

Shëndet
A mundet ecja të ulë presionin e gjakut?
Aktiviteti fizik i rregullt shoqërohet me ulje të presionit të gjakut dhe për rrjedhojë reduktimin e rrezikut kardiovaskular.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiPrej kohësh dihet se ecja ka shumë përfitime për shëndetin dhe mirëqenien, duke përfshirë forcimin e kockave dhe muskujve, por përfitimet e saj nuk ndalen këtu.
Aktiviteti fizik i rregullt shoqërohet me ulje të presionit të gjakut dhe për rrjedhojë reduktimin e rrezikut kardiovaskular. Ecja për të kontrolluar presionin e gjakut, qoftë në ambientet e jashtme ose në një nga rutinat më të mira të ecjes është lehtësisht e arritshme për shumicën dhe nuk është ndryshe.
Një rishikim i botuar në revistën e Mjekësisë Parandaluese, gjeti prova që sugjerojnë se individët që ndërmarrin një program të ‘ecjes së rregullt të shpejtë’ përmirësojnë disa faktorë të njohur rreziku për sëmundjet kardiovaskulare – duke përfshirë presionin e lartë të gjakut.
Mahmoud Al Rifai, një anëtar i Kolegjit Amerikan të Kardiologjisë, i cili ka qenë i përfshirë në studime të shumta të rrezikut kardiovaskular, thotë se ecja ul ‘tonin e enëve të gjakut’.
“Enët e gjakut janë të rrethuara nga ato që quhen qeliza të muskujve të lëmuar. Dhe këto janë qeliza muskulore që mund të kontraktohen dhe relaksohen. Dhe ajo që përcakton se sa të kontraktuar apo të relaksuar janë, është sasia e tonit simpatik. Nëse rritni tonin, rritni presionin e gjakut. Nëse e ulni, ulni presionin e gjakut. Mendohet se ecja ul tonin e enëve të gjakut”, tha Al Rifai.
Sipas udhëzimeve të aktivitetit fizik për amerikanët, të rriturit duhet të bëjnë 150 minuta ushtrime me intensitet të moderuar ose 75 minuta ushtrime të forta kardiovaskulare çdo javë. Ky mund të duket si një numër i lartë, por ju mund ta arrini këtë objektiv duke u ushtruar për 30 minuta, katër deri në pesë ditë në javë.
Ngritja e peshave, noti dhe vrapimi ulin presionin e gjakut dhe ecja mund të kenë të njëjtin efekt.
Në një përmbledhje të 73 provave të botuara në Bibliotekën Cochrane, studiuesit arritën në përfundim se ecja e moderuar tri deri në pesë herë në javë, me kohëzgjatje prej 20-40 minuta dhe 150 minuta në javë për rreth tre muaj, mund të ketë një efekt në uljen e presionit të gjakut.
Një studim tjetër i botuar në “Hipertension” gjeti prova të mira se ecja me 10,000 hapa në ditë ul presionin sistolik të gjakut te meshkujt e moshës së mesme.
Al Rifai thotë se hapi i parë për uljen e presionit të gjakut është nëpërmjet ndërhyrjeve terapeutike të stilit të jetesës.
“Mund të bësh aktivitete fizike, si punë në oborr ose të ngjitesh shkallët, dhe ushtrime të përkushtuara si vrapimi, noti, ngritja e peshave. Vetëm sigurohuni që të keni me vete shishe uji, në mënyrë që të qëndroni të hidratuar”, tha ai.
Al Rifai thotë se ulja e presionit të gjakut bëhet edhe përmes reduktimit të marrjes së kripës, por edhe duke humbur peshë.
“Humbja e peshës mund të çojë në ulje dramatike të presionit të gjakut”, tha ai.
Një studim i botuar në revistën “Hipertension” tregon se një humbje prej 1 kg e peshës trupore shoqërohej me një rënie të përafërt prej 1 mm Hg të presionit të gjakut. Një nivel normal i presionit të gjakut është 120/80.
Shëndet
Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë
Published
10 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Shkencëtarët amerikanë kanë bërë përparime të rëndësishme drejt zhvillimit të trajtimeve të reja kundër tullacisë dhe alopecisë, duke tejkaluar opsionet aktuale që vetëm ngadalësojnë humbjen e flokëve.
Në Universitetin e Kalifornisë, Irvine (UCI), është zbuluar një molekulë e quajtur SCUBE3, e cila arrin të aktivizojë qelizat staminale të folikulave të flokëve, duke nxitur rritjen e tyre.
Testimet e para janë kryer si tek minjtë, ashtu edhe në lëkurë njerëzore të transplantuar, duke dhënë rezultate premtuese.
Një vit më vonë, studiues nga Universiteti i Kalifornisë në Los Anxhelos (UCLA) prezantuan një tjetër molekulë inovatore, të quajtur PP405.
Kjo substancë ka treguar aftësinë për të “zgjuar” folikulat e flokëve brenda vetëm një jave, përmes aplikimit topik në lëkurë njerëzore.
Sipas “News-Medical”, risia e këtyre zbulimeve qëndron në faktin se ato nuk kufizohen vetëm në ngadalësimin e rënies së flokëve, por riaktivizojnë ciklin biologjik të rritjes së tyre – një qasje krejtësisht e re në këtë fushë.
Ekspertët paralajmërojnë se trajtimet duhet të kalojnë përmes provave të gjera klinike përpara se të bëhen të disponueshme për publikun.
Nëse këto teste rezultojnë të suksesshme, mjekësia mund të jetë pranë një epoke të re në luftën kundër tullacisë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja arsyet e pazakonta pse rritet rreziku për kancer të lëkurës
Published
12 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Melanoma është forma më e rrezikshme e kancerit të lëkurës, që lind nga melanocitet, qelizat që prodhojnë pigmentin e lëkurës sonë.
Shumë njerëz nuk e dinë se disa faktorë që duken të padëmshëm mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij kanceri. Disa prej tyre janë:
Vera e bardhë
Një studim i publikuar në Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention tregon se konsumimi i një gote vere të bardhë në ditë e rrit me 13% rrezikun për zhvillimin e melanomës. Shkaku lidhet me enzimen acetaldehyde, e cila dëmton ADN-në. Kjo substancë gjendet në pijet alkoolike, por në sasi më të lartë tek vera. Autori i studimit, Eunyoung Cho, sugjeron që personat me faktorë të tjerë risku për melanomë të kufizojnë përdorimin. Një alternativë më e sigurt është ajo e kuqe, e pasur me antioksidues që ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave.
HPV (Papillomavirusi i njeriut)
Sipas një hulumtimi, infeksioni me HPV është i lidhur me përhapjen e karcinomës skuamoqelizore, një tjetër lloj kanceri i lëkurës, i ndryshëm nga melanoma.
Trashëgimia gjenetike dhe flokët e kuq
Individët me flokë të kuq mbartin një gjen që e shton rrezikun për kancer të lëkurës, sidomos të lidhur me ekspozimin ndaj diellit. Ky gjen ka efekt të krahasueshëm me 20 vite qëndrimi nën rrezet e diellit. Një studim i botuar në Nature Communications tregon se edhe nëse ju vetë nuk keni flokë të kuq, por dikush në familjen tuaj i ka, rreziku juaj për dëmtime gjenetike nga dielli rritet me 42%.
Lëngjet e qitros (citrus)
Konsumimi i më shumë se një gote (rreth 1.6 herë në ditë) me lëng portokalli ose grejpfruti lidhet me rritje prej 36% të rrezikut për melanomë. Kjo lidhet me përbërësit psoralen e furocoumarin, që e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj rrezeve të diellit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim: Dieta Keto redukton depresionin te studentët deri në 70%
Published
13 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Një studim i Universitetit të Ohios ka treguar se dieta Keto, e ndjekur për të paktën 10 javë, mund të ulë deri në 70% simptomat e depresionit te studentët universitarë.
Studimi, i botuar në Translational Psychiatry, raportoi gjithashtu përmirësime në mirëqenien e përgjithshme dhe aftësitë njohëse.
Studiuesit, të udhëhequr nga Dr. Drew D. Decker, synuan të ofronin trajtim për studentë me çrregullim depresiv të madh, duke kombinuar dietën me vlerësime javore dhe intervista klinike.
Nga 24 studentë të përfshirë, 16 përfunduan programin 10–12 javor, dhe rezultatet ishin mbresëlënëse:
69% ulje në simptomat e vetë-raportuara të depresionit
71% ulje në vlerësimin klinik të depresionit
Askush nuk plotësonte më kriteret për depresion të moderuar ose të rëndë.
Përveç shëndetit mendor, pati edhe përfitime fizike:
15 nga 16 studentë humbën mesatarisht 5 kg
Niveli i faktorit neurotrofik të trurit (BDNF) u rrit 32%
Hormoni leptin ra 52%
Përmirësim në kujtesë, shpejtësi përpunimi dhe funksione ekzekutive
Ekspertët theksojnë se nga Keto mund të ndikojë në depresion përmes mekanizmave metabolikë të lidhur me biologjinë e sëmundjes.
Studimi kishte kufizime, ishte i vogël dhe pa grup krahasues, ndaj nuk mund të thuhet se efektet vinin vetëm nga dieta.
Autorët e shohin këtë si një hap premtues dhe alternativë për të ndihmuar studentët që vuajnë nga çrregullime të shëndetit mendor. /A.Z/UBT News/
Shëndet
E vërteta e fshehur pas infarkteve tek të rinjtë
Published
2 days agoon
October 1, 2025By
UBT News
Një studim i ri nga Klinika Mayo ka hedhur dritë mbi sulmet në zemër tek të rriturit më të rinj, veçanërisht tek gratë, duke ofruar të dhëna që mund të ndryshojnë mënyrën se si kuptohen dhe trajtohen këto ngjarje serioze shëndetësore.
Kërkimi, i botuar në Journal of the American College of Cardiology, analizoi mbi 15 vite të dhëna nga Projekti i Epidemiologjisë së Rochester dhe zbuloi disa modele të pazakonta mbi shkaqet e infarkteve tek të rinjtë.
Rezultatet treguan se ateroskleroza, bllokimi i arterieve nga pllaka – mbetet shkaku kryesor i atakeve në zemër. Dallimi ishte i theksuar mes gjinive: tek burrat nën 65 vjeç shkaktonte 75% të rasteve, ndërsa tek gratë vetëm 47%.
Kjo tregon se më shumë se gjysma e infarkteve tek gratë vijnë nga shkaqe të tjera, më pak të njohura.
Një prej tyre është diseksioni spontan i arteries koronare, një gjendje kur krijohe çarje e papritur në një arterie koronare, duke bllokuar qarkullimin e gjakut pa praninë e pllakave. SCAD është më e shpeshtë tek gratë e reja dhe shpesh ngatërrohet me infarktet tipike.
Trajtimi me stenta ose ndërhyrje tjera sjellë më shumë rrezik sesa përfitim. Studimi theksoi se SCAD është gjashtë herë më e zakonshme tek gratë krahasuar me burrat. Një tjetër shkak janë infarktet e lidhura me stresin, të provokuara nga gjendje si anemia ose infeksionet e rënda.
Këto përbënin shkakun e dytë më të zakonshëm dhe shoqëroheshin me shkallën më të lartë të vdekshmërisë pesëvjeçare – rreth 33%.
Pra, pacientët me këto forma të infarkteve shpesh kishin prognozë më të rëndë sesa ata me sëmundje klasike të arterieve koronare.
Lajmi i mirë është se infarktet “të pashpjegueshme” rezultuan të rralla më pak se 3% e rasteve, duke nënkuptuar se në shumicën e situatave mjekët mund të identifikojnë një shkak të qartë dhe të përshtatin trajtimin.
Ky studim nënvizon rëndësinë e përcaktimit të saktë të shkakut rrënjësor të një sulmi në zemër. Vetëm duke ditur arsyen e vërtetë, mjekët mund të ofrojnë trajtime efektive dhe të shmangin ndërhyrjet që në disa raste mund të jenë të rrezikshme. /A.Z/UBT News/

Nga inteligjenca artificiale te bujqësia: Hajrizi tregon pse UBT-ja është zgjedhja kryesore e studentëve

Shah Rukh Khan bëhet miliarder, mes yjeve më të pasur në botë

Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë

Xhaka në garë me Haalandin dhe yjet e tjerë për t’u zgjedhur lojtari i muajit në Premierligë

Bellucci: Një vend i veçantë për Tim Burton do të mbetet në zemrën time!

Europa League sonte vjen me 18 lojë

Beats prezanton kufjet sportive pa tel

Sekretet e njerëzve me dorën e djathtë, ja tiparet magjike

Klubet basketbollistike dhe shifrat që përfituan nga Ligji i Sponsorizimit
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet4 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën