Lajmet

​Opozita dhe OAK kërkojnë heqjen e akcizës për naftën, flet ministri Murati

Murati thotë se rritja e çmimit të naftës vjen si rezultat i rritjes së çmimit të furnizimit nga importi.

Published

on

Komuniteti i biznesit ka kërkuar urgjent nga Qeveria e Kosovës heqjen e akcizës për naftën për një afat të caktuar në mënyrë që të ulet çmimi i naftës në tregun e Kosovës. Gjithashtu, po kërkohet që të hiqet edhe TVSh-ja për produktet esenciale.

Për këtë, ministri i Financave, Punës dhe Trasnfereve, Hekuran Murati ka thënë se thirrjet për ulje të akcizës së naftës janë thirrje për trashje të fitimit të tregtarëve. Sipas tij, ulja e TVSh-së apo akcizës në situata kur vendi përballet me inflacion, jo domosdo reflektohet në zbritje të çmimit tek konsumatori.

Krahas kërkesës për heqjen e akcizës dhe uljen e TVSh-së për produktet ushqimore, kryetari i Odës së Afarizmit të Kosovës, Skënder Krasniqi thekson se çmimet aktuale të karburanteve deri 1.90 euro, janë duke rënduar jetën e qytetarëve dhe punën e bizneseve.

“Kërkesa jona ka qenë dhe është që me urgjencë qeveria e Kosovës ta heq për një kohë akcizën e naftës në mënyrë që të ulet çmimi i naftës, sepse me këtë çmim aktual, bizneset dhe qytetarët janë duke u dëmtuar shumë. Kjo po ndikon në rritjen e produkteve të tjera për shkak të qarkullimit dhe nevojës që kanë bizneset për naftë. Kjo është duke ndikuar drejtpërdrejt në përkeqësimin e biznesit, por edhe të përkeqësimit të gjendjes së qytetarëve. Sepse me pagat e më hershme pothuajse qytetarët, por edhe bizneset e kanë të pa mundur që ta përballojnë këtë krizë të madhe”, thekson ai.

Në reagimin e Muratit në rrjete sociale, thuhet se rritja e çmimit të naftës vjen si rezultat i rritjes së çmimit të furnizimit nga importi, që është jashtë kontrollit të tyre, por edhe për shkak të rritjes së marzhës së fitimit nga tregtarët e naftës, sidomos tani kur pritet ardhja e mërgatës.

“Prandaj po punojmë për një vendim që cakton çmim tavan dhe marzhë maksimale të fitimit, sepse në situata të tilla të jashtëzakonshme, është e domosdoshme që Qeveria të ndërhyjë në treg për stabilizuar çmimet, gjë që parashihet edhe me legjislacionin në fuqi. Ndërsa thirrjet e opozitës që Qeveria të ulë TVSh-në apo akcizën në naftë ose produkte tjera, nuk i shërbejnë interesit të qytetarëve. Përkundrazi, një veprim i tillë vetëm sa do të trashte fitimet e tregtarëve në njërën anë, dhe do të kufizonte mundësitë e shtetit që t’i mbështesë familjet në nevojë në anën tjetër. Ulja e TVSh-së apo akcizës në situata inflacioni, jo domosdo reflektohet në zbritje të çmimit tek konsumatori”, shkruan Murati.

Kreu i OAK ka kërkuar po ashtu që të hiqet tërësisht TVSh-ja për produktet esenciale dhe ulët kjo normë në 5 për qind për produktet ushqimore.

“Edhe për këtë kemi kërkuar(produktet ushqimore) për shkak se është një diçka e çuditshme çka është duke ndodhur në qeverinë tonë, sepse edhe për kundër gjithë kësaj gjendjeje të rëndë për rritje të çmimeve të importit, rritjes së çmimit të kostos së prodhimit të produkteve, qeveria e Kosovës nuk është duke reaguar ndaj situatave të cilat po ndodhin. Ne kemi kërkuar në kontinuitet reagim dhe përkrahje shumë më të madhe ndaj gjendjes në të cilën po ndodhen bizneset, por edhe qytetarët. Dhe kërkesë urgjente është që TVSh-ja në ushqim nga 18 të bie në 5 përqind dhe TVSh-ja për produktet esenciale të hiqet tërësisht për një kohë të caktuar, për tre apo 6 muaj, në mënyrë që qytetarët të arrijnë ta përballojnë me këtë çmime, në këtë papuënsi të madhe e cila është evidente në Kosovë. Rritja e çmimeve të rrymës, të ushqimeve dhe naftës e kanë rrezikuar në masë të madhe familjen, qytetarin, por edhe biznesin, sepse është zvogëluar konsumi i qytetarëve”, thotë ai.

Mbetet e pa kuptimtë për Krasniqin mosreagimi i qeverisë deri tash për akcizën dhe TVSh-në.

“Është e pakuptimtë (qeveria) nuk po sqarohet, ndoshta është një dëshirë e qeverisë që të rritet buxheti i shtetit. Ne nuk jemi kundër rritjes së buxhetit, por rritja e buxhtetit duhet të ndodhë me rritjen e prodhimit, edhe me rritjen e punësimit, si dhe me rritjen e mirëqenies së qytetarëve, pra jo në kurriz të qytetarëve dhe të bizneseve të Kosovës”, thotë ai.

Krasniqi thotë po ashtu se krenaria e qeverisë për rritje të të hyrave dhe të nivelit të eksportit nuk qëndron, për shkak se rritja e të hyrave nga Dogana dhe ATK-ja janë si rezultat i rritjes së çmimeve dhe jo i rritjes së prodhimit vendor.

Gjatë ditës edhe partia opozitare, Lidhja Demokratike e Kosovës, ka kërkuar reflektim nga ana e Qeverisë lidhur me shtrenjtimin e karburanteve.

Kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku ka shkruar se sot bëhen 100 ditë nga propozimi i tyre i parë për reduktim të akcizës në derivate e reduktim të TVSh-së në produkte esenciale. Sipas tij, ky propozim është refuzuar e po refuzohet nga pushteti arrogant i Kurtit.

“Çmimi i naftës këtë mëngjes shënon rekord të ri prej 1.90 eurove për litër; derisa inflacioni i gjithmbarshëm ka arritur në plot 13%. Në këtë krizë të paprecedentë, mosveprimi është krim! Sot, dorëzojmë në Kuvend kërkesën për debat parlamentar dhe rezolutën tonë me kërkesë të njëjtë si 100 ditë më parë. Po të vepronim me kohë, papërballueshmëria jonë do të ishte më e lehtë, po s’vepruam sot, do të bëhet edhe më e thellë”, shkruan ai.

Ndërsa, me kërkesë të GP të LDK-së më 23 qershor do të mbahet debat parlamentar dhe propozohen rekomandime për zbutjen e rritjes së çmimeve.

“Me qëllim që të përkrahen qytetarët dhe familjet kosovare të përballen me rritjen e çmimeve, LDK kërkon nga Kuvendi i Kosovës t’i votojë këto rekomandime: Të reduktohet akciza dhe norma e TVSh-së për derivate, për tre muaj, me mundësi vazhdimi të masës edhe për tre muaj tjerë, varësisht nga zhvillimet në tregjet ndërkombëtare. Të zgjerohet lista e produkteve të domosdoshme me normë të reduktuar të TVSh-së për tre muaj, me mundësi vazhdimi te masës edhe për tre muaj tjerë, varësisht nga zhvillimet në tregjet ndërkombëtare”, thuhet në kërkesën e LDK-së.

Heqjen e TVSh-së dhe akcizës e ka këkruar edhe AAK-së dhe transportuesit e udhëtarëve.

Në anën tjetër, në Shoqatën e Naftëtarëve nuk janë deklaruar sot për KosovaPress lidhur me çmimet e larta të karburanteve.

Aktualitet

Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar

Published

on

Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.

Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.

Continue Reading

Lajmet

Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind

Published

on

Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.

Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.

Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?

Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.

Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.

Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.

Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.

Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.

Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.

Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj

Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.

“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.

Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.

Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.

Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.

Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.

“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.

Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.

Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë

Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.

Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.

“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.

Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.

“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.

Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?

Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.

Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.

Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.

“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.

Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.

“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.

ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Continue Reading

Aktualitet

Punëtorët e KEK-ut protestojnë më 1 maj

Published

on

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.

Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.

Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.

Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.

“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Continue Reading

Aktualitet

Zhduket një person në Shtime

Published

on

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.

Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është  larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.

Rasti vazhdon të hetohet.

Continue Reading

Të kërkuara