Teknologji

​Lufta kundër kancerit të lëkurës: Aplikacioni i ri mat rrezatimin UV

SunSmart Global UV është zhvilluar në partneritet me Organizatën Botërore Meteorologjike (WMO), Programin e Kombeve të Bashkuara për Mjedisin (UNEP) dhe Organizatën Ndërkombëtare të Punës (ILO).

Published

on

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) ka prezantuar një aplikacion të ri në telefonat e mençur që regjistron informacione për nivelet e rrezatimit ultravjollcë (UV) dhe paralajmëron kur duhet të aplikohet mbrojtja nga dielli.

SunSmart Global UV është zhvilluar në partneritet me Organizatën Botërore Meteorologjike (WMO), Programin e Kombeve të Bashkuara për Mjedisin (UNEP) dhe Organizatën Ndërkombëtare të Punës (ILO), është falas dhe synon të zvogëlojë barrën globale të kancerit të lëkurës dhe UV-së.

“Dëshmitë tregojnë se ekspozimi i tepërt UV është shkaku kryesor i kancerit të lëkurës. Është e rëndësishme që njerëzit të dinë se kur dhe si të mbrohen”, tha Maria Neira, drejtore e Departamentit të Mjedisit, Ndryshimeve Klimatike dhe Shëndetit të OBSh-së.

Aplikacioni përdor të dhënat aktuale nga shërbimet e motit. Vlerësohet se më shumë se 1.5 milion raste të kancerit të lëkurës janë diagnostikuar globalisht në vitin 2020, sipas OBSh-së.

“Në të njëjtën periudhë, më shumë se 120.000 njerëz në mbarë botën humbën jetën për shkak të kësaj sëmundjeje të parandalueshme”, thuhet në deklaratën e OBSh-së.

Gjatë verës, niveli i rrezatimit UV është veçanërisht i lartë dhe mbrojtja e lëkurës është e rëndësishme. Në varësi të llojit të lëkurës, djegiet mund të shfaqen vetëm pas 15 minutash në diell pa mbrojtje. Rrezatimi UV vlerësohet në një shkallë nga 1 (i ulët) në 11 ose më shumë (ekstrem).

Mbrojtja nga dielli rekomandohet nga niveli 3. Në Evropë, rrezatimi shpesh arrin nivelin 8 gjatë ditëve të verës, sipas WMO.

Teknologji

Microsoft ka lëshuar paralajmërim urgjent për përdoruesit e Windows 10

Published

on

Microsoft ka lëshuar një paralajmërim urgjent për përdoruesit e Windows 10, pasi nesër sistemi operativ do të ndalojë së marruri përditësime teknike dhe sigurie.

Ky ndryshim mund të rrezikojë miliona pajisje, duke përfshirë rreth 21 milionë përdorues vetëm në Mbretërinë e Bashkuar, të cilët mund të jenë më të cenueshëm ndaj sulmeve kibernetike.

Opsionet për përdoruesit e Windows 10

Përditësimi falas në Windows 11 për pajisjet e përshtatshme. Për pajisjet më të vjetra që nuk përputhen me Windows 11, ekziston mundësia për Përditësime të Zgjeruara të Sigurisë (Extended Security Updates) për 12 muaj të tjerë.

Pas kësaj periudhe, përdoruesit duhet ose të blejnë kompjuter të ri ose të përballen me rrezikun e sulmeve kibernetike

Lisa Barber nga Which? Tech paralajmëron: “Nëse kompjuteri juaj përdor Windows 10 ose version më të vjetër, tani është koha të bëni një plan veprimi. Nëse nuk veproni, mund të bëheni më të cenueshëm ndaj hakerave dhe mashtrimeve.”

Detajet e Përditësimeve të Zgjeruara të Sigurisë

Shërbimi mund të merret për një vit, duke përfshirë vetëm përditësime sigurie, pa mbështetje teknike. Regjistrimi nuk bëhet automatik dhe duhet të kryhet përmes seksionit “Updates and Security” në cilësimet e pajisjes.

Për përdoruesit komercialë, shërbimi kushton $61 (£45.75) për pajisje, ndërsa përdoruesit individualë mund ta marrin falas ose me një pagesë një herë £24.99.

Pasojat për mjedisin dhe e-waste

Fiona Dear nga The Restart Project paralajmëron: “Rreth 400 milionë kompjuterë në të gjithë botën do të humbasin mbështetje software nesër, dhe shumë prej tyre do të duhet të zëvendësohen, duke gjeneruar mbi 700 milionë kg e-waste.”  /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Shitet një Yamaha XT500 e vitit 1986, me zero kilometra

Published

on

Yamaha XT500 e vitit 1986 nuk është thjesht një motoçikletë klasike është ikonë e vërtetë e motoçiklizmit aventuresk.

E pajisur me një motor me katër kohë dhe një cilindër 499 cc, XT500 ofron 27 kuaj fuqi në 5,900 rpm.

Ka transmision me pesë marshe, arrin shpejtësi maksimale prej 132 km/orë, dhe peshon vetëm 155 kilogramë.

Motoçikleta është me ftohje ajri dhe frena tambure, tipike për epokën e saj.

Ky model u prodhua në Japoni në vitin 1986 dhe u dërgua në sallonin prestigjioz Leuridan Motos et Cycles në Paris.

Ajo që e bën këtë ekzemplar unik është fakti se nuk është shpaketuar e as drejtuar ndonjëherë.  Në dokumentet franceze, motoçikleta rezulton e regjistruar në vitin 1988 — me kilometrazh zero.

Pas gati katër dekadash ruajtjeje perfekte, kjo Yamaha XT500 do të dalë në ankand nga RM Sotheby’s më 18 tetor, në Mynih.

Vlerësimet tregojnë se çmimi mund të arrijë deri 25,000 euro, një shumë që dëshmon vlerën historike dhe koleksionuese të këtij modeli.

E prodhuar për aventura, por e mbetur e paprekur, Yamaha është sot më shumë se mjet, është copë historie që s’ka njohur kurrë asfaltin. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Teknologji

Holanda godet ndikimin kinez në teknologji, merr kontrollin e prodhuesit të çipave Nexperia

Published

on

Qeveria holandeze ka marrë nën kontroll prodhuesin e çipave të kompjuterëve Nexperia, i cili është në pronësi kineze, duke shtuar tensionet me Pekinin në mes të një lufte globale për teknologjinë dhe pronën intelektuale — sidomos në sektorin e gjysmëpërçuesve.

Në një deklaratë të publikuar të dielën mbrëma, qeveria holandeze njoftoi ndërhyrjen në kompaninë Nexperia me seli në Holandë, e cila prodhon çipa për industrinë e automobilave dhe për pajisje elektronike të konsumit.

Autoritetet në Amsterdam përdorën për herë të parë fuqitë e tyre sipas një ligji të njohur si “Akti i Disponueshmërisë së Mallrave”, duke përmendur shqetësime për mundësinë e transferimit të teknologjisë te kompania mëmë kineze, Wingtech.

Pas këtij vendimi, aksionet në bursën e Shangait ranë me 10% të hënën. Qeveria holandeze tha se nuk do marrë pronësinë e Nexperia-s, por do të ketë kompetencë të bllokojë apo përmbysë vendime të menaxhmentit që konsiderohen të dëmshme për interesin kombëtar. Aktivitetet e përditshme të prodhimit do të vazhdojnë normalisht.

Kjo lëvizje vjen në një moment kur Donald Trump po forcon presionin ndaj kompanive kineze të teknologjisë, duke paralajmëruar tarifa deri në 100% mbi eksportet kineze si pjesë e luftës tregtare mes dy fuqive.

Edhe pse Amerika dhe Holanda bashkëpunojnë në kontrollin e eksporteve të industrisë së çipave, një zëdhënës i Ministrisë holandeze të Çështjeve Ekonomike deklaroi se vendimi ndaj Nexperia-s është marrë në mënyrë të pavarur dhe “koha është thjesht rastësore”.

Në dhjetor 2024, SHBA e kishte futur Wingtech në “listën e subjekteve” të ndaluara për shkak të rolit të dyshuar në përpjekjet e qeverisë kineze për të blerë kompani me aftësi të ndjeshme në prodhimin e gjysmëpërçuesve.

Wingtech reagoi ndaj ndërhyrjes së qeverisë holandeze, duke e quajtur atë “një veprim të tepruar të nxitur nga paragjykime gjeopolitike”.

Kompania pretendoi se drejtues jo-kinezë të Nexperia-s kanë tentuar të ndryshojnë strukturën e kapitalit të firmës përmes procedurave ligjore, veprim që e përshkroi si “kapje të fshehtë të pushtetit”. Wingtech njoftoi se po konsultohet me juristë dhe po kërkon mbështetje nga autoritetet kineze për të “mbrojtur të drejtat dhe interesat e saj legjitime”.

Nexperia, e blerë nga Wingtech për 3.63 miliardë dollarë më 2018, theksoi se vepron në përputhje me të gjitha ligjet dhe rregulloret përkatëse. Në deklaratën e saj, qeveria holandeze përmendi se çështja lidhet me “njohuri thelbësore teknologjike” që kanë rëndësi strategjike për sigurinë ekonomike të Holandës dhe të Evropës.

“Humbja e këtyre aftësive paraqet rrezik për sigurinë ekonomike holandeze dhe evropiane,” – thuhet në deklaratë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

ChatGPT – Aplikacioni më i shkarkuar globalisht për shtatë muaj me radhë

Published

on

ChatGPT ka qenë aplikacioni më i shkarkuar në botë për shtatë muaj me radhë, duke ruajtur vendin e parë si në Google Play ashtu edhe në App Store nga marsi deri në shtator 2025, sipas të dhënave të Appfigures.

Sipas analizave, aplikacioni i OpenAI është shkarkuar rreth 410.8 milionë herë në mbarë botën që nga fillimi i vitit, duke lënë pas rivalët kryesorë si Gemini i Google me 131.1 milionë shkarkime.

DeepSeek ka 79.2 milionë, Grok ka 46.6 milionë, Perplexity me 43.1 milionë, dhe Meta AI me vetëm 16.9 milionë shkarkime.

Drejtori ekzekutiv i OpenAI, Sam Altman, ka bërë të ditur se ChatGPT tashmë numëron mbi 800 milionë përdorues aktivë në javë, ndërsa platforma përpunon më shumë se 2.5 miliardë mesazhe çdo ditë — që përkthehet në rreth 29,000 mesazhe për sekondë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara