Lajmet

Zbulimi i një lloji qelize të re në zemër, premton të ndihmojë në kuptimin e sëmundjeve kardiovaskulare

Qelizat e reja i përkasin llojit të qelizave gliale.

Published

on

Është identifikuar një lloj i ri qelize në zemër që lidhet me rregullimin e rrahjeve të zemrës dhe zbulimi premton të përmirësojë të kuptuarit e defekteve dhe sëmundjeve kardiovaskulare, pasi këto qeliza të studiohen më në detaje.

Qelizat e reja i përkasin llojit të qelizave gliale. domethënë qelizat që mbështesin qelizat nervore, si astrocitet në sistemin nervor qendror, ose trurin dhe palcën kurrizore. Të quajtura nexus glial, ato ndodhen në traktin dalës të zemrës, vendi ku ndodhen shumë defekte të lindura të zemrës.

Një lloj i ri qelize u gjet për herë të parë te zebrat, përpara se të konfirmohej në zemrat e minjve dhe njerëzve. Eksperimentet në zebra zbuluan se kur hiqeshin qelizat, rrahjet e zemrës rriteshin dhe kur redaktimi gjenetik bllokoi zhvillimin e glia, rrahjet e zemrës u bënë të parregullta.

“Ne nuk e dimë plotësisht funksionin e këtyre qelizave, por koncepti që nëse i heqim ato, rrahjet e zemrës rriten, mund të lidhet me disa raste të sëmundjes,” tha biologu Cody Smith nga Universiteti i Notre Dame në Indiana.

“Unë mendoj se këto qeliza gliale mund të luajnë një rol të rëndësishëm në rregullimin e funksionit të zemrës. Ky është një shembull tjetër se si studimi i neurobiologjisë bazë mund të çojë në një kuptim të shumë çrregullimeve të ndryshme.

Gjetja e qelizave nexus glia kërkonte shumë punë detektive. Më parë mendohej se glia në formë ylli si astrocitet mund të gjendeshin vetëm në tru dhe palcën kurrizore, megjithëse “proceset e ngjashme me glia” tashmë janë vërejtur në zemër.

Qelizat në formë ylli janë të rëndësishme për sistemin nervor qendror, sepse ato ndihmojnë në ruajtjen e mjedisit qelizor për neuronet dhe ofrojnë mbështetje dhe lëndë ushqyese për ta. Prandaj, duket se ato mund të gjenden në sistemin nervor periferik, përfunduan studiuesit.

Lloje të ndryshme të qelizave gliale me vetitë e qelizave në formë ylli janë gjetur në organe të tjera, duke përfshirë pankreasin dhe mushkëritë, por funksioni i tyre ende nuk është kuptuar mirë. Kjo është ajo që ekipi shkencor, në kërkim të qelizave të reja, solli në zemër.

“Mendova se nëse mund të gjenim një pjesë të re qelizore të enigmës kardiovaskulare, kjo mund të ishte baza për punën e ardhshme”, thotë biologia Nina Kickel-Curie nga Universiteti i Notre Dame.

Natyrisht, një kombinim i teknikave shkencore, duke përfshirë imazhin me kalim kohe dhe sekuenca me një qelizë të vetme, ka zbuluar praninë e nexus glia në zebër, miun dhe qelizat e indeve njerëzore, të cilat duket se mbështesin funksionin dhe rregullimin e zemrës.

Meqenëse sapo janë zbuluar këto qeliza do të duhet më shumë kohë për të mësuar rreth roleve dhe funksioneve të tyre, por ato potencialisht mund të lidhen me një sërë kushtesh shëndetësore, duke përfshirë diçka të quajtur disautonomi, të shkaktuar nga keqfunksionimet në sistemin nervor autonom. truri përdor për të kontrolluar proceset fiziologjike të pavullnetshme si ritmi i zemrës dhe frymëmarrja.

Një tjetër rrugë e mundshme për kërkimet e ardhshme është analiza e organeve të tjera kyçe në trup në kërkim të qelizave të ngjashme me nexus glia, ato mund të fshihen, duke ofruar fshehurazi mbështetje kyçe për mënyrën se si funksionojnë sistemet tona biologjike.

“Për mua, përkufizimi i shkencës së madhe është diçka që zbulon dhe që hap pyetje të reja dhe mendoj se është pikërisht ajo që është. Zbulimi është se ne tani kemi 100 pyetje që as nuk e dinim se ekzistonin, kështu që po i ndjekim për të eksploruar këtë rrugë që nuk është studiuar kurrë më parë”, tha Smith.

Hulumtimi u botua në revistën “PLOS Biology”.

Rajoni

Rektori Hajrizi: Studentët e UBT-së, të gatshëm për tregun global të punës

Published

on

UBT ka dëshmuar se është institucioni lider në arsim, shkencë dhe inovacion në Kosovë e rajon, duke nxjerrë kuadro profesionale që sot kontribuojnë në kompani e industri të nivelit botëror. Në një intervistë në FIVE të Dukagjinit, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, thekson se përmes programeve moderne dhe industrive të krijuara brenda institucionit, studentët përgatiten jo vetëm për tregun e punës vendor, por edhe për atë global.

“Ne prodhojmë 400 arkitektë në vit, dhe nuk është se ka aq kompani vendore për t’i absorbuar. Ata punojnë për kompani globale. Po ashtu, ne përgatisim 1.000 programerë çdo vit, dhe kërkesa nuk është vetëm në Kosovë. Janë të mjaftueshme për tregun vendor, por ka kërkesa edhe në nivel botëror”, tha Rektori Hajrizi.

Ai nënvizoi se UBT ka arritur të harmonizojë kërkesat e tregut të punës me programet akademike, duke krijuar kushte që studentët të kenë qasje në teknologjitë më të reja, sikurse universitetet dhe industritë më të zhvilluara të botës.

“Studenti ynë ka mundësi të mësojë e të punojë me teknologjitë më të fundit, njësoj sikur studentët e universiteteve elitare në botë. Ne kemi krijuar edhe industri të brendshme, kompani ku studentët përjetojnë të gjithë ciklin organizativ të teknologjive dhe të kompanive moderne, në mënyrë që kur të dalin në treg të jenë të gatshëm menjëherë”, u shpreh Rektori.

Ai veçoi si shembull programet e arkitekturës dhe urbanizmit, ku studentët përgatiten me koncepte moderne të projektimit, por edhe fushën e “smart cities”, ku UBT është shembull ndërkombëtar për ndërtimin e qyteteve të mençura.

“Smart cities janë e ardhmja e qyteteve dhe e organizimit modern. Ne kemi treguar se edhe nga Kosova mund të ndërtohen modele të tilla të suksesshme. Nuk ka teknologji që e gjen në Amerikë, Gjermani apo Japoni, e që nuk mund ta hasësh edhe në UBT”, theksoi Hajrizi.

Duke folur për rolin e UBT-së në rajon, Rektori nënvizoi se institucioni ka qenë gjithmonë pararojë me programe unike dhe inovative, duke filluar që nga viti 2001 me menaxhimin inxhinierik, mekatronikën dhe më pas me teknologjitë e reja.

“Besoj se për Ballkanin gjithmonë kemi qenë një lloj lidershipi. Ne kemi qenë të parët që kemi hapur programe moderne, kemi krijuar qendra kërkimore dhe jemi pozicionuar ndërkombëtarisht, nga Londra, Vjena, deri në Finlandë. Ky është tregues se UBT është institucion proaktiv dhe inovativ në nivel global”, theksoi ai.

Në fund, Rektori Hajrizi potencoi se studentët e UBT-së nuk duhet të kenë kompleks inferioriteti, sepse tashmë kanë dëshmuar se janë të barabartë, madje shpesh më të mirë se bashkëmoshatarët e tyre në universitete ndërkombëtare.

“Shumë prej tyre sot punojnë në Zvicër, Gjermani, Amerikë, e më gjerë, duke kontribuar në zhvillime globale. Ky është konfirmim se UBT po udhëheq në Ballkan, duke prodhuar dije e kuadro të nivelit botëror”, përfundoi Rektori Hajrizi.

Continue Reading

Vendi

Në UBT Ferizaj u organizua sesioni informues për bursën prestigjioze Chevening Scholarship

Published

on

UBT Ferizaj ishte mikpritës i një sesioni të veçantë informues për bursën prestigjioze Chevening Scholarship, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Ambasadës Britanike në Kosovë, në bashkëpunim me Chevening Alumni Foundation in Kosovo.

Gjatë këtij aktiviteti, studentët e UBT-së në Ferizaj u njohën me procesin e aplikimit, kriteret e përzgjedhjes dhe afatet e rëndësishme, si dhe morën këshilla praktike për një aplikim të suksesshëm.

Ky aktivitet synoi të nxisë interesimin e studentëve për të aplikuar në bursën Chevening dhe të ofronte njohuri të thelluara mbi mundësitë që kjo bursë ofron pas përfundimit të studimeve, si zhvillimi i aftësive profesionale dhe krijimi i perspektivave të reja karrierike.

Continue Reading

Lajmet

Kosova e Turqia vazhdojnë bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes

Published

on

By

Komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, gjenerallejtënant Bashkim Jashari, ka pritur sot në takim shefin e Mbrojtjes së Turqisë, gjeneral Selçuk Bayraktaroğlu, me të cilin ka biseduar për zgjerimin e bashkëpunimit në fushat e trajnimeve, edukimit dhe mbështetjes në ngritjen e kapaciteteve ushtarake të FSK-së.

Jashari me këtë rast falënderoi Bayraktaroğlu për mbështetjen e vazhdueshme që Turqia i ka dhënë FSK-së në ngritjen e kapaciteteve profesionale, raporton KosovaPress.

Ndërsa, shefi i Mbrojtjes së Turqisë ri-konfirmoi përkushtimin e vendit të tij për të vazhduar dhe thelluar bashkëpunimin me FSK-në, duke vlerësuar lart zhvillimin dhe profesionalizmin e ushtrisë së Kosovës.

Të dy gjeneralët u pajtuan për vazhdimin e zgjerimit të mëtutjeshëm të bashkëpunimit bilateral në fushën e mbrojtjes, thuhet në njoftimin e FSK-së./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

UBT dhe AMIK nisin projektin “Inkuadrimi i Vajzave në Ndërmarrësi” me trajnimin e parë

Published

on

Në ambientet e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së u zhvillua hapja e projektit “Inkuadrimi i Vajzave në Ndërmarrësi”, një iniciativë e organizuar nga UBT në bashkëpunim me AMIK – Asociacioni i Institucioneve Mikrofinanciare të Kosovës.

Ky aktivitet ka për qëllim fuqizimin e vajzave dhe grave të reja përmes ofrimit të njohurive praktike, mentorimit dhe krijimit të mundësive të reja për angazhim në botën e ndërmarrësisë. Pjesëmarrëset do të pajisen me shkathtësi të rëndësishme për të ndërmarrë iniciativa profesionale dhe për të kontribuar në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit, duke rritur mundësitë e tyre për punësim, krijim të bizneseve të vogla dhe inovacion.

Në hapje të aktivitetit, u theksua rëndësia e partneritetit mes institucioneve akademike dhe sektorit financiar për mbështetjen e gjeneratës së re të sipërmarrësve.

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, vuri në pah se projektet e tilla janë të nevojshme për të krijuar një platformë të qëndrueshme për ndërmarrësi dhe zhvillim ekonomik në nivel vendi, dhe se bashkëpunimi me sektorin financiar dhe organizatat që mbështesin inovacionin është kyç për suksesin e vajzave të reja.

Zëvendësguvernatorja e Bankës Qendrore të Kosovës, Nesrin Shileku-Shala, i inkurajoi pjesëmarrëset duke theksuar rëndësinë e edukimit financiar, planifikimit dhe guximit për të ndërmarrë iniciativa të reja, duke u bërë modele suksesi për komunitetet e tyre.

Drejtori i Bordit të AMIK, Adrian Alo, theksoi se fuqizimi i vajzave përmes projekteve të ndërmarrësisë kontribuon në stabilitetin ekonomik dhe përfshirjen sociale, duke nxitur edhe zhvillimin e sektorit mikrofinanciar dhe inovacionin në vend.

Përfaqësuesi i AMIK, Prof. Shpresim Vranovci, nënvizoi rëndësinë e mentorimit dhe krijimit të rrjetit të kontakteve për pjesëmarrëset, si një element kyç për arritjen e suksesit profesional dhe zhvillimin e projekteve të reja sipërmarrëse.

Ndërsa, Drejtori i Departamentit për Edukim dhe Zhvillim Profesional në UBT, Prof. Dr. Besnik Skenderi, theksoi se institucioni mbetet i përkushtuar të ofrojë platforma praktike për zhvillimin e studentëve dhe të rinjve, duke i lidhur ata me sektorët strategjikë të ekonomisë dhe aktorë që kontribuojnë drejtpërdrejt në krijimin e mundësive të reja për punësim, ndërmarrësi dhe inovacion.

Ky projekt shënon një hap të rëndësishëm drejt përfshirjes së vajzave dhe grave në ekonominë inovative dhe ndërmarrëse të vendit, duke nxitur një kulturë të barazisë, sipërmarrësisë dhe zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik dhe social.

Continue Reading

Të kërkuara