Teknologji

​Përplasja e yjeve krijoi një yll neutron që mendohej se ishte shumë i rëndë për të ekzistuar

Ky magnetar duket se ka qëndruar për më shumë se një ditë përpara se të rrëzohej në një vrimë të zezë.

Published

on

Një ndezje drite e emetuar nga përplasja e yjeve neutrone ka përmirësuar edhe një herë të kuptuarit tonë se si funksionon Universi.

Analiza e shpërthimit të shkurtër të rrezeve gama u shpërtheu ndërsa dy yjet u bashkuan zbuloi se, në vend që të formohej një vrimë e zezë, siç pritej, produkti i menjëhershëm i bashkimit ishte një yll neutron shumë i magnetizuar shumë më i rëndë se masa maksimale e vlerësuar e yllit neutron.

Ky magnetar duket se ka qëndruar për më shumë se një ditë përpara se të rrëzohej në një vrimë të zezë.

“Një yll kaq masiv neutron me një jetëgjatësi të gjatë normalisht nuk mendohet të jetë i mundur” tha për Guardian astronomia Nuria Jordana-Mitjans pranë Universitetit të Bath në Britani të Madhe. “Është një mister pse kjo ishte kaq jetëgjatë” shtoi ajo.

Yjet neutron janë në një spektër se si një yll mund të përfundojë në fund të jetës së tij. Për miliona ose miliarda (ose potencialisht triliona) vitesh, një yll do të përplaset, një motor që bashkon atomet në bërthamën e tij nën presion të nxehtë.

Përfundimisht, atomet që një yll mund të bashkojë do të mbarojnë dhe në këtë pikë, gjithçka shpërthen. Ylli nxjerr masën e tij të jashtme dhe, duke mos u mbështetur më nga presioni i jashtëm i siguruar nga shkrirja, bërthama shembet nën presionin e brendshëm të gravitetit.

Si i kategorizojmë këto bërthama të shembura varet nga masa e objektit? Bërthamat e yjeve që filluan deri në 8 herë më shumë se masa e Diellit, shemben në xhuxhë të bardhë, të cilët kanë një kufi të sipërm të masës prej 1.4 masash diellore, të ngjeshura në një sferë rreth madhësisë së Tokës.

Bërthamat e yjeve me masën 8 deri në 30 diellore shndërrohen në yje neutronesh, me masën rreth 1.1 dhe 2.3 diellore, në një sferë vetëm 20 kilometra të gjerë. Dhe yjet më të mëdhenj, mbi kufirin e masës së sipërme të yllit neutron, shemben në vrima të zeza, sipas teorisë.

Por ka një mungesë shumë të dukshme të vrimave të zeza nën 5 masa diellore, kështu që ajo që ndodh në atë regjim masiv është kryesisht një mister.

Kjo është arsyeja pse bashkimet e yjeve neutron janë kaq interesante për astronomët. Ato lindin kur dy yje neutron janë në një sistem binar dhe kanë arritur pikën e zbërthimit orbital në të cilin në mënyrë të pashmangshme shkrihen së bashku dhe bëhen një objekt që kombinon dy yjet neutron.

Shumica e yjeve neutron binare kanë një masë të kombinuar që tejkalon kufirin teorik të masës së sipërme për yjet neutronike. Pra, produktet e këtyre bashkimeve ka të ngjarë të qëndrojnë fort brenda atij hendeku masiv yll neutron-vrima të zezë.

Kur përplasen, yjet binar neutron lëshojnë një shpërthim rrezatimi me energji të lartë të njohur si një shpërthim i rrezeve gama me kohëzgjatje të shkurtër. Shkencëtarët kishin menduar se këto mund të emetoheshin vetëm gjatë formimit të një vrime të zezë.

Por saktësisht se si yjet e neutroneve të bashkuara shndërrohen në një vrimë të zezë ka qenë diçka si një enigmë. A formohet vrima e zezë menjëherë, apo dy yjet neutron prodhojnë një yll neutron shumë të rëndë që më pas shembet në një vrimë të zezë shumë shpejt, jo më shumë se disa qindra milisekonda pas bashkimit?

GRB 180618A ishte një shpërthim me rreze gama me kohëzgjatje të shkurtër të zbuluar në qershor 2018, dritë që kishte udhëtuar 10.6 miliardë vjet për të arritur te ne.

Jordana-Mitjans dhe kolegët e saj donin të shikonin më nga afër dritën e lëshuar nga ky objekt: vetë shpërthimi, shpërthimi i kilonovës dhe shkëlqimi më i gjatë.

Por, kur ata shikuan rrezatimin elektromagnetik të prodhuar nga ngjarja me kalimin e kohës, diçka ishte jashtë.

Emisioni optik i dritës së pasme u zhduk 35 minuta pas shpërthimit të rrezeve gama. Kjo, sipas ekipit, ishte për shkak se po zgjerohej me shpejtësi afër dritës, e përshpejtuar nga një burim i vazhdueshëm energjie.

Kjo ishte në përputhje jo me një vrimë të zezë, por me një yll neutron. Dhe jo çdo yll neutron. Dukej se ishte ajo që ne e quajmë magnetar: një me një fushë magnetike 1000 herë më të fuqishme se ajo e një ylli të zakonshëm neutron dhe një kadrilion herë më e fuqishme se ajo e Tokës. Dhe qëndroi përreth për mbi 100.000 sekonda (gati 28 orë).

“Për herë të parë,” thotë Jordana-Mitjans, “vëzhgimet tona nxjerrin në pah sinjale të shumta nga një yll neutron i mbijetuar që jetoi për të paktën një ditë pas vdekjes së binarit origjinal të yllit neutron”.

Çfarë mund ta kishte ndihmuar magnetarin të jetonte kaq gjatë nuk është e qartë. Është e mundur që fusha magnetike i ka dhënë një ndihmë të vogël, duke siguruar një tërheqje të jashtme që e pengoi atë të shembet gjatë gjithë rrugës, të paktën për pak kohë.

Sido që të ishte mekanizmi – dhe kjo padyshim do të garantojë disa hetime të mëtejshme – puna e ekipit tregon se yjet neutronike supermasive janë në gjendje të lëshojnë shpërthime të rrezeve gama me kohëzgjatje të shkurtër dhe se ne nuk mund të supozojmë më praninë e një vrime të zezë.

“Zbulime të tilla janë të rëndësishme pasi konfirmojnë se yjet neutron të porsalindur mund të fuqizojnë disa GRB me kohëzgjatje të shkurtër dhe emetimet e ndritshme në të gjithë spektrin elektromagnetik që janë zbuluar. duke i shoqëruar”, thotë Jordana-Mitjans.

“Ky zbulim mund të ofrojë një mënyrë të re për të gjetur bashkimet e yjeve neutron, dhe kështu emetuesit e valëve gravitacionale, kur ne jemi duke kërkuar në qiell për sinjale”.

Hulumtimi është publikuar në revistën “Astrophysical Journal”.

Teknologji

Amazon zhvillon syze inteligjente për të ndihmuar shoferët të bëjnë dërgesa të shpejta

Published

on

Amazon po zhvillon syze inteligjente për shpërndarësit e saj të dërgesave për t’i ndihmuar ata. Nëse do të ishin të suksesshme, syzet do t’u siguronin shoferëve navigim kthesë pas kthese në një ekran të vogël, përgjatë rrugëve të tyre dhe në çdo ndalesë.

Kjo është bërë e ditur nga burime që folën për Reuters në kushte anonimiteti, sepse projekti nuk është publik.

Udhëzime të tilla mund të heqin sekonda të çmuara nga çdo dërgesë duke ofruar drejtime majtas ose djathtas jashtë ashensorëve dhe rreth pengesave të tilla si portat ose qentë agresivë.

 

Me miliona paketa të dorëzuara çdo ditë, syzet gjithashtu do t’i lironin drejtuesit nga përdorimi i pajisjeve të Sistemit të Pozicionimit Global në dorë, duke i lejuar ata të mbajnë më shumë paketa.pake

Projekti nënvizon përpjekjet e shitësit në internet për të reduktuar kostot e dorëzimit dhe për të mbështetur marzhet ndërsa lufton konkurrencën në rritje.

Continue Reading

Automobilizëm elektrikë

Marka britanike ndalon shitjen e veturave të reja në Mbretërinë e Bashkuar

Published

on

E shpallur rreth katër vite më parë, strategjia globale “Reimagine” e Jaguar Land Rover kishte një pikë shumë të rëndësishme: “Jaguar si një markë luksoze tërësisht elektrike nga viti 2025 për të realizuar potencialin e saj unik”. 2025-ta është gati për të ardhur dhe veturat elektrike të reja nuk janë zbuluar akoma e madje duket se fundi është afër për ato me motorë me djegie.

Në fakt, Jaguar ka ndaluar shitjen e automjeteve të reja me motorë konvencionlalë në tregun e saj vendas.

Kjo është e drejtë – nuk mund të blini më një Jaguar të ri në Mbretërinë e Bashkuar.

Përndryshe, Jaguar po planifikon që të zbulojë një koncept para fundit të vitit në SHBA. /UBT News/

 

Continue Reading

Teknologji

Ja profesionet që do të shkëlqejnë nga Inteligjenca Artificiale

Published

on

Rritja e sofistikimit të inteligjencës artificiale (IA) parashikohet të transformojë rolin e njerëzve në sektorë të ndryshëm të punës. Megjithatë, Bill Gates, manjati i teknologjisë Microsoft, shprehet optimizëm për të ardhmen. Ai beson se edhe pse IA ka potencialin të prishë rendin e punës, do të bëjë që disa profesione të shkëlqejnë edhe më shumë.

Në një podcast, Gates dhe CEO i OpenAI Sam Altman folën për përfitimet dhe rreziqet e inteligjencës artificiale, teksa foli për ndikimin e inteligjencës artificiale në botën e biznesit, Gates tha se edhe ai mund ta humbasë vendin e punës, ndërsa tregoi tre fushat që do të jenë imune ndaj IA.

“Edhe unë mund të humbas punën time. Tre planet më të mira të karrierës për të rinjtë janë energjia alternative, bioshkencat shëndetësore dhe fushat që lidhen me zhvillimin e inteligjencës artificiale”.

Ndryshimet klimatike dhe nevoja për energji të qëndrueshme janë shtytësit kryesorë në sektorin e energjisë alternative. Inovacioni dhe zhvillimi i teknologjisë në fushën e energjisë së rinovueshme si dielli, era dhe bërthamoret kërkojnë një prekje të ekspertizës njerëzore.

Aftësia për të menduar në mënyrë kritike, zgjidhur probleme komplekse dhe rinovuar, janë atributet kryesore të profesionistëve në këtë fushë. IA nuk është ende në gjendje të zëvendësojë arsyetimin dhe kreativitetin njerëzor në krijimin e zgjidhjeve të ardhshme të energjisë. Vendet e punës në këtë fushë vazhdojnë të ekzistojnë edhe kur IA të bëhet më e përhapur në botën industriale.

Përparimet teknologjike në bioshkencë shëndetësore kanë hapur rrugë të gjera për studiuesit dhe praktikuesit. Zhvillimi i barnave të reja, terapive inovative dhe teknologjive të avancuara mjekësore kërkon ekspertizë dhe saktësi njerëzore, që IA ende nuk mund t’i përsërisë. Empatia, aftësitë e komunikimit dhe aftësia për t’u përshtatur me situata komplekse në botën mjekësore janë një vlerë e shtuar e pazëvendësueshme.

Zhvillimi i IA

Edhe pse IA ka potencialin për të zëvendësuar shumë profesione, fusha e zhvillimit të IA kërkon talent njerëzor. Zhvillimi, programimi dhe mirëmbajtja e sistemeve do aftësi unike njerëzore dhe kreativitet. Dizajnerët dhe inxhinierët e IA duhet të kuptojnë nevojat dhe etikën e përdorimit të saj që kjo teknologji të përdoret në mënyrë optimale për të mirën e njerëzimit. Gates thekson rëndësinë e përmirësimit të aftësive dhe përshtatjes në këtë epokë, duke sugjeruar që individët të fokusohen në zhvillimin e aftësive njohëse, si të menduarit kritik, zgjidhja e problemeve dhe kreativiteti.

Po aq të rëndësishme janë edhe aftësitë ndërpersonale si komunikimi efektiv, ndjeshmëria dhe puna në grup, që do të jenë armë e fuqishme përballë përçarjes teknologjike. Bill Gates bëri thirrje për investime në sektorin e arsimit dhe trajnimit. Duke e pajisur brezin e ri me grupe aftësish përkatëse, do të jenë në gjendje të përshtaten e kontribuojnë në mënyrë optimale në epokën e dominuar nga IA. Me edukimin e duhur dhe gatishmërinë për t’u përshtatur, njerëzit nuk duhet të kenë frikë nga të margjinalizuarit, por mund të punojnë me IA për të ndërtuar një të ardhme më të mirë. /UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Njihuni me aplikacionin që po zëvendëson Instagramin me hapa të shpejtë

Published

on

Në vitet e fundit, një valë e re e platformave sociale ka fituar popullaritet. Një prej këtyre tyre është BeReal, e cila ka tërhequr veçanërisht vëmendjen e brezit Gen Z, duke sjellë një qasje më autentike dhe më të sinqertë se Instagram-i. Por, pse po ndodh ky zëvendësim?

Çfarë e bën BeReal dhe platforma të ngjashme kaq tërheqëse për këtë brez?

Brezi i ri është rritur në një kohë kur rrjetet sociale janë të mbushura me imazhe perfekte e të kuruara. Instagrami, i cili fillimisht ishte një platformë për ndarjen e momenteve të përditshme, është kthyer në një hapësirë ku njerëzit shfaqin vetëm anët më të mira të jetës së tyre.

Për shumë të rinj, kjo paraqitje e përsosur duket artificiale dhe shkakton stres.

BeReal ofron një qasje tjetër: përdoruesit ndajnë një foto pa filtra në një moment të rastësishëm të ditës. Kjo i detyron ata të tregojnë realitetin ashtu siç është, pa mundësinë për të manipuluar pamjen. Në Instagram, popullariteti matet nga numri i ndjekësve dhe pëlqimeve, gjë që krijon “garë” të padukshme për të fituar vëmendje. BeReal heq këtë element presioni, pasi nuk ka algoritëm që promovon përmbajtjen bazuar në pëlqime apo numrin e ndjekësve.

Instagrami promovon më shumë ndarjen e postimeve me një audiencë të gjerë, BeReal fokusohet në ndarjen e momenteve me një grup të ngushtë miqsh

Në platforma si Instagram, algoritmet diktojnë atë që përdoruesit shohin, duke promovuar përmbajtje komerciale ose me pagesë. Shumë të rinj e shohin një manipulim të eksperiencës së tyre sociale e ndihen të lodhur nga mbingarkesa e reklamave. Platforma si BeReal dhe të ngjashme synojnë t’u ofrojnë përdoruesve përmbajtje të papërpunuar, pa ndërhyrje të shumta komerciale dhe pa ndikimin e algoritmeve, duke i bërë të ndihen në kontroll të përvojës online.

Këto arsye duket se po largojnë shumë abonues nga Insgrami por se sa ky trend do të vazhdojë do të shihet ndër vite. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara