Shëndeti

Zakonet që dëmtojnë më së shumti shëndetin mendor

Ju nuk bëni gjumë të mjaftueshëm.

Published

on

Shumica e zakoneve tona janë të padëmshme, por disa mund të prishin marrëdhëniet, motivimin tonë, por edhe të prishin gjendjen shpirtërore gjatë ditës.

Varësia digjitale

Një studim nga Universiteti i De Montfort kohët e fundit zbuloi se kontrollet e rregullta telefonike inkurajojnë shpërqendrimin dhe harresën dhe kanë pasoja negative për shëndetin mendor.

“Ky kontroll i pamend inkurajon pritjen e kënaqësisë së menjëhershme, domethënë kërkimin e informacionit që na bën të ndihemi mirë dhe të lidhur me të tjerët”, shpjegon Vanessa Gebhart, një sportiste e vjetër.

Shumë kohë në telefon mobil dhe në mediat sociale mund të ulë vetëvlerësimin dhe të inkurajojë mendimet negative. Hapi i parë në luftën për shëndetin tuaj mendor është të kufizoni kohën që kaloni në telefonin tuaj, të vendosni me mençuri se kë të ndiqni dhe kur jo në rrjetet sociale dhe ngadalë të zvogëloni praninë tuaj digjitale me kalimin e kohës dhe të rritni rrethin shoqëror të njerëzve që do të kaloni kohë me të në jetën reale, shpjegon Vanessa.

Ju kaloni shumë kohë në shtëpi

Pandemia dhe mbylljet fillimisht ishin një tronditje për shumë, por me kalimin e kohës, shumë u mësuan dhe filluan të largoheshin nga shtëpia gjithnjë e më pak, edhe kur masat u lehtësuan.

“Nëse jeni i lirë si një zog, nuk ka asnjë arsye për të mos marrë frymë ajër të pastër. Shumë kohë brenda mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e depresionit dhe mungesa e rrezeve të diellit dhe vitaminës D kontribuojnë në simptomat e saj ”, tha Vanessa.

“Idetë e mira janë një shëtitje e shkurtër, të shkosh në pyll, të stërvitesh në natyrë, ashtu si të kesh një skarë me miqtë ose të shkosh për kafe në një kafene aty pranë. Drita natyrale, ndryshimi i mjediseve dhe ushtrimet mund të përmirësojnë shëndetin tuaj mendor, gjendjen shpirtërore dhe mund të rrisin aftësinë për t’u përqendruar”, shton ajo.

Ju nuk bëni gjumë të mjaftueshëm

Mungesa e gjumit inkurajon disponimin e keq, vështirësinë e përqendrimit dhe nervozizmin, të cilat mund të ndikojnë negativisht në shëndetin mendor, kanë treguar studimet.

“Vetëm një javë gjumë i shqetësuar ose i dobët mund të rrisë nivelin e stresit, zemërimit dhe trishtimit, dhe ky është një rreth i mbrapshtë, sepse të gjithë këta faktorë e bëjnë të vështirë gjumin,” shpjegon Vanessa.

“Teknikat e relaksimit para gjumit e ndihmojnë një person të krijojë një rutinë gjumi që i përshtatet atij”, shton ajo.

Ju hani dobët

Shumë ëmbëlsira dhe meze të kripura, si dhe ushqimi i shpejtë, ndikojnë negativisht në gjendjen shpirtërore. Ushqimet me shumë sheqer si ëmbëlsira, bukë dhe biskota, si dhe mishi i kuq mund të rrisin ndjeshëm rrezikun e depresionit dhe çrregullimeve të humorit.

Ju nuk ushtroni

Ushtrimi është i shkëlqyeshëm për zvogëlimin e stresit, dhe endorfina e lëshuar nga stërvitja mund të përmirësojë disponimin tuaj në një çast.

Vanessa thotë se ushtrimet e rregullta mund të ndihmojnë gjithashtu në përmirësimin e niveleve të energjisë dhe motivimit, duke rritur ndjenjat e lumturisë dhe duke zvogëluar simptomat e depresionit, ankthit dhe stresit.

“Nëse nuk jeni të sigurt se ku të filloni ose dëshironi të ndryshoni regjimin tuaj të ushtrimeve, aplikacionet e fitnesit ofrojnë stërvitje që janë të përshtatshme për çdo moshë dhe nivel fitnesi, me një gamë të gjerë stërvitjesh që i përshtaten qëllimeve dhe mënyrës tuaj të jetesës”, sugjeron ajo.

Continue Reading

Bota

Shpallen fituesit e çmimit Nobel në mjekësi

Published

on

Çmimi Nobel në mjekësi për vitin 2024 u dha për zbulimin e mikroRNA, një avancim kyç në biologjinë molekulare. Fituesit janë Victor Ambros dhe Gary Ruvkun, të cilët kontribuan në kuptimin e rregullimit të aktivitetit të gjeneve, me pasoja të mëdha për zhvillimin dhe funksionimin e organizmave. Zbulimi i tyre hap mundësi të reja për hulumtime dhe ka implikime për trajtimin e sëmundjeve si kanceri.

Victor Ambros ka kryer kërkimin e tij në Harvard dhe tani është profesor në Universitetin e Massachusetts, ndërsa Gary Ruvkun vazhdon punën në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts dhe në Harvard. Viti i kaluar çmimi iu dha Katalin Karikó dhe Drew Weissman për punën e tyre mbi vaksinat mRNA./UBTNews/

Continue Reading

Bota

OBSH i hap dritën jeshile testeve të ‘mpox’

Published

on

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka dhënë për herë të parë miratimin urgjent për një test të ri që diagnostikon virusin mpox, i njohur më parë si lija e majmunit. Ky test, i prodhuar nga kompania amerikane Abbott Molecular, do t’i lejojë agjencitë e OKB-së të blejnë dhe shpërndajnë materialin në vendet dhe rajonet më të prekura.

OBSH nënvizon se testi do të lejojë zbulesën më të shpejtë dhe më të lehtë të virusit. “Nëse më shumë njerëz testohen për virusin, masat për të frenuar përhapjen e tij mund të zbatohen më shpejt,” theksohet në një deklaratë nga organizata.

Derisa më shumë se 30,000 raste të dyshuara të mpox janë raportuar në Afrikë këtë vit, shumica e tyre në Kongo, numri i rasteve ka filluar të rritet edhe në vende fqinje si Burundi. Aktualisht, vetëm një në tre raste përfundon në dërgimin e një kampioni në një laborator për konfirmim.

Në gusht, OBSH shpalli mpox-in si një “urgjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar” (PHEIC), në përpjekje për të rritur ndërgjegjësimin dhe për të mobilizuar më shumë burime në luftën kundër përhapjes së sëmundjes.

Ndërkohë, në Evropë, ku shpërthimet ishin kontrolluar mirë në vitin 2022, rreziku i përhapjes përsëri të mpox konsiderohet i ulët. Megjithatë, OBSH vazhdon të monitorojë situatën me kujdes, ndërsa tri kompani të tjera kanë aplikuar për miratimin urgjent të testeve të tyre.

Ky hap i OBSH-së është një zhvillim kritik në përpjekjet për të kontrolluar dhe frenuar përhapjen e virusit, duke ofruar shpresë për një përgjigje më efektive ndaj këtij problemi shëndetësor./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Shëndeti

​Historia e përdorimit të eterit si anestezi në mjekësi

Published

on

By

178 vjet më parë, më 30 shtator 1846, eteri u përdor për herë të parë si anestezi në mjekësi.

Atë ditë Eben Frost shkoi në zyrën e dentistit William Morton në Boston Massachusetts. Frostit kishte dhimbje në dhëmb. Ai u tmerrua teksa mendonte se kjo dhimbje do të ishte edhe më e madhe pasi t’i hiqej dhëmbi.

Frost iu lut doktor Mortonit që ta hipnotizonte për të mos ndjerë dhimbjen. Por kjo nuk ishte e nevojshme. Doktor Mortoni kishte disa kohë që eksperimentonte me eter. Ai e kishte bërë provë te qeni i tij, macja edhe te vetja, megjithatë asnjëherë te një pacient. Dentisti i tha Frost se ai mund t’i ofronte diçka më të mirë se hipnoza, nëse Frost do ta pranonte.

Frost ra dakord, dentisti Mortoni njomi një shami me eter dhe e udhëzoi pacientin të merrte frymë thellë. Frost humbi ndërgjegjen pothuajse menjëherë, dhe në këtë gjendje dentisti Mortoni i hoqi atij dhëmbin.

Disa javë më vonë, mjekët në Spitalin e Përgjithshëm në Massachusetts, filluan të përdorin eter gjatë operacioneve./UBTnews/

Continue Reading

Shëndeti

Ngërçet e këmbës, shkaqet e mundshme dhe parandalimi

Published

on

By

Tkurrjet muskulore në pulpën e këmbës shkaktojnë shumë dhimbje të forta, veçanërisht kur ato shfaqen gjatë natës. Këto ngërçe zakonisht prekin pjesën e pulpës së këmbës, shputën e këmbës madje edhe tendinët.

Ato janë më të shpeshta pas moshës 40-50 vjeçare. Deri më tani, shkencëtarët nuk kanë arritur të përcaktojnë një shkaktar të saktë të tkurrjeve muskulore, por teoritë janë të shumta.

Shkaqet e mundshme të ngërçit të këmbës

Disa shkencëtarë janë të mendimit se stili modern i jetesës është një nga shkaktarët e mundshëm të tkurrjeve të muskujve të këmbës. Nëse më parë, njerëzit kalonin shumë kohë duke ecur, duke u ulur dhe ngritur në këmbë, tani shtendosjes së tendinëve të këmbës i kushtohet më pak kohë. Ekspertë të tjerë thonë se gjatë gjumit, këmba është në pozicion të njëjtë për disa orë dhe çdo lëvizje e vogël shkakton kontraktim.

Ngërçet e këmbës shfaqen më shumë në verë se në dimër, transmeton AgroWeb. Sipas të dhënave gjatë verës, rritja dhe riparimi i nervave është më intensiv.

Trupi prodhon vitaminë D nga ekspozimi i diellit, dhe trupi përshpejton riparimin e nervave. Sipas teorive të tjera, gjatë verës njerëzit ushtrohen dhe djersijnë më shumë duke u dehidratuar rregullisht. Dehidratimi është identifikuar si shkaktar i mundshëm i ngërçeve muskulore.

Këto të fundit shfaqen më shumë në rastet e shtatzënisë, depresionit, artritit dhe tensionit të lartë.

Si të parandaloni ngërçet e këmbës

Ekspertët thonë se njerëzit që kryejnë shtendosje të rregullta të gjymtyrëve përpara gjumit pësojnë më pak kontraktime. Për më tepër, sipas informacioneve, konsumi i shumë ushqimeve me magnez është i këshillueshëm kundër ngërçeve.

Ushqime të pasura me magnez janë fasulet, arrorët, drithërat e plota dhe barishtet. Përpos ushqimeve, duhet të siguroheni që të pini shumë ujë gjatë ditës dhe të merrni edhe vitamina B.

E fundit, por jo për nga rëndësia, kur ngërçi kaplon këmbën, sigurohuni që ta shtendosni atë sa më shumë shtrirë ose në këmbë.

Continue Reading

Të kërkuara