

Shëndeti
Vrapi i mëngjesit iu ndihmon në parandalimin e disa sëmundjeve
Published
4 years agoon
By
Betim GashiEdhe nëse nuk jeni një person mëngjesi ka shumë arsye se përse duhet të jeni sa më aktivë në këtë pjesë të ditës.
Mëngjesi i hershëm në lëvizje mund t’ju sigurojë një sërë vlerash për shëndetin tuaj. Duke filluar qe nga pesha ideale, aktivizimi i metabolizmit dhe parandalimi i sëmundjeve kardiovaskulare apo diabetit.
Ja ku i keni disa rregulla:
Flini mirë
Çelësi i një rutine të mirë mëngjesi është gjumi i mirë gjatë natës. Hiqni dorë nga televizori apo telefoni 1 orë para se të shkoni për të fjetur dhe të nesërmen do të zgjoheni sërish plot energji.
Gjithashtu evitoni kafeinën, alkoolin, dëgjoni muzikë relaksuese, krijoni një rutinë kur shkoni për të fjetur dhe mos pushoni shumë gjatë ditës.
Zgjohuni herët
Në mënyrë që të krijoni kohë për çdo aktivitet gjatë një dite duhet të zgjoheni herët. Kjo vlen edhe për vrapin pa dyshim.
Vendosni një alarm herët në mëngjes dhe mbani afërt krevatit rrobat sportive që do të përdorni për vrapin apo ecjen tuaj të mëngjesit.
Krijoni një rutinë
Nuk ka rëndësi nëse do të merrni pjesë në ndonjë maratonë vrapi, rëndësi ka që ti vendosni vetes një qëllim. Nuk ka rëndësi sa intensiv apo i gjatë është vrapi, mjafton ta nisni ditën me këtë aktivitet.
Bëni një plan vrapimi
Në mënyrë që të jeni sa më të sigurt për rutinën tuaj në natën para bëni një plan vrapimi. Vendosni se ku doni të shkoni dhe çfarë doni të shikoni në mënyrë që të mund të motivoni veten për të nesërmen.
Gjeni një partner vrapimi
Të kesh një partner vrapi ju ndihmon të mbani regjimin e vendosur. Nëse vraponi vetëm ruajtja e rutinës gjithnjë mund të jetë më e vështire ndaj nxisni një mik apo familjar t’ju bashkohet.
Hani shëndetshëm
Nuk është asnjëherë mirë që të vraponi me stomakun bosh. Pas një nate të gjatë gjumi, trupi ka djegur energjitë dhe kërkon të marrë të reja. Kështu që para se të dilni nga shtëpia hani një mëngjes të lehtë ose pini një lëng të pasur me fruta e perime.
Qëndroni të hidratuar
Pas 7-8 orëve gjumë trupi është i hidratuar. Vrapi do të nxjerrë akoma më shumë lëngje nga trupi juaj kështu që para ose pas vrapit mundohuni të pini sa më shumë ujë.
Aktualitet
Në United Hospital realizohen me sukses intervenimet e rekanalizimit të arteries karotide
Published
21 hours agoon
August 17, 2025By
Driton Iseni
United Hospital, spitali i përgjithshëm privat në Kosovë, realizon në vazhdimësi me sukses rekanalizimin e arteries karotide në raste tepër të komplikuara.
Kësaj here, profesori 85-vjeçar, iu nënshtrua operacionit në arterien karotide, i cili u krye me sukses dhe u përjetua prej tij si një ëndërr e shkurtër. Pas zgjimit nga narkoza, ai ishte më i lumtur se kurrë më parë.
Një hap i madh për pacientët me rrezik të lartë nga sulmi në tru.
Shkaku dhe rëndësia e stenozës së arteries karotide
Arteria karotide është një nga enët kryesore të gjakut që furnizon trurin me oksigjen dhe lëndëushqyese. Stenoza e arteries karotide, ndodh kur kjo enë ngushtohet për shkak të grumbullimit të
pllakave aterosklerotike, të cilat përbëhen nga yndyra, kolesteroli dhe substanca të tjera.
Faktorët kryesorë të rrezikut përfshijnë hipertensionin, diabetin, nivele të larta të kolesterolit, pirjen e duhanit dhe predispozitën gjenetike.
Rreziqet që i kanosen pacientit
Ngushtimi i arteries karotide rrit ndjeshëm rrezikun e një insulti cerebral (apopleksi), pasi pllakëzat ose mpiksjet e gjakut mund të bllokojnë furnizimin me gjak të trurit. Një bllokim i menjëhershëm mund të shkaktojë dëmtime të rënda neurologjike ose edhe vdekje.
Shifrat e apopleksisë në Evropë, Gjermani dhe Kosovë
Në Evropë, çdo vit raportohen mbi 1 milion raste të reja të insultit. Në Gjermani, çdo vit rreth 270,000 njerëz pësojnë një insult cerebral, ndërsa në Kosovë vlerësohet se ndodhin mbi 3,000 raste në vit. Këto shifra e bëjnë apopleksinë një nga shkaktarët kryesorë të vdekshmërisë dhe paaftësisë afatgjatë.
Çdo minutë vonesë në trajtim mund të nënkuptojë dëme të përhershme për trurin, thekson Prof. Dr.Krasniqi.
Simptomat paralajmëruese të sulmit në tru
Simptomat që duhet të nxisin reagim urgjent përfshijnë:
– Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit,
– Vështirësi në të folur ose kuptuar fjalët,
– Humbje e papritur e shikimit në njërin sy,
– Marramendje, humbje ekuilibri ose koordinimi,
Në këto raste, çdo minutë është vendimtare dhe kërkohet ndihmë mjekësore emergjente.
Metodat e trajtimit
Trajtimi i stenozës së arteries karotide varet nga shkalla e ngushtimit dhe simptomat e pacientit.
Opsionet përfshijnë:
-Trajtim medikamentoz (antiplakë, antikoagulantë, statina)
-Angioplastikë dhe stentim (hapja e arteries me balonë dhe vendosja e stentit)
-Endarterektomi karotide – metodë kirurgjikale për heqjen e pllakës nga ena e gjakut.
Metoda e Eversions Endarterektomisë
Një teknikë moderne kirurgjikale është eversion endarterektomia, ku arteria pritet, kthehet si “çorape” për të hequr pllakat dhe më pas vendoset përsëri në vend. Kjo metodë ka rezultate shumë të mira, rrezik të ulët komplikacionesh dhe rikthim të shpejtë të qarkullimit normal të gjakut në tru.
Prof. Dr Krasniqi shpjegon: “Kjo metodë kirurgjikale na lejon të heqim pllakat nga ena e gjakut me precizion të lartë, duke rikthyer menjëherë qarkullimin normal dhe duke minimizuar rrezikun e komplikacioneve”.
Pasojat e vonesës në trajtim: Shtyrja e trajtimit të stenozës së arteries karotide rrit rrezikun e apopleksisë, e cila mund të shkaktojë humbje të përhershme të aftësive motorike, të folurit, kujtesës dhe cilësisë së jetës.
Suksesi në United Hospital
Në United Hospital, nën drejtimin e Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, kirurg vaskular me renome botërore, u realizua me sukses rekanalizimi i arteries karotide nga një stenoza e komplikuar, duke përdorur metodat më moderne kirurgjikale dhe endovaskulare, pa asnjë komplikacion. Ky sukses është dëshmi e nivelit të lartë profesional dhe teknologjisë së avancuar që ofron spitali për pacientët me sëmundje të rënda vaskulare.
Pse është e rrezikshme stenoza e arteries karotide?
Kjo gjendje është shkaktari kryesor i sulmit në tru (apopleksi), një sëmundje që prek mbi 1 milion njerëz çdo vit në Evropë, rreth 270,000 në Gjermani dhe mbi 3,000 në Kosovë. Rreziku qëndron të mpiksjet ose pllakat aterosklerotike, të cilat mund të bllokojnë papritur furnizimin me gjak të trurit.
Shenjat paralajmëruese
Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit, vështirësi në të folur, humbje e papritur e shikimit në një sy, marramendje dhe humbje e ekuilibrit. Në këto raste, kërkohet reagim i menjëhershëm mjekësor.
Trajtimi modern
Metoda e eversion endarterektomisë është ndër më efektivet, duke pastruar enën e gjakut nga pllakat dhe rikthyer menjëherë qarkullimin normal.
Mesazhi për pacientët
Stenoza e arteries karotide është e rrezikshme, por e trajtueshme.
Mos prisni derisa të ndodhë sulmi në tru – diagnostikimi dhe trajtimi në kohë shpëton jetë, thotë Prof. Dr. Krasniqi.
Për më shumë kontaktoni përmes:
Nr i telefonit: 038 607 070
Facebook: United Hospital Prishtinë
Shëndeti
Studimi: Bakteret e zorrëve mund të lidhen me pagjumësi
Published
2 days agoon
August 16, 2025By
UBT News
Një studim i publikuar në “General Psychiatry” sugjeron se disa baktere të pranishme në zorrë mund të kontribuojnë në shfaqjen e pagjumësisë.
Rreth 10% e të rriturve vuajnë nga kjo gjendje, ndërsa 20% të tjerë përjetojnë simptoma të herëpashershme si vështirësi për të fjetur, gjumë me cilësi të dobët, irritim dhe lodhje gjatë ditës.
Sipas Euroneës Health, hulumtimi i bazuar në të dhëna gjenetike nga afro 387,000 pacientë me pagjumësi dhe analizën e mikrobiomës së zorrëve të rreth 27,000 personave, zbuloi një lidhje dypalëshe: disa lloje bakteresh rrisin rrezikun e pagjumësisë, ndërsa vetë pagjumësia ndikon në rritjen e këtyre baktereve.
Katërmbëdhjetë grupe bakteresh e rritën rrezikun me 1–4%, ndërsa tetë grupe të tjera e ulën me 1–3%.
Personat me pagjumësi kishin nivele dukshëm më të ulëta të shtatë grupeve bakteresh dhe më të larta të 12 grupeve të tjera.
Mikrobioma e zorrëve – e përbërë nga baktere, kërpudha e viruse, luan rol në tretjen e ushqimit, rregullimin e imunitetit dhe neutralizimin e mikrobeve të dëmshme. Mekanizmi i saktë nuk është ende i qartë, por një teori sugjeron se pagjumësia ndikon në nivelet e serotoninës dhe dopaminës, neurotransmetues të lidhur me ciklin e gjumit, të cilët ndikojnë në funksionimin e zorrëve.
Faktorë tjerë mund të përfshijnë inflamacionin dhe rregullimin e imunitetit. Shumica e pjesëmarrësve ishin me origjinë europiane – studiuesit besojnë se gjetjet mund të hapin rrugën për trajtime të reja kundër pagjumësisë, përmes probiotikëve, prebiotikëve ose transplanteve fekale.
Shëndeti
E dini kur është koha ideale për të pirë kafe?
Published
2 days agoon
August 16, 2025By
UBT News
Kafeja është një nga pijet më të njohura në botë. Ajo përmban një stimulues shumë të njohur të quajtur kafeinë. Shumë njerëz pinë një filxhan kafeje sapo zgjohen, ndërsa të tjerë besojnë se është më mirë të presësh disa orë dhe më pas ta konsumosh.
Ky artikull shpjegon se kur është koha më e mirë për të pirë kafen që të përfitosh maksimumin prej saj e të minimizosh efektet anësore.
Shumë njerëz e pijnë kafenë pasi zgjohen, por disa ekspertë sugjerojnë që kjo mund të mos jetë koha më e mirë për ta konsumuar.
Kur zgjohemi, trupi prodhon në mënyrë natyrale një hormon të quajtur kortizol, i cili ndihmon në rritjen e vigjilencës e rregullon funksione të rëndësishme si metabolizmi dhe presioni i gjakut. Nivelet e kortizolit janë më të larta zakonisht 30–45 minuta pas zgjimit e ulen gradualisht gjatë ditës.
Disa mendojnë se pirja e kafesë gjatë kësaj periudhe mund të jetë më pak efektive, pasi trupi është natyrshëm në gjendje zgjimi, është sugjeruar se koha më e mirë për të pirë kafe është në mesditë ose vonë në mëngjes, kur niveli i kortizolit është më i ulët.
Për shumicën e njerëzve që zgjohen rreth orës 6:30 të mëngjesit, kjo kohë është ndërmjet orës 9:30 dhe 11:30. Edhe pse kjo mund të ketë një bazë, nuk ka studime që tregojnë se vonesa e pirjes së kafesë e bën atë më efektive sesa nëse pihet menjëherë pas zgjimit.
Një tjetër arsye pse është sugjeruar të shtyhet pirja e kafesë është se kafeina rrit nivelet e kortizolit. Pirja e kafesë kur kortizoli është në kulmin e tij mund të çojë në rritje edhe më të lartë. Nivelet e larta të kortizolit për periudha të gjata dëmtojnë sistemin imunitar dhe të shkaktojnë probleme shëndetësore.
Pra, nuk ka ndonjë rrezik të madh nëse preferoni ta pini kafen menjëherë pas zgjimit në vend që të prisni disa orë. Por nëse jeni të gatshëm ta ndryshoni zakonin tuaj të mëngjesit, mund të vini re se shtyrja e pirjes së kafesë për disa orë mund t’ju japë më shumë energji.
Shëndeti
Shëndeti mendor, praktikat që ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe stresit
Published
2 days agoon
August 16, 2025By
UBT News
Shëndeti mendor është një komponent i rëndësishëm i mirëqenies sonë dhe duhet trajtuar me po aq kujdes sa dhe shëndeti fizik.
Në një botë ku presionet e jetës dhe stresi janë të pranishëm, është thelbësore të merremi me menaxhimin e emocioneve dhe të ruajmë një balancë mendore.
Një nga mënyrat më efektive për të luftuar ankthin dhe stresin është meditimi, që ndihmon në qetësimin e mendjes e rritjen e vetëdijes për momentin aktual.
Mbajtja e lidhjeve të forta me miqtë dhe familjen është një mbështetje e paçmuar, pasi ofron një rrjet të sigurt emocional që ndihmon në përballimin e vështirësive. Ushqimi i shëndetshëm dhe aktiviteti fizik luajnë një rol të rëndësishëm në përmirësimin e humorit dhe uljen e niveleve të ankthit.
Ushqimet e pasura me vitamina dhe minerale kontribuojnë në funksionimin optimal të trurit, ndërsa ushtrimet ndihmojnë në çlirimin e endorfinave, që janë hormonet e lumturisë.
Përveç kësaj, një orar i rregullt gjumi është i domosdoshëm për rikuperimin e trupit, duke ndihmuar në ruajtjen e një shëndeti të qëndrueshëm mendor.
Është e rëndësishme të dëgjoni trupin dhe mendjen; nëse ndiheni të lodhur ose të mbingarkuar, kërkoni mbështetje nga profesionistët e shëndetit mendor dhe mos hezitoni të kërkoni ndihmë kur keni nevojë.
Këto hapa të thjeshtë mund të përmirësojnë ndjeshëm cilësinë e jetës dhe të mbajnë shëndetin mendor në balancë.

Inteligjenca Artificiale krijon antibiotikë kundër dy sëmundjeve

Pasuria neto e Dakota Johnson – sa vlerësohet ylli i roleve të suksesshme?

Sot nis Seminari i 43-të për Gjuhë, Letërsi dhe Kulturë Shqiptare

Aksident me të lënduar në rrugën Dragash-Prizren

Ambasadori Rohde ‘i zhgënjyer’ me qëndrimin e VV-së për Gjykatën Kushtetuese

87 zjarre brenda 24 orëve, 8 mbeten aktive

Zelensky sot takohet sërish me Trump

Plagosi rëndë një shtetas, arrestohet 25-vjeçari në Durrës

Vuçiq i ashpër ndaj protestuesve, paralajmëron masa
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit