Kulturë

Zëri i Kabasë në UBT: Në kërkim të trashëgimisë së humbur shqiptare

UBT mori udhëheqjen për të sjellë një ngjarje të jashtëzakonshme: tryezën shkencore me titullin “Kabaja – Simbol dhe Identitet i Muzikës Tradicionale Shqiptare”.

Published

on

Në një mjedis ku emocionet kulturore ziheshin me ngrohtësi dhe pasion, Universiteti për Biznes dhe Teknologjis u shndërrua në arenën e një spektakli intelektual më 29 mars. UBT mori udhëheqjen për të sjellë një ngjarje të jashtëzakonshme: tryezën shkencore me titullin “Kabaja – Simbol dhe Identitet i Muzikës Tradicionale Shqiptare”.

Në krahinat e thella të Shqipërisë, një instrument muzikor ka qenë simbol i përjetshëm i identitetit dhe trashëgimisë kulturore: kabaja. E njohur për lidhjen e ngushtë me historinë dhe traditën e vendit, kabaja ka qenë më shumë se vetëm një instrument, ajo është bërë një simbol i muzikës tradicionale shqiptare, duke ndikuar në identitetin kulturor të vendit. Nëpërmjet tingujve të saj unikë, kabaja ka përjetuar një udhëtim të gjatë nëpër kohë dhe hapësirë. Nga malësorët nëpër qytete e fshatra, zëri i kabasë ka shënuar ngjarje të rëndësishme në historinë dhe jetën e përditshme të shqiptarëve. Në të gjetën zërin e tyre artistë të shquar si Remzi Lela, Mulla Merkoja, Selim Leskoviku dhe shumë të tjerë, të cilët me virtuozitetin e tyre e kanë shpërndarë këtë trashëgimi nëpër breza.

Në këtë udhë krenarie të muzikës shqiptare, një tjetër emër i rëndësishëm është Fatos Qerimaj, që në tryezën shkenoce që u mbajt, artisti i njohur demonstroi virtuozitetin e tij me kabanë. Ai përcolli jo vetëm zërin e instrumentit, por edhe historinë e thellë të sazeve shqiptare.

“Etnologjia evropiane e perfeksionimit të instrumenteve në lindjen dhe evoluimin e sazeve ka ushtruar një rol të jashtëzakonshëm. Ishte futja në gjysmën e dytë të shekullit 19-të e instumenteve të temperuar si klarineta, violina, fizamonika, lahuta, shpikja e mjeteve të regjistrimit si dhe gramafoni. Këto tri drejtime të modernitetit tekonologjik instrumental, mjetet e regjistrimit, sollën hapin e madh të kalimit nga instrumentët e patemperuar në një bashkëjetesë me instrumentët e temperuar të ardhur nga punishtet dhe produktet e Evropës”, deklaroi Aleksandër Peçi – mjeshtër i kabasë.

Në historinë e muzikës shqiptare, emrat e disa artistëve ngjiten në lartësinë e legjendës. Ndër ta, një emër që ndriçon me shkëlqimin e vet është ai i Remzi Lelës, i njohur ndryshe si Çobani. Nëpërmjet shërbimit të tij të pazëvendësueshëm në botën e klarinetës, ai jo vetëm ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm për muzikën shqiptare, por edhe ka ndërtuar një urë mes brezave dhe krahinave të vendit tonë.

“Cobani ishte një klarinetist që i ka studiuar të gjitha kabatë që kur ka qenë i ri, për të cilën e ka ndihmuar babai jonë që edhe ai ka qenë muzikantë. Por, Remziu mbase i ka mësuar shumë mirë kabatë e të gjitha trevave. Ai fillonte dhe lulëzonte mbi këto kaba, fuste shpirtin e tij por më interesantja dhe më e bukura ishte që Remziu- Çobani në atë krahinë që ishte për sa i përket asaj lloj kabaje ai nuk devijonte dhe improvizonte gjithmonë brenda karakterit duke njohur të gjitha zonat e Shqipërisë”, deklaroi artisti Fatmir Lela.

Studiues të kësaj teme na udhëheqën edhe në udhëtimin e shkurtër, por të pasur në historinë e kabasë në Maqedoninë e Veriut. Ata përshkruan rrënjët e thella të këtij instrumenti në kulturën e toskëve, banorëve vendas të këtij rajoni. Ndërkaq, theksohet edhe ndikimi i madh që kabaja ka pasur në kulturën dhe jetën e përditshme të komunitetit shqiptar në këtë territor.

“Historiku i kabasë shqiptare në Maqedoninë e Veriut është një rrugëtim i gjatë dhe i pasur, rrënjët e thella ndodhen në kulturën e toskëve që janë banorë vendas të pjesës jugperëndimore të Maqedonisë së Veriut, pra bregu i djathtë i Drinit të Zi, Strugë, Ohër, Prespë dhe Manastir dhe që flasin në variantin lindor të toskërishtes. Kjo formë muzikore ka qenë e përhapur gjerësisht në këtë rajon dhe ka pasur ndikim të madh në kulturën dhe jetën e përditshme të komunitetit shqiptar. Sipas fjalorit të sotëm të gjuhës shqipe Kabaja është pjesë muzikore popullore e shtruar, që luhet zakonisht me gërrnetë ose me violinë”, deklaroi studiuesi Bekim Ramadani.

Historia e kabasë, si një nga instrumentet më simbolike të muzikës tradicionale shqiptare, është një rrugëtim i gjatë e i pasur që ka ndikuar thellë në identitetin dhe kulturën tonë. Emrat e shquar si Remzi Lela, Mulla Merkoja, Asllan Leskoviku, dhe shumë të tjerë, janë figura që kanë udhëhequr këtë udhëtim muzikor, duke përhapur zërin dhe emocionet e kabasë nëpër krahina dhe treva të ndryshme të Shqipërisë. Përmes tyre, muzika e kabasë ka gjetur shprehjen më të lartë të trashëgimisë sonë kulturore. Kjo trashëgimi e pasur është një pjesë e thellë e identitetit tonë kombëtar dhe një burim frymëzimi për brezat e ardhshëm./UBTNews/

Realizoi: Dionesa Ebibi

Magazinë

Historia frymëzuese e Sydney Sweeney, si u bë yll Holliwoodi nga falimentimi i familjes së saj

Published

on

Aktorja e serialit, “Euphoria”, Sydney Sweeney, ka ndarë një pjesë të panjohur të jetës në një intervistë për “The Times”, duke treguar për sfidat që shohin në adoleshencë.

Në periudhën 16-vjeçare, pas falimentimit të prindërve, ajo me familje jeton në një dhomë hoteli në Holiday Inn, në Burbank të Kalifornisë. Jetesa në një hapësirë ​​të vogël, pa kuzhinë apo ballkon, ishte e madhe çdo komoditeti, por Sweeney e vëllai i saj të ruanin pozitivitetin.

Nga ajo periudhë është e vështirë, ajo ka një tjetër jetë tjetër, të mbushur me sukses profesional.

Sot, Sweeney është një para yjeve më të njohura të gjeneratës së re në Hollywood. Zotëron disa prona luksoze, përfshin një shtëpi në Bel Air, një shtëpi në stil Tudor në Los Angeles dhe një resort ekskluziv në Florida Keys.

Ajo idenë e zgjerojë investimet e saj edhe jashtë SHBA-së, në vende si Italia dhe Britania.

Aktorja ka se si të jetë e mundur, pas përfundimit të lidhjes me ish-të fejuarin Jonathan Davino. Pas ndarjes, ajo është përqendruar në jetën personale, duke kaluar më shumë kohë me miqtë dhe duke

Sweeney ka tërhequr gjenin me një bashkëpunim të ri me markën e sapunëve natyralë Dr. Squatch.

Ajo lanAoi një produkt që ka si të sapun me “ujin e saj të banjës”, një mënyrë ironike për të reflektuar obsesionin e rrjeteve sociale me jetën e yjeve. Fushata e shkaktuar shkaktoi reagime të ndryshme në publik, por eksperimenton dhe të shtrirë ndikimin e saj në publik. Nga një adoleshente me ekonomike në një figurë dimensionale të industrisë së argëtimit dhe biznesit, Sydney Sweeney.

 

Continue Reading

Magazinë

Vritet aktori i njohur para shtëpisë së tij

Published

on

Aktori Jonathan Joss, i cili njihet për role të rëndësishme në “King of the Hill” dhe “Parks and Recreation”, ka vdekur.

Ai u vra të dielën nga të shtënat me armë në San Antonio para shtëpisë.

Policia nuk zbuloi detaje rreth asaj që çoi në të shtëna, por deklaroi se e kanë arrestuar të dyshuarin.

Ikona e aktrimit ishte 59 vjeç.

 

Continue Reading

Magazinë

Tërhiqet një padi, ngrihet një tjetër, çfarë po ndodh mes Blake dhe Baldonit?

Published

on

Aktorja e njohur Blake Lively ka bërë një hap të papritur në përballjen e saj ligjore me Justin Baldonin, duke tërhequr padinë për shkaktim të qëllimshëm dhe të pakujdesshëm të stresit emocional.

Vendimi vjen mes një përplasjeje mes ekipeve ligjore, ku pala e Baldonit kishte kërkuar dokumentacion të detajuar mjekësor që mbështeste pretendimet e saj.

Lively ka kërkuar që padia të tërhiqet “pa paragjykim”, çka do të thotë se ajo mban të drejtën për ta riaktivizuar atë në të ardhmen. Avokatët e saj nënvizojnë se ky veprim është bërë për të mbrojtur privatësinë e të dhënave shëndetësore të aktores, dhe nuk përfaqëson një tërheqje përfundimtare apo dorëzim.

Përfaqësuesit ligjorë të Baldonit kanë reaguar me kritika të ashpra, duke akuzuar Lively-n për shmangie të transparencës dhe përpjekje për të manipuluar procesin gjyqësor. Sipas tyre, kërkesa për tërheqje në këtë fazë synon të shmangë paraqitjen e provave kyçe në proces. Kjo akuzë specifike është pezulluar, pretendimet për ngacmim seksual, hakmarrje e shpifje ndaj Baldonit mbeten aktive në dosjen ligjore të Lively-t.

Continue Reading

Lifestyle

Si ndikon gatimi me fëmijët në zhvillimin emocional të një fëmije?

Published

on

Gatimi me fëmijët si moment i përbashkët ofron shumë potenciale në formësimin e zhvillimit emocional të një fëmije që janë më të fuqishme se kurrikula shkollore ose metoda pedagogjike.

Ekspertët nga Universiteti i Albertës shpjeguan se fëmijët që gatuajnë me prindërit tregojnë zakone më të qëndrueshme të të ngrënit, nivele më të larta të vetëbesimit dhe rezistencë ndaj sjelljes impulsive.

Në momentin kur një fëmijë pret perimet, përzien, i shton erëza ushqimit, aktivizohet korteksi prefrontal, i cili është qendra e funksioneve ekzekutive. Në të njëjtën kohë, korteksi ndijor, i cili është përgjegjës për nuhatjen, shijen dhe prekjen, zgjon rrjete asociative që mbeten të gdhendura në kujtesë.

“Gatimi me fëmijët nuk është një aktivitet edukativ. Është një akt terapeutik që njëkohësisht mëson, lidh dhe shëron”, thekson Dr. Nicole K. Arbour, një psikologe zhvillimore nga Universiteti i Bostonit.

Shoqata Amerikane e Psikologjisë pohon se aktivitetet e përbashkëta familjare, të tilla si përgatitja e ushqimit, kontribuojnë në formimin e një lidhjeje të sigurt që është baza e qëndrueshmërisë emocionale dhe marrëdhënieve shoqërore pasuese.

Kur gatuani me prindërit, nivelet e kortizolit tek fëmijët ulen, gjë që është veçanërisht e rëndësishme në mjediset urbane dhe stresuese.

Continue Reading

Të kërkuara