Kuriozitete

​Si ndikon punësimi i nënave te fëmijët e tyre?

Kjo sipas një studimi të vitit 2015.

Published

on

Në vitin 2015, rezultatet e një studimi zbuluan se vajzat e nënave të punësuara shpesh performojnë më mirë në karrierën e tyre sesa vajzat e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Studimi gjithashtu tregon se fëmijët e nënave që punojnë janë po aq të lumtur në moshë madhore sa fëmijët e nënave që qëndruan në shtëpi.

Profesoresha e Shkollës së Biznesit të Harvardit, Kathleen McGinn, shpreson se kjo u ndihmon disa nënave të ndihen të shfajësuara pasi që ato shpesh brengosen se për shkak të punës nuk po mund të kalojnë shumë kohë me familjen.

“Njerëzit ende besojnë se kur nënat punësohen është disi e dëmshme për fëmijët e tyre”, është shprehur profesoresha McGinn.

Megjithatë ajo thekson se gratë zgjedhin të punojnë pasi që kjo është një zgjedhje financiare dhe personale. Sipas saj gratë duhet ta bëjnë këtë zgjedhje bazuar nëse duan apo kanë nevojë të punojnë, jo bazuar në faktin nëse po i dëmtojnë fëmijët e tyre – sepse nuk janë duke i dëmtuar.

“Kështu që rezultatet që tregojnë se punësimi i nënës ndikon në lumturinë e fëmijëve në moshë madhore është me të vërtetë e rëndësishme”, ka theksuar tutje ajo.

Hulumtimi zbuloi se vajzat e rritura, nënat e të cilave punonin jashtë shtëpisë, kanë më shumë gjasa të punojnë vetë, të kenë më shumë përgjegjësi mbikëqyrëse dhe të fitojnë paga më të larta sesa gratë nënat e të cilave qëndronin në shtëpi gjatë gjithë kohës.

Pasi u publikuan gjetjet paraprake, McGinn, Mayra Ruiz Castro nga Universiteti Kingston dhe Elizabeth Long Lingo nga Instituti Politeknik Ëorcester shtuan një grup të dytë të dhënash ndërkombëtare në studimin e tyre. Ato realizuan dy anketa ku kanë qenë të përfshirë më shumë se 100,000 burra dhe gra në 29 vende të ndryshme.

Disa kritikë vunë në dyshim nëse rezultatet nuk kanë qenë të lidhura me atë se nëse nënat punojnë, por që rezultatet kishin të bënin me nivelin e arsimimit të nënave. Pas hulumtimi për arsimimin e nënës, rezultatet përfundimtare treguan ende se përvoja e punës e nënës është e lidhur fort me performancën e ardhshme të punës së vajzës së saj.

Krahasuar me gratë, nënat e të cilave qëndronin në shtëpi me kohë të plotë, gratë e rritura nga një nënë e punësuar kanë 1.21 herë më shumë gjasa për t’u punësuar; 1.29 herë më shumë gjasa për të mbikëqyrur të tjerët në punë; dhe ata shpenzojnë 44 minuta shtesë në punët e tyre çdo javë.

Ata gjithashtu fitojnë më shumë para. Ndër gratë që iu përgjigjën sondazhit në Shtetet e Bashkuara në vitin 2012, vajzat e punësuara të nënave të punësuara fituan mesatarisht 1880 dollarë më shumë në vit sesa vajzat e punësuara të nënave që qëndronin në shtëpi gjatë gjithë kohës.

Po djemtë e nënave të punësuara?

Vetëm vajzat e rritura – jo djemtë – e shohin karrierën e tyre të ndikuar nga nëse nënat e tyre punojnë jashtë shtëpisë. Mund të mos ndikojë në zgjedhjet e punës së djemve thjesht sepse burrat priren të punësohen, dhe gjithashtu, siç tregojnë studime të tjera, profesionet dhe të ardhurat e djemve lidhen ngushtë me punësimin e baballarëve të tyre, shpjegon McGinn.

Sa i përket studimit, djemtë mund të ndikohen nga nënat e tyre që punojnë. Ata shpenzojnë 50 minuta shtesë çdo javë duke u kujdesur për anëtarët e familjes.

Djemtë ndikohen në mënyra të tjera kur nënat e tyre punojnë. Djemtë e nënave të punësuara mbajnë qëndrime dukshëm më të barabarta gjinore – madje edhe më shumë se vajzat e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Kjo gjetje e habiti McGinn-in sepse tregon se ndikimi i punësimit të nënës mund të tejkalojë dallimet seksuale të mirëdokumentuara kur ai ka të bëjë me formimin e mendësisë së njerëzve për rolet e duhura për burrat dhe gratë.

“Bijtë e nënave të punësuara gjithashtu priren të zgjedhin gra që janë të punësuara, dhe ata kanë qëndrime më të barabarta gjinore për gratë dhe burrat gjithashtu në vendin e punës” thotë McGinn.

“Pra, të kesh një nënë të punësuar ndikon në zgjedhjet që po bëjnë këta djem”, shton tutje ajo.

Sipas studimit nënat e punësuara ndikojnë në formësimin e qëndrimeve gjinore të vajzave të tyre dhe ofrojnë shembuj që vajzat i imitojnë. Kur këto vajza rriten, ato shpesh ndjekin gjurmët e nënave të tyre që punojnë.

“Nëse në të vërtetë po vëzhgoni një nënë të punësuar që menaxhon një jetë komplekse dhe përballon kërkesa të shumta – një punë, një familje, ju e shihni se mund t’ia dilni. Gjithçka ka të bëjë me atë se në çka jeni të ekspozuar si fëmijë” thotë McGinn

Gjithashtu në planin e brendshëm, vajzat e nënave të punësuara shpenzojnë rreth një orë më pak për punët e shtëpisë në krahasim me fëmijët e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Ndërkohë, kur të dy vajzat dhe djemtë u pyetën për kënaqësinë e tyre të përgjithshme nga jeta, fëmijët e rritur të nënave të punësuara raportuan se ishin po aq të lumtur sa fëmijët e rritur të nënave që nuk punonin jashtë shtëpisë.

Hulumtimi zbuloi gjetje të tjera interesante

Hulumtimi ka treguar se të djemtë dhe vajzat e nënave të punësuara kanë dukshëm më shumë arsim sesa fëmijët e nënave që nuk janë të punësuara. Shkalla e punësimit të vajzave të rritura ndikohet nga punësimi i nënave të tyre, pavarësisht se në çfarë pozite punonin nënat. Por vetëm se gratë, nënat e të cilave punonin punë me pozicione më të larta (të cilat kërkojnë arsimim më të lartë), kanë më shumë gjasa të kenë poste mbikëqyrëse sesa gratë nënat e të cilave nuk ishin të punësuara.

Lehtësimi i fajit

Kërkimet e mëparshme kanë treguar se fëmijët e vegjël dhe adoleshentët bëjnë mirë kur nënat e tyre punojnë, McGinn shpreson që kjo pikëpamje afatgjatë në moshën madhore të sigurojë siguri për nënat e punësuara që ndihen në faj kur puthin fëmijët e tyre kur i dërgojnë në kopsht për të shkuar pastaj në punë.

“Gratë janë të mësuar që të besojnë se nënat duhet të qëndrojnë në shtëpi me fëmijët e tyre, kështu që kur ndahen nga fëmijët çdo ditë për punë, mund të jetë e dhimbshme,” thotë ajo. “Ndërsa ne gradualisht e kuptojmë se fëmijët tanë nuk po vuajnë, shpresoj që faji të largohet”, ka shtuar ajo./AkademiPune

Kuriozitete

Fakte interesante nga ballkoni i famshëm i Juliet

Published

on

Qyteti më romantik në Itali dhe padyshim një nga vendet më të bukura është Verona. Ky lokacion është një destinacion kryesor për shumë udhëtarë që e vizitojnë.

Në sajë të William Shakespeare, duke vendosur “Romeo dhe Julieta” në qytet, Verona u bë qyteti më i parapëlqyeri për të gjithë vizitorët, për këtë arsye, nuk ka vizitë në Verona pa një ndalesë nga ballkoni i famshëm i Juliet.

Para se ju vizitoni këtë vend romantik, po ju japim disa fakte interesante për këtë vend:

  • Shtëpia është blerë nga familja Cappello në vitin 1905. Falë ngjashmërisë së mbiemrit në Juliet-së në lojë, qyteti deklaroi se ajo ishte, në fakt, shtëpia e Juliet. Kështu u bë një tërheqje e famshme, por e vërteta është se ajo kurrë nuk ka jetuar atje.
  • Shtëpia është themeluar që në shek 14 dhe është shembull i bukur i arkitekturës Gotike.
  • Ballkoni i cili Julieta merrte serenata nga Romeo nuk është ballkon i vërtet, është krijuar për t`u përshatur mirë me origjinalin.
  • Aty gjendet një statujë e Julietës, gojëdhëna është se nëse vizitorët prekin gjoksin e saj, kjo ju sjelli atyre fat në gjetjen e dashurisë.
  • Një tjetër fakt është që nëse lini shënime dashurie brenda, kjo dashuri zgjat përgjithmonë, prandaj kjo shtëpi është e mbulur në çdo cep të saj me shënime dashurie.
  • Edhe në ditët e sotme egziston në këtë vend një staf të quajtur si sekretaret e Julietës ku i japin përgjigje të gjithë pyetjeve që u vinë nga gjithë bota, pra japim këshilla dashurie.
  • Dhomat në shtëpi janë të zbukuruar me copa nga koha e Romeo e Julieta, që vizitorët të kenë ndjenjën si jeta ishte në atë periudhë.

Përndryshe, çdo vit ky qytet mirëpret qindra dhe mijëra vizitorë të cilët janë të mahnitur nga bukuria dhe të interesuar për të mësuar më shumë rreth vendit të Romeos dhe Julietës. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Del në ankand kopja 237 vjeçare e Kushtetutës së SHBA-së

Published

on

Gjendet një kopje e rrallë e Kushtetutës së SHBA-së e vitit 1787, e fshehur brenda një kabineti në Karolinën e Veriut.

Kjo kopje, e vetmja e llojit të saj, do të dalë në shitje nga shtëpia e ankandeve, Brunk, më 28 shtator në Asheville, me një ofertë minimale prej 1 milionë dollarë.

Kjo kopje 237 vjeçare u shtyp pasi Konventa Kushtetuese miratoi kuadrin e propozuar të qeverisë së kombit në vitin 1787 dhe ajo u ratifikua nga Kongresi i qeverisë së parë amerikane joefektive nën Nenet e Konfederatës, duke kërkuar që ata ta dërgonin atë në shtetet për t’u ratifikuar nga populli.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Publikohet studimi që zbulon se sa të vjetra janë unazat e Saturnit

Published

on

Hulumtimet e reja sugjerojnë se unazat e Saturnit mund të jenë më të vjetra sesa duken – ndoshta po aq të vjetra sa planeti.

Në vend që të jenë 400 milionë vjeçare siç mendohet zakonisht, unazat e akullta dhe vezulluese mund të jenë rreth 4.5 miliardë vjet të vjetra ashtu si Saturni, sipas një ekipi nga Japonia.

Unazat e Saturnit mendohet të jenë midis 100 dhe 400 milionë vjet të vjetra bazuar në më shumë se një dekadë vëzhgimesh nga anija kozmike Cassini e NASA-s, shkruan AP, përcjell Telegrafi.

Imazhet nga Cassini nuk treguan asnjë provë të ndonjë errësimi të unazave nga ndikimi i mikrometeoroideve, duke i shtyrë shkencëtarët të konkludojnë se unazat u formuan shumë kohë më parë sesa mendohet.

Ryuki Hyodo i Institutit të Shkencave të Tokios dhe ekipi i tij thanë se është e mundur që unazat e Saturnit mund të jenë diku midis dy moshave ekstreme.

Rezultatet e tyre shfaqen në revistën Nature Geoscience.

Continue Reading

Kuriozitete

Fakte interesante nga Mona Liza

Published

on

Buzëqeshja misterioze dhe magjepsëse e kanë bërë “Mona Lizën” një prej femrave më të famshme në historinë botërore. Nuk është për t’u habitur që piktura ose më mirë të themi portreti më i famshëm në botë është punuar nga një autor si Leonardo da Vinçi.

Krahas zotësisë së tij si piktor njihet edhe si arkitekt, shpikës, skulptor, dijetar, matematikan, dhe inxhinier. Duke qenë se kjo është piktura më e famshme e të gjitha kohërave s’do mend që e ka edhe histori të pasur.

Në vijim mund t’i gjeni disa fakte që mbase nuk i keni ditur për këtë portret të famshëm.

Pikë së pari, Mona Liza nuk është emri i gruas në pikturë, në të është paraqitur portreti i Lisa Gherardini del Giocondo, të cilin e kishte porositur bashkëshorti Francesco del Giocondo. Që këtej rrjedh emri i saj më pak i njohur La Gioconda. Emërtimi Mona Liza (siç e quajnë italianët) e ka kuptimin e ‘Zonja Ime Liza’ (My Lady Lisa).

Napoloni ka qenë i dashuruar në Mona Lizën, e më pas një pasardhëse. Piktura e Mona Lizës kohë ka qenë e varur në dhomën e gjumit të perandorit francez, dhe thuher se ai kalonte orë të tëra duke e parë pikturën e duke shijuar bukurinë e Mona Lizës.

Për shkak të magjepsjes së tij, Napoloni u dashurua në bukuroshen italiane Teresa Guadagni, që ishte pasardhëse e Lisa Gherardini.

Piktura e Mona Lizës është e vogël. Ndikimi i Mona Lizës në kulturë është i jashtëzakonshëm, vetë piktura është më e vogël se sa shumica e njerëzve e mendojnë. Dimensionet e kësaj pikture me ngjyra vaji në dru janë 76,8 x 53 centimetra, ndërsa ajo peshon rreth tetë kilogramë.

Vetullat e Mona Lizës janë temë diskutimi, pati pohime që ajo s’ka vetulla, sepse pjesëtaret e shtresës së lartë sipas modës së kohës i fshihnin a hiqnin. Të tjerët ngulin këmbë që mos ekzistimi i vetullave është dëshmi që kemi të bëjmë me kryevepër të papërfunduar. Pas skanimeve të detajuara digjitale, më 2007 u zbulua që da Vinçi e ka pikturuar Lizën me vetulla dhe qerpikë, por me kalimin e kohës janë zbehur e kanë rënë ‘viktimë’ e restaurimeve gjatë shekujve të kaluar.

Kur portreti i Mona Lizës u ekspozua për herë të parë në Muzeun e Luvrit (Louver) më 1815, i hipnotizoi shumë meshkuj, të cilët i çuan lule pikturës, i kushtuan këngë dhe i shkruan letra dashurie. Ata shkonin në Luvër për t’i parë sytë e kthjellët e plot zjarr.

Mona Liza ka adresën elektronike në të cilën ruhen letra të shumta të dashurisë që edhe sot e kësaj dite i pranon. Meshkujt kanë vdekur nga dashuria për të. Më 1852, Luc Maspero u hodh nga kati i katërt i hotelit në Paris. Në porosinë lamtumirës shkroi: “Me vite luftova në mënyrë të pashpresë me buzëqeshjen e saj. Më mirë do të vdes.” Më 1910, adhuruesi qëndroi para pikturës, e vrau veten me armë zjarri.

Mona Liza është e paçmueshme. Më 1960 ajo u dërgua në turne dhe gjatë kësaj kohe vlera e sigurimit të saj ishte njëqind milionë dollarë amerikan. Polica e sigurimit su pajtua kurrë, pasi shpenzimet ishin më të larta se sa shpenzimet e agjencisë më të mirë në botë për mbrojtje.

Pas shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore, kujdestarët e Luvrit e fshehën Mona Lizën, nga frika se nazistët do ta përvetësonin atë për muzeun që Herman Goring planifikonte ta hapte në Linz. Piktura u ekspozua sërish në tetor të vitit 1947. Piktura është vendosur në një dhomë të posaçme në Luvër, në të cilën temperatura kontrollohet vazhdimisht, që piktura të qëndrojë në kushtet ideale.

Piktura gjendet edhe pas xhamit të blinduar që shërben për ta mbrojtur atë nga dëmtimet apo vjedhja. Portreti i Mona Lizës është sulmuar disa herë. Nëse e shikoni bërrylin e majtë të saj e vëreni dëmtimin që e ka shkaktuar boliviani Hugo Ungaza më 1956, pasi e gjuajti me gur.

Disa muaj më parë, një tjetër sulmues gjuajti acid në pikturë por, acidi e kapi vetëm pjesën e saj të poshtme. Për shkak të këtyre sulmeve, Liza u vendos pas xhamit të blinduar. Ky veprim u tregua efikas në vitin 2009 kur një turist i zemëruar rus, të cilit i ishte refuzuar shtetësia franceze, e hodhi një filxhan të kafesë në këtë pikturë. Piktori i famshëm Pablo Pikaso ishte i dyshuar për vjedhjen e Mona Lizës.

Mona Liza u vodh nga Luvri në vitin 1911. E tërë Franca e vajtoi këtë incident, kurse me mijëra njerëz shkuan në Luvër për të parë murin bosh ku kishte qenë piktura dhe linin lule dhe porosi si dhe dhurata të tjera lamtumire. Pas vjedhjes, Pablo Pikaso u mor në pyetje, sepse asokohe e kishte një dosje të hapur për shkak të blerjes së veprave të artit të vjedhura nga Luvri. Hajduti i vërtetë u kap më 1913. Ai ishte një ish-punëtor i Luvrit, Vincenzo Peruggio, nacionalist italian, i cili e nxori pikturën duke e fshehur nën kostumin e tij të punës.

Ai besonte që Mona Liza i përkiste Italisë dhe jo Francës. Pasi e kishte mbajtur të fshehur për dy vjet, Peruggio u arrestua gjatë tentimit për t’ia shitur Mona Lizën një tregtari të veprave të artit nga Firence. Kthimi i Mona Lizës në Luvër e frymëzoi një trend të modës.

Femrat filluan të vinin në fytyrë dhe në qafë pudër të verdhë si imitim të tenit të artë të Mona Lizës si dhe i lëviznin muskujt e fytyrës për të imituar buzëqeshjen e saj. Në kabaretë e Parisit, valltaret e veshura si La Joconde (emri francez për Mona Lizën) e vallëzonin vallen provokuese can-can (kan-kan). Mona Liza u largua nga Luvri si vepër arti, por u kthye si ikona e parë masive e artit.

Studimet e reja kanë dëshmuar që s’ndryshon buzëqeshja e Lizës por mendja e njeriut. Pyetja nëse ajo buzëqesh apo jo, për një kohë të gjatë i ka preokupuar historianët. Më 2000 shkencëtarja e neurologjisë, Dr. Margaret Livingstone e shpjegoi arsyen pse na duket se buzëqeshja e Monës ndryshon, varet nga cili këndvështrim shikohet portreti dhe mënyra si truri e përjeton pikturën – portretin e Mona Lizës.

Më 2005, piktura e Mona Lizës u analizua në Universitetin e Amsterdamit përmes një programi kompjuterik për njohjen e emocioneve. Në bazë të krahasimit të vijave të fytyrës (Syve dhe buzëve) është arritur në përfundimin që Mona Liza është 83 për qind e lumtur, 9 për qind e tmerruar, 6 për qind e frikësuar, dhe 2 për qind e zemëruar. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara