Shëndeti

​Pse njerëzit bërtasin dhe si reagojnë të tjerët ndaj tyre?

Published

on

Gëzimi dhe kënaqësia janë vetëm dy nga gjashtë situata të ndryshme kur njerëzit bërtasin.

Hulumtimi i ri nga Universiteti i Cyrihut tregon se njerëzit kanë evoluar me një aftësi unike për të përdorur britma pozitive, jo SOS për të “sinjalizuar rëndësinë afektive të ngjarjeve” për të tjerët. Këto gjetje të rishikuara nga kolegët u botuan në revistën PLOS Biology.

Hulumtuesit zviceranë kryen një sërë eksperimentesh laboratorike mbi njerëzit dhe identifikuan ekzistencën e të paktën gjashtë thirrjeve të ndryshme karakteristike psiko-akustike të bërtitura që janë ose “alarmante” ose “jo alarmante”.

Të bërtasësh për kënaqësi dhe gëzim janë unike për speciet njerëzore

“Në vend të thirrjeve bërtitëse të një natyre akustike dhe komunikuese të njëtrajtshme, të shoqëruara me kërcënime të bazuara në frikë dhe sinjalizim alarmi, ne zbuluam disa kategori karakteristike të ulërimave të një natyre alarmante, jo alarmante dhe madje pozitive,” shpjegojnë autorët.

“Njerëzit ndajnë me speciet e tjera potencialin për të sinjalizuar rrezikun duke ulëritur, por duket se vetëm njerëzit bërtasin për të sinjalizuar emocione pozitive të tilla si gëzimi dhe kënaqësia ekstreme”, tha autori i parë i studimit, Sasa Fruholc, në një deklaratë për shtyp.

“Duket se sinjalizimi dhe perceptimi i emocioneve pozitive duke ulëritur te njerëzit i është dhënë përparësi ndaj sinjalizimit të alarmeve. Ky ndryshim i përparësisë mund të jetë pasojë e kërkesave të një konteksti shoqëror të zhvilluar dhe kompleks te njerëzit”, delklaroi ai.

Llojet e njohura të britmave:

– Zemërimi – ulërima alarmante negative

– Frika – ulërima alarmante negative

– Dhimbje – ulërima negative alarmante

– Gëzim – ulërima pozitive jo alarmante

– Kënaqësi – ulërima pozitive jo alarmante

– Trishtimi – një britmë dëshpëruese jo alarmante

Interesante, studiuesit zbuluan se kur dëgjuesit dëgjuan secilën prej gjashtë llojeve të ndryshme të ulërimave brenda fMRI, neuro-regjistrimi tregoi se ata “u përgjigjën më shpejt dhe më saktë dhe me ndjeshmëri më të madhe neuronale ndaj thirrjeve pa alarm dhe britma pozitive sesa ndaj atyre që ishin alarmante”.

“Ndërsa një ulërimë alarmante si ajo e dhimbjes, zemërimit ose frikës shkaktoi më së shumti aktivitet nervor më të ulët në shumë rajone inferiore të përparme dhe të larta dëgjimore të korteksit, një ulërimë jo alarmante si ajo e kënaqësisë, trishtimit ose gëzimit, krahasuar me zërat neutralë , tregoi aktivizime më të mëdha dhe të zgjatura të dëgjimit të korteksit, veçanërisht në hemisferën e djathtë në korteksin dëgjimor të niveleve të ulëta dhe të larta”, shpjegojnë autorët.

Hulumtimi i fundit që merret me britmat tregon se natyra komunikuese e ulërimave njerëzore është më e larmishme nga sa mendohej më parë.

“Rezultatet e studimit tonë janë befasuese në kuptimin që studiuesit zakonisht supozojnë se primatët dhe sistemi njohës i njeriut janë akorduar posaçërisht për të zbuluar sinjalet e rrezikut dhe kërcënimeve në mjedis si një mekanizëm mbijetese”, përfundon Fruholz.

Continue Reading

Shëndeti

Pse ju dalin puçrra pikërisht në ballë dhe si ta ndalni këtë?

Published

on

Puçrrat në ballë  janë të zakonshme e mund të shfaqen për disa arsye të ndryshme, shpesh të lidhura me lëkurën, hormonet, higjienën.

Shumë ekspertë kanë hetuar mbi faktin pse dalin puçrrat në zonën e mjekrës dhe arsyet janë zhgënjyese, motivet pse dalin puçrrat në ballë janë histori tjetër.

Puçrrat e ballit nuk janë vetëm tregues të një stili jetese jo të shëndetshëm, megjithëse edhe kjo luan një rol të rëndësishëm, ato mund të jenë po aq të vështira sa çdo problem tjetër i parandalueshëm i lëkurës, ndaj gjithçka duhet të dini është këtu!

Çfarë i shkakton këto puçrra?

Ekzistojnë aarsye prapa puçrrave të vazhdueshme të ballit, disa prej tyre janë jashtë kontrollit disa brenda nesh.  Aknet e bardha apo pikat e zeza që pllakosin ballin mund të kenë të bëjnë me ciklin tuaj menstrual, si dhe me hormonet, veçanërisht nëse jeni nën 25 vjeç.

Puçrrat në ballë ka të ngjarë të jenë më pak hormonale sesa puçrrat e mjekrës, pasi është sinonim me raste të puçrrave hormonale. Kjo do të thotë se pjesa më e madhe e puçrrave të ballit qëndron në kontrollin tonë, dhe ka gjasa që ju po bëni gjëra të gabuara për të cilat as që jeni në dijeni.

Si mund t’i parandaloni ato?

Për dallim nga puçrrat e mjekrës, ato të ballit zhduken lehtësisht duke bërë ndryshime delikate në stilin e jetës tuaj. Lënia e çdo zgjedhjeje jo të shëndetshme të jetesës do të bëjë padyshim çudira për parandalimin e akneve, duke përfshirë edhe sigurimin e gjumit tetë orë në natë dhe konsumimin e ushqimeve të rënda me zink si peshq dhe arra, si dhe yndyra të shëndetshme.

Nëse keni provuar të gjitha opsionet e nuk keni pasur dobi, Medical News Today thotë se ka mjete tjera që mund t’i keni në shtëpi e mund t’i përdorni për të ndihmuar zhdukjen e puçrrave nga balli si edhe inflamacionet. Peroksidi i benzolit, acidi salicilik dhe retinoli janë disa nga mënyrat më efektive për të shmangur puçrrat e ballit, shumë prej të cilave gjenden në produktet e bukurisë së përditshme.

Ilaçet janë zgjidhje për acarimin e akneve të ballit, sigurohuni të konsultoheni me një profesionist të lëkurës para se të angazhoheni në këtë gjë.

Continue Reading

Shëndeti

A janë të sigurta pijet me kafeinë për personat me diabet?

Published

on

Personat me diabetë duhet të tregojnë shumë kujdes me ushqimin ashtu si edhe me lëngjet. Ata duhet të heqin dorë nga ëmbëlsirat e përpunuara dhe karbohidratet tjera të rafinuara, që rrisin ndjeshëm nivelet e sheqerit.

Nga ana tjetër ka disa ushqime e pije të përditshme, të cilat është e pamundur t’i shmangesh aq lehtë.

Miliona njerëz në botë tregohen më dorëlëshuar kur vjen puna te pijet me kafeinë, sepse ndryshe nga sheqeri, kafeina supozohet të jetë më pak e dëmshme për personat me diabetë.

A janë të sigurta pijet me kafeinë për personat me diabetë?

Kafeina ul ndjeshmërinë e insulinës dhe rrit nivelin e sheqerit në gjak tek njerëzit e diagnostikuar me diabet të tipit 2, një studim i vitit 2017 shpjegoi se kafeina rrit nivelin e glukozës dhe e mban lart atë për shumë kohë.

Kjo nuk duket diçka e mirë e megjithatë, studimet tjera thonë se disa aspekte të kafeinës janë mirëbërëse për njerëzit që vuajnë nga diabeti. Nëse nuk vuani nga diabeti, ekspertët thonë se nuk duhet të hiqni dorë nga kafeja.

Pirja e dy filxhanëve në ditë ul rrezikun e diabetit të tipit 2 me 12 përqind, sipas studiuesve si kafeja dhe çaji kanë vlera shtesë për shkak të antioksidantëve të cilat mbrojnë trupin dhe rrisin aftësitë mbrojtëse të sistemit imunitar.

Çaji jeshil mundet të ulë rrezikun e shfaqjes së diabetit të tipit dy, është i pasur me antioksidantë. Ky çaj është shumë i mirë për rënien në peshë sepse mbipesha është problem për diabetikët.

Pijet më të mira dhe më të këqija për personat me diabet:

Pijet e gazuara dhe me kafeinë nuk duhen konsumuara, thonë specialistët.

Këto pije kanë më shumë sheqer se sa kafeinë.

Një pije e gazuar ka 37 gramë sheqer ose 9 lugë çaji sheqer dhe vetëm 33 miligram kafeinë.

Pijet me ëmbëlsues artificialë rrisin rrezikun e sëmundjeve të metabolizmit dhe diabetit të tipit 2.

Pijet energjike apo ato pije që pretendojnë të kenë vitamina janë të tmerrshme. Një kanaçe përmban 27 gramë sheqer dhe 28 gramë karbohidrate, duke u kthyer në tmerr të vërtetë për diabetikët dhe jo vetëm.

Vitaminat dhe mineralet merren më mirë nëpërmjet ushqimit e jo pseudo pijeve të shëndetshme.

Sasia e duhur e kafeinës të prekurit me diabet dhe jo vetëm, kur vjen puna tek sasia, ajo nuk është e njëjtë për çdo njeri.

Niveli i sheqerit në gjak rritet ndryshe nga njëri tek tjetri, ndaj i takon njerëzve të mbajnë nën vëzhgim racionet dhe sasitë e pijeve që konsumojnë dhe pasojat që lënë pas. Pirësit e rregullt të kafesë duhet të mbajnë nën kontroll edhe kolesterolin.

Continue Reading

Shëndeti

Anemia, rrezik i fshehtë për shëndetin! Simptomat që nuk duhet t’i injoroni

Published

on

Anemia është gjendje shëndetësore ku trupi nuk prodhon mjaftueshëm qeliza të kuqe të gjakut ose kur ato nuk funksionojnë si duhet.

Kjo nënkupton një mungesë të hemoglobinës, substancës që bart oksigjenin në trup dhe ndihmon në largimin e dioksidit të karbonit.

Nëse këto procese ndërpriten, organizmi mund të rrezikohet nga helmimi me dioksid karboni.

Shkaqet e anemisë janë të shumta dhe shpesh simptoma e saj ngatërrohet me lodhjen e zakonshme.

Megjithatë, nëse vëreni disa nga shenjat e mëposhtme, është e këshillueshme të konsultoheni me mjekun:

– Zbehje e lëkurës: Një shenjë klasike e anemisë është ndryshimi i ngjyrës së lëkurës. Përveç fytyrës, zbehja vihet re edhe në duar, qepallë dhe gjuhë.

– Rrahje të parregullta: Kur mungon hemoglobina, zemra punon më shumë për të shpërndarë oksigjenin, duke shkaktuar ritëm të parregullt të rrahjeve.

– Lodhje e vazhdueshme: Pa oksigjen të mjaftueshëm, trupi shpenzon më shumë energji për të funksionuar normalisht, gjë që çon në ndjesi të fortë lodhjeje.

– Probleme me përqendrimin: Ashtu si çdo organ tjetër, truri vuan nga mungesa e oksigjenit, duke bërë të vështirësohet përqendrimi dhe mendimi i qartë

– Hollim i thonjve: Thonjtë që dobësohen ose krijojnë formë të lugës mund të jenë një tregues i anemisë.

– Çarje në këndet e buzëve: Ndryshe nga tharja e zakonshme, anemia shkakton çarje të theksuara, veçanërisht në cepat e buzëve.

Nëse keni vërejtur ndonjërën prej këtyre shenjave, është e rëndësishme të kërkoni këshillë mjekësore për të diagnostikuar dhe trajtuar në kohë aneminë.

Continue Reading

Shëndeti

Studim: Vrapi ose ecja e shpejtë, faktorë kyç që garantojnë jetëgjatësinë e njeriut!

Published

on

Njerëzit që vrapojnë janë 25-40 përqind më pak të rrezikuar nga vdekshmëria e hershme dhe jetojnë të paktën 3 vjet më shumë se njerëzit që nuk vrapojnë.

Një studim i publikuar në revistën Progress in Cardiovascular Diseases, thekson se vrapi ose ecja e shpejtë “është një faktor kyç që garanton jetëgjatësinë.”

Lajmi më i mirë që vjen nga ky studim 15 vjeçar, është që përfitimet janë të njëjta, si në rastet e një vrapi të ngadaltë e të lehtë për pak minuta ashtu edhe në rastet e një vrapi të shpejtë dhe kohëgjatë.

Kjo do të thotë që njerëzit mundet të jenë modestë në këtë aktivitet fizik dhe sërish, të korrin përfitime maksimale.

Ekspertët shpresojnë që ky studim do t’i motivojë njerëzit të kryejnë aktivitet fizik për shkak të përfitimeve që vijnë prej tij.

Studimi ka analizuar edhe aspekte të tjera të këtij aktiviteti fizik. Duke mbajtur në konsideratë faktorë të tjerë të stilit të jetesës, shkencëtarët sugjerojnë që vrapi të shton minimalisht 3 vite jetë.

Por përfitimet janë më të mëdha se kaq, sidomos në e nisni këtë aktivitet më vonë gjatë jetës.

Autorët e studimit saktësojnë se, çdo orë që shpenzoni duke vrapuar ju jep 7 orë shtesë jetë. Këto të dhëna vlejnë për sasi të vogla kohore të shpenzuara çdo ditë për vrap. Gjatë vlerësimit të rolit të vrapit në shëndetin e njeriut, shkencëtarët morrën për bazë të ashtuquajturat “fraksione të popullsisë” dhe faktorët që shkaktojnë vdekje të parakohshme. Në studim u përfshinë 55,000 njerëz.

Shkencëtarët thanë se nëse duhanpirësit ndalonin së piri duhan menjëherë, atëherë me këtë veprim do të shmangej 11% e vdekjeve të parakohshme.

Nëse të gjithë njerëzit mbipeshë do të ulnin Indeksin e Masës Trupore, atëherë do të shmangnin 8% të vdekjeve të parakohshme.

Tensioni i lartë i gjakut ishte një tjetër kontribues në nivelin e vdekjeve të parakohshme, me 15%. Mungesa e vrapit apo aktivitetit fizik, ishte faktori më i lartë i rrezikut me 16 përqind.

A është vrapi forma më e mirë e ushtrimit fizik? Vrapi është i volitshëm dhe më energjik në krahasim me format tjera të stërvitjes. Nuk është habi që vrapuesit aktivë renditen të parët. Përfitimi në jetëgjatësi i njerëzve që nuk vrapojnë, por që janë aktivë është 12%, ndërsa i njerëzve që vrapojnë, por jo në mënyrë aktive është 30%. Ky krahasim nxjerr faktin se vrapi është tregues më i fortë i shëndetit se çdo formë tjetër, edhe nëse ky aktivitet zgjat shumë pak.

Ekspertët nuk deklarojnë që vrapi është dyfish më i mirë se ushtrimet tjera fizike, theksojnë se vrapimi është një aktivitet shumë inkurajues për shëndetin.

Continue Reading

Të kërkuara