Kulturë

​Sot shënohet Dita Botërore e Bletës

Qëllimi i shënimit të kësaj ditë është ndërgjegjësimi i rëndësisë së bletëve për biodiversitetin.

Published

on

Sot shënohet Dita Botërore e Bletës. Kjo ditë hyri në kalendarin e ngjarjeve mjedisore me iniciativë të Sllovenisë, e cila i propozoi Kombeve të Bashkuara (OKB) të shpallin 20 majin si Ditën Botërore të Bletës. Më 20 dhjetor 2017, pas tre vitesh përpjekjesh ndërkombëtare, shtetet anëtare të OKB-së miratuan njëzëri propozimin e Sllovenisë dhe 20 maji u shpall Dita Botërore e Bletës.

Qëllimi i shënimit të kësaj ditë është ndërgjegjësimi i rëndësisë së bletëve për biodiversitetin, për jetën dhe mirëqenien sociale, me synimin për të nxitur aktivitete në kontekstin e sigurimit të kushteve për mbijetesën e tyre. Me rastin e shënimit të kësaj ngjarje edhe Agjencia e Mjedisit të Evropës sot organizon një aktivitet ndërgjegjësimi me moton “Bee Engaged”.

Sot, çdo e treta lugë ushqimi varet nga pllenimi dhe produktet e bletëve janë një burim i pasur i lëndëve ushqyese thelbësore. Bletët janë disa nga pjalmuesit më të rëndësishëm, duke garantuar sigurinë ushqimore, bujqësinë e qëndrueshme dhe biodiversitetin. Ato kontribuojnë edhe në zbutjen e ndryshimeve klimatike dhe ruajtjen e mjedisit. Në planin afatgjatë, mbrojtja e bletëve dhe sektori i bletarisë mund të ndihmojë në uljen e varfërisë dhe urisë, si dhe në ruajtjen e një mjedis të shëndetshëm dhe biodiversitetit.

Bletët janë të rëndësishme edhe për sa i përket bujqësisë së qëndrueshme dhe krijimit të vendeve të punës në fshat. Me pjalmim rrisin prodhimin bujqësor, duke ruajtur kështu diversitetin dhe shumëllojshmërinë në arat dhe në tryezat tona. Përveç kësaj, ato u ofrojnë miliona njerëzve vende pune dhe janë një burim i rëndësishëm i të ardhurave të fermerëve.

Megjithatë, studimet shkencore tregojnë se ka gjithnjë e më shumë efekte negative në shëndetin e bletëve, gjë që i bën ato gjithnjë e më të rrezikuara. Kjo, nga ana tjetër, kërkon që ne të kujdesemi më shumë për mbijetesën e tyre, pasi faktorët e dëmshëm shkaktojnë ulje të rezistencës së bletëve, gjë që ndikon në ndjeshmërinë e tyre ndaj sëmundjeve dhe dëmtuesve.

Përveç kësaj, kërcënimi i mbijetesës së bletëve është problematikë që ndërlidhet edhe me mbrojtjen e mjedisit, pasi bletët nxisin biodiversitetin në natyrë, kanë një ndikim pozitiv në të gjithë ekosistemin dhe janë një tregues i mirë i gjendjes së mjedisit. 

Magazinë

Filmi “Heldin” me aktorin shqiptar Ridvan Murati bëhet pjesë e platformës Netflix

Published

on

Një tjetër sukses i kinematografisë evropiane që përfshin talent shqiptar tashmë është pjesë e gjigantit të transmetimit online, Netflix.

Filmi “Heldin” (titulli në anglisht: Late Shift), ku rolin e njërit prej personazheve e luan aktori i njohur shqiptar Ridvan Murati, është bërë zyrtarisht pjesë e katalogut të kësaj platforme. Ridvan Murati, një emër i njohur i skenës teatrore dhe kinematografisë në Zvicër, sjell në këtë projekt tjetër interpretim të fuqishëm, duke përforcuar praninë dhe ndikimin e aktorëve shqiptarë në produksionet ndërkombëtare me peshë.

Filmi është dramë intensive e 2025, me regji të Petra Volpe, dhe përqendrohet në personazhin Floria, një infermiere kirurgjie në një spital zviceran, e cila përballet me sfida gjatë një ndërrimi të vonë.

Teksa ndihmon një nënë në gjendje kritike, një paciente të moshuar e pacient privat kërkues, një gabim i rëndë kërcënon t’i rrëzojë të gjithë përpjekjet e saj.

“Heldin” është bashkëprodhim mes Zvicrës dhe Gjermanisë dhe pati premierën botërore në seksionin Berlinale Special Gala të edicionit të 75-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Berlin, më 17 shkurt 2025. Pas premierës, filmi u lansua edhe në kinematë zvicerane më 27 shkurt.

Për Ridvan Murati, i cili jeton e vepron prej vitesh në Zvicër, përfshirja në projekt të tillë ndërkombëtar, është dëshmi e vlerësimit të talentit në kinemanë europiane. Ai vazhdon të përfaqësojë me dinjitet artistët shqiptarë në skenën ndërkombëtare dhe t’u japë zë rrëfimeve me dimension njerëzor dhe emocional.

Për publikun shqiptar, prania e “Heldin” në Netflix është mundësi për të parë një prodhim cilësor, që sjell në vëmendje jo vetëm sfidat e sistemit shëndetësor, por fuqinë e individit për të përballuar situata të jashtëzakonshme — dhe këtë herë, me një emër shqiptar në kastin e tij.

 

Continue Reading

Kulturë

Promovohet vepra monumentale “Mapping Ethnic Albania”

Published

on

U promovua vepra monumentale “Mapping Ethnic Albania”, të autorit dhe diplomatit të shquar, Bejtullah Destani.

Ky libër përmbledh mbi 200 harta historike të trojeve shqiptare dhe dokumente të rralla nga arkivat më të mëdha evropiane, duke dokumentuar rrënjët tona.

Një botim i rëndësishëm që sjell në fokus hartëzimin historik, etnik dhe gjeopolitik të trojeve shqiptare ndër shekuj.

Libri paraqet një përmbledhje të pasur me harta, dokumente historike dhe analiza shkencore që dëshmojnë për shtrirjen e popullsisë shqiptare në hapësirat ballkanike, duke sfiduar shpeshherë narrativat zyrtare dhe historitë e manipuluara.

Continue Reading

Magazinë

Paris Jackson dhe Justin Long i japin fund fejesës

Published

on

Paris Jackson dhe i fejuari i saj Justin Long i kanë dhënë fund lidhjes.

Këngëtarja dhe kompozitorja 27-vjeçare dhe i dashuri i saj, producenti muzikor, i kanë dhënë fund fejesës së tyre, konfirmon People.

Jackson e ndau lajmin e ndarjes në një postim në X më 31 korrik, në të cilin tha se po qante me “lot ndarjeje” në fotot emocionale të publikuara nga Daily Mail në fillim të këtij muaji. Këngëtarja e “Hit Your Knees” e cila e ka kaluar verën në turne me Incubus, njoftoi fejesën e saj me Long në dhjetor, duke shkruar në një postim në Instagram se “nuk mund të ëndërronte askënd më të përsosur” për të.

“Të jetosh jetën me ty këto vitet e fundit ka qenë një vorbull e papërshkrueshme”, shkroi ajo në postim, i cili është fshirë më pas. “Faleminderit që më le të jem e jotja. Të dua.”

Në qershor, Jackson i tha Access Hollywood se ishte në fazën e planifikimit të dasmës .

“Fustani po qepet, vendi dhe data janë zgjedhur nga një astrologe, sepse unë jam nga Los Anxhelosi,” tha ajo. “Unë jam plotësisht e dhënë pas kristaleve dhe astrologut, dhe të gjitha këtyre gjërave.”

Continue Reading

Magazinë

Justin Timberlake zbulon se vuan nga sëmundja Lyme

Published

on

Justin Timberlake ka vendosur të zbulojë publikisht se është diagnostikuar me sëmundjen Lyme.

Ai ndau në Instagram se po përballej me probleme shëndetësore dhe se ishte diagnostikuar me sëmundjen Lyme.

“Nëse e keni përjetuar këtë sëmundje, ose njihni dikë që e ka përjetuar, atëherë jeni të vetëdijshëm se të jetosh me të mund të jetë shumë e lodhshme, si mendërisht ashtu edhe fizikisht”, tha ai.

Kjo njohje erdhi ndërsa Timberlake po përfundon turneun e tij dyvjeçar “Forget Tomorrow”, gjatë të cilit u kritikua për performanca të dobëta.

“Pas kësaj, të paktën munda ta kuptoja pse ndjeva dhimbje të madhe dhe thjesht lodhje e të përziera të çmendura në skenë”, pohon ai.

Lyme transmetohet nga pickimi i një rriqre të infektuar e mund të shkaktojë simptoma të ngjashme me gripin, si dhimbje koke, dhimbje të kyçeve dhe lodhje.

Simptomat e mëvonshme mund të përfshijnë paralizë të fytyrës, mpirje, ënjtje të kyçeve dhe dëmtim të nervave.

Duke folur më tej rreth diagnozës, Timberlake tha se kishte vështirësi me vendimin për të vazhduar turneun pavarësisht problemeve shëndetësore.

“Kam hezituar të flas për këtë sepse gjithmonë jam rritur duke i mbajtur gjërat për vete. Megjithatë, po përpiqem të jem më transparent në lidhje me problemet e mia në mënyrë që ato të mos keqinterpretohen. Po i ndaj të gjitha këto me shpresën se të gjithë mund të gjejmë një mënyrë për t’u lidhur më shumë. Do të doja të bëja pjesën time për të ndihmuar të tjerët që po luftojnë me këtë sëmundje”, pohon tutje.

Continue Reading

Të kërkuara