Kulturë

Zëri i historive të brishta nga nobelistja Han Kang!

Published

on

Romancierja koreano-jugore Han Kang, në moshën 53-vjeçare, është shpallur fituese e Çmimit Nobel për Letërsi për vitin 2024. Ajo u vlerësua për “prozën e saj poetike intense, që përballet me traumat historike dhe ekspozon brishtësinë e jetës njerëzore”. Disa nga veprat e saj më të njohura përfshijnë The Vegetarian, The White Book, Human Acts dhe Greek Lessons.

Han Kang, autorja jugkoreane që u shpall fituese e Nobelit në letërsi për vitin 2024, është një zë i veçantë dhe i fuqishëm në botën e letërsisë moderne. Me prozën e saj poetike dhe emocionale, ajo eksploron tema të thella si dhimbja, humbja dhe trauma historike.

Vepra e saj më e njohur, “Vegetariani”, ka hapur rrugë për një dialog të rëndësishëm mbi natyrën njerëzore dhe zgjedhjet e saj të vështira. Han Kang ndihmon lexuesit të përballen me realitetin e brishtë të jetës, duke sjellë në pah ndjeshmërinë e individëve përballë vështirësive. Ajo është një mjeshtre e narracionit, që arrin të lidhë trupin me shpirtin, jetën me vdekjen, në një stil eksperimental dhe të poezisë.

Pas shpalljes së fitueses, sekretari i përhershëm i Akademisë Suedeze, Mats Malm, njoftoi se kishte biseduar me Han Kang përmes telefonit. “Ajo po kalonte një ditë të zakonshme – sapo kishte përfunduar darkën me djalin e saj. Nuk ishte shumë e përgatitur për këtë lajm, por kemi filluar të diskutojmë për përgatitjet për dhjetorin,” tha ai, duke u referuar ceremonisë së ndarjes së çmimit.

Han Kang është autorja e parë koreano-jugore dhe e 18-ta grua që fiton këtë çmim prestigjioz. Anders Olsson, kryetari i komitetit të Nobelit, theksoi seempatia e saj për jetët e brishta, shpesh femërore, është e prekshme dhe forcohet nga proza e saj e ngarkuar me metafora”. Ai gjithashtu e përshkroi Han si një inovatore në prozën bashkëkohore, me një vetëdije unike për lidhjet midis trupit dhe shpirtit, të gjallëve dhe të vdekurve.

E lindur në Gwangju, në jugperëndim të Koresë së Jugut, në vitin 1970, Han u zhvendos në Seul kur ishte 10 vjeçe. Ajo studioi letërsinë koreane në Universitetin Yonsei të kryeqytetit. Debutimi i saj letrar ndodhi në vitin 1993 me një seri pesë poezish të botuara në revistën Literature and Society. Një vit më vonë, ajo fitoi konkursin letrar pranveror të Seoul Shinmun me tregimin Red Anchor.

Koleksioni i saj i parë i tregimeve të shkurtra, Love of Yeosu, u publikua në vitin 1995. Në vitin 1998, ajo mori pjesë në Programin Ndërkombëtar të Shkrimtarëve në Universitetin e Iowa-s për tre muaj, me mbështetje nga Këshilli i Arteve të Koresë. The Vegetarian ishte romani i saj i parë që u përkthye në anglisht, dhe ndonëse përkthimi u kritikua, ai ndihmoi në rritjen e lexueshmërisë së saj ndërkombëtare.

Romani i saj më i fundit, We Do Not Part, do të publikohet në anglisht në vitin 2025, i përkthyer nga E Yaewon dhe Paige Aniyah Morris. Historia ndjek një shkrimtar që zbulon ndikimin e kryengritjes së Jeju-s në vitet 1948-49 mbi familjen e një miku të saj. Përkthimi në frëngjisht i këtij romani fitoi çmimin prix Médicis Étranger në vitin 2023.

Han Kang vazhdon të jetë një zë i rëndësishëm në letërsinë moderne, duke eksploruar tema të tilla si patriarkati, dhuna, pikëllimi dhe humanizmi, dhe është e njohur për stilin e saj të veçantë të të shkruarit, i cili ngjall refleksion dhe ndjesi te lexuesit./UBTNews/

Lifestyle

Trafiku i përditshëm, rreziku i fshehur për shëndetin

Published

on

Sipas një studimi të fundit, në momentin që ju jeni në makinë duke pritur në radhë jeni totalisht të ekspozuar ndaj shkarkimeve të naftës, gjë që dobëson të menduarit dhe memorien tuaj.

Tymi i motorëve ka sasi të larta të grimcave të blozës dhe përzierja përmban disa elementë kancerogjenë. Megjithëse efekti negativ konsiderohet afatshkurtër, nuk dihet ende nëse ekspozimi afatgjatë ndaj shkarkimit të naftës mund të çojë në dëme të përhershme në tru, siç është sëmundja e Alzheimerit.

Dr.Jodie Gawryluk, profesoreshë e asociuar e psikologjisë në Universitetin e Victoria në British Columbia të Kanadasë thotë se pas të dhënave që janë marrë rezulton se qëndrimi gjatë në makinë në trafik sjell efekte shumë negative në tru.

Ata zbuluan se shkarkimi i naftës redukton aftësinë njohëse, vendimmarrjen dhe shkakton depresion. Të njëjtin efekt dyshohet të ketë dhe ekspozimi ndaj emetimeve të gazit të benzinës apo tymi zjarreve.

Rreziku mendohet të jetë më i madh për njerëzit që jetojnë pranë autostradave dhe rrugëve të ngarkuara. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Si ta forconi vetë-disiplinën në vendin e punës?

Published

on

Vetë-disiplina është një nga aftësitë më të rëndësishme për sukses profesional.

Ajo nënkupton kontrollin e impulseve, përqendrimin e qëndrueshëm dhe përkushtimin ndaj qëllimeve, pavarësisht pengesave apo shpërqendrimeve.

Në punë, vetë-disiplina ndihmon të menaxhoni përgjegjësitë, bashkëpunimin me të tjerët dhe procesin e vendimmarrjes. Punonjësit e vetë-disiplinuar janë këmbëngulës, të qëndrueshëm dhe i përfundojnë detyrat me kujdes, duke ruajtur fokusin edhe kur përballen me sfida.

Për ta zhvilluar këtë aftësi, duhet të vlerësoni nivelin tuaj aktual të vetë-disiplinës, duke iu përgjigjur pyetjeve si:

Cilat janë qëllimet që i caktoj vetes çdo ditë?

A po shmang shpërqendrimet që më pengojnë në punë?

A po i përfundoj detyrat në kohë?

Cilat zakone të mira kam krijuar deri tani?

1. Kujtoni rregullat e motivimit

Motivimi është baza e çdo qëllimi. Vendosni objektiva të qarta, angazhohuni për t’i përmbushur. Çdo arritje, sado e vogël, forcon ndjenjën e suksesit e ju nxit të vazhdoni. Mos harroni të shpërbleni veten për përpjekjet dhe rezultatet, krijon cikël pozitiv vetë-motivimi përforcon dëshirën për të qenë më produktiv.

2. Shmangni shpërqendrimet

Vetë-disiplina kërkon praktikë të vazhdueshme. Një mënyrë efektive për ta forcuar është identifikimi dhe eliminimi i shpërqendrimeve që e dëmtojnë fokusin tuaj. Mbani shënim momentet kur shpërqendroheni gjatë punës, qoftë nga telefoni, mesazhet apo rrjetet sociale dhe mendoni mënyra konkrete për t’i kufizuar ato. Kujtoni se ndryshimi i zakoneve kërkon kohë; ndaj, durimi dhe qëndrueshmëria janë çelësi për sukses.

3. Reflektoni para vendimmarrjes

Vendimmarrja është pjesë e pandashme e çdo dite pune. Prandaj, merrni kohën e nevojshme për të analizuar situatat para se të veproni. Durimi e mendimi i qetë para vendimeve ndihmon në zhvillimin e vetë-disiplinës dhe në marrjen e vendimeve më të drejta. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kosova triumfon në Paris me “Dance With Tringa”

Published

on

Grupi i vallëzimit “Dance With Tringa” nga Peja ka shkëlqyer në skenën ndërkombëtare, duke u nderuar me çmimin e tretë në festivalin prestigjioz The Festival Bridges – Le 35ème Concours et Festival International des Arts, të zhvilluar në teatrin Théâtre du Blanc Mesnil në Paris.

Në një garë ku morën pjesë 42 shtete nga e gjithë bota, valltaret nga Kosova u dalluan për pasionin, energjinë dhe profesionalizmin e tyre, duke përfaqësuar vendin me dinjitet dhe duke bërë krenar publikun kosovar në një skenë kaq të madhe artistike.

Grupi i talentuar ishte nën drejtimin e koreografes Tringa Shala dhe përbëhej nga: Erda Gjevukaj, Isila Hasaj, Bardha Shabi, Andra Gjikolli, Anela Gashi, Orenela Sefaj, Tara Gjikokaj, Sea Berlajolli, Anila Krasniqi, Ermela Hasanaj, Noela Drejaj, Reina Nikqi, Arisa Selimaj, Liana Selaimaj, Tara Arapi, Diora Qallaku, Alina Selimaj dhe Dardan Sylaj.

Ky sukses vlerëson përpjekjet e vajzave duke vendosur emrin e Kosovës në mesin e grupeve më të mira të vallëzimit në botë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Dy net magjie letrare në Prishtinë me edicionin jubilar të “FICTION FEST”

Published

on

Në Prishtinë po zhvillohet sot dhe nesër edicioni i pestë i Festivalit të Prozës Artistike “FICTION FEST”, i organizuar nga Qendra për Kulturë dhe Edukim “Sheshi”.

Ky edicion jubilar sjell dy mbrëmje të veçanta të dedikuara bisedave letrare dhe leximeve publike nga disa prej shkrimtarëve më të njohur të letërsisë shqipe bashkëkohore.

Në mbrëmjen e parë do të marrin pjesë autorët Rita Petro, Mark Pashku, Bardhyl Zaimi, Suad Arilla dhe Shpresa Qeriqi, ndërsa nata e dytë do të jetë e rezervuar për Besnik Mustafajn, Sali Bashotën, Bardh Frangun, Shpëtim Selmanin dhe Dhurata Hotin.

Sipas organizatorëve, qëllimi i “FICTION FEST” është promovimi i prozës bashkëkohore shqipe dhe afrim i publikut me krijimtarinë e autorëve nga mbarë hapësira shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara