Shëndeti

Zgjidhje të thjeshta për ndjesinë e thartirës

Published

on

Shumica e njerëzve e kanë përjetuar ndjesinë e thartirës në stomak, sidomos pas një vakti të rëndë, të shpejtë ose me ushqim djegës. Ky shqetësim quhet urth e shkaktohet nga refluksi acidik, kur acidi i stomakut ngjitet në ezofag e deri në gojë.

Sipas doktoreshës Yi Qin, specialiste e traktit gastrointestinal me kalimin e moshës, muskujt që ndalojnë acidin të ngjitet lart humbin fortësinë. Shtimi i peshës ose shfaqja e hernies hiatale e bën edhe më të shpeshtë këtë problem.

“Shumë raste të urthit mund të lehtësohen me ndryshime të thjeshta në stilin e jetesës dhe përdorim afatshkurtër të barnave”, ka thënë doktori Michael S. Smith, gastroenterolog në “Icahn School of Medicine” në New York.

Nëse urthi ndodh më shumë se dy herë në javë, bëhet fjalë për sëmundjen e refluksit gastroezofageal, kërkon trajtim serioz. Sipas doktorit Kyle Staller, gastroenterolog, GERD sjellë dhimbje krahu, kollë të thatë, vështirësi në gëlltitje, dhe në raste ekstreme, rrezik për kancer në ezofag.

Ndryshime në stilin e jetesës

Hapat e përditshëm bëjnë diferencë të madhe, një studim i Harvardit i 2021 i botuar në “JAMA Internal Medicine” ka zbuluar se gratë që:

-mbanin peshë trupore të shëndetshme,

-nuk pinin duhan,

-bënin 30 minuta aktivitet fizik çdo ditë,

-konsumonin jo më shumë se dy filxhanë kafe, çaj ose pije të gazuara në ditë,

-ndiqnin dietë të pasur me fruta, perime, drithëra të plota dhe peshk,

kishin gati 40% më pak rrezik për të zhvilluar urth.

Mos u shtrini për 2 deri në 3 orë pas ngrënies, sepse kjo favorizon ngjitjen e acidit.

“Rekomandoj që pacientët ta ngrenë anën e sipërme të shtratit. Kjo pozitë shfrytëzon gravitetin për ta mbajtur acidin në stomak”, ka thënë doktori Jacob Kurlander. Qin tha: “Flini në anën e majtë, pasi e mban lëngun e stomakut larg ezofagut”.

Kur keni urth herë pas here

Nëse e ndieni urthin një-dy herë në javë, menaxhoni vetë. Shikoni kur e çfarë ushqimesh e shkaktojnë, si kafeina, ushqimet yndyrore, çokollata, alkooli dhe përpiquni t’i shmangni.

Për lehtësim të shpejtë, përdorni ilaçe si kalcium karbonati ose alumini dhe magnezi hidroksid.

“Ato neutralizojnë acidin në stomak dhe ezofag, por veprimi i tyre zgjat vetëm 30 deri në 60 minuta”, ka thënë Smith.

Nëse urthi zgjat më shumë se një orë pas ngrënies, provoni ilaçe që krijojnë barrierë mbrojtëse mbi acidin.

Për efekt më të gjatë, përdorni ilaçe bllokuese si cimetidine apo famotidine të cilat ulin prodhimin e acidit për disa orë.

Kur duhet të shkoni te mjeku?

Nëse jeni mbi 60 vjeç e nuk keni pasur më parë urth, tani po përjetoni, vizitohuni tek mjeku. Kjo sinjalizon inflamacion, ndryshime para-kanceroze apo edhe kancer në ezofag. Nëse keni urth më shumë se dy herë në javë, mjeku mund të rekomandojë një trajtim me PPI (inhibitorë të pompës protonike).

Këto bllokojnë pompën që prodhon acid në stomak. Përdorimi lidhet me fraktura kockore, infeksione serioze të veshkave. “Përdorimi për disa javë është zakonisht i sigurt”, ka thënë doktori Fouad Moawad nga Scripps Clinic.

Trajtimi afatgjatë dhe ekzaminimet

Nëse urthi vazhdon pas dy javësh, mjeku rekomandon endoskopi, tub fleksibil me kamerë që futet në ezofag për të parë në brendi e bërë biopsi. “Në raste të rënda të refluksit, mund të shohim plagë në shtresën e ezofagut”, tha doktor Staller.

Nëse gjendet “Barrett’s esophagus”, që rrit rrezikun për kancer, trajtimi afatgjatë me PPI mund të jetë i domosdoshëm.

Mjeku mund të rekomandojë edhe ilaçin më të ri, quhet vonoprazan që ul acidin, por mund të ketë rreziqe si PPI-të.

“Mjekët duhet të kontrollojnë nëse pacientët kanë nevojë për ilaçin”, thonë Shoqata Amerikane e Gastroenterologjisë.

Dhe nëse nuk ndieni urth, por keni simptoma të tjera?

Edhe pa urth të ndjeshëm, disa të moshuar mund të kenë refluks “të heshtur”, i njohur si LPR.

Simptomat përfshijnë:

-dhimbje të vazhdueshme fyti,

-kollë të thatë,

-vështirësi në gëlltitje,

-ndjesinë sikur keni një “topth” në fyt.

Analiza për të matur sasinë e acidit që kalon në ezofag ndihmon. Rënia në peshë dhe ndryshimet në stilin e jetesës ndihmojnë, dhe nëse jo, një trajtim i shkurtër me ilaçe acid-bllokuese mund të jetë i nevojshëm.

Shëndeti

Tri shenja të dukshme që mund të keni kolesterol të lartë

Published

on

Kolesteroli i lartë shpesh nuk shfaq simptoma, kështu që shumë njerëz nuk e dinë se kanë një rrezik në rritje për atake në zemër dhe sulme në tru.

Ekzistojnë tre shenja në trup që mund të tregojnë këtë problem të heshtur, por të rrezikshëm, paralajmërojnë ekspertët nga Fondacioni Britanik i Zemrës.

Ënjtje e tendinit të Akilit

Mund të jetë ënjtja e pjesës së pasme të kyçit të këmbës, tendinit të Akilit. Ky është grumbullim i kolesterolit në tendina, i njohur si ksantomë tendini. Këto shfaqen në formën e nyjeve ose gungave të verdha, dhe mund të shfaqen edhe në nyjet e gishtave dhe gjunjëve, raporton Index.hr.

Njolla të verdha në qepalla

Shfaqja e grumbullimeve të verdha në qepalla, veçanërisht pranë këndit të brendshëm, njihet si ksantelazmë. Një unazë e bardhë rreth irisit të syrit, e njohur si arcus corneae, mund të jetë shenjë paralajmëruese. Tek të moshuarit, ky fenomen është i zakonshëm, por tek të rinjtë mund të jetë sinjal se kolesteroli është rritur ndjeshëm.

Shenja të verdha në lëkurë

Grumbulla të vogla, të verdha ose portokalli që shfaqen në lëkurë, më shpesh në bërryla, gjunjë, duar ose vithe, mund të tregojnë kolesterol të lartë. Këto janë ksantoma klasike të lëkurës që formohen për shkak të depozitave yndyrore në trup.

Nëse vini re ndonjë nga këto simptoma, është e rëndësishme të vizitoni një mjek. Kolesteroli i lartë mund të përcaktohet në mënyrë të besueshme vetëm me një analizë gjaku. Zbulimi i hershëm është çelësi për parandalimin e komplikimeve serioze, veçanërisht tek njerëzit me histori familjare të sëmundjes.

Continue Reading

Shëndeti

A keni migrenë të shpeshtë? Mund ta lehtësoni atë me ndihmën e kësaj erëze

Published

on

Migrena është një lloj dhimbjeje koke që shfaqet papritur, me dhimbje të forta dhe simptoma shoqëruese si të përziera, ndjeshmëri ndaj dritës dhe zhurmës, si dhe lodhje. Për shumë njerëz, mund të prishë aktivitetet e përditshme e të zgjasë për orë të tëra ose ditë.

Edhe pse migrena trajtohet me ilaçe, ekzistojnë metoda natyrale që mund të lehtësojnë simptomat në fazat e hershme të sulmit. Midis tyre, një qasje e thjeshtë por efektive mund të ndihmojë në uljen e intensitetit të dhimbjes dhe shqetësimit.

Një nga këto metoda është të konsumoni gjysmë luge çaji kripë të tretur në ujë. Ky kombinim ndihmon në stabilizimin e trupit kur shfaqen simptomat e para. Tretësira e kripës ndikon në ekuilibrin e elektroliteve sidomos të natriumit, që luan rol të rëndësishëm në funksionimin e sistemit nervor dhe enëve të gjakut.

Kur ky ekuilibër prishet, shfaqen simptoma si dhimbje koke, marramendje ose të përziera – pikërisht ato që shpesh shoqërojnë një migrenë. Në këto raste, një tretësirë kripe mund të ndihmojë në lehtësimin e shqetësimit dhe të ofrojë lehtësim të shpejtë.

Është e rëndësishme të theksohet se kjo metodë duhet të përdoret me kursim dhe me kujdes, veçanërisht tek njerëzit që kanë probleme me tensionin e gjakut ose veshkat.

Continue Reading

Shëndeti

Përfitimet e shumta të çajit japonez

Published

on

Nuk është çaj, por përgatitet si një infuzion. Nuk përmban kafeinë, por jep energji. Vjen nga Japonia, por po fiton gjithnjë e më shumë vend edhe në kuzhinat perëndimore.

Quhet soba cha, dhe nuk është thjesht një pije, është ritual i vogël i përditshëm që bashkon mirëqenie, shije dhe thjeshtësi.

Çfarë është soba cha?

Me origjinë nga zonat malore të Japonisë, soba cha është infuzion i përgatitur me kokrra hikërre të pjekura. “Soba” i referohet hikrrës, përbërës përmes “soba noodles”, “cha” do të thotë çaj, përkthehet si “çaji i hikrrës”, s’është çaj në kuptimin tradicional, pasi nuk përmban gjethe të bimës Camellia sinensis.

Në kulturën japoneze, soba cha trajtohet me të njëjtin respekt si çaji i zakonshëm: përgatitet me kujdes, pihet ngadalë dhe shërbehet gjatë momenteve të qeta.

Pija ka shije të ngrohtë të pjekur, me nuanca ajthie e aromë të ngjashme me bukën e sapo pjekur. Ngjyra varion nga ari në amber, është pjesë e përvojës shumëdimensionale që pija ofron. Hikërra, pa gluten, e pasur në vlera ushqyese e rezistente, ka qenë për shekuj me radhë një bazë në dietën e rajoneve rurale të Japonisë. Sot, soba cha përfaqëson një kombinim perfekt mes thjeshtësisë tradicionale dhe një qasjeje moderne ndaj shëndetit dhe mirëqenies.

Në vitet e fundit, soba cha ka kaluar nga një produkt i veçantë etnik në fenomen mirëqenieje, edhe në vende si Italia. Njerëzit e kërkojnë në dyqanet bio, në restorantet autentike japoneze, apo menu të konceptuara me fokus shëndetin.

Arsyeja? Soba cha ofron një alternativë natyrale dhe efektive për ata që duan të kujdesen për trupin dhe mendjen, pa përdorur suplemente artificiale.

Kokrra e hikrrës është e pasur me rutina, një flavonoid me veti të fuqishme antioksiduese dhe mbrojtëse për sistemin kardiovaskular. Studimet ndërkombëtare sugjerojnë se rutina ndihmon në forcimin e kapilarëve, uljen e tensionit të gjakut dhe përmirësimin e qarkullimit të gjakut. Në mjekësinë popullore japoneze, soba cha shpesh këshillohet edhe për të moshuarit si mbështetje natyrale për shëndetin e zemrës.

Për më tepër:

Nuk përmban kafeinë, ndaj mund të konsumohet edhe në mbrëmje
Është i pasur me minerale si magnez, mangan dhe zink
Ndihmon në funksionimin e sistemit nervor dhe në menaxhimin e stresit
Ka veti diuretike dhe përmirëson tretjen
Është gluten free, ndaj i përshtatshëm për celiakët ose për ata që ndjekin një dietë pa gluten

Si përgatitet soba cha?

Shtoni një lugë gjelle hikërr të pjekura në filxhan me ujë të valuar, lërini për rreth 5 minuta Filtroni dhe është gati për ta shijuar.

Soba cha mund të pihet i ngrohtë ose i ftohtë (duke e ftohur më pas ose duke bërë përgatitje me ujë të ftohtë gjatë verës).

Shija mund të ndryshojë në varësi të shkallës së pjekjes: më e lehtë për një aromë delikate, më e errët për një shije më të thellë dhe të pasur.

 

Continue Reading

Shëndeti

Pse shfaqen strijat në lëkurë?

Published

on

Strijat shfaqen si pasojë e tendosjes së tepërt të lëkurës. Shtresa e mesme e lëkurës, derma, është e ndërtuar nga indi lidhor dhe fijet e kolagjenit e të elastinës. Këto fije i japin lëkurës tonus dhe elasticitet.

Në rast se këto fije tërhiqen jashtë mundësive të elasticitetit për arsye të ndryshme, këputen. Këputja shfaqet në sipërfaqe, në trajtën e strijeve të lëkurës.

Shfaqja e strijeve është e zakonshme në situata të ndryshme, si për shembull:

Grave gjatë shtatzënisë u shfaqen strijat për shkak të tërheqjes së lëkurës për t’i bërë vend bebit që po zhvillohet.

Strijat ndonjëherë shfaqen kur shtoni menjëherë në peshë ose kur bini nga pesha. Adoleshentët mund të vënë re shenja të strijave për shkak të zhvillimit të tyre të menjëhershëm.

Mundësia juaj për të pasur strija rritet nëse:

Jeni grua;

Keni në familje njerëz që kanë strija;

Jeni shtatzënë;

Jeni mbipeshë;

Keni pasur një rënie ose shtim drastik në peshë.

Këshillë: Merrni disa lloj ilaçesh që ulin elasticitetin e lëkurës. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara