Lajmet

​11 milionë euro në vit shpenzimet e efekteve anësore të ndotësve të ajrit

Ky raport është analizuar edhe nga ekspertë në Institutin e Universitetit Aarhus në Danimarkë.

Published

on

Kostoja e efekteve anësore të ndotësve të ajrit nga termocentralet e thëngjillit në Kosovë arrin shifrën deri në 11 milionë euro në vit. Kështu thuhet në raportin e Institutit për Politika Sociale “Musine Kokolari”, me titullin “A është thëngjilli zgjidhja më e lirë?”. Në raportin, i cili u publikua gjatë së hënës thuhet se kostoja shëndetësore nuk është e dukshme në faturën e energjisë elektrike të qytetarëve të Kosovës.

Drejtori ekzekutiv i Musine Kokolari, Visar Ymeri tha se prodhimi dhe konsumi i energjisë elektrike ka kosto shëndetësore.

“Ideja e raportit është më shumë që të hapet një diskutim se sa të mbyllet të gjeturat sa i përket kësaj çështje. Duke pasur parasysh kompleksitetin dhe ndikimin që prodhimi i energjisë elektrike me thëngjill ka në shumë aspekte, prej atyre mjedisore në ato shëndetësore në Republikën e Kosovës dhe qytetarët e Republikës së Kosovës në përgjithësi. Ky raport i ka dy pjesë, pjesa më thelbësore dhe përmbajtjesore është bërë nga autorët e raportit bashkë me Universitetin Aurhus në Danimarkë…  Një prej aspekteve që nuk merret parasysh në Republikën e Kosovës është shpenzimi që shkakton prodhimi i energjisë me thëngjill në terma shëndetësor dhe dëmtimit të mjedisit, e cila nuk llogaritet në çmimin përfundimtar”, ka theksuar Ymeri.

Ky raport është analizuar edhe nga ekspertë në Institutin e Universitetit Aarhus në Danimarkë. Profesori Mikael Skou Andersen, tha se situata e krijuar për shkak të ndotjes së ajrit në Kosovës është shqetësuese.

“Në disa pjesë të Evropës, tejkalimet janë në nivel të lartë, më shumë se 25 mikrogram thëngjill. Po ashtu në pjesë të mëdha të Evropës ka tejkalime të asaj se çka është sipas rekomandimit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë që cilësia e ajrit nuk duhet të tejkalojë shumë mikrogramët, për të shmangur rreziqet e shëndetit. Shumica e Evropës i tejkalon këto limite. Në fakt më shumë se 90 për qind e gjendjes raportuese të shteteve në Evropë i tejkalojnë udhëzuesit e OBSh-së për pesë mikrogram, por janë dy për qind të shteteve raportuese i tejkalojnë 25 mikrogram”, ka deklaruar ai.

Sipas tij, limitetet e udhëzimeve të OBSH-së sa i përket cilësisë së ajrit, i tejkalon edhe Kosova.

“Impiantet me thëngjill kontribuojnë në ndotjen e ajrit, tetë mikrogram për metër kub në zonën e Prishtinës. Po ashtu, këto përgjigje qysh nga kur kemi gjetur këtë dhe e kemi vendosur gjendjen e Kosovës, kemi gjetur që për mikrogram janë 83 për 100 mijë banorë. Është një numër i banorëve që keni në Prishtinë për më shumë se 30 vjet. Pra, kemi dalë te një rezultat ku 7,9 mikrogram dhe ka humbje jete. Duke i shumëzuar këto shifra rreth 650 vjet për secilin vit kalendarik… Kemi dalë deri te tetë milionë euro shpenzime të jashtme në vit në qytetin e Prishtinës. Por, po ashtu kushton edhe për pjesën tjetër të Kosovës. Bazuar në baza vjetore, të gjitha së bashku shpenzimet vjetore janë 11 milionë euro për vit”, ka shtuar ai.

Veç tjerash, raporti thekson se kostoja e efekteve anësore duhet të përfshihet në të gjitha projeksionet dhe strategjitë për energjinë, gjë që mundëson një politikë energjetike më të informuar për sektorin në vend.

Autorja e këtij raporti, Marigona Drevinja shtoi se në Kosovë mungojnë matjet e emetimit.


“Një nga rekomandimet tona në punim është që duhet patjetër që të bëhet matje shumë më të madhe rreth ndotjes. Kemi vetëm disa stacione që bëjnë matjen, mungojnë matjet e emetimit, te impiantet, kemi matje vetëm të prezencës… Studime të tilla patjetër që duhet të bëhen prapë, duhet të jenë më të zgjeruara dhe për këtë nevojiten natyrisht më shumë fonde dhe ekspertë të jashtëm, sepse të tilla studime nuk kemi kapacitet të bëjmë ne si shtet”
, ka shtuar ajo.

E drejtori i KFOS-it, Luan Shllaku tha se shfrytëzimi i qymyrit për prodhim të energjisë elektrike është problem për gjithë Kosovën. Sipas tij, thëngjilli nuk është zgjidhja më e lirë, por tashmë është trashëguar slogani se vendi duhet të bëhet fuqi energjetike në rajon. 

Lajmet

iPhone 17 Pro pritet të vijë me këto 12 veçori të reja

Published

on

Pritet që Apple të rezervojë numrin më të madh të risive dhe përmirësimeve për modelet e veta iPhone 17 Pro.

Nëse kompania vazhdon t’i përmbahet ritmit të deritanishëm, seria e re iPhone 17 pritet të prezantohet në muajin shtator të këtij viti. Si zakonisht, vëmendjen më të madhe do ta marrin modelet Pro, për të cilat tashmë po qarkullojnë shumë thashetheme.

Kornizë prej alumini

Modelet iPhone 17 Pro do kenë kornizë prej alumini, ndryshe nga iPhone 15 Pro dhe iPhone 16 Pro që përdorin titan, ndërsa modelet nga iPhone X deri te iPhone 14 Pro janë prodhuar prej çeliku inox, shkruan MacRumors. Pjesa e pasme e pajisjes pritet të ketë një dizajn të ri që kombinon aluminin dhe xhamin.

Moduli i kamerës në formë drejtkëndëshi

Modelet iPhone 17 Pro të kenë një modul të madh kamere në formë drejtkëndëshi me skaje të rrumbullakosura. Thuhet se Apple planifikon të ruajë skemën e tanishme trekëndore të lenteve në pjesën e pasme.

Ekran më rezistent ndaj gërvishtjeve

Ekrani i iPhone 17 Pro pritet të ketë një shtresë të re antireflektuese, e cila do ta bëjë më rezistent ndaj gërvishtjeve krahasuar me modelet e mëparshme.

Bateri më e madhe

iPhone 17 Pro Max thuhet se do të ketë një dizajn pak më të trashë, çka do të mundësojë vendosjen e një baterie më të madhe.

Çipi A19 Pro

Pritet që modelet iPhone 17 Pro të pajisen me çipin e ri A19 Pro të Apple, i cili do të prodhohet me teknologjinë e avancuar 3nm të gjeneratës së tretë nga kompania TSMC. Ashtu si më parë, priten përmirësime të lehta në shpejtësi dhe efikasitet energjetik krahasuar me modelet aktuale.

Çipi Apple Wi-Fi 7

Të katër modelet e iPhone 17 pritet të përdorin çipin Wi-Fi 7 të projektuar nga Apple, në vend të çipit nga Broadcom, që është përdorur deri më tani.

Kamerë e përparme 24 megapikselë

Modelet iPhone 17 do kanë kamerë të përmirësuar në pjesën e përparme me 24 megapikselë, që është dy herë më shumë se kamera 12 MP e iPhone 16.

Kamera telefoto e pasme 48 megapikselë

Modelet iPhone 17 Pro pritet të kenë një kamerë telefoto të përmirësuar me 48 megapikselë, një rritje e ndjeshme krahasuar me 12 MP që ka iPhone 16 Pro.

Regjistrim video me të dy kamerat njëkohësisht

iPhone 17 Pro dhe iPhone 17 Pro Max do t’i lejojnë përdoruesit të regjistrojnë video njëkohësisht me kamerën e përparme dhe atë të pasme, drejtpërdrejt brenda aplikacionit Camera.

Regjistrim video në 8K

Apple thuhet se e ka testuar regjistrimin video në 8K në modelet iPhone 16 Pro, por kjo veçori ende nuk është bërë e disponueshme. Duke qenë se të gjithë sensorët e pasmë të iPhone 17 Pro pritet të jenë 48 MP, ka shumë gjasa që këto modele të jenë të parat që do të ofrojnë mbështetje për video në 8K.

12 GB RAM

U përfol se vetëm iPhone 17 Pro Max do të ketë 12 GB RAM, por më pas në këtë listë u përfshi edhe iPhone 17 Pro. Kjo rritje e memories do të përmirësojë funksionet e inteligjencës artificiale të Apple (Apple Intelligence), si dhe multitasking-un. Të gjithë modelet e iPhone 16 kanë 8 GB RAM.

Sistem ftohjeje i përmirësuar

Modelet e serisë iPhone 17 do të kenë ndryshime të brendshme që ndihmojnë në shpërndarjen më efikase të nxehtësisë. Për modelet Pro përmendet përdorimi i një sistemi ftohjeje me dhomë me avull (vapor chamber).

Continue Reading

Lajmet

Motra e Liam Payne me mesazh emocionues gjashtë muaj pas vdekjes së tij: Jeta pa ty është e pamundur

Published

on

Motra e Liam Payne, Ruth Gibbins, ka publikuar një postim emocionues për të shënuar gjashtë muaj nga vdekja e tij tragjike.

Liam vdiq më 16 tetor pasi u rrëzua nga ballkoni i katit të tretë të hotelit CasaSur në Buenos Aires.

Ai la pas një djalë tetë-vjeçar Bear Grey Payn, dhe dy motrat Nicola e Ruth, babanw Geoff dhe nënën Karen.

Ruth Gibbins postoi në Instagram: “6 muaj, gjysmë viti pa ty?! Koka ime ende bërtet për ty. Çdo mëngjes që zgjohem, ndihem sikur jam zhytur nën ujë, duke gulçuar për ajër që nuk vjen kurrë të më lehtësojë. Jeta pa ty është e pamundur, kështu që tani për tani unë thjesht ekzistoj. Po mësoj të qesh ose të buzëqesh në vendet e duhura, por unë dua që ti të flasësh vetëm kur të flas”.

Ajo shkroi më tej: “Në ato pak momente kur e lejoj veten të ndjej dashuri dhe jo vetëm humbje, në fakt mund të qesh me kujtimet tona, si vitin e kaluar kur të dy qeshnim me kokë duke u përpjekur të bënim diçka që pamë në Youtube, por kujtimet janë gjithmonë të ngjyrosura me trishtim për shkak se sa e padrejtë është që nuk mund të bëjmë të reja”.

Gibbins pohon: “Ndonjëherë të dëgjoj duke qeshur kur më sheh duke ecur si Whoopi Goldberg në Ghost, duke të kërkuar ty kudo që shkoj. Të shoh gjithmonë duke ardhur në mënyra të ndryshme për të më rikthyer në rrugën e duhur. Nuk mund ta përpunoj atë që ndodhi dhe përfundimin e saj, ti e di që nuk do të ndaloj kurrë të bëj gjithçka që mundem për ty. Më mungon me zë të lartë, në mes të këtyre fjalëve të heshtura dhe më shumë në heshtje mund të shprehem, por unë e di që ju e dini se për momentin, do të takohemi në ëndrrat e mia”.

Pesë persona janë paditur në lidhje me vdekjen e Liam Payne, duke përfshirë menaxherin e hotelit, recepsionistin dhe mikun e Payne, Rogelio Rogers Nores.

 

Continue Reading

Aktualitet

Dështimi i konstituimit të Kuvendit, ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar?

Published

on

Pas dështimit të konstituimit të Kuvendit në seancën e djeshme, për shkak të mosmiratimit të Raportit të Komisionit për verifikimin e mandateve të deputetëve, u risoll në vëmendje se  ç’thotë Ligji dhe Kushtetuta për situatën e krijuar.

Partia Demokratike e Kosovës, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dolën me qëndrimin se anëtarët e Qeverisë në detyrë, që janë zgjedhur deputetë,  nuk dorëzuan me kohë dorëheqjet e tyre nga postet në Ekzekutiv, duke mos e pranuar, siç thanë, dorëheqjen që kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ia dorëzoi kryetarit të deritanishëm të Kuvendit, para mbledhjes së Komisionit për verifikimin e mandateve të Kuvendit.

Nga ana tjetër, kryeministri në detyrë, Albin Kurti, reagoi ashpër, duke e cilësuar qëndrimin e opozitës si sulm brendainstitucional kundër Republikës së Kosovës dhe zgjedhjeve demokratike.

Ç’ thotë Ligji për Qeverinë e Kosovës lidhur me dorëheqjen e Qeverisë?

Ligji për Qeverinë e Kosovës, i miratuar nga Qeveria e fundit e Albin Kurtit në vitin 2022, parasheh se mandati i Qeverisë përfundon me përfundimin e mandatit katërvjeçar të Kuvendit (që është rasti në situatën aktuale), me votimin e suksesshëm nga Kuvendi të mocionit të mosbesimit ndaj Qeverisë, me dorëheqjen e kryeministrit, apo me shpërndarjen e Kuvendit.

Mandati i anëtarit të Qeverisë përfundon nëse ai/ajo nuk bën betimin, jep dorëheqje, zgjidhet deputet, i përfundon mandati i rregullt i Qeverisë, etj.

Çfarë ndodh në rast se anëtari i Qeverisë zgjidhet deputet?

Ligji për Qeverinë parasheh se, nëse një anëtar i Qeverisë në detyrë zgjidhet deputet i Kuvendit, ai duhet të japë dorëheqje nga posti i anëtarit të ekzekutivit para ditës së certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve.

Kështu thuhet në nenin 26 të ligjit, që ka të bëjë me papajtueshmërinë me funksionin e anëtarit të Qeverisë e parandalimin e konfliktit të interesit. Sipas ligjit, Qeveria në dorëheqje vazhdon të ushtrojë përgjegjësitë e saj deri në zgjedhjen e Qeverisë së re nga Kuvendi, por me kufizimet e përcaktuara me ligj (më poshtë përmendim cilat janë ato).

Një Qeveri është në dorëheqje: pas shpërndarjes së Kuvendit, deri në zgjedhjen e Qeverisë së re; pas dorëheqjes së kryeministrit ose në çdo rast tjetër kur posti i kryeministrit mbetet i lirë, deri në zgjedhjen e Qeverisë; pas votimit të suksesshëm të mocionit të mosbesimit ndaj saj nga Kuvendi, deri në zgjedhjen e Qeverisë së re…

Sa u përket kufizimeve, në ligj thuhet që Qeveria në dorëheqje kryen vetëm aktivitetet e domosdoshme të planifikuara me planin vjetor dhe ligjin për buxhetin; nuk miraton nisma për lidhjen e marrëveshjeve ndërkombëtare që kërkojnë ratifikim nga Kuvendi, nuk miraton projektligje, amendamente kushtetuese, strategji apo dokumente konceptuale, nuk inicion procedura të reja për emërime në pozita publike, nuk propozon kandidatë për pozita që kërkojnë emërim nga Kuvendi, etj.

Qeveria në dorëheqje, megjithatë, ka të drejtë t’i propozojë Kuvendit miratimin e buxhetit. Në rast të fatkeqësive natyrore apo shëndetësore, disa nga këto kufizime nuk vlejnë më.

Ç’thuhet në Kushtetutën e Kosovës për mandatin e deputetit?

Sipas Kushtetutës së Kosovës (neni 70), mandati i deputetit të Kuvendit të Kosovës fillon ditën e certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve dhe përfundon, ndër të tjera, kur deputeti emërohet anëtar i Qeverisë së Kosovës. Mandati i deputetit përfundon ose bëhet i pavlefshëm nëse: nuk bën betimin; jep dorëheqje dhe emërohet anëtar i Qeverisë së Kosovës.

Continue Reading

Aktualitet

Bëhet publike letra me të cilën Albin Kurti e paralajmëroi dorëheqjen

Published

on

Kreu i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, ka dhënë dorëheqje nga posti i kryeministrit, në mënyrë që të mund të bëjë betimin si deputet i legjislaturës së nëntë.

Dorëheqje kanë dhënë edhe anëtarët e tjerë të Qeverisë në detyrë të Kosovës, që janë zgjedhur deputetë në zgjedhjet e 9 shkurtit.

Ndërkohë nuk është miratuar raporti i komisionit të përkohshëm për verifikimin e mandateve të deputetëve në Kosovë.

Kjo është hera e parë që ndodhë një gjë e tillë, e çon në ndërprerjen e seancës konstituive.

Një pjesë e deputetëve janë larguar nga salla e seancave plenare. Ndërkohë që anëtarët e komisionit janë duke diskutuar me kryesuesin e seancës për të vendosur si do të vazhdohet më tej.

 

Continue Reading

Të kërkuara