Lajmet

​Nagavci: Buxheti për arsimin në vitin 2023 do të jetë mbi 82 milionë euro

Nagavci tha se buxheti do të jetë 9.7% më i lartë se i këtij viti.

Published

on

Ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Arbërie Nagavci, ka thënë se buxheti për arsimin në vitin 2023 do të jetë mbi 82 milionë euro apo 9.7 për qind më i lartë se i këtij viti.

Në raportimin në Komisionin për Arsim të martën, pjesë e së cilës nuk ishin deputetë të PDK-së dhe të LDK-së, ministrja Nagavci paralajmëroi se shumë shpejt do të miratohet Projektligji për arsimin e lartë në qeveri. Nga ana tjetër, ajo tha se pjesëmarrja e nxënësve në kompensimin e orëve të humbura ka qenë e ulët në javët e para, porse siç tha ajo, ka shenja të përmirësimit për javët në vazhdim.

Gjatë raportimit, ministrja Nagacvci u përfshi në debat me deputetët edhe sa i përket verifikimit të titujve akademikë të profesorëve në arsimin e lartë dhe plagjiaturën.

“Buxheti i paraparë për MASHT për vitin 2023 do të jetë mbi 82 milionë euro, apo 9.7 për qind më shumë se në vitin 2022. Kjo paraqet një rritje prej 12 për qind me vitin 2022, i cili vit po ashtu ka pasur një rritje prej 12 për qind në krahasim me vitin paraprak 2021… Vëmendje të veçantë i kemi kushtuar edhe përmirësimit të infrastrukturës fizike, përveç ndërtimit të disa shkollave dhe vënies së gurthemelit të disa çerdheve të reja. Jemi në bashkëpunim me komunat në mënyrë që identifikojmë hapësirat e nevojshme, qoftë tokën apo objektet të cilat mund të ri adoptohen për çerdhe. Kemi parapa edhe buxhetin e nevojshëm për vitin e ardhshëm”, tha ministrja Nagavci.

Përmes Projektligjit për arsimin e lartë, ministrja Nagavci tha se do të vendosen kritere për themelimin e institucioneve të arsimit të lartë dhe do të përcaktohen standarde dhe kushte minimale për emërimet akademike.

“Kemi finalizuar Projektligjin për arsimin e lartë i cili shumë shpejtë do të votohet në qeveri dhe pastaj do të procedohet në Kuvend. Ndër risitë që i sjell janë kriteret e qarta për themelimin e institucioneve të arsimit të lartë, përcaktimin e obligimeve, strukturave qeverisë dhe institucioneve publike të arsimit të lartë. Përcaktimi i standardeve dhe kushteve minimale për emërimet akademike”, shtoi ajo.

Para deputetëve, ministrja Nagavci foli edhe për kompensimin e orëve të humbura nga greva e SBASHK-ut gjatë muajit shtator.

“Vazhdon të mbetet sfidë puna dhe angazhimi për të kompensuar humbjet që janë bërë për nxënësit. Kalendari i miratuar nga ministria së paku në dy të shtunat e para ka pasur vështirësi serioze në implementim. Gjendja po vjen duke u përmirësuar dhe pres që në ditët në vijim pjesëmarrja të jetë më e madhe”, tha ajo.

Mirëpo asaj i reagoi deputetja e AAK-së. Albena Reshitaj, e cila tha se duhet të krijohet një mundësi e realizimit dhe kompensimit të duhur të orëve.

“Po rezulton me një dështim në mbajtjen e këtyre orëve të humbura. Ju e thatë se është një sfidë, por konsideroj se duhet të trajtohet dhe të rregullohet, pasi këto orë të humbura, meqenëse keni deklaruar se orët duhet të zëvendësohen për fëmijët, pasi janë ata që kanë pasur më së paku faj në gjithë këtë situatë. Duhet të krijohet një mundësi e realizimit dhe kompensimit të duhur dhe jo vetëm për të thënë se po zëvendësohen, ndërsa në realitet është duke ndodhur diçka tjetër”, deklaroi Reshitaj.

Lidhur me verifikimin e titujve të profesorëve, në kuadër të draftit fillestar të Projektligjit për arsimin e lartë, kryetari i Komisionit për arsim, Ardian Gola tha se është një nen që ka qasje paradoksale sa i përket punimeve shkencore.

“(Neni) Na futë në një situatë paradoksale meqë rast detyrohemi të bëjmë vlerësim retroaktiv të dispozitës në relacion me thirrjet që janë bërë përpara këtij ligji. Këto standarde minimale, njëri prej tyre që është se profesori i asocuar duhet të ketë minimalisht dy punime prej thirrjes së fundit, ky nuk ka qenë standard më herët. Tash hipotetikisht një thirrje që është marrë në 2010 dhe i nënshtrohet këtij standardi, automatikisht ka me ra, kam përshtypjen se mundet me u prish sistemi”, tha Gola.

Mirëpo kolegu i tij nga radhët e LVV-së, deputeti Jahja Kokaj, nuk u pajtua me këtë konstatim, pasi nënvizoi se punimet shkencore të profesorëve duhet të jenë të nivelit të standardit botëror.

“Këto që sapo e the jam shumë kundër, kategorikisht kundër. Arsyeja është se një prej nevojave të domosdoshme të zhvillimit të prosperitetit kombëtar është zhvillimi i universitetit. Komponenti kryesore është internacionalizmi. Kjo do të thotë se punimet duhet të jenë të nivelit të standardit botëror dhe pikë. Kam pas problem me kolegët, pasi ata donin të zvogëlonin nivelin e botimit, pasi ishte një revistë që pranohej më herët në Universitetin e Prishtinës… Pa punime ndërkombëtare nuk kemi universitet, pa universitet nuk kemi profesor, po them universitet të nivelit ndërkombëtar”, theksoi deputeti Kokaj.

Në debat u përfshi edhe ministrja Nagavci, e cila tha se integriteti akademik i profesorëve është shumë i rëndësishëm. Ajo foli edhe qasjen ndaj plagjiaturës në arsimin e lartë, për të cilën kërkoi që mos të adresohet ndaj personave të caktuar, por të ketë trajtim të njëjtë për të gjithë.

“Jemi munduar me bërë maksimumin që të punojmë sa i përket integritetit akademik dhe përmirësimit të performancës dhe rritjes së konkurrencës. Ndërkombëtarizimi mbetet një ndër synimet tona… Jemi të interesuar që të kemi një qasje që përdorë kritere dhe parime për të gjithë. Në rastin konkret unë mendoj se është një numër që është drejtuar apo për të cilat është marrë vendim nga Universiteti i Prishtinës në këtë rast. Me sa di unë kanë qenë shtatë raste të adresuara, dy prej tyre janë adresuar nga Këshilli i Etikës. Masat të cilat janë dhënë për mendimin tim kanë qenë joproporcionale në raport me evidentimet që janë bërë. Për këtë arsye si ministri jemi të vendosur që të trajtohen në mënyrë të njëjtë dhe shumë profesionalizëm për të gjithë. Mos të kemi adresime nga persona apo organizata të caktuara apo vetëm ndaj personave të caktuar, por të jetë një qasje që i trajton në mënyrë të njëjtë të gjitha institucionet e arsimit të lartë”, theksoi ajo.

Në anën tjetër, deputeti Kokaj i kërkoi ministres Nagavci që të bëhet unifikim i teksteve shkollore Kosovë-Shqipëri në mënyrë urgjente.

“Unifikimi i teksteve Kosovë-Shqipëri të bëhet në mënyrë sa më urgjente. Pse vetëm abetaret, rritet jo vetëm konkurrenca, por edhe potenciali. Rritet pastaj mundësia e shfrytëzimeve të laboratorëve këtu dhe atje. Këtu nuk na pengon Evropa, neve po na pengon për atë të cilën unë jetojë dhe shpresoj pa e përjetu, bashkimin Kosovë-Shqipëri, për të cilin jam edhe në Vetëvendosje mbi të gjitha”, deklaroi ai.

Në kuadër të raportimit të saj para komisionit, ministrja Nagavci mes tjerash tha se edukimi parafillor është i obligueshëm për gjithë fëmijët.

Lajmet

Kurti mban konferencë për media në orën 15:00

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, do të mbajë një konferencë për media sot në orën 15:00, në ambientet e Qeverisë së Kosovës.

Kjo është bërë e ditur përmes një komunikate nga Zyra e Kryeministrit.

Ende nuk është bërë e ditur tema e konferencës, por ajo vjen në një moment të ndjeshëm politik dhe institucional për vendin.

Continue Reading

Lajmet

Ndalohen katër të dyshuar për plagosjen në Doganaj të Ferizajt

Published

on

By

Pas plagosjes së dy personave në fshatin Doganaj, katër persona janë ndaluar të hënën, për shkak të dyshimit “vrasje në tentativë”, ka njoftuar Prokuroria Themelore në Ferizaj.

Me vendim të Prokurorit të Shtetit të Departamentit të Krimeve të Rënda, ka ndaluar në kohëzgjatje prej 48-orësh, katër (4) persona të dyshuar me inicialet: A.S., L.V., Sh.L., dhe L.K., për shkak të dyshimit të veprave penale ‘Vrasja në tentativë’, ‘Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve’, ‘Shkaktimi i rrezikut të përgjithshëm’ dhe ‘Pjesëmarrja në rrahje’”, sipas Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Aty thuhet se, bazuar në informacionet e para, rasti ka ndodhur më 21.07.2025, rreth orës 00:52, në fshatin Doganaj të Komunës së Ferizajt, ku është raportuar një rast i gjuajtjes me armë zjarri, ku si pasojë dyshohet se dy persona janë lënduar me armë zjarri.

Dy personat e lënduar, njëri prej tyre zyrtar policor, pas dhënies së ndihmës së parë nga Emergjenca e Ferizajt janë transferuar në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK) për trajtim të mëtutjeshëm mjekësor.

Në vendin e ngjarjes janë sekuestruar dy vetura të dyshuara, dy armë, gjashtëmbëdhjetë (16) gëzhoja dhe një (1) predhë që dyshohet të jenë shkrepur nga armët e përdoruara në këtë rast.

Prokurori i Shtetit, ka autorizuar Policinë të ndërmarrin të gjitha veprimet hetimore me qëllim të zbardhjes së të gjitha rrethanave të këtij rasti.

Continue Reading

Lajmet

Kjo rutinë mund të ngadalësojë plakjen dhe të rikthejë forcën në trup

Published

on

Brishtësia, ose e ashtuquajtura sindroma e brishtësisë, prek midis 7 dhe 12 përqind të njerëzve mbi 65 vjeç, dhe ndikon ndjeshëm në cilësinë e jetës së tyre – dhe kjo ndodh çdo ditë.

Ekspertët nga Universiteti prestigjioz Johns Hopkins shpjegojnë se brishtësia diagnostikohet kur janë të pranishme të paktën tre nga këto simptoma:

humbje peshe e paqëllimshme
ulje e forcës muskulore
ndjenjë e vazhdueshme lodhjeje
nivel shumë i ulët i aktivitetit fizik
ecje e ngadaltë.

Lajmi i mirë është se jo gjithçka është e humbur. Një studim i ri i botuar në PLOS One sjell një zgjidhje të thjeshtë, por efektive: vetëm 14 hapa më shumë në minutë përmirësojnë funksionalitetin dhe gjendjen fizike tek njerëzit e moshuar që janë të dobët ose në rrugën e duhur për t’u bërë të tillë, shkruan Index.hr.

Ecja kundër dobësisë

“Ne zbuluam se njerëzit që ishin në gjendje të ecnin vetëm pak më shpejt – mesatarisht 14 hapa më shumë në minutë – treguan përmirësime të konsiderueshme në lëvizshmëri, forcë dhe qëndrueshmëri”, thotë Dr. Daniel Rubin, udhëheqës i studimit dhe profesor në Universitetin Amerikan të Çikagos.

Me fjalë të tjera, nuk keni nevojë për pajisje të shtrenjta, një palestër apo një trajner personal. Mjafton të zgjoheni në mes të ditës dhe të ecni – por me një ritëm pak më të shpejtë se zakonisht.

Pse është e rëndësishme kjo?

Njerëzit e dobët dhe para-dobësuar kanë vështirësi edhe me detyrat më themelore të përditshme: të shkojnë në dyqanin ushqimor, të ngjiten shkallët, të ngrihen nga shtrati. Ky nuk është vetëm kufizim fizik, por edhe një barrë psikologjike. Ngadalësimi çon në izolim, depresion dhe rënie më të shpejtë njohëse.

Ecja e rregullt zvogëlon rrezikun e paaftësisë deri 28 përqind, forcon kockat dhe muskujt, mbron nga diabeti dhe ul presionin e gjakut. Ecja përmirëson gjithashtu shëndetin mendor – mund të ngadalësojë plakjen e trurit dhe të zvogëlojë rrezikun e demencës.

Si e dini nëse po ecni mjaftueshëm shpejt?

“Një nga pyetjet më të zakonshme që marr është: sa shpejt duhet të ecni?” thotë Rubin. Ai shton se monitorimi i rrahjeve të zemrës ose të folurit gjatë ecjes nuk është më i sakti, veçanërisht për njerëzit e moshuar. Ecni për 30 minuta me ritmin tuaj natyror dhe matni hapat tuaj në minutë. Pastaj provoni ta rrisni atë numër me 5 deri në 10, shpjegon ajo. Muzika mund të ndihmojë, por vetëm nëse keni një ndjenjë të zhvilluar mirë të ritmit.

Një alternativë? Frymëmarrja ritmike – thithja me hundë, nxjerrja me gojë, gjë që ul më tej presionin e gjakut dhe qetëson trupin.

Qëndrimi i saktë dhe lëkundja e krahëve – një detaj shpesh i harruar

Shumë të moshuar ecin me shpinë të përkulur, gjë që ushtron presion shtesë në shpinë dhe e bën të vështirë frymëmarrjen. Është e rëndësishme të ecni drejt, duke parë përpara dhe duke lëkundur krahët lirshëm.

“Ecja nuk është një lëvizje e këmbëve, por e të gjithë trupit. Lëkundja e krahëve duhet të koordinohet me hapat, në mënyrë që krahu dhe këmba në anët e kundërta të lëvizin njëkohësisht”, këshillon Dana Santas, një eksperte e lëvizjes dhe lëvizshmërisë funksionale.

Nëse kohët e fundit ndjeni se jeni lodhur, jeni ngadalësuar e keni më shumë pasiguri gjatë ecjes, mos prisni që situata të përkeqësohet. Nuk keni pse të vraponi një maratonë ose të ngrini pesha. Një ecje më e shpejtë është e mjaftueshme – fjalë për fjalë 14 hapa më shumë në minutë.

Continue Reading

Lajmet

Samsungu me tre ekrane vjen në fund të vitit, çmimi astronomik

Published

on

Pas viteve me prototipe që kanë tërhequr vëmendjen në panaire teknologjike, Samsungu është gati të lansojë telefonin me tre ekrane të palosshme deri në fund të vitit 2025.

Shumëkush priste që pajisja të prezantohej gjatë ngjarjes “Unpacked” në New York këtë javë, por ajo nuk u përmend. Megjithatë, në një konferencë për media pas prezantimit të telefonave të rinj me ekran të palosshëm, Roh Tae-moon, drejtuesi i divizionit të pajisjeve konsumatore në Samsung, konfirmoi se kompania po punon intensivisht në këtë pajisje të re.

“Jemi duke punuar intensivisht për telefonin me tre ekrane të palosshme me synimin që ta lansojmë deri në fund të vitit. Jemi të përqendruar në funksionalitetin dhe përvojën e përdoruesit. Ende nuk kemi vendosur një emër përfundimtar”, ka thënë ai për “The Korea Times”.

Samsungu nuk ka dhënë më shumë detaje, por një rrjedhje e fundit e një animacioni softuerik nga versioni i ri One UI 8 ka ofruar pamjen e parë të mundshme të pajisjes, që shumë po e quajnë “Galaxy G Fold”.

Bëhet fjalë për një telefon me tre ekrane të lidhura që mund të funksionojnë në mënyrë të pavarur ose të kombinohen në një sipërfaqe të vetme të madhe, të ngjashme me një tablet që futet në xhep. Ekspertët mendojnë se ky është hap logjik nga Samsungu përballë konkurrencës së Huaweit, që tashmë ka prezantuar modelin e vet me tre ekrane – Mate XT Ultimate Design.

Ashtu si Huawei, edhe telefoni i Samsungut pritet të ketë çmim të lartë fillestar, rreth 3 mijë dollarë. Kompania synon që në të ardhmen të ulë çmimin nën 2 mijë dollarë, me shpresën që telefonët me tri ekrane të bëhen standardi i ri.

Continue Reading

Të kërkuara