dhe qytetin britanik të Birmingemit ishin pjesë e një prove.

Muajin e kaluar, zyrtarët polakë thanë se katër persona u arrestua si rezultat i hetimit për pako u përfshinë nga zjarri rrugës për në Shtetet e Bashkuara dhe Kanada.

Aktivitetet e katër personave “përbënin sabotim dhe diversion të lidhur me dërgimin e pakove, që përmbanin eksplozivë të maskuar dhe materiale të rrezikshme, përmes kompanive të aviacionit drejt vendeve të Bashkimit Evropian dhe Britanisë së Madhe, të cilat shpërthyen spontanisht ose shpërthyen gjatë transportit tokësor dhe ajror”, thanë prokurorët polakë në një komunikatë më 25 tetor.

Kanadaja, në fillim të nëntorit, shprehu shqetësim para zyrtarëve rusë pas njoftimit për arrestimet.

Rusia u përgjigj duke e thirrur një diplomat kanadez më 8 nëntor për t’i kundërshtuar akuzat se shërbimet sekrete ruse kishin orkestruar fushatën për të dërguar pako shpërthyese.

Continue Reading

Të kërkuara