Shëndeti

Zbuloni si ndikon ndotja e ajrit tek shëndeti i trurit

Ndotja e ajrit shkakton 7 milionë vdekje të parakohshme çdo vit.

Published

on

Ndotja e ajrit është tema kryesore në botë tashmë prej shumë vitesh. Të këqijat në organizëm njihen, mushkëritë dhe organet e brendëshme janë më të prekurat.

Por a keni menduar ndonjëherë se çfarë kjo i shkakton trurit tuaj? Sipas eskpertëve në një qytet me shumë ndotje mund të shkaktojë një rënie domethënëse të inteligjencës tek njerzit që jetojnë aty. Këtë e tregon një studim i ri shkencor që paralajmëron për ndikimin e dëmshëm të ajrit toksik në shëndetin e njeriut.

Ndotja e Ajrit I Bën Njerëzit Më Pak Të Mençur
Studimi është kryer në Kinë, por është tepër i vlefshëm duke qenë se 90 përqind e popullësisë së botës është e ekspozuar ndaj ajrit të ndotur. Sipas Xi Chen, një nga shkencëtarët e Yale School of Public Health, ajri i ndotur ul nivelin e arsimimit tek njeriu me të paktën një vit. Ndikimi i ajrit të ndotur është i rëndë veçanërisht tek të moshuarit, burrat dhe njerëzit me arsim minimal. Në harkun kohor të 2010-2014, shkencëtarët analizuan disa teste aritmetike dhe të gjuhës për plot 20,000 vetë, pjesëmarrës në studim.

Rezultatet më pas u krahasuan me të dhënat e dioksidit të nitrogjenit dhe të sulfurit në ajër në vendndodhjen e pjesëmarrësve në studim. Të dhënat ishin shqetësuese. Sa më i gjatë në kohë të ishte ekspozimi ndaj ajrit të ndotur, aq më i ndjeshëm ishte dëmi i shkaktuar në aftësitë e trurit dhe veçanërisht të gjuhës. Ndikimi i ajrit të ndotur prek më shumë burrat se gratë, tha Chen. Dëmi është i konsiderueshëm edhe për njerëzit mbi moshën 64 vjeç.

Ndotja E Ajrit Shkakton 7 Milionë Vdekje Të Parakohshme Çdo Vit
Ky studim është i pari në llojin e vet që përfshin njerëz të të gjitha grupmoshave dhe që bën dallimin mes dy gjinive. Sipas ekspertëve, ndotja e madhe e ajrit mund të nxisë ose shkaktojë stresin oksidues, inflamacion nervor dhe degjenerim të trurit. Në këtë mënyrë, ajo bëhet shkaktare e rëndësishme e humbjes së inteligjencës tek njeriu. Nivelet e larta të ndotjes kanë një ndikim afat shkurtër edhe tek funksionet e trurit.

Për shembull, nëse një student ekspozohet shumë ndaj ajrit të ndotur përpara provimeve, ai nuk do të ketë një performancë të mirë. Shkencëtarët u kanë kërkuar ligjvënësve anëembanë globit të marrin masa konkrete kundër ndotjes së ajrit. Sipas Organizatës Botërore Të Shëndetësisë, 20 qytetet më të ndotura të botës ndodhen në Indi dhe Kinë. Ndotja e ajrit shkakton 7 milionë vdekje të parakohshme çdo vit. Ndërkohë ndikimi në trurin e njeriut është akoma thuajse i panjohur./AgroWeb

Continue Reading

Shëndeti

Ngushtimet e muskujve të këmbës: shkaqet dhe parandalimi

Published

on

Tkurrjet muskulore në pulpën e këmbës shkaktojnë shumë dhimbje të forta, veçanërisht kur shfaqen gjatë natës. Këto ngërçe prekin pjesën e pulpës së këmbës, shputën e këmbës madje edhe tendinët.

Ato janë më të shpeshta pas moshës 40-50 vjeçare. Deri më tani, shkencëtarët nuk kanë arritur ta përcaktojnë shkaktarin e tkurrjeve muskulore, por teoritë janë të shumta.

Shkaqet e mundshme të ngërçit të këmbës

Stili modern i jetesës është një nga shkaktarët e mundshëm të tkurrjeve të muskujve të këmbës. Nëse më parë, njerëzit kalonin shumë kohë duke ecur, duke u ulur dhe ngritur në këmbë, shtendosjes së tendinëve të këmbës i kushtohet më pak kohë. Gjatë gjumit, këmba është në pozicion të njëjtë për disa orë dhe çdo lëvizje e vogël shkakton kontraktim.

Ngërçet e këmbës shfaqen më shumë në verë se në dimër, Sipas të dhënave gjatë verës, rritja dhe riparimi i nervave është më intensiv.

Trupi prodhon vitaminë D nga ekspozimi i diellit, trupi përshpejton riparimin e nervave. Sipas teorive tjera, gjatë verës njerëzit ushtrohen dhe djersijnë më shumë duke u dehidratuar rregullisht. Dehidratimi është identifikuar si shkaktar i mundshëm i ngërçeve muskulore.

Këto të fundit shfaqen më shumë në rastet e shtatzënisë, depresionit, artritit dhe tensionit të lartë.

Si të parandaloni ngërçet e këmbës?

Ekspertët thonë se njerëzit që kryejnë shtendosje të rregullta të gjymtyrëve para gjumit pësojnë më pak kontraktime. Për më tepër, sipas informacioneve, konsumi i shumë ushqimeve me magnez është i këshillueshëm kundër ngërçeve.

Ushqime të pasura me magnez janë fasulet, arrorët, drithërat e plota dhe barishtet. Përpos ushqimeve, duhet të pini shumë ujë gjatë ditës dhe të merrni edhe vitamina B. Kur ngërçi kaplon këmbën, sigurohuni që ta shtendosni atë sa më shumë shtrirë ose në këmbë.

Continue Reading

Shëndeti

Tre mënyra të thjeshta për të larguar dhimbjen e kokës më shpejt

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ushqimet për mëngjes që do t’ju mbajnë të ngopur gjatë

Published

on

Shpesh ndodh që pas një mëngjesi të shpejtë, vetëm pak orë më vonë ndjejmë uri dhe kërkojmë diçka tjetër për të ngrënë.

Por sipas nutricionistëve, sekreti për një mëngjes të shëndetshëm dhe të ngopur që zgjat gjatë gjithë paradites, qëndron te kombinimi i proteinave, fibrave dhe yndyrave të shëndetshme.

Specialistët sugjerojnë vezët, të cilat janë të pasura me proteina, të kombinuara me perime të freskëta ose bukë integrale.

Një tjetër alternativë e shëndetshme është tërshëra me qumësht ose kos, e shoqëruar me fara chia apo arra, që ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe ngopjes për një kohë më të gjatë.

Nëse zgjidhni mëngjes me vetëm karbohidrate të thjeshta, si biskota apo brumëra, ndjenja e urisë do të rikthehet shpejt.

Prandaj, ekspertët këshillojnë një vakt të ekuilibruar që jo vetëm ngop, por edhe përmirëson përqendrimin dhe performancën gjatë ditës.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Zbulim i ri për hipertensionin: Ilaçi inovativ që mund të mposhtë ‘vrasësin e padukshëm’

Published

on

Ky ilaç është shpallur si përparimi më premtues në trajtimin e hipertensionit gjatë dekadave të fundit, pasi ndihmon pacientët te të cilët presioni i gjakut mbetet rrezikshëm i lartë pavarësisht terapisë standarde.

Ilaçi ul ndjeshëm tensionin te pacientët me nivele të rrezikshme, edhe pse marrin ilaçe ekzistuese. Ky është hap që ndihmon në trajtimin e rasteve dhe rezistente ndaj trajtimit. Rreth gjysma e 1,3 miliardë rasteve me hipertension në botë konsiderohen rezistente ndaj trajtimit.

Këta pacientë përballen me rrezik shumë më të madh për infarkt, goditje në tru, sëmundje të veshkave dhe vdekje të parakohshme.

Studiuesit kanë treguar se një pilulë e re e quajtur është në gjendje të ulë tensionin arterial dhe redukton rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Rezultatet e provës klinike

Në një studim klinik të fazës III, me 800 pacientë nga 214 klinika në mbarë botën, u vërtetua se pas 12 javësh, pacientët që morën baxdrostat – 1 mg ose 2 mg një herë në ditë, kishin ulje të presionit sistolik prej rreth 9-10 mmHg më shumë se grupi placebo.

Rreth 40% e pacientëve arritën vlera të shëndetshme të tensionit, krahasuar me më pak se 20% te ata që morën placebo.

“Arritja e një uljeje të presionit sistolik prej pothuajse 10 mmHg me baxdrostat në provën BaxHTN është emocionuese, sepse ky nivel uljeje lidhet me rrezik dukshëm më të vogël për infarkt, goditje në tru, insuficiencë kardiake dhe sëmundje të veshkave”, theksoi dr. Brian Williams, bashkautor i studimit nga University College London.

Ai shtoi: “Te pacientët me hipertension rezistent, shtimi i baxdrostatit 1 mg ose 2 mg një herë në ditë mbi terapinë standarde solli një ulje klinikisht të rëndësishme të presionit sistolik, e cila u ruajt deri në 32 javë, pa efekte anësore të paparashikuara.”

Roli i hormonit aldosteron

Studimi nxori në pah rolin e një hormoni kyç në raste të hipertensionit të vështirë për t’u kontrolluar. Aldosteroni ndihmon veshkat të ruajnë ekuilibrin e kripës dhe ujit, duke rregulluar presionin e gjakut.

Tek disa pacientë prodhohet tepricë aldosteroni, gjë që bën trupin të mbajë më shumë lëngje e të rritet tensioni. Për dekada, kontrolli i këtij hormoni me ilaçe ishte sfidë. Baxdrostat vepron duke bllokuar prodhimin e aldosteronit dhe kështu ndikon drejtpërdrejt në një nga shkaktarët kryesorë të tensionit të lartë rezistent.

“Rreth gjysma e pacientëve me hipertension nuk e kanë nën kontroll; kjo është vlerësim konservativ, sidomos se objektivi për presion optimal tani është më i ulët se më parë. Rezultatet tregojnë se ky ilaç potencialisht ndihmon gjysmë miliardi njerëz në botë dhe rreth 10 milionë vetëm në Mbretërinë e Bashkuar”, shtoi dr. Williams.

Ky zbulim konsiderohet një nga hapat më të rëndësishëm në dekada për trajtimin e hipertensionit, duke ofruar shpresë për miliona pacientë që nuk arrijnë ta kontrollojnë presionin e gjakut me terapinë standarde.

Continue Reading

Të kërkuara