Lajmet

​Kosovës i kërkohet më shumë qasje në strategjinë për energjinë elektrike

Shala tha se Kosova po përballet me ndërhyrjet e Serbisë në veri të Kosovës.

Published

on

Drejtori i Sekretariatit të Komunitetit për Energjinë, Artur Lorowski, gjatë një diskutimi me Komisionin për Ekonomi në Kuvendin e Kosovës ka thënë se është duke bashkëpunuar me qeverinë aktuale për hartimin e energjisë për vitin 2022-2030, derisa shtoi se janë duke punuar edhe për projektin e gazit, i cili sipas drejtorit të komunitetit për energjinë, importi nga Rusia tashmë është ndaluar dhe se duhet të rishikohen politikat e këtij projekti.

“Siç e dini, funksionimi i duhur i tregut të energjisë elektrike dhe gazit është në qendër të interesave të Komunitetit të Energjisë. Prandaj po mbaj shënime nga komentet e pakta për bashkëpunimin në këtë drejtim me vendet fqinje. Sekretariati i Komitetit të Energjisë është duke i shqyrtuar rastet të cilat ju i keni trajtuar, dhe pas analizës së këtyre rasteve, ne jemi të gatshëm për të marrë në konsideratë veprime të mëtejshme në këtë drejtim, në mënyrë që të sigurohemi që tregu i energjisë elektrike në mënyrë specifike të mund të funksionojë në nivel rajonal në mënyrën e duhur” tha Lorowski.

Ndërsa kryetari i Komisionit për Ekonomi, Ferat Shala ka thënë se Kosova është duke u përballur me ndërhyrjet e Serbisë të cilat po i bën në veri të Kosovës duke keqpërdorur energjinë në atë pjesë.

“Sfidat që jo lehtë po i kalojmë pikërisht për shkak të specifikave gjeografike dhe pikërisht për shkak të specifikave të disa shteteve përreth siç është rasti i Serbisë ku kemi definitivisht një ndërhyrje të pazakontë në tërë sistemin energjetik të vendit duke e bllokuar dhe sabotuar në shumë linja procesin e mbarëvajtjes dhe furnizimit por edhe shkëmbimit ndërshtetërorë me vendet ndërkombëtare”, deklaroi Shala.

Anëtari i këtij komision nga radhët e AAK-së, Pal Lekaj, ka ngritur shqetësimin që Serbia po e keqpërdor rrymën në veriun e Kosovës. Ai shtoi se për projektin e gazit kanë diskutuar edhe në Kuvendin e Kosovës, por që sipas tij, qeveria e ka neglizhuar këtë projekt.

“Kemi shumë pengesa nga fqinji ynë Serbia, duke filluar nga veriu i Kosovës, integrimi i asaj pjese të energjisë dhe mbikëqyrja… Qeveria e ka neglizhuar sa i përket procesit të gazit kemi pasur një buxhet nga MCC-ja, nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës… edhe ajo mbështetje e dhënë prej 200 milionë që u dha, edhe ajo është e mirëseardhur por nëse ne ndahemi nga komiteti apo interesi i rregullave të Bashkimit Evropian të komitetit për energjinë ku do të shkojmë”, tha Lekaj.

Por kësaj deklarate iu është kundërpërgjigjur deputeti Driton Hyseni nga Lëvizja Vetëvendosje i cili ka thënë se qeveria nuk e ka neglizhuar idenë për projektin e gazit.

“Nga ideja e gazit, por ta themi kështu, mundësisë që gazin ta kemi si një nga opsionet e energjisë dhe diverifikimit si potencial të ardhshëm, mirëpo në situata aktuale kur çmimi i gazit ka shkuar jashtëzakonisht shumë lartë por edhe duke pasur parasysh që në Kosovë nuk kemi infrastrukturë të gazit, nuk kemi kapacitete për mundësinë që ta kemi gazin këtu, Qeveria e Kosovës bashkë me MCC-në, e kanë negociuar atë fond i cili ka qenë i planifikuar por i menduar fillimisht për sjelljen e gazit në Kosovë drejt një investimi tjetër i cili është në energjinë, i cili akumulohet në bateri të cilat do t’ua mundësojnë akumulimin e energjisë e cila prodhohet në Kosovë sidomos në ato periudha kohore kur ne prodhojmë energji që në njëfarë forme e tejkalon nevojën e konsumit të brendshëm, dhe në vend që ta eksportojmë si energji ne kemi mundësi ta akumulojmë dhe të tillën energji ta shfrytëzojmë në periudha të caktuara sidomos gjatë ditës me qellim që t’i mbulojmë nevojat e tregut dhe të kemi një furnizim të qëndrueshëm dhe stabil të qytetarëve tanë dhe afaristëve, kjo është marrëveshja që është bërë me MCC-në… Edhe njëherë po e potencoj Qeveria e Kosovës nuk i ka mbyllur rrugën gazit, është e hapur dhe unë mendoj që një çështje të tillë do të jetë pjesë e strategjisë së energjisë e cila së shpejti do të publikohet për diskutim publik por së shpejti edhe e miratuar besoj”, tha Hyseni. 

Sipas zyrtarëve qeveritarë, objektivi i parë i programit Kompakt me MCC është ruajtja e energjisë që do të mbështetë sigurinë energjetike të Kosovës dhe tranzicionin në një të ardhme më të pastër të energjisë.

Aktualitet

Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar

Published

on

Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.

Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.

Continue Reading

Lajmet

Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind

Published

on

Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.

Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.

Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?

Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.

Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.

Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.

Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.

Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.

Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.

Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj

Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.

“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.

Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.

Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.

Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.

Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.

“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.

Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.

Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë

Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.

Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.

“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.

Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.

“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.

Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?

Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.

Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.

Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.

“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.

Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.

“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.

ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Continue Reading

Aktualitet

Punëtorët e KEK-ut protestojnë më 1 maj

Published

on

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.

Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.

Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.

Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.

“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Continue Reading

Aktualitet

Zhduket një person në Shtime

Published

on

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.

Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është  larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.

Rasti vazhdon të hetohet.

Continue Reading

Të kërkuara