Lajmet
Një rrugë malore zbulon jetën e egër të paprekur në Ballkan
Vargmalet prej rreth 300 kilometrash përfshijnë Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiVargmalet e Ballkanit Perëndimor mbajnë mbi shpinë një pjesë të historisë evropiane, shkruan Siobhan Warwicker për revistën e njohur “National Geographic”.
Tani, një shteg i ri ecjeje në distanca të gjata shpreson të ndajë trashëgiminë e kësaj zone që dikur ishte e mbyllur për botën për shkak të një sërë konfliktesh në shekullin XX.
Vargmalet prej rreth 300 kilometrash përfshijnë Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut dhe i drejtohen një prej liqeneve më të thellë dhe më të vjetër të kontinentit.
Në rreth 2 mijë e 700 metra lartësi gjejmë një “mbretëri” të mjegullt majash të pafundme të gjelbra, të mbushura me kullota dhe të kryqëzuara nga përrenj.
Shumë nga rrugët e përdorura sot u ndërtuan fillimisht nga karvanet romake në shekullin II para Krishtit.
Ndërkohë, një projekt i quajtur ”High Scardus”, i konceptuar në vitin 2016, vetëm tani ka përfunduar plotësisht për ekskursionistët.
Vendet e bukura e spektakolare tashmë janë skeduar. Shtëpizat janë shndërruar në bujtina.
Gjatë luftërave jugosllave të fundit të shekullit XX, kreshtat e Ballkanit Perëndimor siguruan pika strategjike vëzhgimi ushtarake. Në konfliktin që pasoi në Kosovë (1998-99), minat tokësore ishin të përhapura përgjatë kufirit alpin Kosovë-Shqipëri.
Kosova u shpall e lirë nga minat tokësore në vitin 2001, por malet ishin ende larg turistëve.
Dekada më vonë, gjërat po ndryshojnë.
“Ne duam që njerëzit ta dinë se Kosova ka një të kaluar të trishtuar dhe të vështirë, por ne tani po punojmë shumë që të bëhemi destinacion për udhëtarët, për t’i treguar botës natyrën dhe kulturën tonë të mahnitshme”, thotë Taulant Hoxha, i cili ishte fëmijë në qytetin e Prizrenit gjatë luftës së Kosovës.
Ai tani është një sipërmarrës i shërbimit të guidave malore “Super Xplorers” dhe gjithashtu i përfshirë në krijimin e projektit “High Scardus”.
Duke kaluar disa nga malet më pak të vizituara të Evropës, shtegu kalon nëpër gjashtë parqe kombëtare, dy në Maqedoninë e Veriut, një në Kosovë dhe tre në Shqipëri.
“Qëllimi ishte të krijonim ndoshta shtegun më të mirë në botë me vende dhe mjedise të shumta”, thotë Ekrem Hyseni, një menaxher projekti për GIZ, një filial zhvillimor ndërkombëtar i qeverisë gjermane që ndihmoi në zhvillimin e shtegut.
Për të eksploruar të gjitha vendet rekomandohet që të përfundohen të 20 fazat e ecjes me udhërrëfyes, por do të duheshin 20 ditë. Për më tepër, çdo vend lejon vetëm qytetarët vendas të punojnë në shteg, kështu që alpinistët duhet të punësojnë udhërrëfyes të shumtë gjatë udhëtimit.
Shtegu fillon në Maqedoninë e Veriut, në shtëpizën malore të Ljubotenit, e restauruar së fundmi, një shtëpizë alpinistësh e viteve 1930, e vendosur në fshatin e vogël Staro Selo.
Nga këtu, itinerari gjurmon kufirin mes Kosovës dhe MV në malet e Sharrit, përpara se të të çojë në Brezovicë, një vendpushim skish në Kosovë.
Ekskursionistët ndjekin shtigjet e vogla, shpesh të ngatërruara nga tokat përgjatë brigjeve veriore të Sharrit.
Rruga vazhdon përmes fushave dhe pllajave deri në majën e malin e Korabit (2 750 metra), maja më e lartë si në Shqipëri.
Gjatë rrugës, bujtina si ”Sabriu” dhe ”Korabi” në Shqipëri mirëpresin udhëtarët për të përjetuar zakonet vendase dhe për të provuar djathë deleje dhe raki.
Faza e fundit i çon alpinistët përmes parkut kombëtar “Galicica” të Maqedonisë së Veriut deri në Shën Naum, një manastir i famshëm në bregun e liqenit të Ohrit.
Rajoni i Ohrit është një nga 28 vendet globalisht që i është dhënë statusi i Trashëgimisë Natyrore dhe Trashëgimisë së UNESCO-s për liqenin 1.3 milionë vjeçar, një nga vendbanimet më të vjetra njerëzore në botë.
Në rrugëtim mund të gjenden edhe relike të tjera të historisë së shekullit XX të Ballkanit Perëndimor, si bunkerët antibërthamorë të ish-diktatorit Enver Hoxha në të gjithë Shqipërinë, një mitraloz në Maqedoninë e Veriut dhe strukturat e braktisura të stilit sovjetik në Kosovë.
Programet e trajnimit dhe grantet kanë ndihmuar në zhvillimin e bujtinave përgjatë shtegut dhe kanë nxitur interesin e aktorëve lokalë për të investuar në zonat rurale që rrethojnë shtegun.
“Pas vitesh planifikimi, zgjedhjes së shtigjeve, krijimit të rrugëve dhe bisedës me pronarët e bujtinave dhe tokave rreth shndërrimit në turizëm, tani më në fund ndihet si një realitet”, thotë Stephan Lieb-Lind, një nga ideuesit e projektit ”High Scardus”, transmeton ATSh.
“High Scardus nuk është më një ide, por një projekt konkret”, shton ai.
Bota
Tregjet evropiane rimëkëmben ndërsa të dhënat kineze nxisin rritje
Published
4 hours agoon
November 8, 2024By
UBT NEWSTregjet evropiane u rikuperuan të enjten, duke fshirë humbjet e shkaktuara nga shitjet e udhëhoqura nga Trump, ndërsa të dhënat e fuqishme të tregtisë kineze nxitën rritjen e aksioneve. Indeksi pan-evropian Stoxx 600 u rrit me 0.62%, DAX u rrit me 1.7%, dhe CAC 40 pati një rritje prej 0.76%. Megjithatë, FTSE 100 përfundoi pak më i ulët, pasi Banka e Anglisë uli normën e saj të politikës me 0.25%.
Një pjesë e optimizmit në tregje erdhi nga të dhënat e tregtisë së fuqishme kineze. Eksportet e Kinës u rritën me 12.7% në tetor, duke shënuar rritjen më të madhe në 19 muaj, që nxitën besimin në rritjen e kërkesës nga konsumatorët në tregun kryesor të eksportit të Evropës. Aksionet e kompanive të lidhura me Kinën, si ato të konsumit luksoz, automobilave dhe minierave, shënuan rritje të dukshme në tregjet evropiane.
Kështu, markat e modës luksoze si LVMH, Hermès dhe Kering u rritën midis 2-3%, ndërsa aksionet e prodhuesve të automobilave si Porsche, Mercedes-Benz, Volkswagen, BMW dhe Ferrari u rritën midis 2-4%. Për më tepër, rritja e çmimeve të metaleve dhe mineraleve pas të dhënave të favorshme nga Kina ndihmoi kompanitë e minierave si Rio Tinto, Glencore dhe Anglo American, të cilat shënuan rritje prej 2-3%.
Ndërkohë, reagimet e tregut ndaj krizës politike në Gjermani kanë qenë relativisht të heshtura. Pavarësisht shkarkimit të ministrit të financave Christian Lindner dhe pasojave të mundshme për koalicionin qeveritar, tregjet evropiane nuk janë ndikuar ndjeshëm, duke treguar se investitorët janë më të fokusuar në bazat ekonomike të rajonit.
Sektori më i prekur nga të dhënat kineze mbetet ai i minierave dhe i konsumit, me të dhënat që sinjalizojnë një rikuperim të mundshëm të kërkesës globale. Pjesëmarrësit e tregut gjithashtu po priten të shohin ndikimet e mundshme nga politikat e reja të mundshme në SHBA pas rizgjedhjes së Presidentit Trump, me tregjet që ndodhen në një periudhë të pasigurisë politike.
Në aspektin e monedhave, euro po rikuperohet kundrejt dollarit amerikan, duke arritur mbi 1.08. Megjithatë, pritet që dollari të mund të forcohet sërish, nëse një fitore e mundshme e republikanëve mund të nxisë rritjen ekonomike dhe të stimulojë rritjen e dollarit përmes politikave të reja fiskale.
Lajmet
Kambanat e Notre Dame ranë për herë të parë pas zjarrit shkatërrues 5 vjet më parë
Published
4 hours agoon
November 8, 2024By
UBTnewsTetë kambanat e Katedrales Notre Dame në Paris ranë sot në orën 10:30 për herë të parë në më shumë se pesë vjet që nga zjarri që dëmtoi rëndë ndërtesën.
Kambanat ushqehen me motorë dhe u binin njëra pas tjetrës derisa arritën së bashku një tingull harmonik.
Menaxheri i restaurimit të katedrales, Philip Jost, tha se tingulli i kambanës është një fazë e bukur, e rëndësishme dhe simbolike e restaurimit.
Kthimi i kambanës është një fazë në ringjalljen e një prej monumenteve më të vizituar në Evropë.
U njoftua se Katedralja Notre Dame, pas përfundimit të restaurimit, do të hapet më 7 dhjetor, sipas AFP
Lajmet
Probleme me airbag-ët, Volkswagen tërheq mbi 114,000 automjete në SHBA
Published
4 hours agoon
November 8, 2024By
UBTnewsProdhuesi gjerman i automobilave Volkswagen ka tërhequr 114,478 automjete në Shtetet e Bashkuara për shkak të problemeve me airbag-ët që mund të paraqesin rrezik për drejtuesit në rrethana të caktuara, njoftoi Administrata Kombëtare e Sigurisë së Trafikut në Autostrada të SHBA-së (NHTSA).
Sipas CNN, airbag-ët në anën e shoferit mund të shpërthejnë për shkak të lagështisë afatgjatë dhe temperaturave të larta, duke rrezikuar sigurinë e tij.
Bëhte fjalë për disa automjete Passat të prodhuara nga viti 2012 deri në 2014, Passat Sedan të prodhuara në 2006 dhe 2007, Passat Wagon nga 2017 dhe disa Beetle të famshme të modernizuara të prodhuara midis 2017 dhe 2018.
Të gjithë blerësit e automjeteve me airbag potencialisht të pasigurt do të njoftohen deri më 27 dhjetor dhe kompania do t’i lejojë ata të zëvendësojnë jastëkun e ajrit në anën e shoferit pa pagesë në një dyqan Volkswagen.
Lajmet
Fitimet rekord të miliarderëve pas fitores së Trump
Published
4 hours agoon
November 8, 2024By
UBTnewsE mërkura nuk ishte vetëm një ditë e mirë për Donald Trump. Pasuria e 10 njerëzve më të pasur në botë u rrit gjithashtu me një shumë rekord, sipas Indeksit të Miliarderëve të Bloomberg.
Fituesi më i madh ishte Elon Musk, personi më i pasur në botë dhe një nga mbështetësit më të përkushtuar të Trump, pasuria e të cilit u rrit me 26.5 miliardë dollarë, duke arritur në 290 miliardë dollarë, sipas Bloomberg.
Pasuria e themeluesit të Amazon, Jeff Bezos, u rrit me 7.1 miliardë dollarë gjatë javës, pasi ai doli në mbështetje të Trump në zgjedhjet presidenciale.
Bashkëthemeluesi i Oracle, Larry Ellison, një tjetër mbështetës i Trump, pa që pasuria e tij neto të rritej me 5.5 miliardë dollarë të mërkurën.
Përfitues të tjerë përfshijnë ish-drejtuesit e Microsoft, Bill Gates dhe Steve Ballmer; ish-drejtuesit e Google, Larry Page dhe Sergey Brin; dhe CEO-n e Berkshire Hathaway, Warren Buffett. Edhe pse asnjë prej këtyre miliarderëve nuk u pozicionua në fushatë, ata kanë qenë më parë mbështetës të demokratëve.
Në total, 10 njerëzit më të pasur fituan 64 miliardë dollarë.
Bloomberg vëren se kjo është “rritja më e madhe ditore” e pasurisë që është parë që nga fillimi i indeksit në vitin 2012.
“Ekziston një perceptim i madh për një regjim miqësor ndaj taksave dhe miqësor ndaj biznesit, veçanërisht kur fitohet Senati,” tha Michael Block, shefi operativ në AgentSmyth.
Aksionet e Trump Media & Technology Group, kompania e mediave sociale e Trump që menaxhon Truth Social, gjithashtu pësuan rritje pasi CNN dhe media të tjera projektuan fitoren e Trump.
Po merrni një kafshë dhe jeni në dilemë për emrin? Kjo listë do të ju ndihmojë
Njihuni me pesë mënyrat për të dhënë përshtypjen e parë
Po e bëjnë shumë femra, a ka efekte anësore terapia me dritë të kuqe?
Përgjumja gjatë ditës nuk është shenjë e mirë, ja çka duhet të bëni
Në labirintin e ligjit: A është i vlefshëm ndalimi i librit të Rushdie në Indi?
Tregjet evropiane rimëkëmben ndërsa të dhënat kineze nxisin rritje
Kambanat e Notre Dame ranë për herë të parë pas zjarrit shkatërrues 5 vjet më parë
Profesorët e UBT-së publikojnë punimin e sukseshëm dhe të vetmin në fushën e studimit “Fitnesi i personave me sindromën Down në Kosovë”
Probleme me airbag-ët, Volkswagen tërheq mbi 114,000 automjete në SHBA
Të kërkuara
-
Lajmet3 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet3 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Kulturë1 month ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje