Shëndeti

​Çfarë është virusi i zorrëve te fëmijët?

Simptomat e para që do të shfaqen janë të përzierat, ngërçet dhe të vjellat.

Published

on

Virusi i zorrëve te fëmijët mund të zgjasë nga disa ditë deri në dy javë. Ai mund të njihet me të vjella, diarre, të përziera dhe ndonjëherë me temperaturë të lehtë.

Më së shpeshti shkaktohet nga norovirusi dhe rotavirusi, dhe më e rëndësishmja është që fëmija rregullisht të pi mjaftueshëm lëngje për të parandaluar dehidratimin.

Si ta njohim virusin e zorrëve te fëmijët?

Simptomat e para që do të shfaqen janë të përzierat, ngërçet dhe të vjellat, e më pas ka diarre të shpeshta me ujë dhe oreks të dobët. Disa fëmijë mund të kenë gjithashtu temperaturë të lehtë, dhimbje koke ose dhimbje muskujsh, në varësi të virusit që e shkakton virusin, ndërsa disa fëmijë mund të kalojnë pa simptoma ose me simptoma të lehta.

Shkaqet

Virusi i zorrëve shkaktohet nga viruset, ndërsa infeksionet e tjera të zorrëve mund të shkaktohen nga bakteret në ushqimet dhe parazitët e infektuar ose të gatuar keq.

Përveç viruseve të përmendura tashmë, viruset e zorrëve shkaktohen nga shkaqe të tjera. Këto janë katër viruset më të zakonshme që shkaktojnë virusin e zorrëve te fëmijët:

1. Rotavirusi

Ndodh te fëmijët e moshës tre deri në 15 muaj dhe është shumë ngjitës dhe mund të infektohet nga prindërit e fëmijëve të infektuar. Ky virus është shkaktari më i zakonshëm i dehidrimit në virusin e zorrëve. Shfaqet në muajt e dimrit dhe mund të zgjasë deri në një javë.

Simptomat kryesore janë diarreja me ujë si dhe të vjellat, ndërsa disa fëmijë do të kenë edhe temperaturë të lehtë. Është e rëndësishme të dini se nëse një fëmijë ka rotavirus, ai mund ta përhapë atë përpara fillimit të simptomave, si dhe shtatë ditë pas fillimit të simptomave.

2. Norovirusi

Është më i zakonshëm te fëmijët nga mosha gjashtë deri në 18 muaj. Mund të ndodhë në çdo kohë të vitit, por më së shumti ndodh nga nëntori deri në prill. Zgjat rreth dy ditë dhe simptoma kryesore janë të vjellat, ndërsa diarreja është e pranishme në një masë më të vogël dhe mund të shfaqen edhe dhimbje muskulore, ngërçe, dhimbje koke dhe temperaturë të lehtë.

3. Astrovirusi dhe adenovirusi

Astrovirusi është më i zakonshëm te foshnjat dhe fëmijët e vegjël dhe është më i zakonshëm në muajt e dimrit, ndërsa adenovirusi shfaqet në verë te fëmijët deri në dy vjeç dhe shkakton të vjella deri në dy ditë, e ndjekur nga diarre që mund të zgjasë deri në dy javë.

Mjeku mund të ekzaminojë saktësisht se cili virus është i përfshirë në testet që zbulojnë antigjenet virale në jashtëqitjen e fëmijës.

Infeksione të tjera të zorrëve te fëmijët shkaktohen nga bakteret dhe parazitët. Një infeksion bakterial i zorrëve mund të infektohet nga një fëmijë kur hanë ushqime të gatuara në mënyrë të pamjaftueshme.

Po aq e rrezikshme mund të jetë edhe ruajtja e gabuar e ushqimit të mbajtur në temperaturën e dhomës, veçanërisht verës. Parazitët mund të gjenden në sipërfaqe të ndryshme që një fëmijë i prek me duar dhe më pas i fut duart në gojë dhe infektohet.

Si transmetohet virusi i zorrëve te fëmijët?

Viruset transmetohen kur një fëmijë prek me duar një zonë të infektuar, si lodrat dhe më pas i vendos duart në gojë ose kur bie në kontakt me një fëmijë tjetër që ka virusin e zorrëve. Përveç kësaj, një prind mund t’ia kalojë virusin një fëmije nëse ai është i sëmurë dhe nuk i lan mirë duart para se të ruajë ushqimin ose para kontaktit me duart e fëmijës, të cilat më pas fëmija do t’i vendosë në gojë. Po kështu një prind mund të infektohet nga një fëmijë kur i ndërron pelenat një fëmije të infektuar dhe nuk i lan mirë duart më pas. Virusi i zorrëve është shumë ngjitës, ndaj duhet kujdes.

A mund të parandalohet virusi i zorrëve te fëmijët?

Mënyra e vetme që mund të parandalohet virusi i zorrëve është larja e duarve rregullisht me sapun dhe ujë. Një mënyrë tjetër për të parandaluar këtë është vaksinimi kundër rotavirusit, duke vaksinuar foshnjat nga gjashtë javë deri në 16 javë.

Si trajtohet virusi i zorrëve te fëmijët?

Gjëja më e rëndësishme është të bëni kujdes që të mos dehidratoheni, gjë që mund të jetë fatale.

Dehidratimi mund të njihet nga goja e thatë, sytë e thatë, kur nuk ka lot kur qan dhe nga urinimi i reduktuar.

Fëmijëve duhet t’u jepen vazhdimisht lëngje, mundësisht ujë, në sasi më të vogla. Rreziku i dehidrimit është më i lartë te foshnjat dhe fëmijët e vegjël, ndaj është e nevojshme të monitorohet numri i pelenave të ndërruara.

Probiotikët, të cilët janë të rëndësishëm për mikroflorën e zorrëve, gjithashtu mund të ndihmojnë dhe mund të shkurtojnë kohëzgjatjen e simptomave.

Për fëmijët më të mëdhenj, është e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje dietës dhe t’u jepni sasi të vogla banane, oriz të gatuar pa erëza, pulë të zier, supë dhe bukë të thekur. Ushqimet e skuqura, të yndyrshme dhe pikante, si dhe ëmbëlsirat dhe lëngjet duhet të shmangen.

Virusi i zorrëve te fëmijët zakonisht ndalet gradualisht pas disa ditësh. Nëse zgjat shumë, simptomat përkeqësohen ose shfaqet gjak në jashtëqitje, është e nevojshme të kërkoni ndihmë mjekësore.

Shëndeti

Shenjat alarmante të mungesës së proteinave në trup

Published

on

Lista e roleve që luajnë proteinat në trup është e gjatë. Ky element ushqyes është i nevojshëm për të ndërtuar dhe riparuar muskujt, indet, gjakun, kërcet, kockat dhe lëkurën.

Proteinat janë të rëndësishme për prodhimin e hormoneve dhe kimikateve që rregullojnë një sërë procesesh trupore. Pa sasinë e mjaftueshme të proteinave në dietën tonë, është shumë e vështirë të jemi të shëndetshëm.

Nuk është për t’u habitur pse shumë vegjetarianë ose njerëz që mbajnë dieta të forta kufizuese, vuajnë nga simptoma të ndryshme të mungesës së proteinave. Duke konsumuar ushqime që përmbajnë pak ose aspak proteina, trupi nuk ka zgjidhje tjetër përveç se të shfrytëzojë proteinat e tij, duke shkaktuar ‘tretjen’ e indeve ku ruhen proteinat, si në muskuj. Ka disa shenja paralajmëruese që do të përjeton nëse vuani nga mungesa e proteinave:

Faqe të ënjtura – Kjo nuk është shkaktuar nga yndyra e tepërt siç mund të dyshoni, por nga inflamacioni i gjendrave të pështymës. Gjendja ndodh nëse ka një çekuilibër të vazhdueshëm të proteinave e karbohidrateve tek ju.

Sy të ënjtur – Edema është shkaktare e syve të ënjtur, një gjendje në të cilën lëngu i tepërt mblidhet në inde. Kjo ndodh se proteinat janë një nga përbërësit që rregullojnë ekuilibrin e lëngjeve në trupin tuaj.

Duar të fryra – Edhe kjo ka të bëjë me mbledhjen e ujit në inde, e njohur si edemë. Ekziston një shumëllojshmëri gjendjesh shëndetësore që çojnë në edemë dhe një prej tyre është mungesa e proteinave.

Flokët e dobët – Kjo gjendje mund të ketë disa shkaktarë. Një prej tyre është të mos kesh një dietë të pasur me proteina. Kjo nuk duhet t’ju vijë si surprizë, pasi e dini që flokët kryesisht përbëhen nga proteina.

Tharje e tepërt e lëkurës – Mosmarrja e mjaftueshme e proteinave shkakton tharje të lëkurës dhe zona të skuqura. Mungesa e proteinave ju bën më të ndjeshëm ndaj djegieve nga dielli gjithashtu.

Përgjumje ose mjegull truri – Energjia dhe funksionet konjitive ndikohen kur ulet niveli i proteinave. Proteinat janë jetike për prodhimin normal të hormoneve. Disa nga këto hormone kanë lidhje me stresin , prodhimin e energjisë dhe vigjilencën mendore.

Për të shmangur këto probleme është e rëndësishme të merrni mjaftueshëm proteina. Ka një formulë të thjeshtë për të llogaritur sa proteina duhet të konsumojmë çdo ditë: pesha juaj në pound/2=sasia e nevojshme e proteinave në gramë.

Continue Reading

Shëndeti

Pse ndodhë tringëllima në vesh?

Published

on

Veshët njëjtë si sytë janë ndër pjesët më të rëndësishme të trupit. Mjafton që njëri prej tyre të dhembë e ndjesia është e padurueshme dhe stresuese për organizmin.

Gjatë jetës njerëzit mund t’i përjetojnë këto dhimbje e sidomos në mosha të vogla, mund të ndodhin për një sërë arsyesh, duke nisur që nga futja e ujit në vesh, infeksionet apo sëmundjet specifike që mund ti prekin ato.

Gjithsesi është vënë re edhe një tjetër lloj gjendje që krijohet tek veshët. Quhet pulsimi, zhurma apo tringëllima e veshit dhe shkakton pikërisht veprimet e përmendura më parë. Shpesh njerëzit ankohen se veshët zhurmojnë duke mos e kuptuar shkakun e kësaj gjendje.

Pse tringëllojnë veshët?

Nëse ju pulson njëri apo të dy veshët shkaqet janë të njëjtat dhe fshihen thellë në organizmin tuaj, kjo gjendje vazhdon me ditë jave e muaj të tërë dhe kthehet në një stres të vazhdueshëm për këdo që e përjeton.

Intensiteti më i madh i zhurmës ndihet kur shtriheni për të pushuar apo fjetur. Ky puls i vogël brenda kokës nuk ju lë të pushoni të qetë dhe ju streson. Arsyet pse kjo gjendje zhvillohet fillojnë që nga presioni i lartë i gjakut, problemet me venat, anemia apo arterioskleroza.

Sëmundjet që e shkaktojnë

Problemet me enët apo venat e gjaku prekin shumë njerëz duke bërë që qarkullimi të mos jetë i mirë, venat që kalojnë pranë veshit dhe çojnë gjakun në tru, krijojnë zhurmë për shkak se mund të jenë të dëmtuara a me probleme. Presioni i lartë i gjakut ose tensioni i lartë është tjetër arsye. Kur gjaku lëviz me shpejtësi të ndryshme apo të shpejtë, zhurma do të jetë e pranishme në vesh.

Kjo mund të vijë nga sëmundje të ndryshme që shkaktojnë hipertension ose gjatë periudhave të stresit, abuzimit me alkoolin apo kafeinën. Anemia ose tiroidja hiperaktive bëjnë që gjaku të lëvizë shpejt në trup, duke shkaktuar zhurma tek venat që kalojnë pranë veshëve tuaj.

Arterioskleroza njihet si sëmundja që i bllokon arteriet dhe enët e gjakut duke i bërë më pak fleksibël. Gjaku që kalon tek veshi i mesit, lëviz me vështirësi dhe me forcë duke bërë që të ndjeni zhurmë tek dy veshët. Një tjetër arsye mund të jenë edhe tumoret e kokës apo të qafës.

Efektet anësore

Pulsimi apo tringëllimi i veshëve kthehet në një problem për këdo që e përjeton, shkakton një sërë efektesh tjera anësore, duke filluar nga dhimbja e kokës, marramendja, të përzierat, stres, probleme me shikimin apo humbje të dëgjimit.

Si ta ndaloni?

Nëse kjo zhurmë vazhdon për javë e muaj konsultoheni me një specialist, kjo pasi, nën këtë rrahje të veshit fshihen një sërë sëmundjesh tjera. Mundohuni të gjeni shkakun që zhurma të pushojë gradualisht. Kur shtriheni fokusoheni tek një zhurmë tjetër e jashtme. Mjekët sugjerojnë disa makineri të posaçme, që përdoren për të gjeneruar një zhurmë të lehtë në dhomë, në mënyrë të harroni zhurmën e veshit. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

5 dhimbje që nuk duhen injoruar kurrë

Published

on

Kur bëhet fjalë për urgjenca shëndetësore, mjekët shohin gjithçka. Janë ata që njerëzit i drejtohen me shpejtësi kur diçka serioze shkon keq.

Por, çfarë quhet vërtet “serioze”?

Dhimbja është subjektive dhe nuk ka rregull të përgjithshëm që vlen për të gjithë. Disa lloje dhimbjesh janë sinjale alarmi që s’duhen injoruar. Më mirë të dëgjosh që s’ke asgjë, sesa të pendohesh që nuk ke shkuar tek mjeku në kohë.

Ja cilat janë dhimbjet që kërkojnë vëmendje mjekësore menjëherë:

Dhimbje e papritur që nuk largohet – Nëse një dhimbje shfaqet papritur e nuk ikën, është sinjal që s’duhet neglizhuar. Sado e vogël të duket, nëse është e pazakontë dhe e fortë, konsultohu me mjekun. Në fund të ditës, është më mirë të jesh i kujdesshëm sesa të pendohesh.

Dhimbje në gjoks – Kur flasim për dhimbje gjoksi, shumicës i shkon mendja te sulmi në zemër. Një dhimbje e papritur në këtë zonë, sidomos nëse nuk e ke ndier më parë, është një arsye e mirë për të shkuar tek mjeku menjëherë. Dhimbja mund të sinjalizojë edhe probleme tjera serioze, si mpiksje gjaku në mushkëri apo shqyerje e një ene të madhe të gjakut. Pra, është një dhimbje që nuk duhet marrë lehtë.

Dhimbje në pulpë e shoqëruar me skuqje – Nëse ndien dhimbje në pulpë dhe ajo është e skuqur apo e fryrë, është shenjë e një tromboze të venave të thella. Kjo është gjendje e rrezikshme që çon në komplikacione serioze, sidomos nëse ke qëndruar shtrirë për një kohë të gjatë pas një operacioni ose pas një fluturimi të gjatë.

Dhimbje në pjesën e sipërme të shpinës, që ndihet si këputje – Mund të ndodhin për arsye të ndryshme, por dhimbja e fortë në pjesën e sipërme, që duket sikur po të “këput” nga brenda, është shenjë e një problemi serioz me aortën, enën më të madhe të gjakut në trup.

Dhimbje të caktuara në pjesën e poshtme të barkut – Barku është një nga zonat më të ndërlikuara kur bëhet fjalë për dhimbje. Dhimbja në njërën anë të barkut ose në shpinë, e shoqëruar me temperaturë, tregon infeksion në veshka. Nëse ke edhe përzierje apo të vjella, mund të jetë apendesiti. Në çdo rast, këto lloj dhimbjesh nuk duhen injoruar. Nëse ndien ndonjë nga këto dhimbje, mos prit të shohësh “si do shkojë”. Është më mirë të konsultohesh me një profesionist shëndetësor sesa të rrezikosh shëndetin tënd. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Pesë shprehi të mëngjesit që ndikojnë të shtoni peshë

Published

on

Të gjithë kemi qenë në këtë situatë, angazhohemi të heqim disa kile, por duken të jenë të përkushtuara për t’iu qëndruar besnikë juve. I keni provuar të gjitha, masni porcionin e ushqimit, nuk konsumoni ushqim të shpejtë, qëndroni larg alkoolit, mirëpo ku është problemi?

“Gabimi më i madh që njerëzit bëjnë kur përpiqen të humbin peshë është se fillojnë ditën e tyre në këmbë të gabuar”, thotë Susan Peirce Thompson, presidente e Institutit për Humbje të Peshës së Qëndrueshme. Këto momente e para të zgjimit i hedhin themelet për zgjedhjet të cilat do ti bëni gjatë ditës, prandaj është qenësore që të krijoni zakone të mira të cilat të mund ti zbatoni edhe nëse ju jeni ende të përgjumur.

Flini më gjatë se ç’duhet

Ne të gjithë e kemi dëgjuar se mungesa gjumit mund të shkaktojë shtim në peshë, në sajë të niveleve të larta të kortizolit- hormon stimulues i oreksit në trup. Por kjo del të jetë e kundërta –nëse ju flini shumë gjumë – nuk mund të jetë shumë gjë e mirë për ju. Një studim në revistën PLUS One zbuloi se gjumi më shumë se 10 orë në natë ngriti gjithashtu rrezikun për të pasur një BMI (Indeksi i Masës Trupore) më të lartë krahasuar me ata që morën shtatë deri në nëntë orë në natë.

Bëheni gati në errësirë

Autorët e studimit sugjerojnë se njerëzit që ekspozohen rrezeve të diellit në mëngjes herët kishin BMI dukshëm më të ulët se ata që nuk ekspozohen, pavarësisht se sa konsumuan ushqim. Sipas studimit, vetëm 20 deri në 30 minuta të ditës është e mjaftueshme për të ndikuar BMI, edhe kur qielli është i mbuluar me re. Kjo për shkak se trupi juaj e sinkronizon orën tuaj të brendshme – përfshirë edhe metabolizmin tuaj të kalorive – duke përdorur valët e dritës blu nga dielli i mëngjesit të hershëm si një udhëzues.

Nuk e rregulloni shtratin në mëngjes

Një studim i Fondacionit Kombëtar të Gjumit zbuloi se ata të cilët rregullojnë shtratin e tyre kishin 19 për qind më shumë gjasa të flinin një gjumë të mirë të natës në krahasim me ata që nuk vepronin njësoj. Dhe meqenëse gjumi kënaqshëm lidhet me BMI më të ulët, përse mos ta bëni këtë zakon? Kjo mund të tingëllojë si gjë e kotë, por Charles Duhigg, autor i librit Fuqia e Shprehisë, shkruan në librin e tij se rregullimi i shtratit tuaj në mëngjes mund të nxis sjellje të tjera të mira, siç është përgatitja e drekës së shëndetshme.

Nuk e matni peshën tuaj rregullisht

Kur studiuesit e Universitetit Cornell zbuluan 162 gra dhe burra mbipeshë për dy vjet, ata gjetën se ata që peshonin veten çdo ditë ishin më të suksesshëm në humbje të peshës dhe në mbajtja të saj. Koha më e mirë për tu matur është në të është gjëja e parë në mëngjes, kur pesha juaj është në nivelin më të ulët, thotë Lisa Jones, R.D., zëdhënëse e Akademisë së Ushqimit dhe Dietetikës në Pensilvani. Jo vetëm që matja do të jetë më e saktë por pas një nate të metabolizimit, gjithashtu ju do të mbani më pak peshë uji.

Hani shumë pak apo fare në mëngjes

Personat që konsumojnë një mëngjes të ekuilibruar që përmbanin 600 kalori proteina së lehta, karbohidratet dhe diçka pak të ëmbël rezultonin me më pak ndjenja urie dhe më pak dëshira për të ngrënë gjatë gjithë ditës në krahasim me ata që në mëngjes marrin 300 kalori. Nivelet e hormonit të urisë ngelen të ulëta pas ngrënies së ushqimit. Kënaqja e dëshirave të tua në mëngjes mund t’ju ndihmojë që të mos ju ndjeheni të privuar dhe të mos tundoheni të hani shumë më vonë gjatë ditës.

Continue Reading

Të kërkuara