Shëndet
Zemërimi e dëmton shëndetin më shumë sesa trishtimi
Published
5 years agoon
By
Betim GashiNe e dimë që ndjenjat mund të kenë një ndikim të rëndësishëm në mirëqenien tonë fizike dhe mendore. Por, a mund ta masim këtë peshë dhe të bëjmë krahasime mes gjendjeve të ndryshme shpirtërore, dhe efekteve të tyre në shëndetin tonë? Për shembull, a është më keq të ndjesh zemërim apo trishtim?
Përgjigjja nuk është e prerë: në fakt me kalimin e moshës këto dy ndjenja mund të kenë një ndikim shumë të ndryshëm tek shëndeti jonë. Kjo sugjerohet nga një studim i studiuesve të Shoqatës së Psikologëve Amerikane, sipas të cilit, zemërimi mund të jetë më i dëmshëm për shëndetin fizik të të moshuarve se sa trishtimi.
Është konstatuar se ndjenja e inatit, mund të rimodulojë reagimin e sistemit imunitar, duke rritur inflamacionin, që lidhet me zhvillimin e sëmundjeve kronike, siç janë sëmundjet e zemrës, artritet dhe tumoret.
Mosha dhe ndjenjat negative
“Kur njerëzit plaken, ata nuk mund të kryejnë më shumë nga aktivitetet, që bënin dikur. Dhe kur përjetojnë humbjen e bashkëshortit të tyre, ndjejnë zemërim dhe pikëllim”, komentoi shkencëtarja që udhëhoqi këtë studim Megan A.Barlou e Universitetit Kondkordia.
“Megjithatë, studimi ynë, ka treguar se zemërimi mund të çojë në zhvillimin e sëmundjeve kronike, ndërsa trishtimi jo”, deklaroi ajo.
Siç e tregojnë kërkuesit, inflamacioni në përgjithësi na ndihmon të mbrojmë trupin tonë dhe ta shërojmë atë, por inflamacioni afatgjatë mund të çojë në sëmundje të ndryshme, sidomos në pleqërinë e avancuar.
Studimi
Për të kuptuar se si zemërimi dhe trishtimi, mund të ndikojnë tek inflamacioni, ose reagimi i sistemit imunitar ndaj kërcënimeve të tilla, si infeksioni ose dëmtimi i indeve, Barlou dhe ekipi i saj ekzaminuan të dhënat nga 226 njerëz të moshës 59-93 vjeç në Montreal të Kanadasë. Më pas, ata i ndanë në dy grupe: ata me moshë më të vjetër (80 vjeç e lart), dhe më të rinj, midis 59 dhe 79 vjeç.
Për më shumë se një javë, pjesëmarrësit në studim plotësuan disa pyetësorë të shkurtër rreth asaj se sa të zemëruar apo të trishtuar e ndjenin veten. Ndërkohë, hulumtuesit matën nivele të ndryshme të inflamacionit përmes mostrave të gjakut, dhe pastaj u kërkuan pjesëmarrësve të raportonin nëse kishin sëmundje kronike që lidheshin me moshën.
Zemërimi dhe sëmundjet kronike
Nga analizat, studiuesit zbuluan se pjesëmarrësit që kishin raportuar çdo ditë ndjenja të zemërimit, kishin gjithashtu nivele më të larta të inflamacionit dhe sëmundjeve kronike. Por, kjo nuk ishte e vlefshme për të gjithë pjesëmarrësit.
“Ne kemi zbuluar se përjetimi çdo ditë i ndjenjës së zemërimit, është i lidhur me nivele më të larta të inflamacionit dhe sëmundjeve kronike për njerëzit e moshës 80 vjeç e lart, por jo për njerëzit më pak të moshuar”, shprehet bashkautori i studimit Karsten Urosh, po nga Universiteti Kondkordia.
“Përkundrazi, ne kemi vënë re se trishtimi nuk është i lidhur as me inflamacionin, dhe as me sëmundje kronike”, theksoi ai.
Studiuesit arritën në përfundim se trishtimi si ndjenjë mund t’i ndihmojë të moshuarit të shkëputur nga qëllimet që nuk janë më të arritshme.
“Nga ana tjetër zemërimi është një ndjenjë që mund të ndihmojë njerëzit të motivohen për të ndjekur qëllimet. Prandaj njerëzit e moshuar mund të jenë në gjendje ta përdorin këtë ndjenjë, si një “karburant” për të kapërcyer sfidat e jetës. Por, për njerëzit që janë 80 vjeç e lart, zemërimi shndërrohet në një problem, pasi kënaqësitë e jetës dhe qëllimet e tjera bëhen të papërshtatshme”, përfundon Barlou.
Shëndet
Nga tërshëra te avokado, super-ushqimet që pastrojnë arteriet
Published
8 hours agoon
November 17, 2025By
UBT News
Tërshëra është e njohur për aftësinë e saj për të ulur kolesterolin për shkak të përmbajtjes së lartë të fibrave të tretshme, veçanërisht beta-glukanit.
Këto fibra reduktojnë përthithjen e kolesterolit nga trupi.
Ruajtja e niveleve të shëndetshme të kolesterolit është çelësi për një zemër të fortë. Nëse kolesteroli është më i lartë se normalja, mos u shqetësoni, është e rëndësishme të dini se mund të bëni ndryshime në dietë për ta kontrolluar atë.
Më poshtë kemi listuar 7 ushqimet që mund t’ju ndihmojnë të ulni kolesterolin dhe të përmirësoni shëndetin e zemrës.
Tërshërë
E njohur për aftësinë për të ulur kolesterolin për shkak të përmbajtjes së lartë të fibrave të tretshme, veçanërisht beta-glukanit. Këto fibra reduktojnë përthithjen e kolesterolit nga trupi.
Peshk i yndyror
Peshqit yndyrorë si salmoni, sardelet dhe skumbri janë të pasur me acide yndyrore omega-3, ato ulin trigliceridet dhe të ndihmojnë në rritjen e kolesterolit “të mirë” HDL.
Arra
Bajamet, arrat dhe kikirikët përmbajnë yndyrna të pangopura, që ndihmojnë në uljen e kolesterolit LDL, të pasura me fibra e antioksidantë.
Vaj ulliri
Veçanërisht vaji i ullirit ekstra i virgjër, është i njohur për aftësinë për të ulur kolesterolin LDL duke ruajtur ose rritur kolesterolin HDL. Gjithashtu përmban antioksidantë që mbrojnë zemrën.
Bishtajoret
Thjerrëzat, qiqrat dhe bishtajoret e tjera janë të pasura me fibra të tretshme që ulin kolesterolin LDL. Ato përmbajnë proteina dhe janë të ulëta në yndyrna të ngopura.
Ushqimet me soje
Të tilla si tou, qumështi i sojës, të pasura me proteina e të ulëta në yndyrna të ngopura. Proteina e sojës është treguar se ul kolesterolin LDL.
Avokado
Me yndyra të pangopura e fibra që ul kolesterolin LDL, përmban beta-sitosterol, që redukton përthithjen e kolesterolit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Mishi i kuq, miqësi afatshkurtër, pasojat afatgjata!
Published
11 hours agoon
November 17, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se konsumi i lartë i mishit të kuq dhe të përpunuar, si dhe konsumimi i ulët i mishit të shpendëve, para ose pas diagnozës së kancerit të prostatës, mund të rrisë rrezikun e vdekjes nga kjo sëmundje.
Sipas studimit të dr. Jing Vang dhe ekipit të saj në Universitetin Amerikan në Australi, burrat që konsumonin rreth 5 porcione mish të kuq ose të përpunuar në javë kishin 10–20% rrezik më të lartë të vdekjes nga të gjitha shkaqet.
Një porcion shtesë në ditë rriti rrezikun për 17–19%. Konsumi i mishit të kuq ose të përpunuar nuk ndikoi direkt në progresionin e kancerit.
Nga ana tjetër, konsumimi i mishit të shpendëve të papërpunuar, si pula ose gjeli i detit, lidhet me rrezik më të ulët të vdekjes.
Burrat që hanin rreth 3.5 porcione shpendësh në javë kishin 10–20% rrezik më të ulët të vdekjes nga të gjitha shkaqet.
Shoqata Amerikane e Kancerit rekomandon një dietë të shëndetshme pas diagnozës, duke përfshirë:
Perime dhe fruta të ndryshme
Drithëra integrale
Burime të shëndetshme proteinash si bishtajoret, peshku dhe shpendët
Yndyrna të pangopura (vaj ulliri, arra, peshk)
Dieta duhet të kufizojë ose të shmangë: mishin e kuq dhe të përpunuar, pijet e ëmbëlsuara, ushqimet shumë të përpunuara dhe alkoolin.
Modeli ushqimor i shëndetshëm lidhet me rrezik më të ulët për kancer, duke përmirësuar jetëgjatësinë pas diagnozës. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sekretet shëndetësore të portokajve që duhet t’i dini
Published
13 hours agoon
November 17, 2025By
UBT News
Portokajtë janë të njohur për përfitime të mëdha shëndetësore dhe është një ndër frutat më të njohura në botë.
Ato nuk mund t’i hani vetëm si ushqim pas bukës ose në mesditë, por gjithashtu mund t’i përzieni në pjata të ndryshme.
Në ditët e sotme lëngu i portokallit është pjesë e çdo mëngjesi shëndetshëm.
Meqenëse, jemi edhe në stinën ku portokajtë janë pjesë e përditshme e jona, mësoni përfitimet shëndetësore të këtij fruti magjik.
I pasur me vitamin C – Portokajtë janë burim i vitaminës C. Një portokall përmban 116.2 përqind me vitamin C. Ofron sistem imuntar Vitamina C, e cila është e domosdoshme për funksionimin e sistemit imunitar, është e mirë në parandalim e ftohjeve dhe gripit.
Parandalon dëmtimet në lëkurë – Përbërja e këtij fruti me antioksidant ndihmon në mbrojtjen e lëkurës nga rrudhat, e mban shtypjen e gjakut në kontroll Protokajtë janë të pasur me Vitamin B6, që ndihmon në prodhimin e hemaglobinës dhe po ashtu e mban shtypjen e gjakut në kontroll, si dhe zvogëlon rrezikun për kancer. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ju pret një javë e gjatë, ja këshillat më efektive për të menaxhuar stresin
Published
14 hours agoon
November 17, 2025By
UBT News
Stresi është ndoshta sëmundja më e keqe psikologjike. Stresi mund të jetë arsyeja që trupi juaj mund të kërcënohet nga sëmundje të ndryshme.
1. Ndryshoni mjedisin – Duke parë të njëjtat gjëra në të njëjtin vend, nga dita në ditë mund t’ju stresojë, prandaj pse nuk e ndryshoni pamjen e mjedisit tuaj? Riorganizoni mobiljet dhe ndryshoni ngjyrat e mureve.
2. Stërvitja – Jo vetëm që stërvitja fizike ju mban të aftë, nxit sistemin tuaj imunitar dhe ndërton qëndrueshmërinë tuaj, por gjithashtu mund t’ju çlirojë nga stresi. Ushtrimi fizike çojnë në lirimin e endorfinës në trupin tuaj që ndihmon në mbajtjenlarg të stresit. Për më tepër, ndjenja e arritjes që merrni pasi të përfundoni stërvitjen mund të zvogëlojë stresin tuaj.
3. Meditimi – është një metodë e mirënjohur për të hequr qafe stresin. Mundohuni të gjeni kohë të paktën 10 minuta çdo ditë për meditim. Thjesht shtrihuni, mbyllni sytë dhe qetësohuni. Mos mendoni për gjërat që ju shkaktojnë probleme.
4. Komunikoni – Bisedoni me një të dashur për shqetësimet dhe problemet tuaja. Studimet kanë vërtetuar se ata që ndajnë shqetësimet e tyre me të dashurit e tyre jetojnë më gjatë dhe vuajnë më pak rreziqe që rrezikojnë jetën.
5. Rrisni një kafshë – Duke u kujdesur për ta ju largoni mendjen nga shqetësimet dhe gjithashtu do të shpërbleheni nga dashuria e tyre.
6. Ecni – Nuk është thjesht stërvitje kardio. Stërvitja e ndryshimi i peizazhit ndihmojnë në mbajtjen larg të stresit. /A.Z/UBT News/
Osmani uron Shqipërinë për hapjen e pesë kapitujve të fundit të negociatave me BE-në
Konfirmohet, vetëm Bedri Hamza kandidat i PDK-së
Wesley Clark nis dëshminë në Hagë
Bedri Hamza pritet të jetë kandidati i vetëm për kryetar të PDK-së
Yakin: Xhaka kërkon ta fitojë çdo ndeshje, kështu do të bëjë edhe ndaj Kosovës
Si të parandaloni ndryshkun te aksesorët tuaj?
Kryediplomati gjerman të martën në Kosovë
Monica Bellucci dhe Cate Blanchett takojnë Papën Leo në Vatikan
Viber sjell një funksion të ri, a do ta përdorësh?
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
