Lajmet

“Vrasja e gazetares Darya Dugina është rikthim në Rusinë e viteve të ’90-ta”

Kremlini tashmë ka fajësuar Ukrainën për sulmin, ndërsa Ukraina ka mohuar çdo përfshirje.

Published

on

Analizë nga Nathan Hodge, CNN

Vdekja e gazetares Darya Dugina, vajzës së Aleaxander Dugin, ideologut ultranacionalist dhe njeriut të afërt të presidentit rus, Vladimir Putin, është në shikim të parë një rikthim në Rusinë e viteve 1990, kur gangsterët mbuluan llogaritë me vrasje me porosi dhe bomba në makina.

Dugin është krijesë e së njëjtës dekadë. Ai doli nga politika e skajshme, më së shumti si anëtar themelues i Partisë Kombëtare Bolshevike, provokatorë politikë që ndërthurën simbolizmin komunist dhe fashist me një dozë të madhe ndjenjash antiperëndimore. Tani ka qëndrime të ndryshme për marrëdhëniet e tij me presidentin rus, Vladimir Putin, megjithëse mësimet e ultranacionalistit ishin në përputhje me ekspansionizmin e Putinit dhe Dugin është një përkrahës i ashpër i luftës së Rusisë në Ukrainë. Por Rusia e sotme është larg nga gangsterizmi i viteve 1990. Ngritja e Putinit në natën e Vitit të Ri në 1999, solli një kontratë të re sociale: Rusia do t’i jepte fund paligjshmërisë së saj kriminale dhe në këmbim, rusët pranuan një formë të sundimit autoritar.

Pavarësisht se kush qëndron pas vrasjes apo edhe nëse Dugina apo babai i saj ishte objektivi i sulmit, ky mund të shënojë një ndryshim në modelin e vrasjeve politike moderne ruse.

Dekada të tëra vdekjesh të dyshimta

Gjatë dy dekadave të sundimit të Putinit, shumica e kundërshtarëve të tij politikë u përballën me fund të dhunshëm. Një rast i tillë ishte edhe vrasja e gazetares hulumtuese Anna Politkovskaya. Ajo u qëllua për vdekje në shkallët e ndërtesës së saj – në datëlindjen e Putinit. Arrestimet dhe dënimet pasuan, por kolegët e saj ende këmbëngulin se përgjegjësit për vrasjen e saj nuk u sollën kurrë para drejtësisë.

Pastaj helmimi i Alexander Litvinenko, një ish-agjent i Shërbimit Federal të Sigurisë (FSB), i cili ishte gjithashtu një kritik i shquar i Putinit. Litvinenko vdiq në vitin 2006 pasi çaji i tij u dozua me polonium-2016 shumë radioaktiv. Në një deklaratë në shtratin e vdekjes, Litvinenko fajësoi Putinin; Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut, dhe sipas një hetim britanik thuhej se agjentët rusë administruan helmin fatal.

Shoqëria ruse u trondit në vitin 2015 nga vrasja e politikanit Boris Nemtsov. Figura politike, një kritik i hapur i përfshirjes së Putinit në luftë në rajonin e Donbasit të Ukrainës, u qëllua për vdekje para Kremlinit.

Lista vazhdon. Alexey Navalny, i cili në shumë aspekte trashëgoi mantelin e liderit të opozitës nga Nemtsov, u dënua me nëntë vjet burg. Ai i mbijetoi helmimit me agjentin nervor Novichok, diçka që ai fajëson shërbimet e sigurisë ruse.

Shpërthimi i makinës bombë që vrau Duginën ngjan me vrasjet e errëta të një vargu liderësh separatistë pro-rusë në rajonin e Donbasit në vitet që çuan në pushtimin e plotë të Ukrainës nga Rusia në fillim të këtij viti.

Në shumë prej këtyre rasteve, të tilla si bomba në kafene që vrau liderin separatist të Donetsk-ut, Alexander Zakharchenko, zyrtarët rusë fajësuan për atentat spiunët ose diversantët ukrainas. Megjithatë, shumë vëzhgues dyshuan se këto vrasje u kryen nga shërbimet ruse të sigurisë për të hequr qafe liderët problematikë separatistë, të cilët vështirë se mund të kontrolloheshin. Një shpjegim tjetër i mundshëm mund të jetë se atentatet në fakt rrjedhin prej mosmarrëveshjejeve mes bizneseve, dhe kjo është mënyra klasike se si zgjidhen ato përmes gangsterëve.

Edhe pse ne nuk e dimë se kush qëndron pas këtij sulmi, ajo që është e sigurt është se qeveria ruse do të gjejë një mënyrë për ta përfituar nga sulmi. Kremlini tashmë ka fajësuar Ukrainën për sulmin, madje FSB akuzoi shërbimet speciale ukrainase për përfshirje. Nga ana tjetër, Ukraina ka mohuar çdo përfshirje në vrasjen e Dugina-s, duke i quajtur pretendimet e FSB-së trillime./UBTNews/

Rajoni

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Vendi

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Lajmet

Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë

Published

on

By

Ambasada e SHBA-së në Prishtinë e ka cilësuar si një sukses të madh ushtrimin e javës së kaluar për reagim ndaj krizave të realizuar në koordinim mes Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës.

Në këtë ushtrim kanë qenë të përfshirë rreth 800 oficerë të Policisë së Kosovës bashkë me njësite të tjera speciale, përfshirë forenzikën dhe KFOR-in.

Për këtë ushtrim të përbashkët janë përdorur edhe qentë, dronët e automjete tjera taktike.

Ushtrimi i përbashkët i reagimit ndaj krizave i javës së kaluar ishte një sukses i madh — duke reflektuar koordinimin e shkëlqyer midis Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës. Gati 800 oficerë të PK-së — së bashku me zjarrfikësit dhe emergjencat dhe njësitë e specializuara duke përfshirë njësitë SIU, SOU, EOD, UAS/Kundër-UAS, Forenzikë dhe Çështje Publike — morën pjesë, me mbështetje të vlefshme nga RSO, MSG, PD, INL, ICITAP, MED, KFOR, LGF dhe PSU. Nga qentë dhe dronët te automjetet taktike dhe ekipet e emergjencës, ky ushtrim nxori në pah bashkëpunimin tonë ndëragjencor, gatishmërinë operacionale dhe angazhimin e përbashkët ndaj sigurisë”, shkruan Ambasda në njoftim.

Continue Reading

Të kërkuara