Lajmet

Zbulimi befasues: Bakteret mbajnë mend dhe marrin disa “vendime” për shkak të hekurit

Shkencëtarët kanë zbuluar se bakteri i kudogjendur Escherichia coli “kujton” përvojat e kaluara për disa orë.

Published

on

Sipas kërkimeve të reja, një organizëm njëqelizor pa tru ose sistem nervor mund të krijojë një lloj kujtese dhe t’ua kalojë atë brezave të ardhshëm.

Shkencëtarët kanë zbuluar se bakteri i kudogjendur Escherichia coli “kujton” përvojat e kaluara për disa orë dhe se kjo kujtesë mund t’u kalohet brezave të ardhshëm.

Ky është zbulimi i parë i tillë, por duhet theksuar se e ashtuquajtura kujtesa e baktereve ndryshon nga kujtesa e vetëdijshme e njeriut. Fenomeni i kujtesës në baktere në fakt përshkruan se si informacioni nga përvojat e kaluara ndikon në vendimmarrjen e tyre aktuale.

“Bakteret nuk kanë tru, por ato mund të mbledhin informacion nga mjedisi i tyre. Nëse ata kanë hasur shpesh në të njëjtin mjedis, ata mund ta ruajnë këtë informacion dhe t’i qasen më vonë kur të jetë e nevojshme”, tha bioshkencëtari molekular Souvik Bhattacharyya nga Universiteti i Teksasit, raporton Science Alert.

Bhattacharyya dhe kolegët e tij kryen më shumë se 10.000 teste mbi bakteret për të përcaktuar modelet e sjelljes. Ata donin të shihnin nëse qelizat E. coli do të grumbulloheshin së bashku në mostër në një masë të vetme migruese. Një sjellje e tillë shpesh tregon se qelizat janë bashkuar në një kërkim efikas për një mjedis të përshtatshëm.

Në eksperimentet fillestare, shkencëtarët ekspozuan qelizat E. coli ndaj disa faktorëve të ndryshëm mjedisorë për të parë se cilat kushte i nxisin më shpejt ato të grumbullohen në një masë lëvizëse. Ekipi zbuloi se nivelet ndërqelizore të hekurit luajnë një rol të rëndësishëm në këtë.

Nivelet e ulëta të hekurit u shoqëruan me formimin më të shpejtë dhe më efikas të një tufe bakteriale aktive, ndërsa nivelet më të larta çuan në një mënyrë jetese më paqësore.

Midis qelizave të gjeneratës së parë E. coli, kjo dukej si një përgjigje intuitive. Por pas vetëm një grumbullimi masiv, bakteret në nivele të ulëta hekuri ishin edhe më të shpejta dhe më efikase në grumbullim se më parë.

Për më tepër, ata e përcollën këtë memorie “të hekurt” në të paktën katër gjenerata të njëpasnjëshme të pasardhësve – të cilët krijohen nga ndarja e qelizës mëmë në dy qeliza të reja. Deri në gjeneratën e shtatë të qelizave të reja, kjo memorie humbet natyrshëm.

Shkencëtarët ende nuk e kanë zbuluar mekanizmin molekular pas sistemit potencial të kujtesës dhe trashëgimisë së tij, por duket se ekziston një lidhje e fortë midis hekurit ndërqelizor dhe sjelljes së grumbullimit të brezave.

Epigjenetika luan një rol në transmetimin e mjediseve biologjike “të kujtuara” përmes brezave të E. coli duke fikur ose ndezur cilësimet e gjeneve specifike, por ekspertët besojnë se ky nuk është mekanizmi parësor në këtë rast, duke pasur parasysh kohëzgjatjen e shkurtër të informacioni i trashëguar.

Nga ana tjetër, hekuri shoqërohet me reagimet e baktereve ndaj stresit, kështu që ka kuptim evolucionar që rreth tij të formohet një sistem memorie ndër brezash. Një sistem memorie me bazë hekuri mund të ndihmojë E. coli të përshtatet me kushtet e këqija mjedisore ose me antibiotikët.

“Përpara se të kishte oksigjen në atmosferën e Tokës, jeta e hershme qelizore përdorte hekurin për shumë procese qelizore. Ai është i rëndësishëm jo vetëm në formimin e jetës në Tokë, por edhe gjatë evolucionit. Në çdo rast, aq më shumë dimë për sjelljen e baktereve, aq më shumë ne mund t’i luftojmë ato”, përfundon Bhattacharyya.

Hulumtimi u botua në revistën “PNAS”.

Lajmet

Përfundon rinumërimi i 16 kutive të votimit nga 12 vendvotime

Published

on

By

Në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve është përmbyllur procesi i rinumërimit të kutive të votimit, për rinumërimin e të cilave mori vendim Komisioni Qendror Zgjedhor (KQZ) në mbledhjen e ditës së mërkurë, raporton KosovaPress.

Nga pasditja e ditës së mërkurë dhe deri në orën 15:30 të ditës së enjte, janë rinumëruar 16 kuti të votimit.

Rezultatet nga rinumërimi pasqyrohen platformën https://resultslocal2025.kqz-ks.org/, në rubrikën “Rezultatet QNR – Rinumëruara”.

Gara e balotazhit në Kosovë për kryetar të komunave ku në raundin e parë nuk kishte fitues mbahen më 9 nëntor./KP

Continue Reading

Lajmet

​Thierry Henry kritikon Juventusin

Published

on

Juventusi vazhdon të kalojë një periudhë të vështirë dhe humbja e fundit ndaj Real Madridit në Ligën e Kampionëve ka ndezur alarmin në kampin bardhezi. Pas këtij rezultati, skuadra e Igor Tudor numëron shtatë ndeshje radhazi pa fitore dhe ka vetëm dy pikë pas tre javëve të para në fazën e grupeve.

Ish-sulmuesi i njohur francez, Thierry Henry, ka analizuar situatën e Juventusit në studiot e CBS, duke u treguar shumë kritik ndaj mënyrës se si po luan skuadra aktuale.

“Pa një identitet apo filozofi, është e vështirë të konkurrosh. Shoh një ekip që nuk konkurron, pa identitet dhe pa filozofi të vet. Kur mendon për Juven, mendon për një ekip që lufton, me identitet të qartë. Por tani kjo mungon. E kuptoj që Tudor ka ardhur së fundmi dhe se ka një president të ri, por diçka duhet të ndryshojë,”, deklaroi Henry.

Francezi shtoi se mungesa e identitetit dhe frymës garuese është ajo që e bën më të dhimbshme situatën për tifozët bardhezi.

“Njerëzit sot nuk presin. Klubi duhet të ecë përpara dhe të marrë atë që do. Është e drejtë të mbështesësh ekipin, por nuk është mirë të shohësh Juventusin të luajë kështu. Është shumë e vështirë t’i shikosh ata në këtë gjendje.”, tha ai.

Juventusi nuk ka fituar që nga 13 shtatori, kur mundi Interin 4-3, dhe përballja e ardhshme në Ligën e Kampionëve pritet të jetë vendimtare për shpresat e kualifikimit./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Profesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë

Published

on

Profesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi – Ferati, nis një kapitull të ri akademik si Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë në Los Angeles, ku do të ligjërojë dy semestra në Stella Adler Academy of Acting & Theatre dhe do të përfundojë postdoktoraturën e saj.

Akademia, e njohur për legjendat e saj si Marlon Brando, Robert De Niro, Warren Beatty, Harvey Keitel dhe Benicio del Toro, vazhdon të formojë artistë dhe pedagogë të nivelit botëror.

Bursa Fulbright është një nga programet më prestigjioze ndërkombëtare të ekselencës akademike, e njohur ndryshe edhe si “Oscar Akademik”, e cila mbështet studiuesit në zhvillimin e kërkimeve me ndikim global.

Continue Reading

Lajmet

UBT hap “Nukleus Lab” – Qendrën për Inovacion Gjuhësor dhe Zhvillim Akademik

Published

on

Fakulteti i Gjuhës Angleze në UBT ka nisur zyrtarisht implementimin e “Nukleus Lab: Qendra për Inovacion Gjuhësor dhe Zhvillim Akademik”, në hapësirat e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së.

Kjo qendër e re synon të shndërrohet në një bërthamë akademike dhe kërkimore që përqendrohet në zhvillimin e kompetencave gjuhësore përmes metodave moderne dhe teknologjisë së avancuar në edukim. “Nukleus Lab” do të shërbejë si një hapësirë për trajnime, punëtori, kërkime dhe mbështetje profesionale për studentët dhe stafin akademik.

Në kuadër të hapjes së qendrës, u mbajt edhe punëtoria e parë me temë: “Digital Literacy + Good Moodle Design”, e cila u udhëhoq nga eksperti ndërkombëtar Christopher Allen nga Suedia. Punëtoria u zhvillua në gjuhën angleze dhe mblodhi pjesëmarrës nga radhët e studentëve, ligjëruesve dhe stafit akademik të UBT-së.

Qendra “Nukleus Lab” është konceptuar si një urë ndërlidhëse mes hulumtimit shkencor, praktikës gjuhësore dhe inovacionit pedagogjik, duke forcuar kështu rolin e Fakultetit të Gjuhës Angleze në zhvillimin akademik dhe ndërkombëtarizimin e arsimit në Kosovë.

Continue Reading

Të kërkuara