Lajmet

​Si ta ulni faturën e energjisë me të paktën 20%?

Mbajtja nën kontroll e asaj që quhet ‘energjia vampire’ mund t’ju ndihmojë të kurseni para.

Published

on

Filloi me pandeminë, vazhdoi me luftën në Ukrainë dhe u thellua edhe më tej me krizën e naftës – energjia është kthyer në një problem serioz kudo. Dhe në një kohë kur çmimet e energjisë po rriten në të gjithë botën, mbajtja nën kontroll e asaj që quhet ‘energjia vampire’ mund t’ju ndihmojë të kurseni para, por edhe të luftoni ngrohjen globale.

Sipas një studimi të fundit në ShBA, ‘pajisjet e përgjumura’ janë të përgjegjshme për rreth 1/4 e faturës suaj të energjisë. Nga aspekti mjedisor, pajisjet shtëpiake prodhojnë rreth 60 kg emetime të CO2, çdo vit – një sasi karboni për të cilën duhen 3 pemë për ta absorbuar gjatë të njëjtës periudhë.

Kthimi në burime energjie të rinovueshme është një nga lëvizjet themelore të shekullit të 21, dhe ndërkohë që heqja nga priza e sendeve shtëpiake mund të duket si diçka e vogël, ndikimi afatgjatë i saj është i jashtëzakonshëm. Ja dhe pse ka marrë emrin: ‘energjia vampire’, pasi përshkruan pajisjet që thithin energji edhe kur janë të fikura apo në standby.

Cili është ndikimi mbi faturën elektrike?

“Energjia fantazmë’ përbën rreth 23% të konsumit të elektricitetit të një shtëpie, sipas studimit të Këshillit të Mbrojtjes së Resurseve Natyrore, në SHBA. Një raport i fundit i bërë nga një kompani britanike, e bën të përgjegjshme këtë energji fantazmë për rreth 16% të faturës elektrike të britanikëve.

1 në 5 persona ishin të ndërgjegjshëm për këtë fenomen – i cili i kushton Britanisë rreth €1.9 miliardë euro në vit – sipas një tjetër studimi nga kompania Centrica.

Si ta mposhtim ‘energjinë vampire’?

Të gjithë e dimë sa e thjeshtë është të harrojmë jo vetëm t’i fikim pajisjet tona, por edhe t’i heqim ato nga priza. Por, me gjithë këto shqetësime klimaterike dhe financiare ndërmend, krijimi i një rutine dhe zakoni të ri nuk do të ishte aq i vështirë.

Mikrovala, televizionet, kompjuterët, konsolat e lojërave, satelitorët dhe rauterat e internetit janë ndër pajisjet më të ‘etura’ për energji. Printerët dhe ushqyesit e celularëve gjithashtu nuk duhen lënë në prizë.

Një zgjatues do të ishte zgjidhja perfekte, në rastin kur nis të bëhet e vështirë të hiqet dhe rivendoset çdo prizë e panevojshme, kur mjafton të fiket çelësi dhe pajisjet ndalojnë të ‘ushqehen’.

Por, diçka është e sigurt, ‘energjia vampire’ nuk ka pse të vazhdojë të rëndojë as faturën tonë elektrike dhe as ndërgjegjen e ambientalistëve më të paepur!

Rregulloni sjelljet tuaja të përditshme

Për të reduktuar konsumin e energjisë në shtëpinë tuaj dhe për të rritur kursimet tuaja të energjisë, nuk keni nevojë domosdoshmërisht të dilni dhe të blini produkte me efikasitet të lartë. Ruajtja e energjisë mund të jetë aq e thjeshtë sa fikja e dritave ose pajisjeve kur nuk ju nevojiten.

Ju gjithashtu mund të përdorni më pak pajisje me energji intensive duke kryer me dorë detyrat e shtëpisë, të tilla si varja-tharja e rrobave tuaja në vend që t’i vendosni në tharëse ose larja e enëve me dorë në vend të lavastoviljes. Rregullimet e sjelljes që kanë potencialin më të lartë për kursimet e shërbimeve janë ulja e nxehtësisë në termostatin apo temperaturës së kondicionerit tuaj në dimër dhe përdorimi më pak i kondicionerit tuaj në verë.

Kostot e ngrohjes dhe ftohjes përbëjnë gati gjysmën e faturave mesatare të shërbimeve të një shtëpie, kështu që këto reduktime në intensitetin dhe shpeshtësinë e ngrohjes dhe ftohjes ofrojnë kursimet më të mëdha. Ka mjete që mund t’i përdorni për të kuptuar se ku shkon pjesa më e madhe e energjisë elektrike në shtëpinë tuaj dhe cilat pajisje përdorin më shumë energji elektrike në baza ditore.

Zëvendësoni llambat tuaja

Llambat tradicionale inkandeshente konsumojnë një sasi të tepërt të energjisë elektrike dhe duhet të ndërrohen më shpesh sesa alternativat e tyre efikase në energji. Llambat inkandeshente halogjene, dritat fluoreshente kompakte (CFL) dhe llambat me diodë që lëshojnë dritë (LED) përdorin diku nga 25-80 % më pak energji elektrike dhe zgjasin 3 deri në 25 herë më shumë se llambat tradicionale. Megjithëse llambat me efikasitet të energjisë janë më të shtrenjta jashtë raftit, përdorimi i tyre efikas i energjisë dhe jetëgjatësia më e gjatë do të thotë që ato kushtojnë më pak në planin afatgjatë.

Përdorni adapterë inteligjentë

“Ngarkesat fantazmë”, ose energjia elektrike e përdorur nga elektronika kur ato janë të fikur ose në gjendje gatishmërie, janë një burim kryesor i humbjes së energjisë. Në fakt, vlerësohet se 75% e energjisë së përdorur për të karikuar pajisjet shtëpiake konsumohet kur ato janë të fikura, gjë që mund t’ju kushtojë deri në 200 dollarë më shumë në vit. Ndaj përdorni adaptor në mënyrë që të fikni me çelës pajisjet kur nuk doni t’i përdorni.

Instaloni një termostat të programueshëm ose inteligjent

Një termostat i programueshëm mund të vendoset për të fikur automatikisht ose për të zvogëluar ngrohjen dhe ftohjen gjatë kohës kur jeni në gjumë ose larg. Kur instaloni një termostat të programueshëm, ju eliminoni përdorimin e kotë të energjisë nga ngrohja dhe ftohja pa përmirësuar sistemin tuaj HVAC.

Mesatarisht, një termostat i programueshëm mund t’ju kursejë 180 dollarë në vit. Termostatët e programueshëm vijnë në modele të ndryshme që mund të vendosen për t’iu përshtatur orarit tuaj javor. Karakteristikat shtesë të termostateve të programueshëm mund të përfshijnë tregues se kur duhet të zëvendësohen filtrat e ajrit ose problemet e sistemit HVAC, të cilat përmirësojnë gjithashtu efikasitetin e sistemit tuaj të ngrohjes dhe ftohjes.

Blini pajisje me efikasitet të energjisë

Mesatarisht, pajisjet janë përgjegjëse për afërsisht 13% të përdorimit total të energjisë shtëpiake. Kur blini një pajisje, duhet t’i kushtoni vëmendje dy numrave: çmimit fillestar të blerjes dhe kostos vjetore të funksionimit. Megjithëse pajisjet me efikasitet energjetik mund të kenë çmime më të larta blerjeje, kostot e tyre të funksionimit janë shpesh 9-25% më të ulëta se modelet konvencionale.

Lajmet

Qeveria e Kosovës nis ndërtimin e dy urave të reja mbi Ibër për lidhjen e Mitrovicës

Published

on

By

Procesi i ndërtimit të dy urave në të dy krahët e urës kryesore mbi lumin Ibër – përmes së cilave Qeveria në detyrë e Kosovës ka thënë se synon ta lidhë Mitrovicën e Veriut të banuar me shumicë serbe me Mitrovicën e Jugut të banuar me shumicë shqiptare – do të fillojë në pasditen e 1 korrikut, ka bërë të ditur Qeveria në detyrë.

Gurthemelet e dy urave të reja, njëra për automjete dhe tjetra për këmbësorë, do të vendosen të martën, në orën 17:00.

Në këtë ngjarje do të marrin pjesë kryeministri në detyrë, Albin Kurti; kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden Atiq; nënkryetari i Komunës së Mitrovicës së Jugut, Arian Tahiri; ministri në detyrë i Administrimit të Pushtetit Lokal dhe kryesues i Bordit të Përbashkët të dy komunave; Elbert Krasniqi; si dhe ministri në detyrë i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu.

Qeveria në detyrë e Kosovës, në një deklaratë për Radion Evropa e Lirë, tha më herët se projekti për ndërtimin e urave është iniciuar me kërkesë të dy komunave, si rezultat i krijimit të Bordit të Përbashkët të Mitrovicës.

Memorandumi i mirëkuptimit, thuhet në deklaratë, parashikon që Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës (MMPHI) t’i financojë dhe zbatojë këto projekte infrastrukturore – që përfshijnë ndërtimin e urave për këmbësorë dhe automjete mbi lumin Ibër – me qëllim të lehtësimit të lirisë së lëvizjes së qytetarëve dhe mallrave.

Sa i përket mundësisë së hapjes së urës kryesore mbi Ibër për qarkullimin e automjeteve – gjë që ka shkaktuar tensioneve vitin e kaluar – Qeveria ka theksuar se qëndrimi i saj mbetet i pandryshuar:

Ura kryesore mbi Ibër duhet të jetë e hapur për qarkullim të plotë, ndërsa ndërtimi i dy urave të reja do të kontribuojë më shumë në frymën e bashkëpunimit ndërmjet dy komunave dhe lëvizjen e lirë në të dyja anët e lumit Ibër“.

Nga Bashkimi Evropian i kanë thënë Radios Evropa e Lirë se nuk janë të përfshirë në këtë projekt dhe as që janë të njoftuar për të.

Sipas BE-së, çdo vendim për ndërtimin e infrastrukturës mbi lumin Ibër duhet të merret me kujdes dhe në mënyrë gjithëpërfshirëse – duke i përfshirë plotësisht të gjitha komunitetet që preken nga kjo çështje.

Një këshilltar në Kuvendin Komunal të Mitrovicës së Veriut nga komuniteti serb, Dushan Millunoviq, beson se këto ura janë të panevojshme.

Ndërtimi i këtyre urave “do të ndikojë negativisht në situatën e përgjithshme”, ka thënë Millunoviq.

Nëse do t’i kishim zgjidhur të gjitha problemet e qytetit, siç janë rrugët, kanalizimet, infrastruktura… Nëse do të ishte koha për të ndërtuar ura, do ta kuptoja. Por, për fat të keq, situata në terren nuk është e tillë”, është shprehur ai për Radion Evropa e Lirë.

Nënkryetari i Kuvendit Komunal të Mitrovicës së Veriut, Skender Sadiku, ka thënë se mbështet çdo ndërtim urash, pasi ato janë simbol i lidhjes mes njerëzve, kulturave dhe dallimeve, por ka shtuar se për momentin, ka çështje më me prioritet për t’u trajtuar.

Qyteti i Mitrovicës u nda në periudhën e pasluftës, ndërsa në vitin 2013 u nda edhe zyrtarisht në dy komuna: Mitrovica e Jugut e banuar me shumicë shqiptare, dhe Mitrovica e Veriut e banuar me shumicë serbe.

Në mes të qershorit të 2025-tës u formua edhe një bord i përbashkët i këtyre dy komunave, bazuar në Ligjin për Kufijtë Administrativë të Komunave, me qëllim “përafrimin e qytetarëve”.

Verën e vitit të kaluar, Qeveria e Kosovës ndërmori një nismë për të hapur urën kryesore mbi Ibër për trafik – gjë që u kundërshtua nga popullsia lokale serbe dhe bashkësia ndërkombëtare.

Misioni i Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO) në Kosovë, KFOR – ushtarët e të cilit janë të stacionuar në urën kryesore mbi lumin Ibër – kishte thënë atëkohë se çdo vendim për hapjen e urës, duhet të merret brenda kornizës së dialogut midis Kosovës dhe Serbisë, i cili ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian.

Ambasadori i atëhershëm i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Jeffrey Hovenier, i kishte thënë Radios Evropa e Lirë se ka rrezik real nga hapja e urës në Mitrovicë, i cili mund të ndikojë në sigurinë e ushtarëve të NATO-s, përfshirë edhe ushtarët amerikanë.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, kishte deklaruar më pas se Qeveria e tij do t’i vazhdonte konsultimet dhe koordinimin në lidhje me hapjen e urës, duke theksuar se kjo çështje nuk është e drejtuar kundër askujt.

Në vitin 2014, Kosova dhe Serbia ranë dakord për hapjen e urës për trafik, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve.

I ashtuquajturi rivitalizim i urës u planifikua me qëllim heqjen e të gjitha barrikadave të vendosura nga serbët lokalë dhe funksionalizimin e urës.

Më pas, në vitin 2016, u miratua një plan i ri zbatimi, që synonte kapërcimin e mosmarrëveshjeve mbi interpretimet e ndryshme të konstatimeve të mëparshme.

Sipas planit të ri të zbatimit, hapja e plotë e urës duhej të bëhej në janar të vitit 2017.

Punimet rreth rivitalizimit të urës përfunduan vetëm në qershor të vitit 2018 dhe ura, në të cilën u investuan 1.5 milion euro, nuk u hap kurrë për automjete, por vetëm për këmbësorë./REL

Continue Reading

Lajmet

​Deputetja e LVV-së i akuzon për “qasje bllokuese” partitë që ishin në opozitë

Published

on

By

Deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje, Arjeta Fejza deklaroi se partitë që deri më tash ishin në opozitë kanë “qasje bllokuese”. Sipas saj, të njëjtat po veprojnë në kundërshtim me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese.

Ajo u ka bërë thirrje partive tjera politike që të marrin pjesë në votim për komisionin e votimit të fshehtë.

Edhe sot në këtë vazhdim të seancës konstituive të Kuvendit të Kosovës, deputetët e grupit tonë parlamentar dhe deputetët nga komunitet jo-shumicë ishin prezentë dhe e votuan komisionin për votim të fshehtë. Si një nga mënyrat përmes së cilës do të zgjidhet kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës. Edhe në këtë seancë, veçanërisht tani pas aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese e kemi sjelljen e deputetëve të opozitës të cilët veprojnë në kundërshtim me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese, duke mos marrë pjesë në votim. Kurse, është krejtësisht e qartë që është obligim i të gjithë deputetëve të Kuvendit të Kosovës pjesëmarrja në votim dhe votimi i Kuvendit të Kosovës. Prej se ka filluar kjo legjislaturë ne kemi pasur një qasje bllokuese nga ana e opozitës, ajo qasje vazhdoi edhe sot”, deklaroi ajo.

Deputetët dështuan për të dyzetën herë të konstituojnë legjislaturën e nëntë të Kuvendit. Ata do të mblidhen sërish të enjten, në orën 11:00.

Continue Reading

Lajmet

​PDK me aksion simbolik, deputetët qëndrojnë në sallë pas dështimit të seancës

Published

on

By

Partia Demokratike e Kosovës ka qëndruar simbolikisht në sallë pas dështimit të dyzet për konstituim të Kuvendit. Deputetja Vlora Çitaku tha se kryesuesi i seancës konstituive, Avni Dehari po e shkel Kushtetutën. Ajo i ka bërë thirrje Lëvizjes Vetëvendosje për reflektim dhe për kthim në rend të ditës.

Pas dështimit të dyzet për konstituim të Kuvendit, Çitaku tha se është e turpshme se si seancat po përfundojnë për dy minuta.

Fatkeqësisht, edhe sot, sërish me vetëdije të plotë, zotëri Dehari, Lëvizja Vetëvendosje po e shkelin Kushtetutën. I bëjmë thirrje edhe një herë Lëvizjes Vetëvendosje që të reflektojë, të kthehemi në sallë pasnesër, t’i kthehemi rendit të ditës, të konstituojmë Kuvendin e Kosovës dhe të bëjmë punën tonë. Puna jonë nuk është që të vijmë këtu e të defilojmë çdo 48 orë, puna jonë është të ndërtojmë institucionet, të ndërtojmë qeverinë, të merremi me hallet e sfidat e qytetarit të Republikës së Kosovës e jo me egon e zotëri Kurtit. Ne qëndruam simbolikisht në sallë edhe herën e kaluar edhe sot më gjatë, sepse është e turpshme që të vijmë këtu e të rrijmë nga dy minuta e të largohemi sikur të mos ndodhë asgjë”, deklaroi Çitaku.

Sekretarja e përgjithshme e PDK-së, Vlora Çitaku tha se nesër do të zhvillohet takimi i ftuar nga presidentja Vjosa Osmani, ku bëri të ditur se i pranishëm do të jetë kryetari Memli Krasniqi.

Ne kemi qenë vazhdimisht të gatshëm për zgjidhje dhe do të marrim pjesë, kryetari Krasniqi do të marrë pjesë në takim, shpresojmë në reflektim. Aktvendimi i Gjykatës Kushtetuese është shumë i qartë, ne besojmë që edhe zotëri Kurti të fillojë të lexojë dhe të kuptojë drejt në shqip”, përfundoi ajo.

Continue Reading

Lajmet

Çitaku akuzon VV-në për shkelje të Kushtetutës: PDK vazhdimisht e gatshme për zgjidhje

Published

on

By

Nënkryetarja e PDK-së, Vlora Çitaku, ka reaguar pas ndërprerjes për herë të 40-të të seancës konstituive të Kuvendit, duke akuzuar Lëvizjen Vetëvendosje dhe kryesuesin Avni Dehari për shkelje të Kushtetutës.

Fatkeqësisht edhe sot, me vetëdije të plotë, po e shkelin Kushtetutën”, tha ajo para mediave. Çitaku theksoi se PDK është gjithmonë e gatshme për zgjidhje dhe i bëri thirrje LVV-së që të reflektojë dhe të kthehet në sallë për ta vazhduar punën.

Continue Reading

Të kërkuara