Shëndeti

​Vitiligo – një sëmundje e lëkurës që shkakton humbje të pigmentit

Ajo prek njerëzit e të gjitha llojeve të lëkurës.

Published

on

Vitiligo është një sëmundje e lëkurës që prek midis 0.5 për qind dhe 2 për qind të popullsisë së botës dhe një humbje e pigmentit që mund të prekë më shumë zona të trupit. Ajo prek njerëzit e të gjitha llojeve të lëkurës dhe gjendja nuk është kërcënuese për jetën, por mund të jetë stresuese.

Zonat e pigmentit të humbur mund të zhvillohen kudo në trup, duke përfshirë:

zonat e ekspozuara ndaj diellit, si duart, këmbët, duart dhe fytyra

brendësia e buzës ose mukozës tjetër

vrimat e hundës

organet gjenitale

pjesa e pasme e syrit

brendësia e sistemit të dëgjimit

flokë që gjithashtu mund të bëhen gri ose të bardhë.

Edhe pse vitiligo mund të prekë pjesë të ndryshme të trupit, ajo nuk është ngjitëse dhe një person me vitiligo nuk mund t’ia kalojë dikujt tjetër.

Sipas një rishikimi të vitit 2020 të botuar në Journal of Dermatology, studiuesit arritën në përfundimin se vitiligo është një çrregullim autoimun në të cilin trupi shkatërron pjesët e tij.

“Kjo ndodh kur një pjesë e sistemit imunitar fillon të sulmojë dhe vrasë qelizat e pigmentit, melanocitet, në lëkurë, duke rezultuar në formimin e njollave të bardha”, tha dermatologia Michelle Rodrigues.

Nuk është ende e qartë pse qelizat imune sulmojnë qelizat e shëndetshme, por gjenetika dhe mjedisi mendohet se kanë një ndikim. Këta faktorë dihet se rrisin rrezikun e vitiligos:

Historia familjare dhe gjenet. Rreth 30% e njerëzve me vitiligo kanë një histori familjare të këtij çrregullimi të lëkurës, vëren Shkolla Mjekësore e Harvardit. Studiuesit kanë zbuluar se një profil i caktuar gjenetik i bën njerëzit më të ndjeshëm ndaj zhvillimit të vitiligos. Janë identifikuar afro 50 gjene të lidhura me vitiligo, duke përfshirë dy të quajtur NLRP1 dhe PTPN22. Këto dhe gjene të tjera të lidhura tani me vitiligon dihet se janë të përfshirë në rregullimin e sistemit imunitar dhe inflamacionin.

Vitiligo mund të shkaktojë disa simptoma, duke përfshirë:

njolla të bardha në lëkurë

thinja ose zbardhje e parakohshme e flokëve, vetullave, qimeve të fytyrës ose qerpikëve

humbja e pigmentit në mukozën, duke përfshirë mukozën e brendshme të hundës dhe buzëve

Trajtimi

Qëllimi më i zakonshëm i trajtimit të vitiligos është të barazojë tonin e lëkurës duke rivendosur ngjyrën ose ripigmentimin ose për të hequr ngjyrën ose depigmentimin e mbetur. Trajtimi i vitiligos ndryshon në varësi të:

ashpërsisë së gjendjes

vendndodhjes dhe madhësisë së njollave

numrit të njollave

sa të përhapura janë njollat

përgjigje ndaj trajtimit.

Trajtimet kozmetike dhe kirurgjikale përdoren më së shpeshti për vitiligo dhe gjithashtu mund të kombinohen. Ato zakonisht zgjasin të paktën tre muaj përpara se të vërehen efektet, dhe më shpesh këto janë:

Kremrat. Disa kremra, duke përfshirë kortikosteroidet dhe kremrat antiinflamatore, mund të ndihmojnë në rivendosjen e ngjyrës së njollave të bardha në fazat e hershme, dhe disa mund të ngadalësojnë përhapjen e vitiligos. Kremrat e tillë kanë nevojë për recetë sepse janë të fortë dhe mund të shkaktojnë edhe efekte anësore nëse përdoren për një kohë të gjatë. Efektet anësore mund të përfshijnë atrofinë e lëkurës, rrallimin, rritjen e tepërt të qimeve dhe acarimin e lëkurës.

Barna. Disa medikamente si steroidet mund të jenë efektive në trajtimin e vitiligos. Ato janë të disponueshme vetëm me recetë.

Psoraleni dhe ultraviolet. Ky kombinim trajtimesh kërkon marrjen e psoralenit në formë pilule ose kremi. Më pas mjeku e ekspozon pacientin ndaj dritës UVA për të aktivizuar medikamentet që ndihmojnë në rikthimin e ngjyrës së lëkurës. Pas kësaj, duhet të reduktoni ekspozimin ndaj diellit dhe të mbani syze dielli. Ky trajtim ka efekte anësore që mund të përfshijnë djegie nga dielli, vjellje, kruajtje dhe hiperpigmentim.

Terapia me dritë. Kjo është një alternativë ndaj terapisë tradicionale me rreze ultravjollcë. Ky trajtim ofron një lloj terapie me dritë më të fokusuar dhe shpesh çon në më pak efekte anësore. Mund të përdoret gjithashtu si pjesë e një programi trajtimi në shtëpi nën mbikëqyrjen e një mjeku.

Trajtimi me laser. Ky trajtim ndihmon me zonat e vogla të njollave dhe zgjat më pak se katër muaj, dy deri në tri herë në javë.

Depigmentimi. Kjo është një zgjidhje e zakonshme kur trajtimet e restaurimit të pigmentit të lëkurës kanë dështuar. Depigmentimi fokusohet në zbehjen e pjesës tjetër të lëkurës për t’u lidhur me zonat që kanë humbur ngjyrën. Është e nevojshme të përdoret një medikament si monobenzoni sipas udhëzimeve të mjekut. Edhe pse mund të duhen deri në dy vjet për të qenë efektiv, ky trajtim është zakonisht i përhershëm. Përveçse shkakton inflamacion, mund të rrisë edhe ndjeshmërinë ndaj dritës së diellit.

Trajtimet kirurgjikale janë të disponueshme kur mjekimet dhe terapia me dritë nuk funksionojnë. Llojet e trajtimeve kirurgjikale përfshijnë:

Shartimi i lëkurës. Kirurgu transferon lëkurën e shëndetshme dhe të pigmentuar në zonat e depigmentuara. Rreziqet përfshijnë infeksionin, dhëmbëzat ose dështimin e repigmentimit.

Transplantet e melanociteve. Mjeku heq një mostër të indit të shëndetshëm, rrit melanocitet dhe më pas transplanton qelizat në zona të depigmentuara.

Mikropigmentimi. Mjeku mund të bëjë tatuazh pigmentin në lëkurë. Kjo është më e mira për zonën e buzëve, por mund të jetë e vështirë të përputhet me ngjyrën e lëkurës.

Shëndeti

Nga shikimi te humbja e peshës, njihuni me përfitimet e kungullit

Published

on

Kungulli është ndoshta më i famshmi dhe më i shijshmi nga të gjithë. Por, jo vetëm kaq, ky frut (sepse është frut dhe jo perime) është i gjithanshëm dhe ushqyes. Kungulli është burim i vitaminave dhe mineraleve të shumta që janë të mira për shëndetin dhe trupit.

Nëse jeni duke kërkuar për një mënyrë të lehtë për të forcuar sistemin imunitar kungulli është për ju. Përveçse është i pasur me vitaminë C, e cila ndihmon sistemin të funksionojë kungulli është burim i mirë i beta-karotenit; substancë në të cilën trupi mbështetet për të krijuar vitaminën A.

Kjo vitaminë luan rol në forcimin e sistemit imunitar. Meqenëse, kungulli është burim i shkëlqyer i beta-karotenit, i shkëlqyeshëm për shëndetin e syve.

Vitamina A e prodhuar nga beta-karotina ndihmon në mbajtjen e sipërfaqes së syrit të lagësht dhe të shëndetshme. Beta-karoteni, i cili gjendet në ushqime të tjera me ngjyrë portokalli, si karotat dhe patatet e ëmbla, mund të përmirësojë gjithashtu shikimin gjatë natës.

Kungulli dhe farat e tij, janë burim i pasur i magnezit. Ky mineral luan rol në zona të ndryshme të trupit, jo vetëm që mbështet funksionet e muskujve dhe nervore, por është thelbësor në proceset e prodhimit të energjisë. Magnezi ndihmon në rritjen e densitetit të kockave e ndihmon në parandalimin e osteoporozës, një gjendje që prek në mënyrë disproporcionale gratë.

Kungujt janë të pasur me antioksidantë, substancë e aftë për të luftuar, ngadalësuar ose neutralizuar formimin e radikaleve të lira.

Antioksidantët e prodhuar pjesërisht nga trupi ynë, pjesërisht të gëlltitur përmes ushqimit, i japin jetë një sistemi mbrojtës të aftë për të parandaluar ose anuluar veprimin oksidues të radikalëve të lira, duke ulur kështu rrezikun e sëmundjeve kronike, si kanceri dhe sëmundjet kardiovaskulare.

Kungujt janë të pasur me ujë e fibra, por me pak kalori. Kjo do të thotë se na bëjnë të ndihemi të ngopur për më gjatë pa rënduar stomakun.

Nëse po përpiqeni të hani në mënyrë të shëndetshme të mos shtoni peshë, përfshirja e kungullit të pasur është një zgjedhje e shkëlqyer.

Nuk ju shëndosh dhe mund të konsumohet me bollëk edhe në rast e dietave, dobësimit.

Continue Reading

Shëndeti

Çaji i mollës ndihmon në shërimin e këtyre sëmundjeve

Published

on

Continue Reading

Aktualitet

BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës

Published

on

Në një kohë kur sfidat shëndetësore globale po intensifikohen dhe sistemet e kujdesit shëndetësor kërkojnë qasje të integruara dhe të qëndrueshme, UBT ka akredituar me sukses programin Bachelor në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore (180 ECTS). Ky program trevjeçar synon përgatitjen e profesionistëve të aftë për të kontribuar në parandalimin, edukimin, planifikimin, menaxhimin dhe vlerësimin e ndërhyrjeve në shëndetin publik.

Program me përmbajtje unike dhe vlera praktike

Programi është konceptuar sipas standardeve evropiane të arsimit të lartë dhe përqafon një qasje praktike dhe multidisiplinare. Përmbajtja përfshin lëndë bazë si epidemiologjia, higjiena, shëndeti mendor dhe riprodhues, si dhe module të avancuara si menaxhimi i emergjencave, analizat e sistemeve shëndetësore, teknologjitë e informacionit në shëndetësi, etika dhe promovimi i shëndetit.

Studentët përfitojnë nga një kombinim i balancuar mes ligjëratave teorike, punës praktike në laboratorët modernë të UBT-së, dhe praktikave profesionale në institucione partnere si: Poliklinika Universitare e UBT, Spitali Universitar UNITED, QKUK, si dhe Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik.

Rëndësia për shëndetin publik në Kosovë

Kosova përballet me sfida të mëdha në fushën e shëndetit publik, nga sëmundjet infektive e kronike deri te përballja me emergjenca dhe fatkeqësi natyrore. Ky program synon të formojë profesionistë që do të jenë në vijën e parë të përmirësimit të kujdesit shëndetësor parësor, edukimit shëndetësor në komunitet dhe monitorimit të rreziqeve shëndetësore.

Mundësi të gjera punësimi dhe zhvillimi profesional

Të diplomuarit nga ky program do të jenë të përgatitur për punësim në:

  • Qendrat e Shëndetit Publik në nivel komunal dhe qendror;
  • Institucionet e kujdesit parësor dhe preventiv;
  • Ministrinë e Shëndetësisë, Ministrinë e Mjedisit dhe institucionet që monitorojnë faktorët e rrezikut;
  • Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinarisë, OJQ-të në fushën e shëndetit publik, si dhe në projekte të WHO, UNICEF, UNDP etj.;
  • Qendrat e Promovimit të Shëndetit në shkolla, komunitete dhe institucione edukative.

Për më tepër, studentët kanë mundësi të vazhdojnë studimet në nivelin Master në Shëndet Publik dhe Menaxhim, Biokimi Klinike apo Shkenca Paramjekësore në UBT ose universitete ndërkombëtare.

Pse të zgjedhni UBT?

UBT është institucioni më i madh dhe më i ndërkombëtarizuar i arsimit të lartë në Kosovë, me mbi 12,500 studentë, 1,500 staf akademik dhe administrativ, si dhe bashkëpunim me mbi 500 universitete ndërkombëtare. Me një kampus modern mbi 15,000 m², laboratorë të teknologjisë së lartë, Poliklinikë Universitare me mbi 20 ambulanca funksionale dhe një Spital Universitar, UBT ofron kushte të avancuara për zhvillim profesional dhe akademik.

Përveç Shëndetit Publik, UBT ofron programe të akredituara në fusha të shumta të shkencave mjekësore, përfshirë: Farmacinë, Stomatologjinë, Radiologjinë dhe Biokiminë Mjekësore.

Continue Reading

Shëndeti

Manaferrat janë të shkëlqyera për shëndetin dhe duhet t’i konsumojmë më shpesh

Published

on

Manaferrat kanë shumë vitamina që mund të mos i keni ditur.

Në artikullin në vazhdim do t’i kuptoni benefitet e konsumimit të tyre.

Anti-inflamatorë natyralë

Manaferrat janë të pasura me antioxidantë si anthocyanins, që ndihmojnë të neutralizojnë radikalët e lira në trup dhe reduktojnë inflamacionin e brendshëm.

Përforcim i sistemit imunitar

Ato kanë shumë vitaminë C, që mbështet imunitetin dhe formimin e kolagjenit për lëkurën dhe nyjet.

Shëndeti i zemrës

Me rreth 8 gram fibra për një filxhan, ato ndihmojnë në uljen e kolesterolit LDL dhe tensionit të gjakut.

Foshnje të forta dhe kocka të shëndetshme

Përmbajnë vitaminë K, magnez, kalcium dhe bakër, që të gjithë ndihmojnë për kocka më të forta.

Mbrojtje e trurit dhe përqendrimit

Anthocyaninat veprojnë për të zvogëluar stresin oksidativ në tru, duke ofruar mbrojtje kundër sëmundjeve neurodegjenerative si Alzheimer dhe Parkinson.

Continue Reading

Të kërkuara