Teknologji

Zbulimi i fundit në Mars mahnit shkencëtarët

Zbulimet vijnë falë roverit të NASA-s.

Published

on

Roveri i NASA-s, Perseverance, u ul në Mars vetëm 10 muaj më parë. Tani shkencëtarët kanë njoftuar se ai tashmë ka zbuluar diçka krejtësisht të papritur.

Ai zbuloi se lava vullkanike dikur rridhte në vendin e një liqeni të lashtë në Mars.

Sipas CNN, zbulimi i fundit tregon se shtrati i liqenit mbi të cilin ka lëvizur që nga zbarkimi është formuar nga llava e lëngshme vullkanike. Shkencëtarët e NASA-s thonë se kjo ishte “plotësisht e papritur”. Më herët mendohej se gurët në fund të shtratit të lumit, të cilët Perseverance i fotografoi, ishin me origjinë sedimentare.

Gurët që ka hulumtuar deri më tani Perseverance është treguar se integrohen me ujë disa herë dhe disa nga mostrat përmbanin molekula organike.

Këto zbulime mund t’i ndihmojnë shkencëtarët të krijojnë një pamje të rrjedhës kohore të asaj që po ndodhte në Liqen, siç quhej krateri ku zbarkoi Perseverens, por mund të ketë gjithashtu implikime më të gjera për të kuptuar Marsin.

Zbulimi i ri i roverit Perseverance u njoftua në konferencën e vjeshtës të Shoqatës Gjeologjike Amerikane, e cila u mbajt në New Orleans.

Përkatësisht, shkencëtarët kanë vite që pyesin nëse gurët në kraterin Jezero janë sedimentarë, pra të krijuar nga shtresat e materialit të shkaktuara nga një lumë i lashtë, apo me origjinë vullkanike – ai që krijohet kur llava e lëngshme ftohet.

“Fillova të dëshpërohesha duke menduar se nuk do ta dinim kurrë përgjigjen”, tha Ken Farley, një shkencëtar i Caltech.

“Kristalet në gurë ishin prova përfundimtare”, shtoi ai.

Perseverance është i pajisur me disa instrumente të sofistikuara që mund të regjistrojnë dhe analizojnë mostrat e gurëve dhe të zbulojnë përbërjen e tyre.

Në nëntor, Perseverance përdori një nga instrumentet për të studiuar gurin që studiuesit e quajtën “Brac”. Nga analiza u zbuluan kristale të mëdhenj të rrethuar nga kristale të tjera, gjë që tregon faktin se bëhet fjalë për një gur me origjinë vullkanike.

“Një student i mirë i gjeologjisë do t’ju tregojë menjëherë se një teksturë e tillë na tregon se guri u formua duke formuar kristale dhe duke u vendosur në magmë që ftohet ngadalë – për shembull në një shtresë të trashë llave të lëngshme ose një liqen llave”, shpjegoi Farley.

Një gur i tillë më pas ra në kontakt me ujin në disa raste, gjë që e bën atë jashtëzakonisht të dobishëm për shkencëtarët të cilët do të jenë në gjendje të datojnë ngjarjet në liqenin e kraterit dhe të kuptojnë më mirë periudhën kur uji ishte një dukuri normale në sipërfaqen e Marsit për të zbuluar historinë e planetit.

“Kjo ishte krejtësisht e papritur. Tani duhet të kuptojmë se çfarë do të thotë. Mund të spekuloj se ky ndoshta nuk është shtrati origjinal i kraterit. Duke gjykuar nga diametri i kraterit, ne presim që shtrati origjinal i kraterit të ishte dukshëm më i thellë se sa shohim tani”, tha Farley.

Teknologji

Elon Musk kritikon Wikipedia-n dhe njofton Grokipedia

Published

on

Elon Musk po bën një lëvizje të re në botën e Grok, duke njoftuar zhvillimin e një platforme konkurruese ndaj Wikipedia-s përmes startup-it të tij të inteligjencës artificiale, xAI. Platforma e re quhet “Grokipedia”.

Musk ka deklaruar se shërbimi i ri do të përbëjë një “përmirësim masiv” të enciklopedisë së famshme online, e cila bazohet te hyrjet e krijuara dhe redaktuara nga vullnetarët.

Miliarderi ka akuzuar prej kohësh Wikipedia-n për paragjykime politike, duke pretenduar se ajo pasqyron pikëpamjet e krahut të majtë.

Pak para njoftimit të Musk, aleati i tij, David Zacks — i emëruar së fundmi nga Presidenti Donald Trump si komisioner për inteligjencën artificiale — kishte kritikuar përdorimin e përmbajtjes së Wikipedia-s për trajnim të softuerëve të inteligjencës artificiale.

Emri Grokipedia vjen nga chatbot-i i xAI-së, Grok, për të cilin Musk ka thënë se “kërkon të vërtetën në masën më të plotë”.

Përndryshe, Grok ka qenë objekt kritike në muajt e fundit për prodhimin e komenteve antisemite, të cilat kompania e Musk i atribuoi një programimi të gabuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Syzet inteligjente, prioriteti i ri i Apple

Published

on

Apple ka vendosur të pezullojë zhvillimin e Vision Air, një version më të lehtë dhe më të përballueshëm të Vision Pro, për t’u fokusuar plotësisht tek syzet e reja inteligjente.

Sipas mediave të huaja, kompania ka zhvendosur inxhinierët nga projekti Vision Air drejt zhvillimit të këtyre syzeve, me qëllim që të konkurrojë me Meta Ray-Ban.

Ndryshe nga plani fillestar për vitin 2027, syzet e para inteligjente të Apple pritet të dalin në treg në vitin 2026. Ato do të mbështeten nga Apple Intelligence dhe do të pajisen me disa kamera për funksione të avancuara të inteligjencës vizuale.

Apple po zhvillon një version XR me ekrane LCoS, komandë zanore dhe kontroll me gjeste, i cili pritet të hyjë në prodhim në vitin 2028. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Google Maps prezanton butonin që të gjithë e kemi pritur

Published

on

Google po sjell një veçori të re të rëndësishme në Google Maps – një buton të quajtur “Aerial”, i cili e bën shumë më të lehtë dhe të shpejtë kalimin nga Street View në pamjen Satelitore.

Funksionaliteti është zbuluar në versionin 25.39.07 të Google Maps për Android, është aktivizuar para publikimit nga Android Authority.

Me anë të butonit, përdoruesit mund të kalojnë menjëherë nga pamja e rrugës në një perspektivë ajrore, si në 2D, ashtu edhe në 3D, duke ofruar një eksperiencë më të plotë dhe intuitive të eksplorimit virtual.

Google ka punuar në animacione për kalim sa më natyral midis pamjeve, aplikacioni ruan drejtimin në të cilin po shikonit në Street View kur ktheheni në pamjen Aerial. Kjo veçori e re do të jetë e dobishme për përdoruesit që duan të eksplorojnë lagje, rrugë ose destinacione para se t’i vizitojnë fizikisht, dhe shkon në linjë me përmirësimet e fundit të Google në navigimin me transport publik.

Publikimi i “Aerial” pritet së shpejti për të gjithë përdoruesit Android, ndërsa detajet për versionin në iOS nuk janë bërë ende të ditura. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Automobilizëm elektrikë

Shitjet e Hyundai në SHBA arrijnë nivel rekordi në shtator

Published

on

Shitjet e Hyundai në SHBA arritën nivele rekord muajin e kaluar, pjesërisht falë rritjes së ndjeshme të kërkesës për automjetet elektrike të markës dhe disa nga modelet e saj SUV dhe sedan.

Edhe pse kredia federale tatimore për automjetet elektrike u hoq në fund të shtatorit, prodhuesi korean duket i bindur se mund të ruajë këtë ritëm gjatë pjesës tjetër të vitit dhe gjatë vitit 2026.

Në shtator, Hyundai shiti gjithsej 71,003 automjete në SHBA, një rritje prej 14% krahasuar me 62,491 njësi të shitura gjatë të njëjtit muaj të vitit të kaluar.

Gjithashtu, shitjet për tremujorin e tretë u rritën me 11%, duke arritur në 678,349 njësi, krahasuar me 610,494 të tre tremujorëve të parë të vitit 2024.

Mes modeleve që kontribuan në këtë rritje, Ioniq 5 i tërësisht elektrik dallohet veçanërisht, me një rritje prej 152%, nga 3,336 njësi të shitura në 8,408 njësi. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara