Shëndeti

​Mpiksja e gjakut: Shenja treguese në lëkurën, gjoksin dhe këmbët tuaja

Një mpiksje gjaku, ose tromb, mund të lëvizë nëpër qarkullimin e gjakut derisa të ngecë në një rrugë të ngushtë.

Published

on

Çdo gjë që pengon gjakun tuaj të rrjedhë normalisht mund të shkaktojë mpiksje gjaku.

Një mpiksje gjaku, ose tromb, mund të lëvizë nëpër qarkullimin e gjakut derisa të ngecë në një rrugë të ngushtë dhe ndonjëherë mund të jetë kërcënuese për jetën nëse nuk trajtohet shpejt.

Tromboza e venave të thella (DVT) është një gjendje mjekësore që ndodh kur një mpiksje gjaku formohet në një venë të thellë, zakonisht në këmbë.

Spitali Johns Hopkins thotë se mund të keni simptoma të trombozës së venave të thella nëse vëreni dhimbje në këmbën e prekur, ënjtje në këmbë ose dhimbje, butësi ose skuqje në këmbë.

Ju gjithashtu mund të vëreni skuqje ose zbardhje të lëkurës. Ai shton se simptomat më të zakonshme për emboli pulmonare janë dhimbja në gjoks dhe kolla.

Stop the Clot, faqja shëndetësore, thotë se ka disa simptoma të mpiksjes së gjakut në këmbë ose krah. Këto përfshijnë ënjtje, dhimbje ose ndjeshmëri që nuk shkaktohet nga lëndimi, lëkurë që është e ngrohtë në prekje dhe skuqje ose çngjyrosje të lëkurës.

“Nëse mund t’i dalloni këto shenja dhe simptoma, mund të shpëtoni jetën tuaj ose jetën e një miku ose një anëtari të familjes,” tha Stop the Clot.

Ka gjithashtu disa shenja të një mpiksje gjaku në fjalimin tuaj, sipas Shoqatës Amerikane të Zemrës. Këto shenja përfshijnë “probleme në të folur ose të kuptuarit e të folurit, që sugjeron një goditje të mundshme”.

Nëse diagnostikohet DVT, trajtimi kryesor është tableta e një ilaçi antikoagulant, si warfarina dhe rivaroxaban. Ju ndoshta do t’i merrni tabletat për të paktën tre muaj.

Nëse jeni shtatzënë ose sapo keni lindur një fëmijë, rreziku juaj është më i lartë.

Në mënyrë të ngjashme, nëse keni një gjendje inflamatore si sëmundja e Crohn ose artriti reumatoid, kjo mund të rrisë rrezikun e mpiksjes.

Ka disa hapa që mund të ndërmerrni për të reduktuar rrezikun. Për shembull, NHS thotë se duhet të pini shumë ujë për të shmangur dehidratimin, pasi ka më shumë gjasa të merrni mpiksje nëse jeni të dehidratuar.

Udhëzuesi NHS Eatwell rekomandon që të gjithë të pinë nga gjashtë deri në tetë gota ose gota lëngje çdo ditë.

Vlerësohet se çdo vit mpiksjet fatale të gjakut shkaktojnë më shumë se 25.000 vdekje në Britani të Madhe.

Mpiksjet e gjakut janë të rralla te njerëzit e rinj dhe të shëndetshëm, sipas NHS, megjithëse çdokush mund t’i marrë ato.

Përveç DVT, një tjetër shkak i një emboli pulmonare përfshin operacionin e fundit; kjo përfshin kalimin e një periudhe të gjatë kohore në pushim në shtrat.

Faktorë të tjerë rreziku përfshijnë pirjen e duhanit dhe mbipeshën dhe, më rrallë, trajtimet e kancerit mund të rrisin pak rrezikun e një mpiksje gjaku.

Megjithatë, deri në 30 për qind të rasteve, mund të mos ketë një shkak të njohur, i cili do të diagnostikohet si një emboli pulmonare “e paprovokuar”.

Minimizimi i rrezikut të mpiksjes së gjakut mund të arrihet gjithashtu përmes periudhave të rregullta të stërvitjes dhe mos qëndrimit të palëvizshëm për një periudhë të gjatë kohore.

Shëndeti

Ja si t’i shëroni muskujt e lënduar

Published

on

Kur tepër shpejt tendosni muskulin, ndodh lëndimi, d.m.th. pëlcitja e fijeve muskulore.

Sa më shumë fije të jenë të shkëputura, lëndimi është më serioz. Shkoni te mjeku nëse zona e lënduar është shtangur apo përflakur, apo nëse me rastin e lëvizjeve shkakton dhimbje të madhe. Ndërkohë, ndiqni këtë tabelë kohore të trajnerit të kondicionit, Shon Grosse.

24 orët e para deri në 48 orë

Zvogëloni dhembjen dhe ënjtjen me metodën R.I.C.E (Rest=pushim, ice=akull, Compresson = kompresioni, Elevation – elevacioni).

Mbështillni fashën elastike rreth vendit të lënduar, aq fort që të bëjë kompresonin pa ngadalësimin e qarkullimit të gjakut. Ngrini vendin e lënduar mbi lartësinë e trupit dhe pushoni duke shtuar akull në çdo 2–3 orë nga 15-20 minuta derisa jenë të zgjuar.

Xhelet kundër përflakjes, që përmbajnë ibuprofen ndihmojnë, por mos i përdorini më gjatë se 4 ditë, se çrregullojnë shërimin e muskujve.

Pas 3 deri në 4 dite

Që të pengoni shtangimin dhe dobësimin e zonës së lënduar filloni me lëvizje dhe zgjidhjen. Do të ndieni dhembje të butë, mirëpo nuk bën të matet me dhembjen nga lëndimi. Një apo dy herë në ditë, lëvizja e lehtë e zonës së lënduar në seri prej 10–20 përsëritjeve, duke shtuar vëllimin e lëvizjeve në çdo seri. Lehtë shtrini zonën e lënduar. Provoni 5–10 përsëritje me shtytje nga 30 sekonda. Ndjenja nuk është e këndshme, por do të ndihmojë.

Pas 2 deri në 3 jave

Shtoni ngarkesën me pesha, përsëritje e seri të barabarta 50% të ngarkesave të aplikuara para lëndimit. Ndërprisni shtimin e ngarkesës nëse ndieni dhembje dhe mos kaloni në nivelin pasues derisa dhembja të pushojë. Nëse në këtë fazë të shërimit hetoni shtangim a ënjtje, nëse dhembja çrregullon aktivitetet e përditshme ose nëse ndiheni jo këndshëm në pjesën e lëndimit, shkoni te mjeku. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Hani çokollatë rregullisht, ja pse

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ja arsyet pse ju dridhen duart

Published

on

Një neurolog ka zbuluar ilaçet e zakonshme që mund të shkaktojnë dridhje të duarve.

Dr. Baibing Chen, i cili punon në Ann Arbor, Michigan, thotë se sheh shumë pacientë me dridhje të duarve që shqetësohen se mund të kenë një çrregullim serioz të trurit, siç është Parkinsoni.

Para se t’i vlerësojë për gjendje neurologjike, Dr. Chen kontrollon çfarë ilaçesh po marrin. Ai sheh nëse pacientët marrin pseudoefedrinë, e shitur nën emrin tregtar Sudafed, ndër të tjera për bllokim të hundëve ose sinuseve, pasi dridhjet janë efekt anësor i këtij ilaçi pa recetë.

Kjo ndodh se dekongjestionuesi stimulon sistemin nervor qendror e nxit lirimin e norepinefrinës, një neurotransmetues i lidhur me vigjilencën dhe gjallërinë – gjë që çon në efekte anësore si nervozizmi, ankthi dhe dridhjet.

Simptomat shtohen kur ilaçi merret në doza të larta ose nga të ndjeshmit, vlen për amfetaminat që përdoren për trajtimin e ADHD-së, si Adderall. “Këto mund të rrisin aktivitetin e sistemit nervor dhe ndonjëherë të shkaktojnë dridhje ose lëkundje,” thotë Dr. Chen në TikTok.

Më tej, neurologu analizon përdorimin e antidepresivëve, ai thotë se frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës që janë klasë antidepresivësh që rrisin nivelet e serotoninës në tru, mund të shkaktojnë dridhje.

FDA ka miratuar pesë SSRI për trajtimin e depresionit: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Paroxetine dhe Sertraline. Disa s’kanë efekte anësore, e shumë efekte zhduken pas javëve të para, përveç dridhjeve, ilaçet shkaktojnë shqetësime, djersitje dhe dhimbje koke.

Dr. Chen thotë se antidepresivi triciklik amitriptilina shkakton të njëjtën reaksion. Antipsikotikët që përdoren për trajtimin e simptomave psikozike si halucinacionet, deluzionet dhe mendimi i çrregullt, shkaktojnë dridhje.

Litiumi, një stabilizues i humorit, është “i njohur për të shkaktuar ose përkeqësuar dridhjet, veçanërisht në nivelet e larta në gjak”.

Dr. David Osser, profesor i asociuar i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, thotë se dridhjet e shkaktuara janë “ të zakonshme dhe të padëshiruara nga pacientët”, dhe ankthi i përkeqëson ato. Për t’i zbutur sugjeron mbajtjen e nivelit të ulët të litiumit dhe reduktimin e ilaçeve tjera që shkaktojnë dridhje, si kafeina. Një tjetër shkaktar, sipas Dr. Chen, janë ilaçet për astmën, ilaçet e përshkruara për pacientët me astmë, si albuterol, salmeterol e arformoterol, shkaktojnë dridhje. Deri në 20% e njerëzve që marrin këto ilaçe zhvillojnë dridhje.

Dr. Chen përmbyll informacionin e tij duke renditur disa ilaçe të tjera që duhen pasur parasysh për shkaktimin e dridhjeve.

Ilaçet kundër krizave epileptike shkaktojnë dridhje se ndërveprojnë me sistemin nervor qendror, ilaçet antiaritmike që përdoren për trajtimin e rrahjeve të çrregullta të zemrës kanë ndikim të ngjashëm. Steroidet janë tjetër grup në listën e Dr. Chen që shkaktojnë dridhje.

Me prednizonin, një nga steroidet më të përshkruara në SHBA, disa nga efektet anësore që ndodhin, nëse përdoret në sasi të mëdha ose për periudha të gjata, përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë dhe gjymtyrë, ngërç të muskujve dhe dridhje të pakontrollueshme të duarve.

Mjeku përmend një shkaktar; Stimulantët. Kafeina, që konsumohet përmes çajit, kafesë, pijeve me gaz, shkakton dridhje të duarve nëse konsumohet në sasi të mëdha, veçanërisht te individët që janë të ndjeshëm ndaj efekteve stimuluese. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut

Published

on

Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.

Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.

Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.

Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.

Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?

Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.

Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve.  Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.

Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.

Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara