Lajmet

Zbulimi befasues: Bakteret mbajnë mend dhe marrin disa “vendime” për shkak të hekurit

Shkencëtarët kanë zbuluar se bakteri i kudogjendur Escherichia coli “kujton” përvojat e kaluara për disa orë.

Published

on

Sipas kërkimeve të reja, një organizëm njëqelizor pa tru ose sistem nervor mund të krijojë një lloj kujtese dhe t’ua kalojë atë brezave të ardhshëm.

Shkencëtarët kanë zbuluar se bakteri i kudogjendur Escherichia coli “kujton” përvojat e kaluara për disa orë dhe se kjo kujtesë mund t’u kalohet brezave të ardhshëm.

Ky është zbulimi i parë i tillë, por duhet theksuar se e ashtuquajtura kujtesa e baktereve ndryshon nga kujtesa e vetëdijshme e njeriut. Fenomeni i kujtesës në baktere në fakt përshkruan se si informacioni nga përvojat e kaluara ndikon në vendimmarrjen e tyre aktuale.

“Bakteret nuk kanë tru, por ato mund të mbledhin informacion nga mjedisi i tyre. Nëse ata kanë hasur shpesh në të njëjtin mjedis, ata mund ta ruajnë këtë informacion dhe t’i qasen më vonë kur të jetë e nevojshme”, tha bioshkencëtari molekular Souvik Bhattacharyya nga Universiteti i Teksasit, raporton Science Alert.

Bhattacharyya dhe kolegët e tij kryen më shumë se 10.000 teste mbi bakteret për të përcaktuar modelet e sjelljes. Ata donin të shihnin nëse qelizat E. coli do të grumbulloheshin së bashku në mostër në një masë të vetme migruese. Një sjellje e tillë shpesh tregon se qelizat janë bashkuar në një kërkim efikas për një mjedis të përshtatshëm.

Në eksperimentet fillestare, shkencëtarët ekspozuan qelizat E. coli ndaj disa faktorëve të ndryshëm mjedisorë për të parë se cilat kushte i nxisin më shpejt ato të grumbullohen në një masë lëvizëse. Ekipi zbuloi se nivelet ndërqelizore të hekurit luajnë një rol të rëndësishëm në këtë.

Nivelet e ulëta të hekurit u shoqëruan me formimin më të shpejtë dhe më efikas të një tufe bakteriale aktive, ndërsa nivelet më të larta çuan në një mënyrë jetese më paqësore.

Midis qelizave të gjeneratës së parë E. coli, kjo dukej si një përgjigje intuitive. Por pas vetëm një grumbullimi masiv, bakteret në nivele të ulëta hekuri ishin edhe më të shpejta dhe më efikase në grumbullim se më parë.

Për më tepër, ata e përcollën këtë memorie “të hekurt” në të paktën katër gjenerata të njëpasnjëshme të pasardhësve – të cilët krijohen nga ndarja e qelizës mëmë në dy qeliza të reja. Deri në gjeneratën e shtatë të qelizave të reja, kjo memorie humbet natyrshëm.

Shkencëtarët ende nuk e kanë zbuluar mekanizmin molekular pas sistemit potencial të kujtesës dhe trashëgimisë së tij, por duket se ekziston një lidhje e fortë midis hekurit ndërqelizor dhe sjelljes së grumbullimit të brezave.

Epigjenetika luan një rol në transmetimin e mjediseve biologjike “të kujtuara” përmes brezave të E. coli duke fikur ose ndezur cilësimet e gjeneve specifike, por ekspertët besojnë se ky nuk është mekanizmi parësor në këtë rast, duke pasur parasysh kohëzgjatjen e shkurtër të informacioni i trashëguar.

Nga ana tjetër, hekuri shoqërohet me reagimet e baktereve ndaj stresit, kështu që ka kuptim evolucionar që rreth tij të formohet një sistem memorie ndër brezash. Një sistem memorie me bazë hekuri mund të ndihmojë E. coli të përshtatet me kushtet e këqija mjedisore ose me antibiotikët.

“Përpara se të kishte oksigjen në atmosferën e Tokës, jeta e hershme qelizore përdorte hekurin për shumë procese qelizore. Ai është i rëndësishëm jo vetëm në formimin e jetës në Tokë, por edhe gjatë evolucionit. Në çdo rast, aq më shumë dimë për sjelljen e baktereve, aq më shumë ne mund t’i luftojmë ato”, përfundon Bhattacharyya.

Hulumtimi u botua në revistën “PNAS”.

Aktualitet

Pas aksidentit, arrin një person pa shenja jete në Spitalin e Përgjithshëm të Pejës

Published

on

Spitali i Përgjithshëm i Pejës ka njoftuar se sot ka pranuar një person pa shenja të aksidentuar në Emergjencën e Spitalit.

Sipas njoftimit zyrtar end nuk dihet për detaje tjera rreth aksidentit.

“Sot, në mëngjes, në Emergjencën e Spitalit të Përgjithshëm në Pejë është sjellë një person i aksidentuar pa shenja jete. Spitali i Përgjithshëm në Pejë shpreh ngushëllimet më të sinqerta për familjen dhe të afërmit e të ndjerit”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Aktualitet

6 vjet nga shpërndarja e legjislaturës së gjashtë të Kuvendit të Kosovës

Published

on

Deputetët e Kuvendit të Kosovës më 22 gusht 2019, me 89 vota për, një kundër dhe dy abstenime, kanë votuar për shpërndarjen e legjislaturës së gjashtë, duke e çuar vendin në zgjedhje të parakohshme parlamentare.

Propozimi i deputetëve për shpërndarjen e Kuvendit pasoi dorëheqjen e Ramush Haradinajt nga pozita e kryeministrit më 19 korrik, pasi ai mori ftesë nga Gjykata Speciale në Hagë për t’u intervistuar në cilësinë e të dyshuarit për krime lufte.

Deputeti i PDK-së, Memli Krasniqi, në emër të 98 deputetëve që kanë kërkuar seancë, tha se mocioni për shpërndarjen e legjislaturës së Kuvendit është në pajtim me të gjitha grupet parlamentare.

“Në bazë të nenit 82, paragrafi 1, pika 2, Kushtetutës së Republikës së Kosovës propozojmë për shqyrtim në këtë seancë mocionin për shpërndarje të legjislaturës së gjashtë të Kuvendit të Kosovës. Ky mocion është në pajtim me qëndrimet e shprehura nga të gjitha grupet parlamentare në mbledhjen e Kryesisë, me kryetarë të grupeve parlamentare të iniciuar nga kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli”, tha Krasniqi.

Deputeti i partisë opozitare Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK), Avdullah Hoti, tha se kjo legjislaturë ka qenë arenë konfrontimesh pozitë-opozitë për të ruajtur ligjshmërinë dhe Kushtetutën e Kosovës, e jo debat për avancimin e politikave në interes të qytetarëve.

“Si opozitë, kemi pasur përballë një koalicion prej 24 partive, por që përfaqësonin vetëm 1/3 e elektoratit, një koalicion pa legjitimitet, jo profesional, me vendimmarrje ad-hoc të bazuar në interesa politike dhe të grupeve të interesit. Si rezultat, është realizuar vetëm 30 për qind e agjendës legjislative, dhe atë nga vullneti i opozitës për të mbështetur disa ligje specifike”, theksoi Hoti.

Ndryshe, që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës, asnjë qeveri nuk arriti ta përmbyllë mandatin kushtetues prej katër vjetësh.

Continue Reading

Aktualitet

11 vjet nga vendimi i Kushtetueses rreth krizës së zgjedhjes së kryetarit të Kuvendit

Published

on

Janë mbushur njëmbëdhjetë vjet që kur Gjykata Kushtetuese e Kosovës publikoi vendimin për kontestin ndërmjet PDK-së dhe LAN-it. Vendimi final i Kushtetueses nuk dalloi nga njoftimi i datës 22 gusht 2014 ku zgjedhja e Isa Mustafës për kryetar të Kuvendit të Kosovës u cilësua antikushtetuese.

Kushtetuesja vendosi në favor të PDK-së, duke publikuar të plotë vendimin e saj në ueb-faqen e saj përkitazi me vlerësimin e kushtetutshmërisë së vendimit për zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit të Kosovës, të votuar nga 83 deputetë të Kuvendit, më 17 korrik 2014.

Në vendimin final Gjykata Kushtetuese nuk jep sqarime nëse në rast të dështimit të zgjedhjes së kryeparlamentarit nga një grup parlamentar, e drejta t’i kalohet grupit tjetër, që rrjedhimisht askund në Kushtetutë nuk parashihet që dështimi në zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit do të shkaktonte mbajtjen e zgjedhjeve të reja parlamentare.

“Është e drejtë dhe detyrë e të gjithë deputetëve të Kuvendit që të gjejnë mënyrën për të zgjedhur kryetarin dhe nënkryetarët e Kuvendit, në pajtim me dispozitat kushtetuese në lidhje me rregulloren relevante të Kuvendit dhe ta bëjnë Kuvendin funksional”, thuhet mes tjerash në arsyetimin e Gjykatës Kushtetuese.

Në një deklaratë për media, blloku i partive në koalicion LDK-AAK-Nisma, vlerësoi se me aktgjykimin e Kushtetueses, të publikuar më datën 26 gusht 2014, hapej rruga për krijimin e institucioneve nga blloku LDK-AAK-Nisma dhe partnerët e tjerë.

“Aktgjykimi, në veçanti në pikat 126 dhe 127, saktëson të drejtën dhe detyrimin kushtetues të deputetëve për të gjetur mënyrën për të zgjedhur kryetarin e Kuvendit, i cili zgjidhet me shumicën e votave. Koalicioni LDK-AAK-Nisma, bashkë me partnerët, do të vijojë punë për të finalizuar ndërtimin e institucioneve të reja të Republikës së Kosovës, në përputhje me vullnetin e të zgjedhurve të popullit të Kosovës. Koalicioni dhe partnerët janë të përkushtuar që institucionet të ndërtohen sa më parë, me qëllim që të jenë në funksion të interesave të qytetarëve te Kosovës”, thuhej në reagim.

Gjykata Kushtetuese në vendimin e saj ka konstatuar se seanca konstituive e filluar më 17 korrik 2014, nuk është realizuar plotësisht, nuk janë zgjedhur kryetari dhe nënkryetarët e Kuvendit.

Kuvendi duhet ta përfundojë seancën konstituive, duke zgjedhur kryetarin dhe nënkryetarët në pajtim me nenin 67 (2), në lidhje me nenin 64 (1), të Kushtetutës dhe me Kreun III të Rregullores së punës që zbaton këto nene dhe në pajtim me këtë aktgjykim.

Continue Reading

Aktualitet

​Vdes një person në vetëaksident në Jabllanicë të Gjakovës

Published

on

Një person ka humbur jetën tragjikisht në një vetëaksident të ndodhur në Jabllanicë të Gjakovës.

Sheremet Elezaj, zëdhënës i policisë rajonale për Gjakovë, ka konfirmuar se rasti ka ndodhur rreth orës 15:50.

“Policia i është përgjigjur rastit, ku ngasësi i një automjeti dyshohet të ketë humbur kontrollin mbi automjetin dhe është vetaksidentuar. Për pasojë ngasësi, mashkull i moshës madhore, ka humbur jetën, vdekjen e të cilit e ka konstatuar ekipi mjekësor”, tha Elezaj.

Rasti është duke u trajtuar nga Njësia Rajonale e Komunikacionit Rrugor.

Continue Reading

Të kërkuara