Teknologji
NASA planifikon të mbjellë patate në Mars
NASA po vazhdon eksperimentet e saj “bujqësore” për të kuptuar nëse perimet mund të rriten në hapësirë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsPas suksesit të marules në ISS (Stacioni Internacionali Hapësirës), NASA vazhdon eksperimentet e saj “bujqësore” për të kuptuar nëse perimet mund të rriten në hapësirë.
Kësaj radhe është radha e patateve: nga marsi agjencia amerikane, së bashku me Qendrën Ndërkombëtare Peruane të Patates (CIP), do të kryejnë eksperimente në një laborator në Lima për të kuptuar nëse patatet mund të rriten në Mars.
NASA ka zgjedhur njëqind lloje zhardhokësh: dyzet nga Andet, të përdorura për t’u riprodhuar edhe në terrene të thata dhe shkëmbore, dhe gjashtëdhjetë të modifikuara gjenetikisht për t’i rezistuar patogjenëve të ndryshëm dhe për të mbijetuar me pak ujë dhe kripë.
Një ton nga këto patate do të transportohen në një laborator të veçantë në Lima, ku do të simulohet atmosfera marsiane, e përbërë kryesisht nga dioksidi i karbonit.
Këtu zhardhokët do të ekspozohen ndaj rrezatimit intensiv ultravjollcë dhe do të rriten në një mjedis ekstrem.
Në përfundim të eksperimentit do të përzgjidhen varietetet që kanë mbijetuar dhe mbi të gjitha kanë arritur të riprodhohen në këto kushte kritike.
Nëse asnjë patate nuk e kalon testin, testi do të përsëritet me një metodë tjetër të rritjes, ndoshta të njëjtën që përdoret për perimet e Projektit Veggie.
“Rezultatet konkrete do të vijnë brenda një ose dy vitesh”, theksoi Julio Valdivia Silva, një astrobiolog i NASA-s. /atsh
Teknologji
Apple pritet të sjellë ndryshime të mëdha me iPhone 18
Published
4 hours agoon
October 30, 2025By
UBT News
Apple, kompania e njohur për qasjen e kujdesshme ndaj ndryshimeve në harduer, duket se po përgatit një hap të madh përpara me gjeneratën e ardhshme të iPhone-ve.
Sipas raportimeve nga portali The Bell, modeli standard i iPhone 18 mund të vijë me 12 GB RAM, rritje e ndjeshme krahasuar me 8 GB që ofrohet aktualisht.
Nëse të dhënat rezultojnë të sakta, kjo do të ishte hera e parë që Apple merr versionin bazë të iPhone-it, dhe jo vetëm variantet Pro – me kaq shumë memorie.
Shtimi i RAM-it nuk do të shërbejë vetëm për statistika më të larta: do të përmirësojë performancën në multitasking, do të lehtësojë hapjen më të shpejtë të aplikacioneve dhe do të optimizojë përdorimin e funksioneve të inteligjencës artificiale, që pritet të jenë pjesë qendrore e sistemit të ri operativ iOS 19.
Apple planifikon të përdorë LPDDR5X RAM, teknologji që ofron shpejtësi më të lartë dhe konsum më të ulët energjie krahasuar me versionin aktual.
Ky hap do ta vendoste kompaninë në një pozitë më konkurruese ndaj rivalëve si Samsung dhe Google, që cilët ofrojnë pajisje premium me sasi të ngjashme ose më të mëdha memorjeje.
Edhe pse Apple nuk ka dhënë asnjë koment zyrtar, vërehet se kompania po e ngushton diferencën mes modeleve standarde dhe atyre Pro – një strategji që do t’u sillte përdoruesve më shumë vlerë për çmimin që paguajnë.
Seria iPhone 18 pritet të prezantohet në shtator 2026, dhe përveç rritjes së RAM-it, flitet edhe për përmirësime në kamera, dizajn të ri dhe një fokus më të madh në inteligjencën artificiale. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Punë për dhjetë, e bërë nga një! Revolucioni i inteligjencës artificiale po vrapon pa e kuptuar fare
Published
21 hours agoon
October 29, 2025By
UBT News
Ndërsa kompanitë garojnë për të shfrytëzuar fuqinë e inteligjencës artificiale, Vercel pretendon se ka gjetur mënyrën e duhur për të ecur përpara: po trajnon agjentët e saj të AI-së të mësojnë se si punojnë punonjësit më të mirë, raporton Business Insider.
Kompania prej 9.3 miliardë dollarësh, e themeluar më 2015 nga zhvilluesi Guillermo Rauch, ofron një platformë cloud për ndërtimin dhe publikimin e faqeve dhe aplikacioneve në internet.
Tani, ajo po përdor agjentë të AI-së për të automatizuar punët rutinë që më parë kryheshin nga ekipet e nivelit fillestar — duke zëvendësuar dhjetë punonjës me një njeri dhe një robot. Agjentët e AI-së analizojnë problemet, planifikojnë veprimet dhe ndërmarrin hapa në mënyrë autonome.
“Nëse mund të dokumentosh një proces pune, është shumë e lehtë ta kryejë një agjent”, tha Jeanne DeWitt Grosser, drejtoreshë operative e Vercel.
Procesi nisi në qershor, kur tre inxhinierë ndërtuan agjentë që imitonin mënyrën e punës së përfaqësuesve më të suksesshëm të shitjeve.
Pas gjashtë javësh vëzhgimi dhe dokumentimi, ata krijuan një agjent që tani trajton shumicën e kërkesave hyrëse, filtron mesazhet e padëshiruara dhe kualifikon klientët duke përdorur të dhëna të brendshme dhe kërkime të avancuara me mjetet e OpenAI.
Një menaxher njerëzor mbikëqyr punën e agjentit dhe jep reagime për ta ndihmuar të mësojë dhe të përshtatet me tonin e kompanisë. Si rezultat, Vercel ka reduktuar një ekip prej dhjetë vetash në vetëm një person që mbikëqyr sistemin, ndërsa të tjerët janë zhvendosur në role më komplekse dhe krijuese.
“Modelimi sipas punonjësve më të mirë ka qenë praktikë biznesi, ndryshimi është se tani teknologjia e bën shumë më të shpejtë,” tha David Totten, nënkryetar i ri i inxhinierisë në Vercel.
Kompania ka gjashtë agjentë aktivë, por synon të arrijë në qindra brenda vitit të ardhshëm. Sipas Grosser, AI-ja është më efektive në detyra që janë të përsëritshme dhe prodhojnë rezultate të qëndrueshme, ndërsa njerëzit do të fokusohen në punë krijuese dhe strategjike.
“Unë besoj se njerëzit janë të aftë për shumë më tepër sesa shumica e vendeve të punës u japin mundësi të tregojnë,” përfundoi ajo.
Teknologji
Nvidia afër vlerës 5 trilionë dollarë pas rezervimeve rekord për AI
Published
23 hours agoon
October 29, 2025By
UBT News
Nvidia ishte në prag të bëhej kompania e parë me vlerë 5 trilionë dollarë të martën, pasi prodhuesi i madh i çipave njoftoi se kishte 500 miliardë dollarë rezervime për procesorët e saj të inteligjencës artificiale dhe se do të ndërtojë shtatë superkompjuterë të rinj për Departamentin e Energjisë të SHBA-së.
Aksionet e Nvidia-s u mbyllën me rritje prej pothuajse 5%, duke shtuar mbi 230 miliardë dollarë në vlerën e tregut dhe duke e çuar kapitalizimin total në 4.89 trilionë dollarë, pasi përkohësisht arriti 4.94 trilionë dollarë. CEO Jensen Huang mbajti një fjalim kryesor në një konferencë për zhvilluesit në kryeqytetin e SHBA-së, duke lavdëruar politikën e presidentit Donald Trump dhe duke prezantuar produkte e marrëveshje të reja.
Nvidia po luan rol kyç në shpërndarjen globale të AI-së, duke nënshkruar marrëveshje ndërsa navigon në luftën tregtare SHBA-Kinë, e cila mund të përcaktojë se cila teknologji do të dominojë tregjet globale. Aksionet e kompanisë me seli në Santa Clara, Kaliforni, janë rritur 50% gjatë 2025.
Kapitalizimi i saj i tregut ka kaluar 4 trilionë dollarë për herë të parë në korrik. Kompania e dytë më e vlefshme në botë, Microsoft, u rrit me 2%, duke e çuar kapitalizimin e saj në 4.03 trilionë dollarë.
Ajo dhe OpenAI njoftuan marrëveshje ristrukturimi që i mundëson krijuesit të ChatGPT të operojë më shumë si entitet i pavarur e të mund të dalë në bursë.
Superkompjuterët që Nvidi ndërton për Departamentin e Energjisë do të ndihmojnë SHBA-në në mirëmbajtjen dhe zhvillimin e arsenaleve të saj bërthamore.
Më i madhi ndër ta ndërtohet në bashkëpunim me Oracle e përmban 100,000 çipa Blackwell të inteligjencës artificiale të nivelit të lartë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Ja metodat e nevojshme! Redaktoni Instagram Stories pa përpjekje
Published
1 day agoon
October 29, 2025By
UBT News
Meta po sjell mjetet e saj të inteligjencës artificiale (AI) për redaktim direkt në Instagram Stories.
Tani përdoruesit mund të japin komanda me tekst për të shtuar ose hequr elemente, apo për ta ndryshuar plotësisht përmbajtjen.
Edhe pse Meta më parë kishte ofruar mundësi për redaktim fotosh në Instagram, ato mjete ishin të kufizuara në ndërveprimin me chatbot-in Meta AI.
Shtimi i komandave me tekst në Stories i bën tani këto funksione më të qasshme. Opsionet e reja gjenden në “Restyle”, e cila shfaqet në krye të ekranit të Instagram Stories kur prekni ikonën e furçës.
Për të redaktuar një foto, zgjidhni “add”, “remove” ose “change” dhe përshkruani çfarë doni të ndryshoni. P.sh; Meta shpjegon se mund të kërkoni të ndryshoni ngjyrën e flokëve, të shtoni një kurorë në kokë ose të vendosni një perëndim dielli në sfond.
Ka efekte të paracaktuara që mund të ndryshojnë veshjen ose stilin e fotos, mund të shtoni sende si syze dielli ose xhaketë lëkure, ose të aplikoni efektin e akuarelit. Për videot, mund të krijoni efektin sikur bie borë ose të shtoni flakë.
Kur përdorni Meta AI në Instagram, pranoni kushtet e përdorimit të funksioneve të AI-së nga Meta, të cilat lejojnë analizimin e mediave tuaja dhe tipareve të fytyrës përmes inteligjencës artificiale.
Sipas këtyre kushteve, kur ngarkoni foto, Meta mund të “përmbledhë përmbajtjen, të modifikojë imazhet dhe të gjenerojë përmbajtje të re bazuar në to”. /A.Z/UBT News/
Si të zhbllokoni lavamanin me sodë buke dhe uthull?
Kurti në panelin “Paqeruajtja në një udhëkryq: E ardhmja e misioneve të OKB-së dhe përgjegjësia globale”
Vendimi i arbitrazhit ndërkombëtar në Gjenevë, KEDS dhe KESCO detyrohen të paguajnë KEK-ut rreth 8.3 milionë euro
Dove Cameron dhe Damiano David zyrtarizojnë dashurinë me fejesë
Flamuri i Kosovës valon në mesin e mbi 190 shteteve në ceremoninë e hapjes së First Global Challenge 2025 në Panama
Paga minimale nga janari pritet të jetë 500 euro
Basha në shënimin e 102-vjetorit të Republikës së Turqisë: Ka qëndruar krah nesh me mbështetje institucionale
Ekspozita në Gjermani që sjell historinë përmes aromave: “Fuqia e fshehtë e nuhatjes”
Rasti 400 kg kokainë, i akuzuari Kadri Sheqiri do ta jap mbrojtjen një ditë tjetër
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Aktualitet7 days agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
