Shëndet
A e dini se këto ushqime përmbajnë sasinë më të madhe të kripërave të fshehura?
Kripa është thelbësore për jetën.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiSot, kur gjithçka është e zgjuar, njerëzit nuk duhet të dorëzohen as në kuzhinë. Duke përdorur një zëvendësues të zgjuar për kripën klasike, shija e ushqimit nuk do të ndryshojë. Përkundrazi, me përdorimin imagjinues të erëzave, do të bëhet edhe më e shijshme, dhe trupi juaj më i shëndetshëm dhe më i lumtur.
Çdo gjë që hidhet në ujë të vluar do të gatuhet, edhe nëse është e kripur, do të jetë e ngrënshme. Këshillat më të shkurtra dhe më të thjeshta të kuzhinës ndonjëherë janë vërtet më të mirat. Kripa është përbërësi më i zakonshëm në kuzhinë, sepse e dimë – pjatat e pakripura janë të pangrënshme si shakatë e padurueshme pa kripë.
Kripa është thelbësore për jetën, ajo është e pranishme në çdo qelizë të trupit tonë dhe na ndihmon të largojmë toksinën nga trupi. Është thelbësore për transportin e lëndëve ushqyese dhe oksigjenit dhe i lejon nervat të transmetojnë mesazhe. Por duke qenë se çdo gjë ju vjen në ndihmë në sasi të vogla, ndaj nuk duhet ta teproni me kripën. Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon më pak se pesë gramë kripë në ditë, që korrespondon me sasinë që përshtatet në një lugë çaji.
Fatkeqësisht, pak njerëz i ndjekin këto rekomandime. Marrja e tepërt e kripës shkakton rreth 1.6 milionë vdekje në mbarë botën çdo vit, paralajmëroi një studim australian i vitit 2014, katër nga pesë prej këtyre vdekjeve ndodhin në vendet me të ardhura të ulëta dhe mesatare, dhe gati gjysma e vdekjeve janë nën 70-vjeç. Një studim tjetër zbuloi se 15 për qind e të gjitha vdekjeve nga sulmet në zemër dhe goditjet në tru dhe sëmundje të tjera të lidhura me zemrën ishin për shkak të marrjes së tepërt të kripës. Ka më shumë, nga hipertensioni te gurët në veshka, osteoporoza apo astma bronkiale.
A do të thotë kjo që tani e tutje t’i mbani kripërat larg? Është sigurisht mënyra më e thjeshtë, por për fat të mirë jo e vetmja. Ne ende mund të kriposim pjatat tona të preferuara për t’i bërë ushqimet tona më të shijshme, por me një kusht – të reduktojmë marrjen e natriumit. Kripa është në të vërtetë klorur natriumi (NaCl) dhe përbëhet nga afërsisht 40 për qind natriumi dhe 60 për qind klorur. Natriumi është një mineral thelbësor në kripë dhe vepron si një elektrolit i rëndësishëm në trup. Por marrja e tepërt e kripës/natriumit mund të ndikojë gjithashtu në shëndetin tuaj.
Së fundi, New England Journal of Medicine ka publikuar një studim të gjerë që ndoqi marrëdhënien shkak-pasojë midis shëndetit dhe marrjes së kripës në më shumë se 10.000 të rritur të shëndetshëm. Gjetjet konfirmuan atë që tashmë dihet mirë, sa më i ulët të jetë marrja e kripës, aq më i ulët është rreziku i sëmundjes. Por ky studim sugjeroi gjithashtu se rritja e marrjes së kaliumit lidhej drejtpërdrejt me reduktimin e goditjeve në tru dhe sëmundjeve të zemrës.
Kaliumi në trup ka efektin e kundërt të kripës – mund të ndihmojë në relaksimin e enëve të gjakut dhe uljen e presionit të gjakut. Për më tepër, kripërat e kaliumit në fakt ofrojnë një përfitim të dyfishtë, pasi marrja e ulët e natriumit ul presionin e gjakut dhe marrja shtesë e kaliumit ka të njëjtin efekt, gjë që përfundimisht çon në një shëndet më të mirë të zemrës.
Një zëvendësues i zgjuar i kripës nënkupton zëvendësimin e natriumit me kalium, i cili është i dobishëm për enët e gjakut
Nuk është e vështirë të mendosh për shëndetin, por shumë heqin dorë në fillim të udhëtimit nga frika se do t’u duhet të heqin dorë nga gjithçka që duan më shumë.
E gjithë mençuria përmbahet në faktin se kripërat zëvendësuese zëvendësojnë një pjesë të natriumit me kalium,e cila ka veti të ngjashme. Këta zëvendësues përmbajnë rreth një të katërtën më pak natrium, por kanë një shije të ngjashme me kripën e zakonshme dhe mund të përdoren në të njëjtën mënyrë siç përdorim zakonisht kripën e tryezës ose të detit. Kaliumi dhe ushqimet që përmbajnë kalium, si patatet e ëmbla, patatet, fasulet, panxhari apo drithi, janë aleatë të mëdhenj në uljen e presionit të gjakut dhe ruajtjen e shëndetit të zemrës. Kripa zëvendësuese ka të njëjtin efekt në shëndet.
Raporti matematikisht ideal i natriumit dhe kaliumit në dietë është afërsisht 1 me 1.2. Ju nuk keni nevojë për një kalkulator për ta mbajtur atë. Do të jetë e mjaftueshme për të reduktuar marrjen e ushqimeve të ndryshme jo të shëndetshme në trup, kështu që ju do të jeni në gjendje të shtoni kripë në një pjatë me një majë kripë të pasuruar me kalium. Dhe duke qenë se nuk përmban gluten apo laktozë dhe ka zero kalori, është gjithashtu i përshtatshëm për vegjetarianët dhe veganët dhe të gjithë ata që duan të ngushtojnë linjën e tyre dhe të ruajnë shëndetin. Dhe kjo është një situatë e pastër fituese.
Shëndet
Xhinxheri i përditshëm, efektet që nuk i dinit mbi trupin tuaj
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
UBT News
Xhinxheri është një nga erëzat më të njohura në botë, i përdorur si në gatimet e ëmbla ashtu edhe në ato të kripura.
Shpesh na sjell ndër mend aromat e festave, por në të vërtetë ai ka vlera të rëndësishme gjatë vitit.
Përveç shijes karakteristike, xhinxheri përmban përbërës natyralë që ndikojnë pozitivisht në shëndet.
Konsumimi i rregullt i saj lidhet me një sërë përfitimesh të mundshme, që variojnë nga tretja dhe imuniteti deri te inflamacioni dhe funksionet e trurit. Ngrënia e xhinxherit sjellë benefite të dukshme.
Çfarë ndodh në trup kur e konsumoni çdo ditë?
1. Mund të keni më pak të përziera
Xhinxheri është i njohur për aftësinë e tij për të lehtësuar të përzierat, sidomos te gratë shtatzëna, tek ata që vuajnë nga sëmundja e lëkundjes gjatë udhëtimit, apo kur stomaku është i irrituar. Ai vepron mbi receptorët e serotoninës në zorrë, gjë që e bën shumë efektiv.
2. Ndihmon kundër gazrave dhe fryrjes
Stimulon tretjen dhe nxit lëvizjen më të shpejtë të ushqimit në sistemin tretës. Si karminativ, qetëson stomakun dhe redukton gazrat e tepërt dhe fryrjen.
3. Ul inflamacionin
Përbërësi aktiv i xhinxherit, gingeroli, ka veti të forta anti-inflamatore dhe antioksiduese. Ai zvogëlon dhimbjet e kyçeve, inflamacionin kronik dhe dhimbjet e muskujve pas stërvitjes. Studime të ndryshme tregojnë se xhinxheri mund të ndihmojë personat që vuajnë nga artroza.
4. Mund të sëmuresh më rrallë
I pasur me antioksidantë që forcojnë sistemin imunitar. Nuk e parandalon plotësisht ftohjen, por mund të ulë ndjeshmërinë ndaj infeksioneve.
5. Mund të lehtësojë dhimbjet menstruale
Xhinxheri mund të zvogëlojë dhimbjet menstruale falë efektit të tij relaksues dhe anti-inflamator.
6. Përmirëson nivelin e kolesterolit
Sipas studimeve, konsumimi i rregullt i xhinxherit mund të ulë nivelin e LDL-së (“kolesteroli i keq”) dhe trigliceridet, duke kontribuar në një zemër më të shëndetshme.
7. Stabilizon sheqerin në gjak
Xhinxheri mund të ndihmojë në mbajtjen e një niveli të qëndrueshëm të sheqerit në gjak, duke përmirësuar energjinë dhe metabolizmin. Studimet tregojnë përfitime edhe tek personat me diabet.
8. Mbështet shëndetin e mëlçisë
Ai mund të ulë disa enzima të mëlçisë e përmirëson funksionimin e saj, ndoshta falë ndikimit të tij në uljen e rezistencës ndaj insulinës.
9. Mund të përmirësojë shëndetin e trurit
Falë vetive antioksiduese e anti-inflamatore, xhinxheri kontribuon në mbrojtjen e trurit në afat të gjatë.
Disa përbërës lidhen me uljen e rrezikut për sëmundje neurodegjenerative si Alzheimeri, Parkinsoni dhe skleroza multiple. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Orkidea: Aromë, bukuri dhe shëndet në një bimë
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Orkidea është një nga bimët më të bukura dhe më të dashura, e njohur për simetrinë e dyanshme që tërheq njerëzit.
Familja Orchidaceae përfshin rreth 25,000 specie, përfshirë edhe Vaniljen, e përdorur gjerësisht për aromë dhe gatim.
Që në lashtësi, orkidea ka pasur përdorime medicinale. Grekët e përdornin si afrodiziak dhe për trajtime të ndryshme shëndetësore, ndërsa mjekësia tradicionale e ka shfrytëzuar që nga viti 2800 para erës sonë.
Sot, vetëm 50 specie përdoren në mjekësinë popullore.
Përdorimet kryesore të orkidesë për shëndetin:
Qetësim dhe gjumë të mirë: Çaji i orkidesë ndihmon në relaksim dhe përmirëson energjinë emocionale.
Sistem imunitar: Orkidea e thatë forcon trupin kundër infeksioneve.
Shikim dhe trajtime alternative: Ndihmon në mbrojtjen e qelizave dhe përdoret në aromaterapi.
Përbërës ushqimor dhe kozmetik: Vanilja përdoret në gatim, parfume, terapitë aromatike dhe produkte kozmetike.
Përveç vlerave shëndetësore, orkidea është e bukur, simbol i dashurisë, bukurisë dhe luksit, dhe mund të kultivohet lehtë në shtëpi për zbukurim. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të plakemi më ngadalë? Tre perime që nuk duhet t’i humbisni
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Ushqyerja ka një ndikim të drejtpërdrejtë në mënyrën se si plakemi dhe në sa të fortë jemi përballë sëmundjeve.
Perimet, që janë të pasura me vitamina, minerale dhe antioksidantë, luajnë rol kyç në mbrojtjen e qelizave nga dëmtimet, reduktimin e inflamacionit dhe forcimin e sistemit imunitar.
Kur konsumohen rregullisht, ato përmirësojnë jo vetëm imunitetin, por edhe shëndetin e lëkurës dhe nivelin e energjisë.
Mes tyre, disa perime dallohen për efekte të veçanta kundër plakjes dhe në mbështetje të imunitetit.
Brokoli
Renditet ndër ushqimet më të dobishme për plakjen e shëndetshme. Ai përmban sasi të larta të vitaminës C, e cila ndihmon në prodhimin e kolagjenit dhe forcon imunitetin. Antioksidantët dhe përbërësit si sulforafani kontribuojnë në mbrojtjen e qelizave nga dëmtimet.
Ekspertët rekomandojnë konsumimin e brokolit të zier lehtë apo të zbutur, pasi kështu ruan nivele më të larta të lëndëve ushqyese.
Përfshirja e tij disa herë në javë mund t’i japë trupit një mbështetje të rëndësishme.
Spinaqi
I mbushur me vitamina A, C dhe K, folat dhe hekur, kombinim për energji dhe imunitet. Antioksidantët që përmban luftojnë stresin, një nga faktorët kryesorë që përshpejton plakjen qelizore. Luteina dhe zeaksantina mbrojnë shëndetin e syve, duke qenë veçanërisht të vlefshme me kalimin e moshës. Për shkak të shijes së butë, spinaqi është i lehtë për t’u futur në receta, nga sallatat te supat, makaronat apo smoothie-t.
Domatet
Janë të pasura me likopen, antioksidant i fuqishëm që mbron lëkurën nga rrezet UV, ul inflamacionin e ngadalëson humbjen e kolagjenit. Likopeni përthithet më mirë kur domatet gatuhen lehtë ose konsumohen me vaj ulliri. Përveç kësaj, domatet përmbajnë vitaminë C, e cila mbështet imunitetin dhe lëkurën e shëndetshme. Konsumi i rregullt mund të jetë mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur trupin nga brenda.
Përfundimi:
Brokoli, spinaqi dhe domatet janë tre përbërës të fuqishëm që mund të ndihmojnë në ngadalësimin e procesit të plakjes dhe forcimin e sistemit imunitar—aleatë të thjeshtë, por jashtëzakonisht efektivë për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Bima që shpesh e nënvlerësojmë, por mbron fuqishëm mëlçinë
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Thistle, ose në shqip gjembaç është një bimë e klasit të parë që mbron mëlçinë nga toksiciteti kimik.
Ajo stimulon fazën I dhe fazën II të rrugëve enzimatike të detoksifikimit të mëlçisë, është shumë e efektshme në parandalimin e kancerit dhe ndihmon njerëzit që janë duke marrë kimioterapi ose duke marrë ilaçe të tjera toksike.
Silymarin, përbërësi aktiv te gjembi është treguar të jetë një nga substancat më të fuqishme për mbrojtjen e mëlçisë .
Gjembi është aprovuar për përdorim në dëmtimin e mëlçisë sepse është treguar se stimulon sintezën e hepatociteve të reja që zëvendësojnë ato të vjetra të dëmtuara.
Përdorimi i gjembaçit për disa javë është veçanërisht i dobishëm për njerëzit që pinë shpesh alkool, konsumojnë ushqime të yndyrshme, kanë nivele të larta të lipideve në gjak ose marrin mjekime të rregullta.
Shumë studime kanë gjetur rolin mbrojtës të kësaj barishte kundër kancerit. /A.Z/UBT News/
Rektori Hajrizi pjesëmarrës në ceremoninë e ndezjes së dritave në Crown të Texas-it
Rexhaj: Bizneset shqiptaro-gjermane, një bashkëpunim shumë i frytshëm
Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan
Netflix bëhet pronar i Warner Bros dhe HBO pas marrëveshjes gjigante
Gjenerali i lartë amerikan i NATO-s: Evropa do të mbijetojë edhe me më pak ushtarë amerikanë
Policia moldave gjen prova për grupin që dyshohet se u trajnua në Serbi për nxitjen e trazirave në Moldavi
Sonte bllokohet sërish aksi rrugor Kakavijë-Janinë shkaku i protestës së fermerëve grekë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë
