

Shëndeti
Shkencëtarët kanë zbuluar një burim të ri të vitaminës D
Burimi kryesor i vitaminës D për shumicën e njerëzve është ushqimi.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiPeshku dhe produktet e qumështit janë burimet më të mira të vitaminës D, por tani një ekip studiuesish ka dalë me një burim potencial të ri dhe vegan të kësaj vitamine – një gjen domate të rregulluar duke përdorur teknologjinë CRISPR-Cas9.
Nëse fermerët dhe kultivuesit e përqafojnë procesin komercialisht, këto domate mund të ndihmojnë në trajtimin e problemit të mungesës së vitaminës D, që sipas studimit prek një miliard njerëz në mbarë botën.
“Ky zbulim emocionues jo vetëm që përmirëson shëndetin e njeriut, por gjithashtu përmban përfitime mjedisore të lidhura me dietat me bazë bimore, të cilat shpesh shoqërohen me sfida në sigurimin e disa vitaminave dhe mineraleve kyçe që gjenden gjerësisht dhe biodisponueshme në produktet shtazore”, tha Guy Poppy, profesor i ekologjisë në Universitetin e Southampton.
Suplementet e vitaminës D janë gjerësisht të disponueshme në shumë vende, por bashkautorja Cathie Martin, një profesoreshë pranë Qendrës John Innes në Norwich, Angli, tha se ngrënia e domateve ishte “shumë më mirë sesa të marrësh një pilulë”.
“Unë mendoj se një burim ushqimor me bazë bimore (vitamina D) gjithashtu do të thotë që ju mund të përfitoni shtesë nga ngrënia e domateve. Gjithsesi, ne nuk hamë mjaftueshëm fruta dhe perime. Domatet janë gjithashtu një burim i mirë i vitaminës C”, tha ajo në një konferencë shtypi.
Burimi kryesor i vitaminës D për shumicën e njerëzve është ushqimi, por trupi ynë gjithashtu krijon një mikronutrient kur lëkura ekspozohet ndaj dritës UVB – kjo është arsyeja pse ndonjëherë quhet vitamina e diellit. Shkencëtarët kanë përdorur një proces të ngjashëm në bimët e domates.
Një përbërës në lëkurë që mund të prodhojë vitaminë D njihet si 7-DHC, ose provitamina D3, dhe gjendet gjithashtu në gjethet e bimëve të domates dhe frutave jeshile të papjekura.
Studiuesit bllokuan një gjen në bimët e domates që normalisht konverton provitaminën D3 në kolesterol, duke lejuar që provitamina D3 të grumbullohet në frutat e pjekura të domates.
Për të kthyer provitaminën D3 në vitaminë D3 e cila ndihmon trupin tonë, domatet u trajtuan me dritë UVB. Studimi tregoi se provitamina D3 në një domate – pasi të konvertohet në vitaminë D3 – do të ishte e barabartë me sasinë e vitaminës D3 që përmbahet në dy vezë të mesme.
Studimi u publikua në revistën shkencore Nature Plants.
Shëndeti
Dy vlera ushqyese që ndikojnë në nivelin e sheqerit në gjak
Published
6 hours agoon
April 22, 2025
Nuk janë vetëm karbohidratet ato që kanë rëndësi. Yndyrnat e ngopura dhe natriumi mund të luajnë një rol të madh në menaxhimin e diabetit.
Një nga pyetjet më të shpeshta që bëjnë personat me diabet është: “Çfarë mund të ha?”
Përgjigjja fokusohet te karbohidratet, pasi ndikojnë në sheqerin në gjak. Por, sipas dietologëve, yndyrat e ngopura dhe natriumi (kripa) gjithashtu kanë ndikim të rëndësishëm, sidomos në ndjeshmërinë ndaj insulinës dhe shëndetin e zemrës.
Yndyrat e ngopura dhe rezistenca ndaj insulinës
Gjenden tek ushqimet me bazë shtazore si gjalpi, mishi i kuq, djathi dhe qumështi i plotë, por edhe në disa vajra bimore si ai i kokosit. Edhe pse jo të gjitha janë të dëmshme, konsumi lidhet me rritjen e rrezikut për sëmundje të zemrës, problem që është tashmë i zakonshëm tek personat me diabet.
“Yndyra nuk e rrit direkt sheqerin në gjak si karbohidratet, ndikon në tretje, ndjeshmëri ndaj insulinës e shëndet metabolik”, ka thënë Kathy Levin.
Pra, nëse trupi bëhet më rezistent ndaj insulinës, sheqeri qëndron më gjatë në gjak, duke vështirësuar menaxhimin e diabetit.
Ajo rekomandon që yndyrat e ngopura të përbëjnë jo më shumë se 10% të kalorive ditore, që do të thotë rreth 16 gramë në ditë për dikë që konsumon 1500 kalori. Zgjidhni në vend të tyre yndyra të pangopura, si ato që gjenden në: avokado, arra dhe fara, vaj ulliri, si dhe peshku, si salmoni (me omega3)
Roli i natriumit në diabet
Edhe pse natriumi nuk ndikon drejtpërdrejt në rritjen e sheqerit në gjak, mund të shkaktojë tension të lartë, që është faktor rreziku për diabetin e tipit 2 dhe ndërlikimet. Personat me diabet duhet të kufizojnë konsumimin e kripës në më pak se 2,300mg në ditë.
Ushqimet me shumë natrium si ato të përpunuara, të shpejtat dhe ushqimet e skuqura, janë të pasura me yndyra të ngopura dhe karbohidrate të rafinuara, gjë që rrit inflamacionin dhe e vështirëson kontrollin e sheqerit.
“Zgjedhja e ushqimeve më natyrale dhe me më pak kripë ndihmon në stabilizimin e sheqerit dhe zvogëlon inflamacionin”, ka thënë Levin.
Strategji të tjera për menaxhimin e sheqerit në gjak:
Lëvizni trupin
Aktiviteti fizik rrit ndjeshmërinë ndaj insulinës e ul sheqerin në gjak deri në 24 orë pas stërvitjes. Gjeni një aktivitet që ju pëlqen dhe filloni me hapa të vegjël.
Menaxhoni stresin
Stresi rrit sheqerin në gjak. Praktika të thjeshta si frymëmarrja e thellë, shëtitjet e shkurtra ju ndihmojnë në qetësim e balancim të sheqerit.
Konsultohuni me specialistë
Bashkëpunimi me dietologë ose edukatorë të diabetit ndihmon të krijoni një plan të personalizuar, sipas nevojave tuaja specifike.
Hani më shumë fibra
Fibrat ndihmojnë në ngadalësimin e përthithjes së sheqerit dhe përmirësojnë ndjeshmërinë ndaj insulinës. Synoni 25–38 gramë fibra në ditë. Burime të mira përfshijnë, perimet, frutat, drithërat e plota, fasulet, thjerrëzat dhe qiqrat, arrat dhe farat
Levin ka sugjeruar të konsumoni 30 ushqime bimore të ndryshme në javë për të ushqyer mirë mikrobiomën e zorrëve dhe për të mbështetur metabolizmin.

Një prej kombinimeve më të shijshme por edhe me pasuri të madhe vlerash është ai i kosit me boronica, këto dy ushqime nxjerrin në pah më të mirën e njëri-tjetrit.
Boronicat janë të pasura me fibër, një filxhan çaji me boronica përmban 4 gramë fibër. Kosi nga ana tjetër është i pasur me baktere të shëndetshme, ose siç njihen ndryshe si probiotikë. Fibra që ofron boronicat, ndihmojnë probiotikët në rrugëtimin e tyre drejt aparatit tretës, duke i bërë ato më efikase.
Kur probiotikët mbërrijnë në sistemin tretës, lehtësojnë përthithjen e fibrës që ofrojnë boronicat, ky kombinim është i domosdoshëm jo vetëm për sistemin tretës, por edhe për shëndetin e zemrës, trurit, rënien nga pesha dhe qarkullimin e gjakut.
Hani boronica tre herë në javë, konsumi i rregullt përmirëson shëndetin e zemrës, gratë që hanë më pak fruta pylli, e në veçanti boronica, janë më të rrezikuara nga ataku në zemër. Ekspertët e Harvardit këshillojnë që njerëzit të hanë tre ose më shumë racione boronicash, luleshtrydhesh dhe frutash pylli në javë për të marrë përfitimet maksimale për shëndetin e zemrës.
Pse duhet të hani kos çdo ditë?
Kosi është fantastik për shëndetin, sidomos nëse keni marrë një kurë antibiotikësh, këto të fundit shkatërrojnë bakteret e këqija, por nuk kursejnë as ato të mirat, ndaj kosi vjen në ndihmë me probiotikët e pasur. Kosi nxit prodhimin e vitaminës B e cila ju mbron nga sëmundjet autoimunitare dhe nervore.
Kosi vendos ekuilibrat e sheqernave në gjak, ai përthithet në stomak dhe zorrë e ka ndikim të ulët në rritjen e nivelit të sheqernave në gjak.
Acidi laktik tek kosi parandalon prodhimin e qelizave kancerogjene dhe lehtëson fuqizimin e sistemit imunitar, ai e bën më të fortë sistemin tretës dhe e pastron nga bakteret e këqija. Kombinimi i këtyre vlerave në një filxhan të vetëm është mburoja që ju duhet kundër sëmundjeve. /UBT News/

Sporti është një ndër aktivitetet më të vlefshme, si për t’u mbajtur në formë, por dhe për të parandaluar plakjen. Nga aktiviteti përfiton i gjithë organizim, duke përfshirë organe si zemra, aparati kardiovaskular dhe respirator, muskujt dhe artikulacionet.
Por, sipas një studimi të udhëhequr nga dy kërkues italianë të universitetit të Pizës, ka marrë nën shqyrtim ndikimin e sportit në sistemin viziv, duke analizuar fenomenin e rivalitetit biokular, ose thënë ndryshe, performancën e sinjaleve të ndryshme që vijnë përmes të dy syve.
“Kemi testuar efektet e fashimit të njërit nga sytë, për dy orë tek 20 persona të rritur në kushte të ndryshme. Një pjesë e njerëzve që morën pjesë në eksperiment qëndronin ulur për të dyja orët e fashimit, ndërsa të tjerët ishin vendosur në një pistë-biçikletë”, tregojnë studiuesit.
Shkenctarët vunë re se përgjigja e sistemi viziv tek njerëzit që ishin duke bërë aktivitet fizik, ishte më e mirë se tek ata që qëndronin ulur.
Rezualtatet e këtij studimi të botuara në revistën “Current Biology”, ka rëndësi të madhe për kërkimet klinike në lidhje me patologji të përhapura dhe të pashërueshme të syve, një ndër to i njohur si “syri dembel”.
Shëndeti
Vetitë e shkëlqyera të karafilit në mjekësinë natyrale
Published
4 days agoon
April 18, 2025
Këtë erëz e quajmë karafil , por është ndryshe nga karafili që kultivojmë në saksi. Emri shkencor është Eugenia Caryphyllata dhe e ka origjinën nga Indonezia. Sot kultivohen në gjithë zonën tropikale.
Kokrrat e karafilit përmbajnë flavonoide, e përbërje të dobishme mes të cilave eugenol, substancë me fuqi analgjezike e kësaj erëze.
Në Mesjetë quhej një ilaç për gjithë të këqijat.
Benefitet e karafilit
Edhe nëse nuk besoni në mrekulli, benefitet shëndetësore të kokrrave të karafilit janë konfirmuar edhe nga shkenca moderne.
Anti-inflamator – Kokrrat e karafilit lehtësojnë inflamacionin në gojë, mishrat e dhëmbëve, afte, herpes, stomatit dhe dhimbjet e fytit. Në këto raste duhen mbajtur në gojë si karamele, duhen përdorur si çaj ose si gargarë me disa pika vaj.
Tretës – Të marra në formën e çajit, kokrrat e karafilit njihen për vetitë tretëse. Ndihmojnë në punën e stomakut dhe largojnë gazrat e tepërta inestinale.
Kundra erës së keqe së gojës – Nëse keni një takim të rëndësishëm përtypni një karafil. Është shumë efikas edhe në rastet kur keni ngrënë hudhër.
Antioksidant – Një tjetër benefit është se kokrrat e karafilit janë 80 herë më antioksidante se një mollë. Kështu që konsumi i këtyre kokrrave ndihmon në luftën kundra plakjes së qelizave.
Dhimbje dhëmbësh – Vaji esencial i karafilit është një ilaç i shkëlqyer natyral për të trajtuar dhimbjen e dhëmbëve. Mjafton të vendosni një kokërr karafil pranë vendit ku keni dhimbje dhe të prisni disa minuta, shkruan living.al.
Dhimbje koke – Përtypja e disa kokrrave karafila ose çaji është mënyrë e shkëlqyer për të lehtësuar dhimbjen e kokës e për të parandaluar lodhjen mendore.
Afrodiziak – Kokrrat e karafilit janë konfirmuar për fuqitë e tyre afrodiziake. Gjithashtu i japin fuqi afrodiziake çdo pjate me të cilën shërbehen.
Antimikrobik – Çaji i kësaj erëze përdoret për të luftuar mykun e lëkurës, shpesh së bashku me trumzën dhe korianderin.
Për të konservuar ushqimin – Kokrrat e karafilit pengojnë procesin e oksidimit të lipideve duke bërë që ushqimet të ruhen më gjatë.
Të vjella – Kokrrat e karafilit përdoren edhe kundër të vjellave, problemeve në tretje dhe shqetësimeve intestinale.
Si përgatitet çaji i karafilit?
Përbërësit:
3-4 kokrra karafil
1 gotë ujë
Përgatitja:
Mbushni një çajnik me ujë. Shtoni kokrrat e karafilit e vendoseni të ziejë. Mbuloni me kapak e fikni zjarrin. E lëmë për 10 minuta derisa çaji të jetë i vakët.

Në UBT shënohet Dita e Tokës: Prof. Dr. Balaj flet për rëndësinë e kësaj dite

Pse nuk është e sigurt të vozisni me goma dimri gjatë verës

Rubio: Administrata Trump po riorganizon DASH-in

Zëvendëspresidenti i SHBA-ve: Trump synon ribalancimin e tregtisë globale

Kosova U16 fiton ndaj Andorrës

Hailey Bieber flet hapur për problemin e saj shëndetësor

Si të ngrini produktet e qumështit pa humbur shijen?

OKB: Gaza në prag të kolapsit pas 50 ditësh bllokadë të Izraelit

Kurti dhe Rizvanolli vizituan banesat sociale në Hajvali në të cilat po investohet për efiçiencë të energjisë
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT