Shëndeti

Vlerat e lulëkuqeve rrezatuese të Shqipërisë

Lulëkuqja që rritet kudo në Shqipëri është e njohur për vlerat e saj të rëndësishme shëndetësore.

Published

on

Po të pyesni gjyshërit tuaj do t’ju tregojnë më shumë për aftësitë e lulekuqeve për të qetësuar dhe vënë në gjumë fëmijët. Lulëkuqja ishte një nga lulet më të preferuara të Venusit, perëndeshës romake të bukurisë dhe dashurisë. Prej shekujsh lulekuqet janë pranuar si simbol i qetësisë, gjumit dhe paqes.

Në vendin tonë deri sot lulëkuqja nuk është kultivuar dhe është rritur në mënyrë të pavarur si bimë e egër. Burimet tregojnë se duke parë kërkesat e tregut për lulëkuqen, kultivimi i saj është me leverdi ekonomike. Lulëkuqja është e përhapur dhe rritet e zhvillohet thuajse kudo në vendin tonë. Kërcenjtë e lulëkuqeve jetemot janë përdorur nga amvisat shqiptare si pjesë e grupit të barërave të egër në përgatitjen e byrekut të famshëm me lakra të egra së bashku me hithrat dhe lëpjetat.

Lulëkuqja fuqizon sistemin imunitar, mbron shëndetin e zemrës, forcon kockat, rrit qarkullimin e gjakut dhe ndihmon tretjen. Por lulet e vogla të kuqe prodhojnë edhe fara të ngrënshme që janë të mbushura plot me minerale, substanca të shëndetshme, por edhe me alkoloidë që nëse merren në doza të mëdha mund të kenë efekte të forta. Farat magjike sot i gjejmë në shumë ushqime të përgatitura me vaj lulëkuqeje ose fara siç janë: paninet, salcat, sallatat, supat, buka dhe ëmbëlsirat. Këto fara të vogla nga një lule që të themi të drejtën nuk ta mbush shumë mendjen janë shumë të fuqishme. Doza të vogla të këtyre farave mund të kenë një efekt të jashtëzakonshëm në trup.

Por le t’i hedhim një sy së bashku se çfarë mund të bëjë kjo lule me petale të kuqe si gjaku.
Efekti qetësues

Disa nga aspektet më të studiuara të lulëkuqes janë efektet analgjesike të saj. Nëse konsumon fara lulëkuqeje, atëherë mund të zbusësh dhimbjet, veçanërisht ato të kokës dhe të përshpejtosh proçesin e shërimit. Farat janë të pasura me zink dhe si rrjedhojë ndihmojnë metabolizmin për të përshpejtuar proçesin e rimëkëmbjes.

Fuqizon sistemin imunitar
Studime të shumta kanë provuar lidhjen që ekziston mes zinkut dhe sistemit imunitar . Zinku që gjendet me bollëk në çdo farë lulëkuqeje arrin të stimulojë prodhimin e qelizave të bardha të gjakut dhe të forcojë reagimet e trupit ndaj substancave dhe agjentëve të huaj.

Përmirëson shikimin
Me plakjen, sytë tanë fillojnë e na lënë në baltë. Megjithatë kjo nuk duhet të na demoralizojë. Ka shumë gjëra që mund të bëjmë për të ndaluar proçesin e përkeqësimit të shikimit. Antioksidantët janë të nevojshëm për të na mbrojtur sytë. I tillë është edhe zinku që gjendet në sasi të mëdha tek lulëkuqja. Zinku e mban shikimin të forte dhe ngadalëson degjenerimin makular – që është edhe shkaktari kryesor i humbjes së shikimit tek personat mbi 70 vjeç.

Mbron zemrën
Hekuri është një nga mineralet më të çmuar që gjenden tek lulëkuqja. Siç e dimë, hekuri është një përbërës integral në prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut. Kur rrisim dozën e hekurit, ne përmirësojmë qarkullimin e gjakut dhe si rrjedhojë nivelin e oksigjenit në pjesët më vitale të trupit. Nëpërmjet hekurit, ne zvogëlojmë simptomat e anemisë, marrim më shumë energji dhe përshpejtojmë proçesin e shërimit.

Ndihmon me tretjen
Nëse vuani nga konstipacioni ose diarea, atëherë keni nevojë për më shumë fibër në dietën tuaj. Farat e lulëkuqes kanë një nivel të lartë të fibrës që rregullon lëvizjet e zorrëve në favorin tuaj. Ato kanë ndikim të drejtpërdrejtë në uljen e dhimbjeve dhe inflamacionit dhe lehtësojnë funksionimin e sistemit të tretjes.

Diabeti i Tipit 2
Nivelet e ulëta të zinkut në organizëm janë tregues i rëndësishëm i nivelit të diabetit të tipit 2. Nëse dëshiron të mbrohesh nga kjo epidemi globale, atëherë duhet të shtosh zinkun në dietë. Përse mos të përdorësh fara lulëkuqeje atëherë?!

Funksionet e nervave
Shumë njerëz nuk arrijnë të kuptojnë plotësisht rolin e kalciumit në trupin tonë. Kalciumi është nga të paktët minerale që forcon funksionimin e sistemit nervor. Lulëkuqet kanë një nivel të lartë kalciumi dhe me to mund të bësh një tonik të shijshëm për nervat dhe të mbash larg çregullimet nervore.

Shëndeti i kockave
Kalciumi është gjithashtu i rëndësishëm për shëndetin e kockave. Kalciumi tek lulëkuqja mund t’ju japë kockave tuaja forcë dhe elasticitet.

Tensioni i gjakut
Kaliumi që gjendet tek farat e lulëkuqes zbut tensionin në arterie dhe promovon një qarkullim sa më normal të gjakut. Një gjë e tillë parandalon zhvillimin e arteriosklerozës dhe dhe sëmundjeve të zemrës./AgroWeb

Shëndeti

Kur duhet pastruar dhëmbët, para apo pas ngrënies së mëngjesit?

Published

on

Mbajtja e higjenës orale është thelbësore jo vetëm për të pasur një buzëqeshje tërheqëse, por edhe për të shmangur problemet shëndetësore.

Megjithatë, është ngritur një diskutim se a duhet pastuar dhëmbët para apo pas ngrënies së mëngjesit, shkruan Express.co.uk.

Por, kur duhet t’i pastrojmë?

Stomatologia, Maria Rubio ka dhënë këshillën e saj se kur duhet pastruar dhëmbët, ekspertja rekomandon që të hani pastroni dhëmbët para se të hani mëngjesin, duke argumentuar pse. Ajo shpjegoi se derisa flemë, goja jonë përjeton reduktim të rrjedhës së pështymës, duke i lejuar bakteret të rriten më lirshëm.

“Natën, fluksi i pështymës tonë është shumë më i ulët dhe kjo do të bëjë që në mëngjes kur zgjohemi, bakteret të jenë në kulmin e tyre”.

Kjo baktere ushqehet me mbetjet e ushqimit që ne hamë, duke prodhuar acide të cilat mund të dëmtojnë smaltin e dhëmbëve dhe të nxisin lezione të tilla si kavitetet e frikshme.

“Nëse hamë mëngjes, i ushqejmë ato baktere, duke i bërë më aktive dhe duke gjeneruar acide janë të dëmshme për dhëmbët tanë, duke nxitur kështu lezione si kavitetet”, tha dentistja.

Ajo përfundoi: “Prandaj, është më mirë të lahen para se të hamë mëngjes”. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Çka duhet të dini para se të hani gështenja?

Published

on

Gështenjat që piqen mbi zjarrin e hapur tingëllojnë si skena perfekte nga filmat e festave, por shumë persona pyesin nëse i’a vlen t’i bëjnë ato, të pasura me antioksidantë dhe minerale. Përveç kësaj, ata vlerësohen për shkathtësinë e tyre në kuzhinë.

“Ato mund të përdoren në gatime të ëmbla dhe të shijshme ose thjesht të hahen vetë”, shpjegon dietologia Barbara Kamp.

“Ndryshe nga arrat e tjera, gështenjat kanë shumë më shumë ujë dhe shumë pak yndyrë”, thotë Liz Applegate nga Universiteti i Kalifornisë, Davis. Duke marrë parasysh këtë, gështenjat kanë përqindje më të vogël të proteinave.

Gështenjat përbëhen nga karbohidraten dhe për shkak të kësaj kanë më pak kalori për gram sesa yndyrat (4 kalori kundrejt 9 kalorive), gështenjat janë më të ulëta në kalori në krahasim me arrat e tjera. Gjysmë filxhani gështenja ka vetëm 175 kalori, ndërsa gjysmë filxhani me bajame përmban deri në 414 kalori.

Ato janë të pasura me antioksidantë

Mungesa e yndyrës në gështenja do të thotë se nuk ofrojnë të njëjtat përfitime kardiovaskulare si arrat tjera, si përmbajtja e lartë e yndyrave të pangopura dhe mono të pangopura të shëndetshme për zemrën, profili ushqyes i gështenjave vlen të përmendet.

Në gjysmë filxhani gështenja, merrni sasi të përshtatshme mangani, mineral i rëndësishëm për funksionin e qelizave dhe shëndetin e kockave dhe bakër, që ndihmon trupin të prodhojë qeliza të kuqe të gjakut. Gështenjat përmbajnë vitaminë C, acid folik, kalium dhe 3.6 gram fibra, që është 13 për qind e sasisë së rekomanduar ditore. Gështenjat janë të pasura me antioksidantë, veçanërisht acidin ellagik, i cili gjendet edhe tek manaferrat, mjedrat, arrat, etj. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Po përdoret me të madhe, por çka ndodh me trupin kur ndalon përdorimin e Ozempic?

Published

on

Një studim i ri ka zbuluar se shumica e personave që ndaluan përdorimin e semaglutidit, përbërësi aktiv i medikamenteve të njohura për humbje peshe, si Ozempic, fituan përsëri rreth dy të tretat e peshës së humbur dhe shfaqën përkeqësim të treguesve shëndetësorë, duke përfshirë rritje të presionit të gjakut, kolesterolit dhe rrezikut të sëmundjeve të zemrës.

Si funksionon Ozempic?

Wegovy dhe Ozempic janë të njohura si agonistë të receptorëve GLP-1 dhe shkaktojnë humbje peshe duke imituar veprimet e GLP-1, një hormon në tru që rregullon apetit dhe ndjenjat e ngopjes. Sipas studimit rreth 12 përqind e të rriturve në SHBA, raportohet se kanë përdorur të paktën një agonist të receptorëve GLP-1, ndërsa 6 përqind kanë treguar se po përdorin aktualisht.

Rreth 85 përqind e personave që kishin filluar përdorimin e medikamenteve si Ozempic e ndërprenë përdorimin brenda dy vitesh, dhe 71 përqind e ndaluan brenda vitit të parë, për dy arsye: Ose kishin arritur peshën e dëshiruar ose për shkak se ilaçet janë të shtrenjta, me çmim rreth 1,000 dollarë në muaj.

Që kur u shpërnda në treg, semaglutidi ka treguar jo vetëm sukses në trajtimin e diabetit dhe obezitetit, por kërkimet e reja tregojnë se ka rol pozitiv në uljen e presionit të gjakut dhe zvogëlimin e rrezikut të goditjeve në zemër ose tru. Por, përdorimi i tij për humbje peshe nuk mund të jetë njësoj pozitiv.

Një studim i bërë nga kërkues të Universitetit Northwestern raportoi se, ndërkohë që nuk është e qartë se si ndikon ndalimi i agonistëve të receptorëve GLP-1 në shëndetin afatgjatë të zemrës, gjetjet sugjerojnë se mund të rrisë rrezikun kardiovaskular.

Duke marrë parasysh normën e lartë të ndërprerjes së medikamenteve e efektet anësore negative që kanë, kërkuesit thanë se është e domosdoshme të studiohet nëse përdorimi i ilaçeve ofron ndonjë përfitim afatgjatë e ul rreziqet shëndetësore ose nëse disavantazhet e ndalimit të ilaçeve janë më larta se përfitimi.

Kërkuesit pas studimit të fundit nuk thanë përfundimisht se pacientët duhet t’i përdorin ilaçet përjetë për të mbajtur nën kontroll sëmundjet, gjetjet tregojnë se njerëzit që përdorin agonistë të receptorëve GLP-1 për menaxhimin e peshës e përmirësimin e shëndetit kardiometabolik kanë nevojë për përdorim afatgjatë.

Çfarë ndodh kur ndërpritet Ozempic? Ndërprerja e përdorimit të saj u lidh me përkeqësim të niveleve të disa faktorëve rreziku për shëndetin kardiovaskular e metabolik, të cilët luajnë rol në shëndetin e zemrës dhe diabetin. Kërkimet kanë zbuluar se pas 68 javësh injeksionesh, pacienti mesatar ka humbur më shumë se 15 përqind të peshës. Brenda 12 muajve nga përfundimi i trajtimit, 300 pacientë fituan përsëri rreth dy të tretat e peshës që kishin humbur.

Kërkuesit shtuan se mjekët dhe pacientët duhet të diskutojnë gjithashtu se çfarë mund të ndodhë nëse terapia ndërpritet.

Dr. Domenica Rubino, drejtoreshë e Qendrës së Menaxhimit të Peshës dhe Hulumtimit në Uashington, i tha BBC-së: “Obeziteti nuk është si infeksion ku merr antibiotikë dhe gjithçka shërohet. Ndryshe nga hipertensioni, diabeti dhe sëmundje tjera kronike që trajtojmë, ku duhet të përdorësh medikamente kronike, si statina për shëndetin e zemrës, ata që ndalojnë përdorimin e ilaçeve mund të përjetojnë pasoja të padëshiruara. Ka pasur raporte të shumta për efekte anësore të rrezikshme tek ata që përdorin semaglutidin aktivisht, si nauze të rëndë dhe të vjella, mendime për vetëvrasje dhe paralizë të stomakut”, tha ajo.

Hyrja e Ozempic në tregun farmaceutik  u miratua nga FDA për të menaxhuar diabetin dhe ilaçi i tij “binjak” Wegovy, tani i miratuar për humbje peshe, shënoi një ndryshim të madh në mënyrën si mjekët trajtojnë obezitetin. Këto medikamente kanë treguar se ndihmojnë njerëzit të humbasin rreth pesë deri 20 përqind të peshës së trupit. Përdorimi i gjerë i medikamenteve ka ndikuar tashmë në normat kombëtare të obezitetit, të cilat kanë rënë me gati pesë përqind në një vit.

Pesë milionë amerikanë i’u dha recetë me semaglutid më 2023, dhe katër në 10 e përdornin për humbje peshe, jo për menaxhimin e diabetit. Studiuesit theksuan: “Përdorimi i agonistëve të receptorëve GLP-1 ka të ngjarë të rritet shpejt në SHBA kur shtrihen indikacionet e mbulimit,  normat alarmante të ndërprerjes së përdorimit të agonistëve të receptorëve GLP-1 duhet të tërheqin vëmendjen e mjekëve, politikanëve e ekspertëve të shëndetit publik.” /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Pse na bien flokët gjatë vjeshtës?

Published

on

Nuk ka asnjë shpjegim shkencor se pse priremi të humbim më shumë flokë në stinën e vjeshtër, por ka disa teori për këtë. Disa ekspertë besojnë se kemi nevojë për më shumë flokë në verë për t’u mbrojtur nga rrezet e diellit, dhe fillojmë t’i humbasim fijet në fillim të vjeshtës.

Të tjerë thonë se stresi që vuajmë pas verës është ai që shkakton rënien e flokëve, dhe madje disa pohojnë se mungesa e dritës direkte të diellit gjatë vjeshtës ndikon shumë në hormonet që rrisin flokët.

Këto janë edhe arsyetime të mundshme të rënies së flokëve gjatë vjeshtës:

Rënia sezonale e flokëve kundër Alopecia-s – Alopecia është çrregullim që përfshin rënien e flokëve. Mund të jetë gjenetik, i shkaktuar nga ndryshimet hormonale, stresi ose ushqimi jo i duhur. Është e ndryshme si për meshkujt ashtu edhe për femrat për sa i përket se ku fillon rënia e flokëve dhe sa vëllim humbet. Rënia sezonale e flokëve është një formë e alopecisë, por është e natyrshme në krahasim me llojet e tjera të alopecisë. Ato përfshijnë:

Alopecia androgjenike – Ky është lloj i zakonshëm i rënies së flokëve që prek shumicën e njerëzve mbi 50 vjeç. Zhvillohet më shumë te burrat se te gratë, shkaktohet nga faktorë gjenetikë. Është e zakonshme te meshkujt për shkak të shndërrimit të testosteronit në dihidrotestosteron që pengon rritjen e flokëve të rinj gjatë fazës anagenike.

Alopecia Areata – Alopecia Areata është një çrregullim që prek imunitetin e trupit, duke dobësuar folikulat e flokëve, duke çuar në rënien e flokëve.

Anagen Effluvium – Humbje anormale e flokëve që shkaktohet kryesisht nga ilaçet që përdoren për trajtimin e kancerit ose ekspozimi ndaj kimikateve toksike.

Si të ndryshoni rënien sezonale të flokëve nga Alopecia?

Nëse keni pyetur veten nëse rënia juaj e flokëve është sezonale apo Alopecia, si mund t’i dalloni të dyja?

Gjatë rënies sezonale të flokëve vëllimi dhe dendësia e flokëve mbeten të njëjta e nuk ka dallim të dukshëm në pamjen e flokëve. Gjatë alopecisë, dendësia e flokëve ulet në zona të veçanta apo edhe në të gjithë skalpin e kokës dhe ato duken më të hollë dhe të pashëndetshëm. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara