Lajmet

​Java e Minatorëve, Kurti: “Trepçën” ta kthejmë në një pasuri minerare

Kurti me këtë rast tha se nga një gjigant i fjetur, synojnë që “Trepçën” ta kthejnë në një pasuri minerare.

Publikuar

Manifestimi tashmë tradicional “Java e Minatorëve” ka filluar sot në Stantërg në shenjë përkujtimi të 34-vjetorit të grevës historike të minatorëve të Trepçës, e cila pati lëkundur themelet e shtetit të atëhershëm të Jugosllavisë. Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti me këtë rast tha se nga një gjigant i fjetur, synojnë që “Trepçën” ta kthejnë në një pasuri minerare.

Të pranishëm në këtë manifestim ishin autoritete të larta shtetërore, komunale, udhëheqës të institucioneve, ish-pjesëmarrës të grevës së lavdishme, minatorë, etj.

Kreu i ekzekutivit Kurti, duke kujtuar ngjarjet e 34 viteve më parë, tha se komuniteti minerar i Mitrovicës me minatorët e Trepçës u kthye nga një grup punëtorësh prej djersës së të cilëve ndërtohej në të gjithë Jugosllavinë, në një kolektiv profesional të organizuar politikisht, nga i cili filloi edhe shpërbërja e Jugosllavisë.

Sipas tij, sfida e të gjithëve për Trepçën dhe posaçërisht e qeverisë, është që nga një gjigant i cili konsiderohet i fjetur, ajo të kthehet në burim pasurish minerare. Ai theksoi se toka dhe nëntoka e Kosovës janë fati i përbashkët i të gjithëve, ndërsa minatorët janë në qendër të kësaj historie, të tashmes dhe të ardhmes së përbashkët.

“Derisa e kujtojmë grevën e vitit 1989 të minatorëve të Trepçës, 34 vjet më pas, duke kujtuar kapacitetet e atëhershme të saj dhe intensitetin e nivelit të punës sot, sfida e të gjithëve për ‘Trepçën’ dhe posaçërisht e qeverisë, është që nga një gjigant i cili konsiderohet i fjetur, ‘Trepça’ të kthehet në një burim pasurish minerare që nga nëntoka ngrit nivelet e të gjitha stadeve të punës të kësaj ndërmarrje përtej çdo kujtese a historie për këtë parajsë nëntokësore. Toka dhe nëntoka jonë janë fati ynë i përbashkët, ndërsa minatorët janë në qendër edhe të historisë tonë, por edhe të së tashmes dhe të ardhmes sonë”, ka thënë Kurti.

Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli, u shpreh të jetë krenare me arritjet e “Trepçës” gjatë dy viteve të fundit. Ajo premtoi mbështetjen e qeverisë për “Trepçën” edhe në të ardhmen, sidomos në modernizimin e teknologjisë.

“Ne gëzohemi dhe jemi krenarë me arritjet e ‘Trepçës’ gjatë këtyre dy viteve të fundit dhe zotohemi se do të vazhdojmë të përkrahim ‘Trepçën’ në mënyrë që teknologjia e saj të modernizohet, performanca e saj të rritet, dhe poashtu mirëqenia e Mitrovicës dhe mbarë Kosovës të rritet”, theksoi Rizvanolli.

Enis Abdurrahmani, kryeshef ekzekutiv i ndërmarrjes “Trepça”, ka potencuar se greva e minatorëve në kontekstin historik mund të cilësohet si rezistencë e dyfishtë, paqësore për të mbrojtur ekzistencën e shqiptarëve, dhe si rezistencë e suprimimit të autonomisë së vendit.

“Në kontekstin historik greva e minatorëve të ‘Trepçës’ mund të cilësohet si rezistencë e dyfishtë, fillimisht si rezistencë aktive paqësore për të mbrojtur ekzistencën e popullit shqiptar në periudhën e okupimit klasik nga Serbia, dhe së dyti si rezistencë e suprimimit arbitrar të autonomisë së Kosovës”, u shpreh Abdurrahmani.

Se greva e greva e minatorëve të “Trepçës” ishte e para që nuk ka përmbajtur kërkesa sociale porse politike, e tha kryetari i Mitrovicës, Bedri Hamza.

“Për mua kjo ngjarje është edhe emocion, sepse si ish punëtor i Kombinatit ‘Trepça’, si ish-pjesëmarrës i grevave të minatorëve, normalisht se është ndjenjë dhe emocion. Ka qenë ndër grevat e para që nuk ka përmbajtur kërkesa sociale, por politike”, tha ai.

Në anën tjetër, Gëzim Kalaja, kryetar i Sindikatës së minatorëve të Shqipërisë, ka deklaruar tre gjëra për të cilat tha se minatorët duhet të angazhohen dhe kërkojnë. Ai përmendi kontratën kolektive, ngritjen e pagave dhe sigurimin, si dhe moshën e pensionit, për të cilat tha se minatorët duhet të luftojnë.

“Do të deklarojë tri gjëra që ju duhet t’i keni: duhet të luftoni për lidhjen e kontratës kolektive që është Kushtetutë për ju, për ngritjen e pagave e sigurimin teknik dhe për moshën e pensionit dhe ngritjen e pagesës së pensionit”, tha ai.

Me rastin e këtij përvjetori, sindikata e punëtorëve të “Trepçës” ka organizuar aktivitete të ndryshme të cilat do të mbahen deri më 28 shkurt. 

Lajmet

SHBA propozon riklasifikimin e marihuanës si drogë më pak të rrezikshme

Publikuar

nga

Qeveria amerikane propozoi ndryshimin e ligjit për të riklasifikuar marihuanën si drogë më pak e rrezikshme.

Ky vendim mundëson përdorimin mjekësor të marihuanës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të vlerësohej se ka më pak potencial për abuzim sesa drogat e tjera.

Prokurori i Përgjithshëm i SHBA-së paraqiti një propozim të enjten për ta zhvendosur atë nga një skemë I në një medikament orar III sipas Aktit të Substancave të Kontrolluara të SHBA (CSA).

Drogat e programit I janë ato “pa përdorim mjekësor të pranuar aktualisht dhe me një potencial të lartë për abuzim” si heroina dhe LSD, ndërsa barnat e programit III janë ato “me një potencial mesatar deri të ulët” për varësinë që përfshin ketaminë dhe steroid./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Bota po përballet me mungesë mineralesh të nevojshme për tranzicionin e energjisë

Publikuar

nga

Bota po përballet me mungesë të mineraleve të nevojshme për t’i bërë automjetet elektrike, turbinat e erës, panelet diellore dhe teknologjitë e tjera të energjisë së pastër thelbësore për t’i dhënë fund varësisë së saj në lëndët djegëse fosile.

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë me seli në Paris tha në një raport të botuar të premten se rënia e madhe e çmimeve të litiumit, kobaltit, nikelit dhe grafitit vitin e kaluar ishte “lajm i mirë për konsumatorët”, por dekurajoi investimet në minierat e këtyre mineraleve kritike.

Bota është në rrugën e duhur për të përmbushur vetëm 70% të kërkesës globale për bakër dhe 50% të kërkesës për litium deri në vitin 2035, shtoi agjencia.

“Oreksi i botës për teknologji të tilla si panelet diellore, makinat elektrike dhe bateritë po rritet me shpejtësi – por ne nuk mund ta kënaqim atë pa furnizime të besueshme dhe të zgjeruara të mineraleve kritike”, tha përmes një deklarate Fatih Birol, drejtori ekzekutiv i IEA.

Investimet në minierat kritike të mineraleve u rritën me 10% vitin e kaluar, një normë që agjencia thotë se është “e shëndetshme, por më e ngadaltë se në vitin 2022”.

IEA parashikon që investitorët do të duhet të derdhin 800 miliardë dollarë në projektet e minierave nga tani deri në vitin 2040 për të pasur një shans për të kufizuar rritjen e temperaturave globale në 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​HEXA, makina fluturuese e gjeneratës së re në demonstrim në Tokio

Publikuar

nga

HEXA, makina fluturuese e gjeneratës është parë gjatë fluturimit të saj të parë demonstrues si pjesë e ngjarjes SusHi Tech Tokyo 2024, të organizuar nga Qeveria Metropolitane e Tokios, të premten më 17 maj 2024, në Tokio, Japoni.

HEXA, prodhim i kompanisë amerikane LIFT me bazë në Japoni dhe i zhvilluar nga Marubeni Aerospace, i pilotuar nga Jace ‘Digit’ McCown, shefi Pilot për LIFT Aircraft, më parë fluturoi me helikopterin UH1N për Forcat Ajrore të SHBA-së.

LIFT Aircraft me bazë në Austin, Texas filloi projektin në tetor 2017 në Budapest, u zbulua në 11 dhjetor 2018 për publikun përmes mediave sociale dhe artikujve të lajmeve dhe bëri paraqitjen e tij të parë publike në South By Southwest 2019 në Austin.

LIFT HEXA (fillimisht “Hexa”) është një ngritje dhe ulje vertikale tërësisht elektrike (eVTOL) me një pasagjerë me një krah shumëkopter ultralight, që synon kryesisht turizmin dhe udhëtimet në distanca të shkurtra. Avioni HEXA është projektuar nga Robert Kovacs, i cili është i bazuar në Hungari.

LIFT u themelua nga Matt Chasen, një sipërmarrës serial, investitor dhe entuziast i sporteve aventureske.

HEXA është një aeroplan modular amfib me multikopter eVTOL me një pasagjer, i aftë për t’u ulur si në tokë ashtu edhe në ujë.

Avioni ka 18 helikë të kontrolluar në mënyrë të pavarur dhe 18 motorë elektrikë të montuar në një montim të shtyllës motorike që i ngjan një rrjete prej gjashtë sektorësh me drejtim nga brenda me dymbëdhjetë helikë të jashtëm dhe gjashtë të brendshëm me energji elektrike.

Kjo lejon që avioni të kontrollohet duke ndryshuar shpejtësinë individuale të motorit për çdo helikë dhe i lejon pilotit të ketë shikueshmëri të shkëlqyer. Avioni mundësohet nga paketa të shumta baterish.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​BE mban trendin e rënies së emetimeve të gazrave serrë

Publikuar

nga

Trendi në rënie në emetimet e gazrave serrë të BE-së vazhdoi gjatë gjithë vitit 2023 me një rënie prej pak më shumë se 5%, sipas të dhënave të Eurostat të publikuara këtë javë.

Shtetet anëtare të BE-së lëshuan më shumë se 3.4 miliardë ton ekuivalent të dyoksidit të karbonit të gazeve serrë në vitin 2023. Kjo është 5.1% më pak se në vitin 2022, kur u lëshuan rreth 3.6 miliardë ton ekuivalent të dyoksidit të karbonit.

Bullgaria emetoi 47.5 milion ton ekuivalent të dyoksidit të karbonit ose rreth 1.4% të emetimeve të gazit serrë të BE, sipas llogaritjeve të BTA bazuar në të dhënat e Eurostat.

Vendi uli emetimet e gazeve serrë me pothuajse një të pestën (-19.6%) në 2023, duke regjistruar rënien e dytë më të madhe pas Estonisë (-27%).

Në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, Bullgaria u rendit e dyta në mesin e vendeve anëtare të BE-së me uljen më të madhe të emetimeve të gazrave serrë. Pas Estonisë (-23%), ky vend regjistroi një rënie prej afro 17% nga viti në vit.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara