Lajmet

​Kurti për targat: Është një dakordim, por nuk është marrëveshje

Sipas tij, se ka ndryshuar deklarata e Borrelit, e jo qëndrimet e Kosovës.

Published

on

Kryeministri Albin Kurti ka deklaruar se marrëveshja e mbrëmshme për targat, është arritje e madhe meqë për herë të parë procesi i dialogut hyn në fazë të negocimit mbi kornizën e përgjithshme. Ani pse e ka quajtur dakordim, Kurti theksoi se dokumenti i mbrëmshëm dallon me atë se çfarë i është ofruar të hënën atij në Bruksel. Në fjalimin e tij në seancë plenare, ka deklaruar se ka ndryshuar deklarata e Borrelit, e jo qëndrimet e Kosovës. Sipas shefit të ekzekutivit, marrëveshja për targat është e vlefshme deri në përfundimin e negocimit të dokumentit franko-gjerman.

Shefi i ekzekutivit, Albin Kurti ka deklaruar se qëllimi ishte që drafti franko-gjerman të bëhet pjesë e bisedimeve në Bruksel.

“Qëllimi ynë ishte që propozimi franko-gjerman për normalizim përmes një marrëveshje ligjërisht të obligueshme ndërkombëtare të bëhet çështja e bisedimeve në Bruksel, drejt arritjes së një dakordimi, i cili shtetit tonë që është normal e demokrat ia bashkëngjit edhe një raport normal e evropian me Serbinë. Ishte e qartë nga vet deklarata e zëvendëspresidentit të Komisionit Evropian dhe përfaqësuesit të lartë për siguri dhe politikë të jashtme, Borrel që një gjë e tillë nuk ishte përfshirë në diskutimet e ditës së hënë. Tash ajo figuron saktësisht dhe me një status të qartë në paragrafin e parë. Nuk ka qenë në ditën e hënë në tekstin, i cili më është ofruar mua në fund”, ka deklaruar Kurti.

Kurti ka shtuar se marrëveshja e mbrëmshme për targat është arritje e madhe për Kosovën.

“Besoj që kjo është një arritje e madhe, sepse për herë të parë procesi i dialogut hyn në një fazë të negocimit mbi kornizën e përgjithshme që do të jetë ligjërisht e obligueshme e që do të zgjidh problemet fundamentale nga prizmi i së drejtës ndërkombëtare”, ka shtuar ai.

Megjithatë, Kurti theksoi se dokumenti që i është ofruar të hënën në Bruksel, dallon nga teksti i mbrëmshëm.

“Të hënën në mbrëmje mua më është ofruar një dokument si dakordim i përbashkët, i cili ka pasur 95 fjalë. Dhe fjalët Francë e Gjermani nuk kanë qenë askund. Dhe nuk i referohet propozimit franko-gjerman apo të Bashkimit Evropian, siç po themi tani, përveç çështjes së targave tek çështja e këtij propozimi. Nuk thuhet propozimi, por thuhet do të zgjidhet çështja e targave sipas atij propozimi pa thënë franko-gjerman, 95 fjalë. Ndërkaq, kjo që është dakorduar mbrëmë i ka 194 fjalë është më shumë se dyfishi i tekstit. Janë krejtësisht të ndryshme, ata që thonë që ajo çfarë nuk është pranuar të hënën është pranuar të mërkurën, nuk e dinë se për çka po flasin”, ka theksuar shefi i ekzekutivit në seancë plenare.

Kurti ka insistuar se mbrëmë në Bruksel nuk është arritur marrëveshje, por dakordim për çështjen e targave.

“Nuk është marrëveshje, është një dakordim, por nuk është marrëveshje. A e dini pse nuk është marrëveshje? Shikoni se çfarë thotë në titull, është deklaratë e Borrelit. Ajo çfarë është bërë mbrëmë, është ndryshuar deklarata e Borrelit. Ne nuk kemi ndryshuar qëndrim, Borreli ka ndryshuar deklaratë. Dhe kjo është shumë mirë. Marrëveshja e mbrëmshme, nuk është marrëveshje për targat. Ne u morëm vesh që të ndalojmë veprimet në mënyrë reciproke, pra nuk do të bëjmë gjobitje për targat KM dhe do t’i japim hapësirë negocimit të propozimit evropian që më herët quhej franko-gjerman”, ka theksuar ai.

Në seancë plenare, Kurti ka deklaruar dakordimi i mbrëmshëm skadon kur të arrihet negocimi i dokumentit franko-gjerman.

“Tjetra është që pjesa e targave në marrëveshjen e mbrëmshme nënkupton që Qeveria nuk lëshon dhe regjistron targa të reja. Ajo është e qartë në tekst dhe gradualisht targat e paligjshme do të nxjerin nga përdorimi sipas një mekanizmi të tillë. Ne arritëm të zbatojmë parimin e reciprocitetit në atë seksion të marrëveshjes që u bë deklaratë e Borrelit, por theksojmë që ajo është e vlefshme deri në përfundimin e negocimit të dokumentit franko-gjerman, kur të kryhet ky negocim atëherë skadon edhe afati i këtij dakordimi”, tha Kurti.

Derisa ka folur për draftin franko-gjerman, shefi i ekzekutivit ka treguar se në takimin në Paris, i është kërkuar që ky propozim të quhet “evropian”.

“Me datën 11 nëntor kur e kam takuar në Paris, zotëri Borrel dhe Lajçak me ekipin tim të këshilltarëve kur isha atje, unë kur thash propozimi franko-gjerman, ai reagoi bukër ashpër dhe tha ky është propozim evropian. Unë thash në rregull, i kërkova falje, tash e tutje thash do ta quajmë evropian me mbështetjen e Francës dhe Gjermanisë. Mirëpo, unë të hënën e pash se në fakt është franko-gjerman se po të ishte propozimi i BE-së, ai nuk do ta braktiste kaq kollaj. Mua të hënën mu vërtetua që në fakt është franko-gjerman. Mirëpo, meqë insistohet të quhet i Bashkimit Evropian, nuk kam problem me atë punë”, ka shtuar Kurti.

Sipas tij, dialologu duhet të fillojë me shpejtësi e brenda disa ditëve.

“Ne dëshirojmë që të krijojmë një masë elementare mirëbesimi, për t’i dhënë shans dialogut me shpejtësi. Dhe ai duhet të fillojë brenda disa ditëve, në paragrafin e parafundit thuhet që në ditët në vijim dhe është shumë mirë që tani gjithçka është përshpejtuar. Unë e di që kam pasur kërkesa nga Lajçak për 12 muaj, nga zotëri Escobar për 10 muaj, mirëpo unë besoj që kjo mund të bëhet dhe po bëhet shumë më shpejt. Nuk ka nevojë për 12 dhe 10 muaj, dhe qëndrimi jonë doli i drejt. Qendra e regjistrimit të targave në Rashkë, nuk lëshon më KM. S’ka nevojë më për 12 muaj, pse 12 muaj dhe kjo natyrisht që është mirë për shtetin e Kosovës”, ka përfunduar ai.

Pas arritjes së marrëveshjes për targat, Kurti ka folur edhe për serbët e dorëhequr nga institucionet publike. Ai ka thënë se u ka bërë thirrje të njëjtëve që të mos veprojnë në këtë mënyrë, por që nuk mund të kërkojë nga ta të kthehen.

“Unë ju kam bërë thirrje të gjithë serbëve që janë në institucione ‘mos i braktisni, mos jepni dorëheqje, mos shkoni’. Por, nuk ju kam thënë kthehuni, nuk kam të drejtë të ju them kthehuni. Unë kam të drejtë politikisht të ju them mos shkoni. Por nuk kam të drejtë të ju them kthehuni, shkuarja e tyre është akt individual politik. Kthimi i tyre është çështje ligjore, kushtetuese, institucionale”, tha Kurti.

Më tej, është zotuar se po zhvillohet dialogu me serbët lokal, por që nuk po arrin t’i mbrojë.

“10 serbë të Kosovë që udhëheqin organizata të ndryshme i kam takuar dje, por duhet ta kuptoni një gjë, [ata] nuk duan fotografi prej takimit. Po ndodh dialogu me serbët lokal, unë nuk mund t’i mbrojë ende ata. Mua më vjen shumë keq që gjashtë vetura të serbëve janë djegur dhe unë nuk kam arritur t’i mbrojë. Edhe serbët kur vijnë në takim me mua, ata nuk duan që të bëjnë fotografi. Një orë e gjysmë kemi diskutuar, por nuk duan të bëjnë fotografi sepse ju hakmerren. Rasti më eklantant ka qenë i ish-këshilltarit tim tek Kurti 1 që dha dorëheqje dy orë pas emërimit. Pra, duhet ta bëjmë dialogun, por nuk duhet ta publikojmë si të tillë këtë dialog”, ka përfunduar ai.

Ai ka theksuar se trashëgimia e marrëveshjeve të qeverive të kaluara është shndërruar në pozicion zyrtar të BE-së. Sipas tij, ndryshimi i tyre merr kohë dhe duhet të bëhet në kuadër të një plani më të madh, me atë të planit franko-gjerman.

Kulturë

Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!

Published

on

Në ditën e dytë të Kuvendit Kombëtar për Gjuhën Shqipe, kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi, prezantoi me krenari Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe, një vepër monumentale që i kushtohet pasurimit dhe dokumentimit të pasurisë gjuhësore të shqipes. Ky fjalor, i cili është rezultat i një pune kërkimore dhe shkencore të shtrirë mbi katër vite, është hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me institucionet më të rëndësishme të gjuhësisë dhe albanologjisë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.

Nevoja për një fjalor të madh

Gjinushi theksoi se nevoja për një fjalor të madh të shqipes kishte lindur prej kohësh, pasi shqipja ishte një nga gjuhët e pakta që nuk dispononte një fjalor të tillë, përkundrejt gjuhëve të tjera evropiane. Ai e konsideroi këtë projekt si një hap të rëndësishëm në zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, që synon të përmbledhë në mënyrë të plotë dhe shkencore gjithë pasurinë leksikore të shqipes, duke pasqyruar zhvillimin e saj historik, kulturor dhe shoqëror.

Një bashkëpunim mbarëkombëtar

Kryetari i Akademisë së Shkencave u shpreh se ky projekt ishte një frymëzim i bashkëpunimit mbarëkombëtar, duke përfshirë ekspertë dhe akademikë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, dhe shqiptarët në diasporë, si dhe institucione shkencore nga Italia. Fjalori është një rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës, duke përfshirë gjithashtu një numër të madh institutesh dhe universititesh nga rajoni dhe më gjerë.

Për realizimin e këtij projekti, u ngrit një grup i përbërë nga 55 bashkautorë dhe 25 hartues, të udhëhequr nga një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë, që siguroi cilësinë shkencore të kësaj vepre. Po ashtu, për të mundësuar një punë të saktë dhe të shpejtë, u krijua një qendër e veçantë botimesh enciklopedike dhe albanologjike, e cila do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e mëtejshëm të fjalorit dhe të fushës së leksikografisë.

Përmbajtja dhe shtrirja e fjalorit

Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe është një vepër e përmasave të mëdha, e cila përfshin më shumë se 103.000 fjalë si fjalë-tituj, që janë më shumë se dy herë më shumë se në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe të vitit 1980. Pjesë e këtij fjalori janë rreth 5.000 emërtime të pathjeshta për realie, rreth 3.000 njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11.500 njësi frazeologjike, 1.400 shprehje të huaja të paasimiluara dhe 1.200 shkurtesa dhe akronime. Fjalori gjithashtu përmban më shumë se 40.000 vargje sinonimike dhe është një mjet i rëndësishëm për të kuptuar tërësinë e fjalëve dhe shprehjeve të përdorura në gjuhën shqipe.

Fjalori ka gjithsej 124.000 njësi dhe ka një volum prej 23 milionë karakteresh dhe hapësirash, që mund të konvertohen në rreth 9.200 faqe kompjuterike ose 10.000 faqe A4, duke u bërë kështu një nga projektet më të mëdha dhe të ndërlikuara në fushën e leksikografisë shqiptare.

Mbështetje qeveritare dhe perspektiva për të ardhmen

Kryetari i Akademisë së Shkencave falënderoi Qeverinë shqiptare dhe Kryeministrin Edi Rama për mbështetje të plotë dhe financimin e këtij projekti madhor, i cili ka pasur mbështetje gjithashtu edhe nga Qeveria e Kosovës. Ai theksoi se ky fjalor është një monument kulturor dhe shkencor, që do të shërbejë jo vetëm si një burim i pasur për studiuesit e gjuhës dhe letërsisë, por edhe për përdoruesit e çdo niveli, nga mësues e studentë, deri te gazetarë, shkrimtarë, diplomatë e përkthyes.

Për më tepër, Gjinushi theksoi se ky fjalor nuk është seleksionues ndaj dialekteve të ndryshme të shqipes, duke ndjekur parimin e gjuhës standarde, ku çdo fjalë shkruhet sipas rregullave të gjuhës letrare, pavarësisht se cilit dialekt i përket. Kjo siguron një uniformitet dhe koherencë në përdorimin e gjuhës shqipe, duke mbajtur gjithashtu në konsideratë dhe zhvillimin e vazhdueshëm të saj.

Ky Fjalor i Madh është një vepër që do të mbetet si një pasuri e çmuar e kulturës shqiptare, dhe gjithashtu një pasqyrë e gjallë e zhvillimeve të gjuhës shqipe dhe të shoqërisë shqiptare në përgjithësi./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

KFOR-i as pohon e as mohon nëse policët e Kosovës hynë në Serbi

Published

on

By

Misioni paqeruajtës i NATO-s në Kosovë (KFOR) nuk e ka demantuar as konfirmuar pretendimin e Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë se më 21 nëntor një grup policësh të Kosovës të armatosur rëndë kanë kaluar në mënyrë të paautorizuar vijën kufitare në fshatin Çirkoviq, në territorin e komunës së Leposaviqit.

KFOR-i në përgjigjen dërguar Radios Evropa e Lirë tha se situata përgjatë kufirit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është e qetë dhe se po vazhdojnë të ndjekin zhvillimin e ngjarjeve.

Ne kemi një prani të dukshme dhe fleksibile dhe jemi të pozicionuar mirë për t’u përgjigjur për çdo skenar të sigurisë, në përputhje me mandatin tonë shumëvjeçar që bazohet në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të vitit 1999”, tha KFOR-i.

Në fund të përgjigjes së tij, KFOR-i tha se për këtë çështje specifike, pra nëse Policia e Kosovës ka kaluar ose jo vijën kufitare, “drejtojuni autoriteteve serbe për komente të tjera”.

Pas kësaj, REL i është drejtuar sërish KFOR-it për të specifikuar se përse vetëm autoritetet serbe janë kompetente të japin përgjigje për këtë çështje, por REL-i nuk ka marrë ende përgjigje.

Policia e Kosovës të enjten, më 21 nëntor, i cilësoi si të pavërteta pretendimet e Serbisë se policët e Kosovës kaluan në mënyrë të paautorizuar vijën kufitare me Serbinë.

Shkrimet e tilla të referuara në njoftimin e Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë, janë të pavërteta dhe nuk qëndrojnë. Andaj këto shkrime dhe njoftimi i publikuar si i tillë, është një dezinformat që ka për qëllim të krijojë pasiguri te qytetarët e asaj zone dhe të njollosë punën e Policisë së Kosovës”, u tha në reagimin e Policisë së Kosovës.

Ministria serbe e Mbrojtjes tha se “kalimi i paautorizuar i vijës administrative” mes Serbisë dhe Kosovës paraqet “provokim të rrezikshëm dhe kërcënim për paqen” dhe shtoi se se Ushtria e Serbisë po ndjek situatën në terren dhe është e gatshme të reagojë në përputhje me Marrëveshjen Ushtarako-Teknike të Kumanovës.

Ministria e Mbrojtjes e Serbisë gjithashtu ka kërkuar nga KFOR-i, “si e vetmja forcë ushtarake ligjore dhe legjitime” në territorin e Kosovës, që “të marrë masa në përputhje me mandatin e tij dhe të parandalojë autoritetet përkohshme të Prishtinës në përpjekjet për të shkaktuar një përshkallëzim të dhunës”.

Ndërkaq, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, deklaroi më 21 nëntor se pret reagimin e Shteteve të Bashkuara sepse “ata e dinë që ishte [kryeministri i Kosovës, Albin] Kurti ai që e urdhëroi këtë me qëllim”.

Ai kërkoi nga SHBA-ja që të njoftojnë Serbinë nëse ka të drejtë “kur thotë se Kurti personalisht urdhëroi provokimin dhe hyrjen e forcave të tij të armatosura në territorin e Serbisë”.

Ai priste që këta individë të likuidoheshin dhe kjo të ishte arsyeja për të përfshirë NATO-n në një konflikt me Serbinë. Herën tjetër, ne do të reagojmë në përputhje me rregullat e plota të shërbimit ushtarak”, tha Vuçiq për transmetuesin publik serb.

Radio Evropa e Lirë i është drejtuar Ambasadës së SHBA-së në Prishtinë dhe Departamentit amerikan të Shtetit me kërkesën për të komentuar këto pohime të presidentit serb, por këto dy institucione ende nuk janë përgjigjur.

Kosova dhe Serbia kanë një linjë kufitare prej rreth 350 kilometrash, dhe më shumë se 60% e kësaj linje kalon nëpër komunat në veri të Kosovës, të banuara kryesisht nga serbë.

Kosova dhe Serbia ndajnë një vijë kufitare të gjatë rreth 350 kilometra dhe mbi 60 për qind e kësaj vije përfshin komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe.

Në vitet e fundit, Kosova shpesh ka akuzuar Serbinë se sjellë pranë kufirit ushtrinë. Ndërkaq, në qershor të vitit 2023, Kosova tha se tre policë të saj u arrestuan brenda territorit të shtetit, afër kufirit, por Serbia pretendoi se ata kishin kaluar vijën kufitare. Disa ditë më vonë, policët u liruan nga autoritetet serbe.

Për Kosovën vija kufitare është kufi, për Serbinë vijë administrative.

Për sigurinë e kufijve të Kosovës me Serbinë është përgjegjës misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ndërsa për pjesën tjetër të vijës kufitare Policia e Kosovës.

Megjithatë, sipas një vendimi të vitit 2014 të komandantit të atëhershëm të KFOR-it, Policia mund të patrullojë në vijën kufitare Kosovë-Serbi deri në 1 kilometër afër vijës ndarëse.

Aktualisht KFOR-i ka mbi 4.400 trupa ushtarake në Kosovë./REL/

 

Continue Reading

Bota

Planet për dëbimet e emigrantëve, Teksasi i ofron Trumpit gati 567 hektarë tokë

Published

on

Zyrtarët e Teksasit kanë ofruar një hapësirë prej 567 hektarësh në jug të shtetit për ekipin e ri të tranzicionit të presidentit të ardhshëm, Donald Trump, për t’u përdorur në implementimin e planeve të administratës së re për deportime masive të emigrantëve. Ky veprim është pjesë e angazhimit të Trump për të intensifikuar politikën e deportimeve, një premtim që ai kishte bërë gjatë fushatës zgjedhore.

Komisioneri shtetëror i Teksasit, Dawn Buckingham, tha se është dërguar një ofertë zyrtare për të ofruar Konteja Starr, një zonë e ndodhur në jug të Teksasit, si vend të mundshëm për të implementuar këto plane. Në këtë ofertë, Buckingham i ka bërë të ditur ekipit të Trump se Teksasi disponon edhe shumë më tepër tokë 13 milionë hektarë që mund të përdoren për projekte të mëtejshme të administratës për menaxhimin e emigracionit.

Konteja Starr, që ndodhet në kufirin SHBA-Meksikë, është një zonë që ka qenë në fokusin e politikës së emigracionit të Trump gjatë fushatës së tij, e cila përfshin ndalimin dhe deportimin masiv të emigrantëve të paligjshëm. Sipas informacionit të shpërndarë, ky hap është pjesë e përpjekjeve të Teksasit për të mbështetur administratën e ardhshme në krijimin e mundësive për të forcimin e kontrollit të kufirit dhe zbatimin e ligjeve të emigracionit.

Për këtë qëllim, Tom Homan, i cili është emëruar për të mbikëqyrur politikat e emigracionit në administratën e ardhshme, pritet të vizitojë Teksasin më 26 nëntor, ku do të takohet me Guvernatorin e Teksasit, Greg Abbott. Ende nuk është e qartë nëse Homan dhe Abbott do të shqyrtojnë mundësinë për të inspektuar tokën në Konteja Starr.

Për më tepër, Teksasi ka marrë hapa të mëdhenj për të forcuar sigurinë e kufirit me Meksikën. Që nga korriku 2024, shteti ka ndihmuar në financimin dhe ndërtimin e një muri prej 54 kilometrash në kufirin SHBA-Meksikë, një projekt që është gjithashtu pjesë e angazhimeve të Trump për të frenuar emigracionin e paligjshëm.

Sipas të dhënave të fundit, sipas censit të vitit 2020, Konteja Starr ka një popullsi ku 97% e banorëve janë hispanikë ose latinë, një informacion që mund të ketë ndikim në zhvillimin e politikave të reja për menaxhimin e emigracionit dhe kontrollin e kufirit në këtë zonë./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Suedia i shpërndan popullsisë broshura: Si të reagojmë në raste lufte?

Published

on

Qeveria suedeze ka shpërndarë një broshurë të re me udhëzime për qytetarët, duke i përgatitur ata për situata emergjente ose lufte. Ky veprim vjen në kuadër të rritjes së tensioneve ndërkombëtare, për shkak të konfliktit të vazhdueshëm midis Rusisë dhe Ukrainës.

Broshurat, të cilat janë shpërndarë në 5 milionë kopje, ofrojnë këshilla praktike për jetesën gjatë periudhave krize, përfshirë furnizimet themelore që duhen ruajtur në shtëpi, si dhe udhëzime për trajtimin e situatave të ndryshme emergjente. Ato gjithashtu përfshijnë lista të dobishme dhe informacione për mënyrën e reagimit në rast sulmesh të mundshme ose situatash të tjera të rrezikshme.

Në tekstin e broshurës thuhet: “Nëse Suedia sulmohet, ne nuk do të dorëzohemi kurrë”, një mesazh që thekson qëndrueshmërinë dhe angazhimin për të mbrojtur vendin në çdo rrethanë.

Ky është botimi i pestë i një broshure të tillë, e para e cila u publikua gjatë Luftës së Dytë Botërore, dhe dy të tjera u shpërndanë gjatë Luftës së Ftohtë në vitet 1960. Broshura e fundit është një përditësim i informacionit të shpërndarë më herët, duke reflektuar ndryshimet e rrethanave ndërkombëtare dhe kërcënimet e mundshme ndaj sigurisë kombëtare.

Carl-Oskar Bohlin, Ministri i Mbrojtjes Civile, theksoi rëndësinë e këtij informacioni të përditësuar, duke deklaruar: “Me ndryshimin e situatës së sigurisë që nga botimi i broshurës së fundit në 2018, është e nevojshme të përditësojmë informacionin dhe udhëzimet për familjet suedeze, për t’i përgatitur ato më mirë për mundësitë e krizave.”

Kjo përpjekje e qeverisë është pjesë e një iniciative më të gjerë për të siguruar që popullsia suedeze të jetë e përgatitur për çdo skenar të mundshëm të kërcënimit të sigurisë, duke përfshirë edhe luftën./UBTNews/

 

Continue Reading

Të kërkuara