

Kulturë
Xhubleta në pullat postare të Kosovës
Xhubleta e Malësisë së Madhe është trashëgimi e qartë e kulturës sonë iliriane.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiFilatelia e Postës së Kosovës, sot lëshoi në qarkullim postar emisionin e pullave postare të titulluar “Nga Trashëgimia – Xhubleta”, e cila u përfshi në listën e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale në nevojë për mbrojtje urgjente nga UNESCO në vitin 2022.
Filatelia e Postës së Kosovës, kësaj radhe nga thesari i etnologjisë sjell imazhin e bukur të Xhubletës në pulla postare, përmes të cilave, siç u potencua, do të promovojë kudo nëpër botë vlerat e trashëgimisë kulturore dhe materiale të pafundme që ka Kosova.
Xhubleta, veshja tradicionale me origjinë të lashtë, tipike për gratë e Shqipërisë së Veriut, Kosovës, Maqedonisë së Veriut dhe Malit të Zi, është një fund popullor i valëzuar, në formë zileje që përbëhet nga një numër i madh copash e rripash të ngushtë shajaku, të vënë horizontalisht dhe të ndërthurur me breza gajtanësh. Ajo mbahet e varur në supe me dy rripa të gjerë.
Në shek. XVIII xhubleta ishte bërë me shumë ngjyra, por ngjyrat që kanë arritur në ditët e sotme janë: e zeza për gratë dhe bardhë e zi për vajzat. Pjesë të tjera të kostumit me xhubletë janë: kraholinet, xhoka, kërdhokulla, paraniku, kallmat e shputat, etj. Xhubleta është një fund në trajtë kambane, që vjen e valëzuar përfundi, sidomos në pjesën e prapme.
Xhubleta e Malësisë së Madhe është trashëgimi e qartë e kulturës sonë iliriane, nëpërmjet së cilës ne paraqesim historinë e humbur të kombit tonë që malësorët tanë e kanë përcjellur deri në vitet 1950 -1960, pra është e vetmja që jep identitetin e kombit shqiptar nëpërmjet motiveve, ku emblema më e dukshme për të gjitha është shqiponja.
Kulturë
Prishtina mirëpret edicionin e 25-të të Festivalit Frankofon të Filmit
Published
2 hours agoon
October 22, 2025By
UBT News
Në Prishtinë sot hapet edicioni i 25-të i Festivalit Frankofon të Filmit, një ngjarje që këtë vit vjen me temën “Moda”.
Festivali organizohet nga Ambasada e Francës në bashkëpunim me ambasadat e Belgikës, Luksemburgut dhe Zvicrës, duke sjellë një program të pasur me filma, diskutime dhe performanca artistike që ndërthurin artin e kinemasë me botën e stilit dhe kreativitetit.
Hapja zyrtare në Kino ARMATA
Ceremonia hapëse do të mbahet sonte në orën 19:00 në Kino ARMATA, ku publiku do të ketë mundësinë të ndjekë filmin “Couture” të regjisores Alice Winocour, me aktorët Angelina Jolie dhe Louis Garrel në rolet kryesore.
Mbrëmja do të nisë me një performancë që bashkon modën dhe kinemanë, realizuar në bashkëpunim me Akademinë Evolucion, duke krijuar një atmosferë që përçon thelbin e temës së sivjetme të festivalit.
Konferenca “Moda dhe Kinemaja”
Në kuadër të aktiviteteve, më 28 tetor në orën 11:00, në Institutin Francez të Kosovës, do të mbahet konferenca “Moda dhe Kinemaja”, ku profesionistë të njohur do të diskutojnë për ndikimin e ndërsjellë mes artit filmik dhe industrisë së modës.
Programi dhe hyrja
Shfaqjet e filmave frankofonë do të zhvillohen nga 23 deri më 28 tetor në Kino ARMATA, ndërsa hyrja për publikun do të jetë falas.
Qëllimi i festivalit
Me këtë edicion jubilar, festivali synon të promovojë diversitetin kulturor dhe kreativitetin e kinemasë frankofone, duke e kthyer Prishtinën në një qendër të dialogut artistik frankofon për disa ditë me radhë. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Rreziqet e fshehura në shtëpinë tuaj, 5 produkte të zakonshme
Published
19 hours agoon
October 21, 2025By
UBT News
Shumë prej produkteve që përdorim përditë në shtëpitë tona, me qëllimin për t’i mbajtur ato të pastra dhe me aromë të mirë, në fakt mund të përbëjnë rrezik serioz për shëndetin.
Nga produktet e higjienës personale, te ato për freskimin e ajrit apo për pastrimin, shumë prej tyre përmbajnë substanca toksike dhe potencialisht kancerogjene.
Shampot, shpesh përmbajnë përbërës si parabene, ngjyra sintetike dhe aromatizues artificialë, që ndikojnë në sistemin hormonal dhe të shkaktojnë irritime të lëkurës. Edhe produktet që reklamohen si “natyrale” nuk janë të sigurta, ndaj leximi i etiketave mbetet thelbësor.
Qirinjtë aromatik dhe sprejtë e ajrit janë burime të mundshme kimikatesh të dëmshme. Edhe pse krijojnë një atmosferë të këndshme, lëshojnë substanca të rrezikshme që ndikojnë në sistemin respirator, shkaktojnë alergji, edhe probleme serioze shëndetësore.
Edhe produktet që përdoren për aktivitetet artistike, si ngjitësit dhe ngjyrat, duhen përdorur me kujdes të madh, sidomos në prani të fëmijëve, pasi përmbajnë tretës kimikë që mund të dëmtojnë veshkat apo sistemin nervor.
Së fundi, pesticidet, të përdorura gjerësisht në shumë shtëpi për eliminimin e insekteve, janë ndër më të rrezikshmet, pasi përmbajnë neurotoksina të cilat lidhen me probleme neurologjike afatgjata, përfshirë sëmundjen e Parkinsonit.
Zgjidhja? Zëvendësoni sa më shumë produkte me alternativa natyrale e të certifikuara si të sigurta për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Të dielën e kësaj jave, akrepat e orës kthehen 60 minuta pas
Published
20 hours agoon
October 21, 2025By
UBT News
Të dielën e kësaj jave, pra më 26 tetor, akrepat e orës kthehen 60 minuta pas.
Prapa, lëvizin më 03:00, natën mes të shtunës dhe të dielës, 25 e 26 tetor, duke u ripozicionuar te ora 02:00.
Kështu, mund të flemë një orë më shumë gjumë, por pasditet do të kenë një orë më pak dritë natyrale. Akrepat do t’i lëvizim në orët analoge, teksa siç dihet, të gjitha pajisjet tjera digjitale të lidhura me internetin përditësohen automatikisht me orarin e ri.
Ora diellore qëndron në fuqi der 29 mars 2026, kur si gjithmonë në 03:00 të mëngjesit, në fuqi hyn ora ligjore, e njohur si ajo verore.
Përcaktimi i ndryshimit të orës nuk ka datë fikse, aplikohet natën mes të shtunës e të dielës së fundit të tetorit e muajit mars. Pavarësisht polemikave që prej disa vitesh kanë shoqëruar ndryshimin stinor të orës, ende nuk është vendosur gjë nga BE-ja.
Diskutimi ishte mbi mbajtjen në fuqi të vetëm një ore ligjore, për të kursyer energji, arsye se pse është adoptuar që për herë të parë ose të regjimit të orës diellore. Impakti në ekonomi apo edhe në mjedis, pasi sjell reduktim të CO2, ka ndikuar në mosvijimin e diskutimeve për ta hequr orën ligjore, se duhet të jetë një vendim unanim për të gjitha vendet e Bllokut.
Më 2018, me 84% të votave, Parlamenti Europian u shpreh në favor të shfuqizimit të orës ligjore. Vendimi përfundimtar u la në dorë të secilit vend anëtar të Unionit. Në Europë, ndryshimi i orës nuk ka qenë i njëtrajtshëm. Ai filloi të përgjithësohej nga 1974, pas krizës së parë të naftës e kur disa vende vendosën të çojnë para orën, që të shfrytëzonin më shumë dritën e diellit e të konsumonin pak energji elektrike.
Si ligj europian u vendos nga 1981, është rinovuar çdo katër vjet. Në mënyrë të qëndrueshme, norma europiane përcakton datat e fillimit të periudhës së orës së verës (kur akrepat shkojnë 60 minuta para) dhe përfundimin e saj (kur shkon një orë pas). /A.Z/UBT News/
Kulturë
Prezantohet botimi i letrave të diplomatit francez Anton Vas
Published
21 hours agoon
October 21, 2025By
UBT News
Në kuadër të projektit “Prishtina në histori”, Varg dhe Trembelat do të prezantojnë botimin e letrave të diplomatit francez Anton Vas, i cili në vitin 1812, gjatë periudhës së Napolonit dhe luftës me Rusinë, u caktua të ngrinte një nënkonsullat francez në Prishtinë.
Promovimi do të mbahet më 31 tetor 2025, në ora 11:00, në ambientet e Institut Français në Pejton.
Dokumentet, të siguruara nga Arkivi i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Francës, pasqyrojnë përvojën e Vasit në një qytet kyç tregtar dhe diplomatik.
Misioni i tij ishte mbrojtja e tregtarëve francezë dhe forcimi i pranisë tregtare të Francës në rajon, përballë rivaliteteve ndërkombëtare dhe sfidave lokale.
Korrespondenca dokumenton marrëdhëniet e Vasit me autoritetet lokale, përfshirë Maliq Pashë Gjinollin dhe nipin e tij Jashar Pashë, si dhe sfidat që përballonte një diplomat francez në Prishtinën e fillimit të shekullit XIX.
Në redaktimin e studiuesit Yll Rugova, letra sjellin jo vetëm ngjarjet historike, por edhe atmosferën dhe përvojën personale të autorit.
Botimi u realizua pas transkriptimit, përkthimit dhe redaktimit të kujdesshëm të materialeve mikrofilmike, me mbështetjen e Komunës së Prishtinës, Ambasadës së Francës në Kosovë dhe specialistëve të arkivave.
Ky libër ofron një pasqyrë të veçantë mbi lidhjet historike midis Francës dhe Kosovës, duke nxjerrë në pah rëndësinë e Prishtinës si qendër tregtare dhe diplomatike në fillim të shekullit XIX. /A.Z/UBT News/

Studimi zbulon: Mungesa e kohës për veten rrit rrezikun e demencës

Kevin Federline zbulon telefonatën që i dha fund martesës me Britney Spears

Samsung zbulon zyrtarisht projektin “Moohan”, kufjet e reja Galaxy XR

Numërimi i fletëvotimeve nga votimi me kusht drejt përfundimit

Departamenti i Thesarit i SHBA-së nënshkruan marrëveshjen e stabilizimit ekonomik me Bankën Qendrore të Argjentinës

Ukrainë: Dy të vdekur në Kiev pas sulmit rus në shkallë të gjerë

Prishtina mirëpret edicionin e 25-të të Festivalit Frankofon të Filmit

Kosova ofron të bëhet vendi i parë që pranon azilkërkuesit e refuzuar nga Britania

Rihanna humbi 36 milionë dollarë nga projekti i dështuar me Louis Vuitton
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës