Lajmet

​Çrregullimi i personalitetit histrionic – simptoma, shkaqe dhe trajtim

Çrregullimi i personalitetit histrionic karakterizohet nga paqëndrueshmëria emocionale.

Published

on

Njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic shpesh nuk e kuptojnë se sjellja dhe mënyra e tyre e të menduarit mund të jenë problematike. Çrregullimi i personalitetit histrionic karakterizohet nga paqëndrueshmëria emocionale dhe më poshtë mund të lexoni për simptoma të tjera, shkaqe dhe trajtim.

Çrregullimi i personalitetit histrionic është një gjendje e shëndetit mendor e karakterizuar nga emocione intensive, të paqëndrueshme dhe një imazh të shtrembëruar për veten. Vetë fjala histrionic do të thotë “dramatike ose teatrale”.

Vetëvlerësimi i njerëzve me çrregullim të personalitetit histrionic varet nga miratimi i të tjerëve dhe nuk buron nga një ndjenjë e vërtetë e vetëvlerësimit. Ata kanë një dëshirë të fortë për t’u vënë re dhe shpesh sillen në mënyrë dramatike ose të papërshtatshme për të tërhequr vëmendjen. Sipas manualit të MSD, çrregullimi histrionik i përket çrregullimeve të personalitetit të grupit B, të karakterizuara nga paqëndrueshmëri emocionale, impulsivitet dhe drama.

Simptomat

Çrregullimi i personalitetit histrionik mund të shfaqet si ekzagjerim, emocionalitet sipërfaqësor dhe seksualitet me të cilin një person i sëmurë përpiqet të tërheqë vëmendjen te vetja. Sipas Manualit Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore, një person me çrregullim të personalitetit histrionic mund:

Ndjeheni të nënvlerësuar ose të dëshpëruar kur nuk jeni në qendër të vëmendjes.

Keni luhatje të shpejta të humorit dhe emocione të cekëta.

Të qenit dramatik dhe jashtëzakonisht shprehës emocionalisht, deri në pikën e turpërimit të miqve dhe familjes në publik.

Për të qenë vazhdimisht simpatik dhe joshëse.

Jini tepër të shqetësuar për pamjen tuaj fizike.

Përdorni pamjen tuaj fizike për të tërhequr vëmendjen te vetja duke veshur rroba me ngjyra të ndezura ose rroba të pakta.

Sillet në mënyrë të papërshtatshme dhe seksualisht me shumicën e njerëzve që takon, edhe kur ajo nuk është e tërhequr seksualisht.

Flisni në mënyrë dramatike dhe shprehni mendime të forta, por me pak fakte ose detaje për të vërtetuar mendimin.

Bini lehtësisht nën ndikimin e të tjerëve, veçanërisht të njerëzve që i admironi.

Të mendosh se është më e lidhur me njerëzit sesa është në të vërtetë.

Kanë vështirësi në ruajtjen e marrëdhënieve, shpesh duken false ose sipërfaqësore kur ndërveprojnë me të tjerët.

Ka nevojë për kënaqësi të menjëhershme dhe shumë lehtë mërzitet ose ndihet e frustruar.

Kërkoni vazhdimisht siguri ose miratim nga të tjerët.

Studimet e kryera mbi çrregullimet histrionike dhe çrregullime të tjera të personalitetit kanë identifikuar disa faktorë që mund të çojnë në zhvillimin e çrregullimeve histrionike ose të tjera të personalitetit:

Gjenetika. Çrregullimi i personalitetit histrionik zakonisht ndodh në familje, kështu që shkencëtarët mendojnë se mund të ketë një lidhje gjenetike.

Trauma e fëmijërisë. Fëmijët që kanë të bëjnë me trauma, të tilla si abuzimi ose vdekja e një anëtari të familjes, më vonë si të rritur mund të bëhen problematikë dhe potencialisht të zhvillojnë disa çrregullime të personalitetit.

Edukimi. Fëmijët, prindërit e të cilëve nuk dinin të vendosnin kufij, mund të bëhen tepër të bindur dhe të paqëndrueshëm dhe për këtë arsye më shumë gjasa të zhvillojnë çrregullime të personalitetit histrionic. Përveç kësaj, prindërit që shfaqin sjellje seksuale dramatike, të ndryshueshme ose të papërshtatshme i vënë fëmijët e tyre në rrezik për zhvillimin e kësaj gjendje. Disa studiues besojnë se problemet në marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve çojnë në një vetëbesim të ulët karakteristik te njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic.

Si diagnostikohet çrregullimi i personalitetit histrionic?

Nuk ka asnjë test specifik të përdorur për të diagnostikuar çrregullimin e personalitetit histrionic. Një mjek i përgjithshëm mund të shqyrtojë të gjithë historinë mjekësore të një personi dhe të kërkojë një ekzaminim për të përjashtuar problemet fizike që mund të shkaktojnë simptomat. Nëse nuk gjen shkakun fizik të simptomave, e dërgon pacientin te një psikiatër. Psikiatri do të përdorë pyetje ekspertësh për të fituar njohuri mbi gjendjen dhe për të bërë një diagnozë më të mirë.

Trajtimi

Psikoterapia ose terapia e bisedës është përgjithësisht një trajtim për çrregullime histrionike ose të tjera të personalitetit. Qëllimi i trajtimit është të ndihmojë një person të zbulojë motivimet dhe frikën që lidhen me mendimet dhe sjelljen e tij dhe të mësojë të lidhet më pozitivisht me të tjerët.

Terapia në grup. Ky është një lloj psikoterapie në të cilën një grup njerëzish takohen për të përshkruar dhe diskutuar problemet e tyre së bashku nën mbikëqyrjen e një terapisti ose psikologu. Terapia në grup mund të jetë veçanërisht e dobishme për njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic, veçanërisht nëse bisedoni me njerëz me të njëjtin problem. Mund të ndihmojë dikë të shohë sjelljen e tij te të tjerët dhe se si ndikon tek ata.

Psikoterapia psikodinamike. Ky lloj terapie fokusohet në rrënjët psikologjike të vuajtjes emocionale. Nëpërmjet vetë-reflektimit dhe vetëekzaminimit, një person që i nënshtrohet terapisë percepton modele problematike të marrëdhënieve në jetën e tij.

Psikoterapi mbështetëse. Kjo lloj terapie synon të përmirësojë simptomat dhe të ruajë, rivendosë ose përmirësojë vetëvlerësimin dhe aftësitë e përballimit. Terapia përfshin ekzaminimin e qëndrimeve dhe modeleve të reagimit ose sjelljes emocionale.

Terapia kognitive-sjellëse. Kjo është një lloj terapie e strukturuar dhe e orientuar drejt qëllimit. Një terapist ose psikolog ndihmon një person të sëmurë të shikojë me kujdes mendimet dhe emocionet e tij dhe të kuptojë se ato ndikojnë në veprimet e tyre. Nëpërmjet kësaj terapie, një person mund të heqë qafe modelet e mendimeve dhe sjelljeve negative dhe të mësojë të adoptojë modele më të shëndetshme të të menduarit dhe zakoneve.

Edhe pse aktualisht nuk ka asnjë ilaç që mund të trajtojë çrregullimet e personalitetit, ka medikamente për depresionin dhe ankthin që mund të kenë njerëzit me çrregullim të personalitetit histrionic. Trajtimi i këtyre kushteve mund të lehtësojë trajtimin e çrregullimit të personalitetit histrionic.

Lajmet

​Lansohet udhëzuesi për matjen e dënimit, konsiderohet hap i rëndësishëm për sistemin e drejtësisë penale

Published

on

By

Gjykata Supreme ka lansuar udhëzuesin për matjen e dënimit, i cili u konsiderua si hap i rëndësishëm për sistemin e drejtësisë penale. Ky dokument u tha se do të ofrojë një kornizë të qartë për shqiptimin e dënimeve për shkeljet penale në Kosovë. Në lansimin e këtij udhëzuesi mori pjesë edhe ambasadori amerikan, Jeff Hovenier, i cili deklaroi se raportet ndërkombëtare dhe vendore tregojnë se “sistemi i drejtësisë shpesh shqipton dënime të buta”.

Kryetari i Gjykatës Supreme, Fejzullah Rexhepi tha se ky udhëzues shënon moment të rëndësishëm për sistemin e drejtësisë.

Me lansimin e këtij udhëzuesi të Gjykatës Supreme shënojmë një moment të rëndësishëm për sistemin e drejtësisë. Ky dokument është rezultat i një pune të gjatë, reflekton edhe angazhimin tonë për të siguruar një drejtësi të konsoliduar dhe një praktikë unifikuese në përputhje me dispozitat e legjislacionit në fuqi. Udhëzuesi i përgjithshëm i politikës ndëshkimore i miratuar në vitin 2018 ka shërbyer si një pikë reference për gjyqtarët për trajtimin e rasteve penale. Megjithatë, zhvillimet e reja ligjore në Kodin Penal dhe në Kodin e Procedurës Penale të Republikës së Kosovës dhe problemet me zbatimin e ligjit në praktikë kanë nevojë për rishikimin dhe përmirësimin e tij me qëllim që të adresohen ndryshimet e bëra dhe harmonizimin në praktika brenda sistemit gjyqësor”, deklaroi ai.

Kreu i Supremes theksoi se udhëzuesi i ri ofron sqarime specifike për secilin kapitull të Kodit Penal. Në hartimin e tij, Fejzullahu tha se kontributi i Ambasadës Amerikane ka qenë thelbësor edhe në hartimin e udhëzuesit të përgjithshëm për matjen e dënimit.

Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Jeff Hovenier teksa foli për rëndësinë e këtij udhëzuesi, theksoi se raportet ndërkombëtare e vendore tregojnë se në Kosovë po shqiptohen dëbime më të buta.

Dënimi është ndër fazat më të rëndësishme të drejtësisë penale dhe udhëzuesi i përgjithshëm do të ofrojë një kornizë të qartë për shqiptimin e dënimeve për shkeljet penale në Kosovë. Siç e dëgjuam, para gjashtë viteve Kosova ka miratuar udhëzuesin e parë për matjen e dënimeve dhe zyrtarët e sistemit të drejtësisë së Kosovës vazhdojnë që të jenë shembull për vendet e rajonit duke integruar një udhëzues i cili është i bazuar në qasje të bazuar në udhëzues në kornizën e punës së drejtësisë së tyre penale. Raportet ndërkombëtare dhe vendore tregojnë se sistemi i drejtësisë në Kosovë ende shumë shpesh shqipton dënime të buta dhe jo proporcionale, duke theksuar nevojën urgjente që ky udhëzues të zbatohet plotësisht. Drejtësia është e drejtë vetëm kur është e drejtë”, u shpreh Hovenier.

E kryesuesi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGjK), Albert Zogaj tha se udhëzuesi është një sistem rregullash i domosdoshëm për interpretimin unik të ligjit në Kosovë.

Edhe raportet ndërkombëtare për sundimin e ligjit në Kosovë, me theks të veçantë raporti i Komisionit Evropian për progresin në Republikën e Kosovës vë theksin tek nevoja e unifikimit të praktikës gjyqësore dhe tek roli kyç që ka Gjykata Supreme në përpjekjen dhe unifikimin e praktikës gjyqësore dhe zbatimit unik të ligjit. Është krejtësisht e domosdoshme dhe sigurisht KGjK e mbështet nevojën që drejtësia të jetë e parashikueshme, ku të gjithë zbatojnë rregullat unike të interpretimit, vlerësimit, fakteve dhe njëkohësisht aplikimit të ligjeve për të ruajtur balancin e vlerave shoqërore. Kemi arritur në standardin apo nivelin kur në fakt ky sistem rregullash duhet të shndërrohet në sistem të vlerësimit të performancës së gjyqtarëve dhe prokurorëve por edhe njëkohësisht edhe të sistemit të performancës së gjykatave në vend“, theksoi Zogaj.

Në lansimin e udhëzuesit të përgjithshëm për matjen e dënimit, ushtruesi i detyrës së kryeprokurorit të shtetit, Besim Kelmendi theksoi se

Miratimi i udhëzuesit për matjen e dënimit është një nga hapat më të rëndësishëm në sistemin e drejtësisë dhe mund të bëjë një hap shumë të madh për harmonizimin e praktikave për matjen e dënimit. Në vitin e parë kur i miratua udhëzuesi për matjen e dënimit shumë nga ne ishim skeptik për fatin e këtij udhëzuesi. Është pikërisht ai udhëzues që ka ndryshuar thelbësisht perspektiven e sistemit gjyqësor dhe sistemit prokurorial për matjen e dënimeve. Në vitin e parë, për prokurorët matja e dënimit është konsideruar detyrë dhe obligim ekskluziv i gjyqësorit, tani edhe për ne është e qartë se udhëzuesi i kësaj natyre është një burim me vlerë të jashtëzakonshme edhe për punën e prokurorëve”, përfundoi ai.

Udhëzuesi i politikës ndëshkimore ka për qëllim të mbështesë gjykatat në krijimin e vendimeve që mbështeten në parimet themelore të shtetit të së drejtës. Po ashtu, rëndësia e këtij udhëzuesi është thelbësore për rritjen e besimit të publikut në sistemin e drejtësisë penale.

Continue Reading

Lajmet

Ministria e Infrastrukturës njofton për mbylljen e një rruge për shkak të punimeve

Published

on

By

Ministria e Infrastrukturës njofton se nesër (e shtunē) do të ndërpritet qarkullimi i automjeteve nga udhëkryqi i Gjakovës në Klinë e deri te udhëkryqi i rrugës për Gjurgjevik.

Kjo ministri ka dhënë arsyet për ndërprerjen e trafikut dhe ka treguar se ndalimin i qarkullimit do të bëhet në intervalin kohor nga ora 15:00 deri në orën 16:00.

Ju njoftojmë që nesēr (e shtunē) mē datën 23.11.2024, në trasen e Zgjerimit të Rrugës Nacionale N9.1, Segmenti Kijevë-Dollc LOT-3, do të realizohet minimi i masave shkëmbore nga ana e majtë dhe e djathtë e zgjerimit të rrugës. Me këtë rast do të bëhet ndërprerja e qarkullimit të trafikut nga udhëkryqi i Gjakovës në Klinë e deri te udhëkryqi i rrugës për Gjurgjevik”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

Banka Botërore: Shqipëria rrezikohet nga analfabetizmi

Published

on

By

22 Nëntori është Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, tashmë e shpallur dhe festë zyrtare.

116 vite pas “Kongresit të Alfabetit”, që ishte një konferencë akademike në qytetin e Manastirit, që sot njihet si “Kongresi i Manastirit”, Shqipëria po bën hapa pas, duke rrezikuar rritjen e analfabetizmit në vend.

Të dhënat e Bankës Botërore tregojnë se jo vetëm që numri i të regjistruarve në shkollat fillore po bie ndjeshëm, por ai është dhe ndër më të ulëtit në Europë.

Në vitin 2023, norma bruto e regjistrimit në shkollën fillore në Shqipëri zbriti në 93.7%, nga 105.4% që kishte qenë në vitin 2017, duke shënuar një rënie të fortë pas pandemisë.

Kjo do të thotë që të regjistruarit në shkollë fillore (pavarësisht moshës) ishin sa gati 94% e popullsisë 6-12 vjeç. Ky është niveli më i ulët rekord, që nga viti 1976, kur Banka Botërore raporton të dhënat.

Përkeqësimi i këtij treguesi, sipas ekspertëve, është i lidhur me disa faktorë si statistikorë, ashtu dhe të sjelljes. Së pari, emigrimi i familjeve që kanë fëmijë në arsimin e detyruar si dhe i atyre në moshën e arsimit të mesëm, ndërkohë që ata vijojnë të figurojnë në regjistrat e gjendjes civile.

Të dhënat tregojnë se ka rrezik të kemi rritje të numrit të të rinjve, që nuk kanë kryer as arsimin e detyruar, çka do të ulë nivelin mesatar të shkollimit në vend. Kjo mund të çojë në rritjen e numrit të analfabetëve në vend.

Jo vetëm regjistrimi në shkollat fillore që japin formim bazë ka rënë, por gjithashtu edhe cilësia e mësimdhënies, siç treguan rezultatet e fundit të testit ndërkombëtare Pisa, ku Shqipëria kishte rënien më të lartë në botë.

Nivelin më të ulët të regjistrimit bruto në arsimin fillor në Europë e ka Rumania (84.9) e ndjekur nga Bosnjë-Hercegovina (87.2), Ukraina (92.8), Malta (93.5).

Continue Reading

Kulturë

Nga burgu i Iranit në tapetin e kuq, regjisori iranian përfaqëson Gjermaninë në garën për Oscar 2024

Published

on

Filmi “The Seed of the Sacred Fig” i regjisorit iranian Mohammad Rasoulof është përzgjedhur si kandidati i Gjermanisë për çmimin Oscar 2024 në kategorinë e ‘Filmit më të Mirë Ndërkombëtar’. Ky lajm ka tërhequr vëmendjen për shkak të kontekstit të jashtëzakonshëm në të cilin Rasoulof ka realizuar këtë vepër dhe për historinë e tij personale si një regjisor dissident që ka arritur të ikë nga regjimi iranian pas persekutimit për qëndrimet e tij kundër autoriteteve.

Një film i frymëzuar nga protestat e 2022-ës në Iran

“The Seed of the Sacred Fig” është një thriller që trajton temat e dhunës shtetërore, censurës dhe paranojës që mbizotëron në Iran, një vend ku regjimi autoritar e përdor dhunën për të shuar çdo lëvizje proteste. Filmi është frymëzuar nga protestat masive që shpërthyen pas vrasjes së Mahsa Amini, një 22-vjeçare që u mbyt në duar të policisë morale iraniane, për shkak të një shkeljeje të supozuar të kodit të veshjes për gratë. Rasoulof, duke qenë në atë kohë i burgosur, dëgjoi protestat nga qelia e tij dhe e përdori këtë ngjarje si pikënisje për të krijuar një histori të fuqishme që shqyrton moralin dhe pasojat e regjimit shtypës.

Në qendër të filmit është Iman, një hetues i Gjykatës Revolucionare të Iranit, i cili është besnik ndaj regjimit, por fillon të dyshojë në ligjshmërinë e urdhërave të vdekjes që i japin atij për të nënshkruar. Në shtëpi, gruaja dhe vajzat e tij janë të përfshira në protestat “Gratë, Jeta, Liria” që shpërthyen pas vdekjes së Mahsa Amini, duke e ndërlikuar më tej jetën e Imanit, i cili është i detyruar të përballet me moralin e tij dhe me ndjenjat e tij për regjimin.

Rasoulof dhe arratisja nga Irani

Pas një periudhe të gjatë përndjekjeje nga regjimi, Rasoulof, i cili kishte qenë i ndaluar të bënte filma që nga viti 2017, u detyrua të arratisej nga Irani. Ai kishte qenë i dënuar me tetë vjet burg dhe 74 goditje me kallash për kritikat ndaj regjimit, përfshirë reagimin e ashpër të tij ndaj protestave për demokraci në Iran. Pas përfundimit të xhirimeve të filmit në fshehtësi, Rasoulof u detyrua të largohej nga Irani dhe të kalonte kufirin me këmbë për të shpëtuar nga dënimi që e priste. Ai kërkoi azil në Gjermani dhe mori mbështetje nga autoritetet gjermane, pasi informacionet e tij ishin tashmë në regjistrat e tyre.

Një film i suksesshëm në festivalet ndërkombëtare

Pas largimit të tij nga Irani, Rasoulof arriti të përfundojë filmin dhe të prezantojë “The Seed of the Sacred Fig” në Festivalin e Filmit në Kanë, ku mori çmimin special të jurisë dhe çmimin Fipresci, çmimi i kritikëve. Këto shpërblime vërtetuan suksesin dhe forcën artistike të filmit, i cili u njoh për përshkrimin e ndjeshëm të tensioneve shoqërore dhe politike në Iran. Rasoulof, pas triumfit në Cannes, shprehu në intervista se do të vazhdojë të bëjë filma dhe të tregojë histori, duke theksuar se asgjë nuk mund ta ndalojë më të shprehurit e tij artistik, pavarësisht kushteve të rrezikshme.

Përfaqësimi i Gjermanisë në Oscars

Përzgjedhja e “The Seed of the Sacred Fig” si kandidati i Gjermanisë për çmimin Oscar është një ngjarje e jashtëzakonshme, jo vetëm për shkak të cilësisë artistike të filmit, por edhe për shkak të kontekstit të tij politik dhe kulturor. Kompania e marketingut të filmit gjerman “German Films” ka zgjedhur këtë film nga një garë me 13 prodhime të tjera dhe ka vlerësuar Rasoulof si një nga regjisorët më të mëdhenj të kinemasë botërore. Zgjedhja e këtij filmi është një shembull i fuqisë së shkëmbimit kulturor në një shoqëri të lirë, ku artet mund të zhvillohen pa frikën e censurës dhe persekutimit, që është realiteti për shumë artistë të tjerë, si Rasoulof.

Një mesazh për lirinë dhe përkrahje për emigrantët

Kjo përzgjedhje gjithashtu i dërgon një mesazh të fortë për rëndësinë e lirisë së shprehjes dhe përkrahjen e artistëve që luftojnë për të drejtat e njeriut dhe lirinë. Rasoulof ka theksuar se filmi është një testament për shpresën dhe guximin e atyre që luftojnë kundër një sistemi që i shtyp. Ai shpreson që filmi të shërbejë si një urë lidhëse mes kulturave dhe të stimulojë më shumë diskutime për çështje të rëndësishme sociale dhe politike.

Filmi “The Seed of the Sacred Fig” është një vazhdim i angazhimit të Rasoulof për të përçuar mesazhe të fuqishme përmes kinemasë, dhe mundësia për ta parë këtë film të realizuar nën një sistem të lirë si ai gjerman është një mundësi e çmuar për t’u njohur me historinë e shtypjes dhe rezistencës në Iran, si dhe me forcën e artit si mjet për të thyer barrierat politike dhe sociale./D.E/

Continue Reading

Të kërkuara