Kulturë
Dita kur filloi prodhimi i këpucëve për të dy këmbët
Mendohet se këpucët e para janë ato me lëkurë kafshe.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiMë 20 maj të vitit 1310, prodhohen këpucët e para për të dy këmbët, veças, të djathtë dhe të majtë. Deri atëherë, këpucët ishin njësoj dhe njerëzit i vishnin ato një ditë në këmbën e majtë e ditën tjetër në këmbën e djathte, që të konsumoheshin të dyja njëherësh.
Mendohet se këpucët e para janë ato me lëkurë kafshe, që nga koha e akullnajave kur njerëzit thjesht mbështillnin këmbët për t’i mbrojtur nga të ftohtit.
Sandalet e para mendohet të jenë përdorur në Lindjen e Mesme për mbrojtjen e tabanit të këmbëve nga rëra e nxehtë. Arkeologët kanë zbuluar këpucë që datojnë nga vitet 8000 p.e.s, në atë që tani quhet shteti Mizuri (ShBA). Në Evropë, këpucë të ngjashme me këpucët e sotme ishin në modë nga shekulli XI deri XV.
Në shekullin e 17-të këpucët prodhoheshin vetëm me ngjyrë të kuqe dhe lartësia e takave ishte e ndryshme, shpesh në varësi të shkallës shoqërore. Atletet e para janë prodhuar për herë të parë në Amerikë në vitin 1916. Ndërsa çizmet e para për femra ishin ato të projektuara për mbretëreshën britanike Viktoria në vitin 1840.
Në kohët biblike një sandale dhurohej në shenjë zotimi. Në mesjetë një prind ia kalonte autoritetin e tij mbi vajzën burrit të saj në një ceremoni të dhënies së këpucës – ati i nuses ia jepte dhëndrit këpucën dhe dhëndri ia dorëzonte nuses e cila e mbante për të treguar se tani e tutje ajo i përkiste burrit.
Sot në ShBA këpucë miniature ose reale lidhet në parakolpin e makinës së çiftit të sapomartuar, si kujtesë e ditëve kur një prind i dha dhëndrit një nga këpucët e vajzës së tij si simbol i ndërrimit të kujdestarit.
Në Kinë, një nga këpucë e nuses hidhet mbi çati për të siguruar lumturi për çiftin e sapomartuar.
Në Hungari dhëndëri ngre një dolli për nusen e tij duke përdorur këpucën e saj në vend të gotës.
Një muze këpucësh ekziston në Toronto, Kanada, i vetmi muze i këpucëve në Amerikën e Veriut, ndoshta edhe në botë. Muzeu përmban këpucë dhe sandale që përshkojnë një periudhë prej 4 mijë e 500 vjetësh.
Magazinë
Ekskluzive: ‘Pasaporta’ me premierë në Prishtinë, Eduart Grishaj flet për prapaskenat e filmit
Published
26 minutes agoon
January 22, 2025Filmi më i ri ‘Pasaporta’ nga regjisori Eduart Grishaj vjen me premierë edhe në Prishtinë. Në rolet kryesore luajnë Kaona Sylejmani dhe Indri Shiroka të cilit ishin të pranishëm në këtë event.
Para mikrofonit të ‘n’Ritëm’ me autore dhe moderatore Albina Zeneli ishte Edi i cili u shpreh i kënaqur se si audienca në Kosovë e mirëpriti dhe e përqafoi projektin e tij të ri.
‘Bëra shumë audicione dhe nuk ma merrte mendja që Kaona do të i’a kalonte mamit të saj, Adriana Matoshi. Puna me kastin e aktorëve ka qenë jashtëzakonisht e mirë, vështirësia e vetme ishte që Meksika nuk e njeh pasaportën e Kosovës’, rrëfeu Grishaj i cili renditi arsyet se pse shikuesit duhet të vijnë për ta parë ‘Pasaporta’.
Indri Shiroka, luan rolin e Edonit e për ‘n’Ritëm’ u shpreh se sfiduese për të ka qenë gjuha shqipe dhe dialekti i Kosovës sepse ai jeton
prej kohësh në Itali e për më tepër është hera e tij e parë që vjen në Kosovë e ky vend i la përshtypje të hatashme.
Përndryshe, ky film i zhanrit dramë-romancë trajton dy personazhe që duan ta kalojnë kufirin ilegalisht, e pastaj njoftohen dhe duhet të shtiren si çift, por përfundojnë të dashuruar.
Radio Campus vazhdon të udhëhiqet nga një staf profesional, të cilët, synim kryesor kanë dhënien e informacioneve të sakta, të shpejta dhe edukative.
Atë mund ta dëgjoni në frekuencën 100.7 FM. /UBT News/
Pjesë nga intervista: https://www.facebook.com/campusradio100.7/videos/979172227598514
Kulturë
“Trashëgimi me ngjyra”, platformë digjitale për të njohur fëmijët me kulturën dhe historinë e Prishtinës
Published
33 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSMinistria e Kulturës dhe Sportit e Kosovës ka shpallur lançimin e platformës digjitale “Trashëgimi me ngjyra”, një iniciativë e re për të njohur fëmijët me pasuritë kulturore dhe historike të Prishtinës. Ky projekt, i cili synon të ofrojë një përvojë edukative dhe argëtuese, përfshin një libër interaktiv të dedikuar fëmijëve, i cili mund të shkarkohet në të gjitha pajisjet digjitale, qofshin ato IOS apo Android.
Platforma “Trashëgimi me ngjyra” është një mjet inovativ që përdor metoda përfshirëse dhe emocionuese për t’i mësuar fëmijët rreth trashëgimisë kulturore të Prishtinës. Përmes aktiviteteve kreative, fëmijët mund të njohin dhe të lidhin veten me thesaret historike dhe kulturore të qytetit. Ata mund të përfshihen në ngjyrosjen e ilustrimeve, duke përdorur ngjyrat për të sjellë në jetë pasuritë e trashëguara, ndërkohë që luajnë dhe zbaviten.
Platforma është e pasuruar me ilustrime të shumta që mund të ngjyrosen, lojëra argëtuese dhe aktivitete që u kërkojnë fëmijëve të jenë aktivë dhe të përfshihen në mësimin e trashëgimisë kulturore. Secili aktivitet është shoqëruar me udhëzime hap pas hapi, duke e bërë procesin e mësimit më të thjeshtë dhe më të kuptueshëm për fëmijët. Përveç aktiviteteve, platforma përmban edhe tregime të shkurtra që shpjegojnë rëndësinë e trashëgimisë kulturore të Prishtinës dhe të ruajtjes së saj për brezat e ardhshëm.
Qëllimi i kësaj platforme është të zhvillojë ndërgjegjësimin e fëmijëve për rëndësinë e trashëgimisë kulturore që i rrethon dhe t’i inkurajojë ata të vlerësojnë dhe të ruajnë historinë për brezat që do të vijnë. Me anë të kësaj platforme digjitale, fëmijët mund të kuptojnë më mirë se si kultura dhe historia e qytetit të tyre janë thelbësore për identitetin dhe zhvillimin e shoqërisë kosovare.
Ky projekt është një hap i rëndësishëm për mbrojtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore, duke përdorur teknologjinë për t’i afruar fëmijët me pasuritë historike dhe kulturore të qytetit të Prishtinës në një mënyrë tërheqëse dhe kreative. “Trashëgimi me ngjyra” është një mundësi e shkëlqyer për të formuar një lidhje të thellë mes brezave të rinj dhe historisë së qytetit të tyre, duke i bërë ata të ndihen të lidhur me të kaluarën, por edhe të motivuar për të kontribuar në ruajtjen e saj për të ardhmen./UBTNews/
Magazinë
Chris Brown padit kompaninë Warner Bros për 480 milionë euro
Published
39 minutes agoon
January 22, 2025Chris Brown ka ngritur një padi prej 480 milionë eurosh kundër Warner Bros pasi një dokumentar pretendonte se ai ishte një “përdhunues dhe abuzues”.
Padia për shpifje – e depozituar në Los Angeles dhe duke kërkuar një gjyq të jurisë – pretendon se dokumentacioni i Investigation Discovery, “Chris Brown: A History of Violence”, ka qenë ‘i dëmshëm’ për këngëtarin e hitit “With You” dhe është ‘plot me gënjeshtra’.
“Të themi thjesht, ky rast ka të bëjë me mediat që vendosin fitimet e veta mbi të vërtetën”, vijon ankesa.
“Që nga fillimi i tetorit 2024, Ample LLC dhe Warner Brothers u njoftuan se po promovonin e publikonin informacione të rreme në ndjekje të pëlqimeve, klikimeve, shkarkimeve dhe dollarëve dhe në dëm të Chris Brown. Më 27 tetor 2024, transmetuan “Chris Brown: A History of Violence” (‘Dokumentari’), duke e ditur se ishte plot gënjeshtra dhe mashtrime dhe duke shkelur parimet bazë të gazetarisë. Padia gjithashtu tha se dokumentari bazohej në një padi të Jane Doe, në lidhje me një incident të raportuar të vitit 2020 në një jaht, për të cilin ata pretenduan se ishte “diskredituar vazhdimisht” dhe se ajo ishte “një autore e dhunës nga partneri intim dhe vetë agresore”. Përmbledhja e dokumentarit të tetorit, i cili trajton pretendimet për sulm seksual në një jaht dhe marrëdhënien e tij me Rihannan, thotë: “Pas një sulmi famëkeq, Chris Brown ka arritur një rikthim muzikor, por një listë në rritje e akuzave për sulme seksuale ngre alarmin”.
Në vitin 2009, reperi amerikan u deklarua fajtor për një sulm kundër të dashurës së atëhershme Rihanna, dhe më parë ajo ka pretenduar se ishte sulmuar shumë herë gjatë marrëdhënies së tyre.
Kulturë
111 vjet nga dorëheqja e Ismail Qemalit si kryeministri i parë i Shqipërisë
Published
5 hours agoon
January 22, 2025By
UBT NEWS111 vjet më parë, më 22 janar 1914, Ismail Qemali, kryeministri i parë i Shqipërisë, dha dorëheqjen nga posti, duke lënë pas një periudhë të pasigurt dhe turbulente për vendin. Ky akt shënonte një moment kyç në historinë e shtetit shqiptar, i cili kishte shpallur pavarësinë vetëm disa vjet më parë.
Studiuesi Evarist Beqiri, autor i librit “Themeluesi, Lidershipi i Ismail Qemalit”, sjell një pasqyrë të detajuar të këtij akti, duke përshkruar letrën që Ismail Qemali i dërgoi prefektit të Elbasanit, Aqif Pashës, në fillim të vitit 1914, vetëm pak ditë para dorëheqjes së tij. Në këtë letër, Qemali analizonte me qartësi situatën politike të Shqipërisë dhe theksonte sfidat e mëdha që ndodhnin brenda vendit, duke theksuar: “Shqipërinë e shpëtuam, por nuk e durojmë dot njëri-tjetrin.”
Dorëheqja e Ismail Qemalit krijoi një boshllëk të thellë, pasi administrata e Komisionit Ndërkombëtar të Kontrollit nuk arriti ta mbushte atë, duke shkaktuar pasiguri të mëtejshme. Pas këtij akti, Qemali dhe familja e tij u larguan nga Vlora dhe shkuan fillimisht në Itali dhe më pas në Francë. Edhe pse në një situatë dramatike, Ismail Qemali nuk humbi shpresën dhe e shihte largimin si një periudhë të përkohshme. Ai u dha këshilla njerëzve të tij për të vazhduar bashkëpunimin, duke thënë se një ditë “do të vinte ora e bardhë e fatit të Shqipërisë.”
Studiuesi Beqiri paraqet edhe procesverbalin e dorëheqjes së Qemalit, ku thuhet se, për të shpëtuar Shqipërinë nga përçarjet dhe anarkia, Ismail Qemali kërkoi që Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit të merrte pushtetin, duke e deleguar atë për të administruar vendin. Ky akt u pranuar me respekt nga Komisioni, dhe u shënua si një hap për të stabilizuar Shqipërinë në atë periudhë kaotike.
Aqif Pasha, një nga bashkëpunëtorët më të afërt të Ismail Qemalit, i dërgoi një telegram ku e vlerësonte lartë aktin atdhetar të Qemalit dhe shërbimin e tij të çmuar për Shqipërinë.
Pas dorëheqjes, Ismail Qemali kaloi një periudhë pushimi në Nicë, përpara se të kthehej në Shqipëri në maj 1914. Pavarësisht zhgënjimit të tij nga zgjedhjet e Fuqive të Mëdha për një sovran anonim, Qemali e mbështeti këtë vendim, duke shpresuar që ai do të çonte në një stabilizim të vendit. 111 vjet pas këtij momenti historik, dorëheqja e Ismail Qemalit mbetet një ngjarje kyçe në rrugën e mundimshme të krijimit të shtetit shqiptar të pavarur./UBTNews/
Ekskluzive: ‘Pasaporta’ me premierë në Prishtinë, Eduart Grishaj flet për prapaskenat e filmit
“Trashëgimi me ngjyra”, platformë digjitale për të njohur fëmijët me kulturën dhe historinë e Prishtinës
Milot Rashica i shënon super gol Bilbaos në Ligën e Evropës
Chris Brown padit kompaninë Warner Bros për 480 milionë euro
Kosova nënshkruan Marrëveshje për Tregti të Lirë me EFTA-n
MrBeast në garë për ta blerë TikTok-un
Fadil Bytyqi zgjidhet president i FC Suharekës
Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve
Ten Hag refuzon, drejtimin e Dortmundit e merr Mike Tullberg
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!