Lajmet

​Demenca: Katër mënyra të thjeshta që mund të ulin rrezikun e rënies njohëse

Fatkeqësisht, nuk ka ende një mënyrë të caktuar për të parandaluar këtë sindromë.

Published

on

Demenca është e ndryshme nga humbja e kujtesës. Ajo përshkruan një grup simptomash të lidhura me rënien e trurit. Ka lloje të ndryshme të kësaj sindrome, ku më të përhapurit janë sëmundja e Alzheimerit dhe demenca vaskulare. Ka katër mënyra të thjeshta për të reduktuar rrezikun e kësaj gjendjeje.

Fatkeqësisht, nuk ka ende një mënyrë të caktuar për të parandaluar këtë sindromë pasi kërkimet ende po përpiqen të kuptojnë se si zhvillohet.

Hulumtimet tregojnë se ajo që është e mirë për zemrën tuaj është e mirë për trurin tuaj, shpjegon NHS. Kështu që gjumi i mirë, stërvitja dhe një dietë e shëndetshme mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut.

Një gjë shtesë që është vetëm e dobishme për trurin tuaj është mbajtja e trurit tuaj aktiv, i njohur gjithashtu si ushtrim i trurit.

Gjumë të mirë

Hulumtimet tregojnë se ekziston një lidhje midis gjumit të dobët dhe demencës.

Studimi i fundit i publikuar në Institutin Kombëtar të Shëndetit zbuloi se njerëzit e moshës 50 deri në 60-vjeç, të cilët flinin vetëm gjashtë orë ose më pak, kishin 30 për qind më shumë gjasa për t’u diagnostikuar me demencë më vonë.

Hulumtimi shqyrtoi pothuajse 8.000 njerëz nga Britania e Madhe dhe krahasoi të dhënat e atyre që flinin “normalë”, të cilët flinin më shumë se shtatë orë, me njerëzit që pushonin më pak.

Gjetjet e tyre sugjerojnë se të kesh më pak gjumë gjatë moshës së mesme mund të çojë në një rrezik më të lartë të rënies njohëse më vonë.

Megjithatë, studiuesit nuk mund të konfirmojnë nëse gjumi është arsyeja e demencës apo nëse është vetëm një nga shenjat e hershme të një rënieje të vazhdueshme njohëse.

Dr Séverine Sabia shtoi: “Ndërsa ne nuk mund të konfirmojmë se mungesa e gjumit të mjaftueshëm rrit rrezikun e demencës, ka shumë arsye pse një gjumë i mirë i natës mund të jetë i mirë për shëndetin e trurit.

Ushtrimi

Aktiviteti fizik është një nga mënyrat “më të mira” për të ulur rrezikun e demencës, sipas Shoqatës së Alzheimerit.

Ata rekomandojnë të gjeni ushtrime që ju pëlqejnë pasi vetëm 10 minuta në një kohë janë të shkëlqyera për shëndetin tuaj.

NHS këshillon të bëni të paktën 150 minuta aktivitet fizik çdo javë. Kjo mund të jetë çdo gjë nga ecja e shpejtë deri te kërcimi.

Gjëja kryesore është të hiqni dorë nga periudhat e gjata të qëndrimit ulur. Uluni më pak dhe përpiquni të ngjitni shkallët kur të keni mundësi, thuhet në shërbimin shëndetësor.

Gjëja kryesore është të hiqni dorë nga periudhat e gjata të qëndrimit ulur.

Diete e shëndetshme

Ndjekja e një diete të shëndetshme është një mënyrë tjetër për të ulur rrezikun e demencës.

Është gjithashtu i dobishëm për parandalimin e kushteve të tjera shëndetësore, si sëmundjet e zemrës dhe diabeti.

Aksionet e bamirësisë së Alzheimerit për të ngrënë:

Të paktën pesë porcione fruta dhe perime në ditë

Proteina (peshk me vaj, fasule, bishtajore, vezë ose mish) dy herë në javë

Ushqime me niseshte si buka, patatet dhe makaronat.

Gjërat që duhet të përpiqeni të reduktoni janë sheqeri, kripa dhe yndyrat e ngopura.

Ushtrimi i trurit

Mbajtja e trurit tuaj aktiv është një mënyrë argëtuese që mund të zvogëlojë rrezikun e rënies njohëse.

Disa aktivitete që duhen provuar të listuara nga bamirësia janë:

Studimi për një kualifikim, kurs ose argëtim

Mësimi i një gjuhe të re

Bërja e enigmave, fjalëkryqeve dhe kuizeve

Duke luajtur lojëra me letra

Leximi i librave sfidues ose shkrimi.

Bërja e ushtrimeve të zgjedhura të trurit tuaj rregullisht është thelbësore që ai të funksionojë.

Organizata bamirëse thotë: “Është e rëndësishme të gjesh diçka që do të vazhdosh”.

Rajoni

UBT përfaqësohet me sukses në Konferencën Ndërkombëtare të Pedodontisë në Turqi

Published

on

Prof. Dr. Aida Rexhepi dhe Ligj. Aferdita Gashi nga Katedra e Pedodoncisë dhe Stomatologjisë Preventive të Fakultetit të Stomatologjisë përfaqësuan UBT-në në Konferencën Ndërkombëtare të Pedodontisë në Antalia të Turqisë.

Me një prezantim të studimit të tyre shkencor mbi prevalencën e hipomineralizimit të molarit dhe incizivit te fëmijët e moshës 8-11 vjeç, përfaqësueset e UBT-së treguan ekspertizën e institucionit në hulumtime të avancuara në shëndetin oral dhe stomatologjinë pediatrike.

Konferenca u zhvillua në Antalia të Turqisë, më 4-7 tetor 2025, nën ombrellën e Shoqatës së Pedodonteve të Turqisë. Ky aktivitet ofroi një platformë ndërkombëtare për shkëmbimin e njohurive, diskutimin e metodave më të fundit në stomatologji pediatrike dhe prezantimin e rezultateve të studimeve shkencore nga specialistë të fushës.

Continue Reading

Lajmet

Ngrihet aktakuzë për shitblerje të narkotikëve dhe armëmbajtje pa leje në Gjakovë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Gjakovë, ka ngritur aktakuzë, kundër të pandehurit E.M nën dyshimin për shitje dhe shpërndarje të narkotikëve.

Sipas aktakuzës, ndër të tjera ceket se më datë 11.08.2025 rreth orës 21:25 në Gjakovë Rr. “Gasper Karaqi”, i pandehuri me qëllim të shitjes ose shpërndarjes pa autorizim posedon, substanca apo preparate të cilat me ligj janë shpallur si narkotikë, substanca psikotrope ose analoge, në atë mënyrë që derisa i pandehuri ka qenë duke lëvizur përgjatë rrugës së lartcekur me automjetin e tij Audi A6 me targa të regjistrimit …., në një pik kontrolli është ndalur nga zyrtarët policor të NJRSH-së, ku gjatë kontrollit në çantën e të pandehurit gjenden dhe sekuestrohen gjashtë (6) qese të mbushura me substancë narkotike.

Ashtu që nga ana e hetuesve në mënyrë urgjente është kryer kontrolli dhe bastisja në banesën e të pandehurit me ç’rast janë gjetur dhe sekuestruar substanca narkotike, një peshore digjitale, dy palë gërshërë, një lugë metalike, shirit ngjitës, shkrepës dhe qese të vogla të zbrazëta, të cilat kanë shërbyer për përgatitjen dhe më pas shitjen apo shpërndarjen e substancës narkotike, të cilat janë sekuestruara nga hetuesit policor, me ç’rast pas ekzaminimit nga AKF sipas raportit është konstatuar substancë narkotike e llojit kokainë me peshë të përgjithshme 342.06 gram”, thuhet në komunikatë.

Më tej thuhet se gjithashtu i pandehuri nga data e pa vërtetuar e deri më datë 11.08.2025, rreth orës 21:25 në Gjakovë, ka mbajtur në pronësi armë në kundërshtim me Ligjin për Armë Nr.05/L-022, dhe atë një pistoletë me gaz të llojit Zoraki dhe një karikartor, e sekuestruar nga ana e policisë.

Me këto veprime i pandehuri E.M., ka kryer veprat penale “Blerja, posedimi, shpërndarja dhe shitja e paautorizuar e narkotikeve, substancave psikotrope dhe analoge” nga neni 267 par.1 të KPRK-së dhe “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” nga neni 366 par.1 të KPRK-së”, thuhet në njoftim.

Në fund thuhet se prokurori i çështjes me rastin e ngritjes së aktakuzës, i ka propozuar gjykatës që të pandehurin ta shpallë fajtor dhe të dënohet sipas ligjit për veprat penale të cilat i vihen në barrë./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

​Zbulohet sasi e konsiderueshme mallrash të padeklaruara në pikën kufitare Vërmicë

Published

on

By

Zyrtarët doganorë në pikën kufitare në Vërmicë kanë parandaluar tentativën për të futur në territorin e Republikës së Kosovës mallra të padeklaruara, gjatë një kontrolli rutinë të zhvilluar sot.

Sipas njoftimit të Doganës, gjatë kontrollit të një automjeti të udhëtarëve, janë gjetur 18 thasë me 144 palë mbathje sportive të markës “Nike”, të cilat ishin fshehur në bagazhin e automjetit dhe nuk ishin deklaruar në momentin e hyrjes në territor.

Pala në fjalë nuk posedonte faturë për mallin, dhe sipas procedurave ligjore, malli është ndaluar përkohësisht në pikën kufitare deri në përfundimin e procedurave”, njofton Dogana e Kosovës. /D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Rektori Hajrizi u uron studentëve mirëseardhje dhe një fillim të mbarë të vitit akademik 2025/26

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, u ka uruar mirëseardhjen studentëve të rinj dhe atyre aktualë në fillimin e vitit të ri akademik 2025/26. Në fjalën e tij, Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë e këtij fillimviti, i cili sjell mundësi për suksese, përvoja të reja edukative dhe zhvillim personal e profesional.

Lexoni mesazhin e plotë të Rektorit Hajrizi:

Të dashur studentë të rinj dhe studentë aktualë të UBT-së,

Në emër të UBT-së dhe në emrin tim personal, ju urojmë mirëseardhje në fillimin e vitit të ri akademik 2025/26.

Ky është një fillimvit që na bashkon për më shumë suksese, përvoja të reja edukative e akademike, si dhe mundësi për zhvillim personal dhe profesional.

UBT mirëpret gjeneratën e re të radhës, e cila bashkë me studentët aktualë, që kanë besuar në edukimin dhe zhvillimin profesional të ofruar nga UBT, do të kontribuojë në një vit të pasur akademik.

Besojmë fuqimisht se, ashtu si gjithmonë, do të veprojmë për të arritur synimet tona kryesore: Top Education for Top Students, duke mbështetur jo vetëm studentët, por edhe zhvillimin e vendit dhe suksesin e Kosovës në arenën globale.

Ju keni zgjedhur të studioni në institucionin më prestigjioz, tashmë të dëshmuar edhe në nivel global, ku cilësia dhe inovacioni janë parimet themelore.

UBT është ranguar ndër universitetet më të mira në botë për cilësi, inovacion, ndërmarrësi, zhvillim të qëndrueshëm, teknologji dhe inteligjencë artificiale, dhe së fundmi, renditet në vendin e parë në botë për angazhimin dhe impaktin në shoqëri.

Për herë të parë në Kosovë dhe në rajon, UBT ka integruar Inteligjencën Artificiale, teknologjitë më të avancuara dhe infrastrukturën e kompletuar të një Qyteti të Mençur, së bashku me një staf cilësor, në rritje, dhe shumë të përkushtuar, në mënyrë që ju të jeni sa më të suksesshëm.

Kështu, gjatë studimeve, ju do të keni mbështetje të plotë nga profesorët, mentorët dhe strukturat tona akademike, duke ju dhënë hapësirën e duhur për të mësuar, krijuar dhe ndërtuar karrierën tuaj.

Ne jemi të përkushtuar t’ju ofrojmë një përvojë studimi të pasur, që jo vetëm do të ndikojë në jetën tuaj personale, por gjithashtu do të kontribuojë në shoqëri dhe në zhvillimin e Kosovës.

Ju uroj një vit akademik të suksesshëm, të mbushur me dije, përvoja dhe arritje të reja. Le të jetë ky vit një hap i sigurt drejt realizimit të ëndrrave tuaja!

Me respekt,

Prof. Dr. Edmond Hajrizi

President dhe Rektor i UBT-së

Continue Reading

Të kërkuara