Lajmet

​Demenca: Katër mënyra të thjeshta që mund të ulin rrezikun e rënies njohëse

Fatkeqësisht, nuk ka ende një mënyrë të caktuar për të parandaluar këtë sindromë.

Published

on

Demenca është e ndryshme nga humbja e kujtesës. Ajo përshkruan një grup simptomash të lidhura me rënien e trurit. Ka lloje të ndryshme të kësaj sindrome, ku më të përhapurit janë sëmundja e Alzheimerit dhe demenca vaskulare. Ka katër mënyra të thjeshta për të reduktuar rrezikun e kësaj gjendjeje.

Fatkeqësisht, nuk ka ende një mënyrë të caktuar për të parandaluar këtë sindromë pasi kërkimet ende po përpiqen të kuptojnë se si zhvillohet.

Hulumtimet tregojnë se ajo që është e mirë për zemrën tuaj është e mirë për trurin tuaj, shpjegon NHS. Kështu që gjumi i mirë, stërvitja dhe një dietë e shëndetshme mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut.

Një gjë shtesë që është vetëm e dobishme për trurin tuaj është mbajtja e trurit tuaj aktiv, i njohur gjithashtu si ushtrim i trurit.

Gjumë të mirë

Hulumtimet tregojnë se ekziston një lidhje midis gjumit të dobët dhe demencës.

Studimi i fundit i publikuar në Institutin Kombëtar të Shëndetit zbuloi se njerëzit e moshës 50 deri në 60-vjeç, të cilët flinin vetëm gjashtë orë ose më pak, kishin 30 për qind më shumë gjasa për t’u diagnostikuar me demencë më vonë.

Hulumtimi shqyrtoi pothuajse 8.000 njerëz nga Britania e Madhe dhe krahasoi të dhënat e atyre që flinin “normalë”, të cilët flinin më shumë se shtatë orë, me njerëzit që pushonin më pak.

Gjetjet e tyre sugjerojnë se të kesh më pak gjumë gjatë moshës së mesme mund të çojë në një rrezik më të lartë të rënies njohëse më vonë.

Megjithatë, studiuesit nuk mund të konfirmojnë nëse gjumi është arsyeja e demencës apo nëse është vetëm një nga shenjat e hershme të një rënieje të vazhdueshme njohëse.

Dr Séverine Sabia shtoi: “Ndërsa ne nuk mund të konfirmojmë se mungesa e gjumit të mjaftueshëm rrit rrezikun e demencës, ka shumë arsye pse një gjumë i mirë i natës mund të jetë i mirë për shëndetin e trurit.

Ushtrimi

Aktiviteti fizik është një nga mënyrat “më të mira” për të ulur rrezikun e demencës, sipas Shoqatës së Alzheimerit.

Ata rekomandojnë të gjeni ushtrime që ju pëlqejnë pasi vetëm 10 minuta në një kohë janë të shkëlqyera për shëndetin tuaj.

NHS këshillon të bëni të paktën 150 minuta aktivitet fizik çdo javë. Kjo mund të jetë çdo gjë nga ecja e shpejtë deri te kërcimi.

Gjëja kryesore është të hiqni dorë nga periudhat e gjata të qëndrimit ulur. Uluni më pak dhe përpiquni të ngjitni shkallët kur të keni mundësi, thuhet në shërbimin shëndetësor.

Gjëja kryesore është të hiqni dorë nga periudhat e gjata të qëndrimit ulur.

Diete e shëndetshme

Ndjekja e një diete të shëndetshme është një mënyrë tjetër për të ulur rrezikun e demencës.

Është gjithashtu i dobishëm për parandalimin e kushteve të tjera shëndetësore, si sëmundjet e zemrës dhe diabeti.

Aksionet e bamirësisë së Alzheimerit për të ngrënë:

Të paktën pesë porcione fruta dhe perime në ditë

Proteina (peshk me vaj, fasule, bishtajore, vezë ose mish) dy herë në javë

Ushqime me niseshte si buka, patatet dhe makaronat.

Gjërat që duhet të përpiqeni të reduktoni janë sheqeri, kripa dhe yndyrat e ngopura.

Ushtrimi i trurit

Mbajtja e trurit tuaj aktiv është një mënyrë argëtuese që mund të zvogëlojë rrezikun e rënies njohëse.

Disa aktivitete që duhen provuar të listuara nga bamirësia janë:

Studimi për një kualifikim, kurs ose argëtim

Mësimi i një gjuhe të re

Bërja e enigmave, fjalëkryqeve dhe kuizeve

Duke luajtur lojëra me letra

Leximi i librave sfidues ose shkrimi.

Bërja e ushtrimeve të zgjedhura të trurit tuaj rregullisht është thelbësore që ai të funksionojë.

Organizata bamirëse thotë: “Është e rëndësishme të gjesh diçka që do të vazhdosh”.

Lajmet

​Lansohet platforma online për raportimin e korrupsionit

Published

on

By

Agjencia për Parandalimin e Korrupsionit në mbështetje nga UNDP në Kosovë, ka lansuar platformën online për raportimin e korrupsionit.

Kjo platformë do të shfrytëzojë masat e teknologjisë për parandalim të korrupsionit.

Drejtori i APK-së, Yll Buleshkaj tha se ky është një hap i rëndësishëm, i cili sipas tij tregon që teknologjia mund të vihet para sundimit të ligjit dhe parandalimit të korrupsionit.

Ndërsa, kryetari i Komisionit Parlamentar Mbikëqyrës i APK, Adnan Rrustemi shtoi se çdo raportim i korrupsionit në këtë platformë është një hap drejt një shoqërie më të drejtë.

Gjithashtu, Zëvendës përfaqësuesi i përhershëm i UNDP ne Kosovë, Dudley Tarlton u shpreh se UNDP ka mbështetur APK-në në mënyrë qe të heq rreziqet në lansim të kësaj platforme.

Në fund, u prezantua edhe aplikacioni për raportimin e korrupsionit.

Continue Reading

Lajmet

​IPK: Rriten ankesat e qytetarëve ndaj zyrtarëve policorë

Published

on

By

Inspektorati Policor i Kosovës ka pranuar rreth 21% më shumë ankesa nga qytetarët për zyrtarët policorë, krahasuar me vitin e kaluar. Sipas këtij institucioni, ankesat vinë kryesisht si rezultat i “keqkomunikimit në mes të zyrtarëve policorë dhe qytetarëve e që në disa raste përfundon me përdorim të forcës”. Nga këto raste, IPK-ja ka rekomanduar suspendimin e rreth 85 zyrtarëve policorë.

Gjatë këtij viti, IKP-ja ka pranuar rreth 1.900 ankesa për punën e policëve, thotë për KosovaPress, kryeshefi i këtij institucioni, Kushtrim Hodaj.

Edhe këtë vit kemi pasur një rritje të numrit të ankesave të qytetarëve që adresojnë ndaj punës së Policisë, i kemi diku mbi 20%, rreth 21% ankesa më shumë këtë vit sesa vitin e kaluar. Deri më tani, prej janarit kemi pranuar rreth 1.900 ankesa, dhe jemi në trendin që ndoshta deri në fund të vitit do të kalojë numrin 2 mijë të ankesave të qytetarëve ndaj Policisë për çështje dhe aspekte të ndryshme që ata mendojnë që të drejtat e tyre janë shkelur apo cenuar nga zyrtarët policor”, thotë ai.

Gjatë vitit 2024, IPK-ja ka rekomanduar suspendimin e 85 zyrtarëve policorë, ndërkaq 21 të tjerë janë arrestuar.

Hodaj thotë se gjatë kësaj periudhe, kanë ngritur edhe 83 kallëzime penale.

Një prej ankesave më të shpeshta, pikërisht kjo që ka tejkalim të përdorimit të forcës, ka komunikim jo të duhur në mes të policëve dhe qytetarëve. Pastaj, ka ankesa për keqpërdorim të detyrës zyrtare, ka ankesa që lidhen me marrjen e ryshfetit dhe raste tjera të natyrave të ndryshme duke përfshirë aksidente ku përfshihen zyrtarët policorë, mënyrën e trajtimit të rasteve, vonesat e trajtimit të rasteve. Ne kemi rekomanduar suspendimin e rreth 85 zyrtarëve policorë në raste të ndryshme të cilat ne kemi zhvilluar hetime penale, janë arrestuar 21 zyrtarë policor dhe disa qytetarë që kanë qenë në raste të përbashkëta të dyshuarve me zyrtarët policorë. Kemi ngritur 83 kallëzime penale, dhjetëra raporte të veçanta dhe raporte informuese i kemi dorëzuar në prokuroritë kompetente”, thekson kryeshefi i IPK-së.

Regjioni i Prishtinës mbetet parashtruesi më i madh i ankesave, sipas Hodajt.

Për uljen e rasteve të incidenteve, Hodaj thotë se duhet të rriten kriteret në trajnimet bazike dhe pastaj të ketë ricertifikimit për çdo vit.

Ne konsiderojmë që është një pjesë e rëndësishme të fuqizohen, të rriten kriteret qysh prej trajnimit bazik dhe pastaj ricertifikimet duhet të bëhen çdo vit që të kujdesemi që zyrtarët policor autorizimet e tyre i zbatojnë konform rregullave dhe procedurave që janë të autorizuar dhe gjithçka që është e rëndësishme, është mënyra e komunikimit të qytetarëve duhet t’i jepet rëndësi dhe Policia duhet ta fuqizojë këtë pjesë në kurrikulat e trajnimit, për shkak se shumë prej incidenteve që ndodhin, shumë prej ankesave që vinë tek ne, vinë si rezultat i një keqkomunikimi në mes të zyrtarëve policorë dhe qytetarëve, dhe pastaj përfundon qoftë në akuza për pengim në detyrën e Policisë, qoftë në përdorim të forcës ndaj qytetarëve dhe përfundojnë me akuza dhe kundër akuza. Dhe kjo në të shumtën e rasteve fillon për shkak të një komunikimi jo të duhur dhe besojmë që Policia duhet t’i jap rëndësi shumë kësaj pjese në trajnimet bazike, në rekrutët që pranojnë për fillim për punën në Polici, por pastaj edhe në trajnimet e avancuara dhe të vazhdueshme”, thekson Hodaj.

Kryeshefi i Inspektoratit Policor të Kosovës tha se për Policinë kanë rekomanduar rritje të kapaciteteve në mënyrë “që të zvogëlohet koha e reagimit nga momenti i njoftimit për ndonjë rast”.

Continue Reading

Lajmet

Zyrtare, Kosova 1 milion e 602 mijë e 515 banorë

Published

on

By

Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) ka publikuar sot rezultatet e para përfundimtare të regjistrimit të popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave (ReKos 2024).

Sipas ASK-së, në bazë të rezultatave të para përfundimtare, Kosova ka 1 milion e 602 mijë e 515 banorë.

Ndërsa, nga rezultatet preliminare të regjistrimit të popullsisë të publikuara pesë muaj më parë, Kosova ka pasur 1, 586,659 banorë.

Regjistrimi i popullsisë kishte filluar më 5 prill dhe ka përfunduar me 24 maj 2024.

Continue Reading

Lajmet

​Regjistrimi i popullsisë, Kurti: Rezultatet thelbësore për planifikim në gjithë sektorët

Published

on

By

Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) sot do t’i publikojë rezultatet e para përfundimtare të regjistrimit të popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave (ReKos 2024).

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti këtë ditë e ka vlerësuar të rëndësishme për vendin, pasi siç tha ai të dhënat e sotme të regjistrimit të popullsisë janë thelbësore për të gjitha aspektet e planifikimit në gjithë sektorët.

Ndërsa ka nënvizuar se ky regjistrim forcon pozitën e vendit në arenën ndërkombëtare.

Sot është një ditë e rëndësishme për Kosovën pasi do të prezantohen rezultatet e para përfundimtare nga regjistrimi i popullsisë, ekonomive familjare e banesave në Kosovë. Publikimi në një kohë krejtësisht rekorde, përben një komponent shtesë pasi që statistikat cilësore marrin kohë e statistikat në kohë janë me vlerë. Regjistrimi është më shumë se mbledhje e statistikave, është pasqyrë e atyre ku jemi sa jemi dhe si mund të ecim përpara. Janë thelbësore për gjitha aspektet e planifikimit. Përfaqësojnë bazën për të hartuar politika të cilat adresojnë nevojat reale të qytetarëve. Ky regjistrim forcon pozitën tonë në ardhmen ndërkombëtare, shënon një përparim të madh për Kosovën“, tha Kurti.

Ai po ashtu ka ftuar të gjithë që të shfrytëzojnë këto të dhëna për një Kosovë të drejtë e të zhvilluar.

Ky projekt u vlerësua edhe nga ekspert ndërkombëtar. Eksperti ndërkombëtar, Eduardo Jongstra, është shprehur i impresionuar nga aftësitë e stafit të ASK-së.

U impresionuam nga aftësitë e stafit të ASK-së. Veçanërisht lidhur me mënyrën se si u përdor teknologjia në formë tabletësh në përdorimin e sistemit global të pozicionimit, në çdo kohë menaxhmenti në ASK ishte në gjendje të shihte statustin e punës dhe progresin e regjistrimit të popullsisë. U impresionuam nga uniteti dhe solidariteti që u pa nga operatorët, mbikëqyrësit dhe intervistuesit. Nuk është vetëm koha është edhe cilësia dhe puna e plotë e kësaj. Shfrytëzimi i të dhënave është me rendësi vendimtare“, tha ai.

Derisa ende në këtë konferencë nuk është dhënë shifër e re për numrin e banorëve.

Ndërkohë, sipas statistikave preliminare të publikuara muaj më parë, Kosova ka 1, 586,659 banorë.

 

Continue Reading

Të kërkuara