Kulturë
Vjedhja që tronditi botën: Zhdukja e Mona Lisës në Paris, 21 gusht 1911
Published
3 months agoon
By
UBT NewsParis, 21 gusht 1911. Mëngjes herët, ndërsa Muzeu i Luvrit pushonte në heshtjen e zakonshme të së hënës, një nga veprat më të njohura të artit botëror, Mona Lisa e Leonardo da Vinçit, u zhduk pa lënë gjurmë. Askush nuk e pa, askush nuk e dëgjoi. Thjesht… nuk ishte më.
Një ditë më vonë, piktori Louis Berou, i cili kishte ardhur të pikturonte vetë Mona Lisën, zbuloi boshllëkun në mur dhe ngriti alarmin. Mendohej se piktura ishte zhvendosur për mirëmbajtje a fotografim. Por, kur orët kalonin e Da Vinçi nuk po gjendej, muzeu u përfshi nga paniku.
Ajo që dukej e pamundur ishte bërë realitet: dikush kishte vjedhur Mona Lisën.
Skandal në Paris: Dyshohet Picasso!
Pas hetimeve të para, policia nisi të hetojë botën e artit e shpejt dyshimet ranë mbi emra të mëdhenj. Ndër të arrestuarit u përfshi edhe një artist i ri dhe i guximshëm, një farë Pablo Picasso. Ai dhe poeti Guillaume Apollinaire u morën në pyetje për lidhje me një tjetër vjedhje arti, por mungesa e provave i çliroi.
Misteri i vjedhjes së Mona Lisës vazhdoi të mbetej i pazgjidhur për më shumë se dy vjet, duke ndezur teori të shumta konspirative, nga vjedhje e porositur nga koleksionistë të fshehtë, te rrëmbime me sfond politik.
Rikthimi i papritur dhe një “hajdut patriot”
Në dhjetor 1913, në një zyrë të qetë arti në Firence, Italia mori frymë ndryshe. Një burrë i panjohur i quajtur Vincenzo Perugia, ish-zdrukthëtar në Luvër, u shfaq me një ofertë të pabesueshme: të shiste Mona Lisën. Piktura u verifikua si origjinale dhe Perugia u arrestua. Në hetim, deklaroi se kishte vepruar nga ndjenja patriotike, Mona Lisa, krijuar nga një mjeshtër italian, sipas tij, i takonte Italisë, jo Francës.
Akti i guximshëm qe i thjeshtë: veshur si punonjës muzeu, hyri herët në mëngjesin e 21 gushtit, hoqi pikturën nga muri, e futi në përparëse dhe u largua.
Një kthim triumfal dhe një famë e pavdekshme
Pas arrestimit të Perugias, piktura u ekspozua me entuziazëm në Galerinë Uffizi në Firence, ku mijëra italianë e pritën si një fitore kombëtare. Më pas, në janar 1914, ajo u rikthye në shtëpinë e saj në Paris, nën siguri të rreptë.
Perugia u dënua me vetëm një vit e 15 ditë burg. Për shumë italianë nuk ishte hajdut, ishte hero. Në të vërtetë, ai kreu vetëm 7 muaj burg.
Nga një vepër e çmuar në ikonë botërore
Paradoksalisht, ishte kjo vjedhje që bëri Mona Lisën të pavdekshme. Para vitit 1911, ishte vepër e njohur, por jo legjendare. Pas zhdukjes, u kthye në një ikonë kulturore globale, një simbol i misterit, artit dhe magjepsjes njerëzore.
Një vjedhje. Një legjendë. Një emër: Mona Lisa.
Kulturë
Botohen veprat e Xhemail Mustafës, një jetë e përkushtuar për dijen dhe atdheun
Published
3 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Në Bibliotekën “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë u promovua kompleti i veprave të Xhemail Mustafës (1953-2000) në pesë vëllime, botuar nga PEN-Qendra e Kosovës.
Ky komplet përfshin veprat: “Një lutje për Prishtinën”, “Mrekullia e shkrimit”, “Metafora e absurdit”, “Trumfi i mendjes” dhe “Iluzionet e politikës”, dhe është përgatitur nën kujdesin e bashkëpunëtorit të tij, Ibrahim Berisha.

Gjatë promovimit u diskutua për jetën dhe veprën e intelektualit Xhemail Mustafa, njohur si njeri i letrave, ndër iniciatorët dhe themeluesit e LDK-së, bashkëpunëtor i Presidentit Ibrahim Rugova, i cili u vra para shtëpisë së tij në Prishtinë para 25 vitesh.
Në panelin diskutues morën pjesë ish-Presidenti Fatmir Sejdiu, gazetari Avni Spahiu, profesori Sali Bashota, Ibrahim Berisha dhe Muhamet Hamiti, të cilët vlerësuan lart kontributin intelektual dhe veprimtarinë atdhetare të Mustafës.


Ibrahim Berisha theksoi se vepra e Xhemail Mustafës spikat për autenticitet, thellësi përmbajtësore dhe stil të qartë. Prof. Sali Bashota vuri në dukje rëndësinë e veprës “Një lutje për Prishtinën”, si një nga veprat më të rëndësishme për sfidat që ka përjetuar vendi.


Po ashtu, gazetari Avni Spahiu dhe profesori Muhamet Hamiti theksuan se vepra e Mustafës duhet të lexohet dhe rilexohet, duke reflektuar dimensionin e gjerë të krijimtarisë së tij intelektuale.
Përndryshe, Xhemail Mustafa ishte gazetar, publicist dhe këshilltar politik, një nga figurat më të shquara intelektuale shqiptare në Kosovë, dhe një ndër penat më të fuqishme të LDK-së. Ai u vra më 23 nëntor 2000 pranë banesës së tij në Prishtinë. /A.Z/Foto: Besnik Hamiti/UBT News/
Kulturë
Maratona e Vlorës mbledh 400 vrapues nën moton “Vrapojmë për Pavarësinë”
Published
5 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Në qytetin bregdetar të Vlorës u mbajt një nga ngjarjet sportive më të rëndësishme të vitit – Maratona e Vlorës, e cila këtë vit u zhvillua nën moton “Vrapojmë për Pavarësinë”.
Rreth 400 vrapues nga Shqipëria dhe vende të ndryshme të botës iu bashkuan aktivitetit që u organizua në kuadër të festimeve të Nëntorit.
Kryeministri Edi Rama publikoi momente nga atmosfera energjike e maratonës, e cila shënoi mbylljen e festimeve të Pavarësisë në qytet.
Edhe pse moti ishte me reshje shiu, tradita e fund-nëntorit në Vlorë vijoi me tre gara: 5 km, 10 km dhe 21 km.
Fitues në distancën prej 21 kilometrash, në edicionin e pestë të maratonës, u shpall atleti ukrainasi Bogdan Simonoviç.
Eventi u organizua nga Bashkia Vlorë dhe u përshëndet nga kryetarja Brunilda Mersini dhe presidenti i KOKSH-it, Fidel Ylli, të cilët vlerësuan pjesëmarrjen e lartë dhe rëndësinë e këtij aktiviteti sportiv për promovimin e qytetit. /atsh/ ubt news/
Kulturë
Orkestra “Amadeus” promovon Kosovën në skenat më të njohura botërore
Published
21 hours agoon
December 1, 2025By
UBT News
Orkestra “Amadeus” nga Prishtina ka konfirmuar pjesëmarrjen në dy festivale ndërkombëtare orkestrash që do të zhvillohen në Spanjë dhe Çeki gjatë vitit 2026.
Ky sukses vjen pas fitimit të Çmimit të Argjendtë dhe vendit të dytë në botë në një konkurs të mbajtur në Vjenë.
Nxënësit dhe të rinjtë do të përfaqësojnë Kosovën në skena evropiane, duke ndarë talentin e tyre me orkestrat më të mira nga e gjithë bota.
Orkestra thekson se pas çdo performancë qëndrojnë orë të gjata prove, përkushtim i prindërve, mësuesve dhe vetë nxënësve.
Për të mundësuar pjesëmarrjen, Orkestra “Amadeus” bën thirrje për mbështetje nga institucionet shtetërore e komunale.
“Ftojmë të gjithë të bashkohen në këtë nismë, për t’u dhënë nxënësve tanë mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në skenat evropiane,” thuhet në njoftimin e orkestrës. /A.Z/UBT News/

Kulturë
Kultura dhe tradita në Pogradeci rikthen varietetet autoktone të rrushit
Published
1 day agoon
December 1, 2025By
UBT News
Pogradeci po ringjall varietetet autoktone të rrushit si Muskat Kanell, Gëms dhe veçanërisht Serina e Bardhë, falë projektit Typic-al, i financuar nga Qeveria Italiane përmes Agjencisë Italiane për Bashkëpunim dhe Zhvillim (AICS), dhe i zbatuar nga CIHEAM Bari në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural.
Kryetari i Bashkisë së Pogradecit, Ilir Xhakolli, deklaroi se projekti nuk është i kufizuar vetëm në identifikimin dhe ruajtjen e varieteteve tradicionale të rrushit, por përfshin edhe financimin për blerjen e makinerive bujqësore moderne dhe pajisjeve teknologjike.
Kjo i mundëson fermerëve të punojnë me mjete më efikase dhe sipas standardeve europiane.
Projekti mbështeti krijimin e një strukture bashkëpunimi midis fermerëve përmes shoqërive bujqësore, duke ndihmuar në uljen e kostove të prodhimit, ndarjen e teknologjisë së avancuar, përfitimin nga trajnimet profesionale të ofruara nga ekspertët e CIHEAM Bari dhe MBZHR.
Përfitimet për komunitetin rural janë të dukshme: rritje e prodhimit të rrushit autokton, rikthim i kultivimit të varieteteve të rralla, akses më i mirë në treg, rritje e të ardhurave dhe krijim i mundësive të reja për punësim në sektorin bujqësor dhe atë të agro-përpunimit.
Ky projekt përfaqëson një shembull të bashkëpunimit të suksesshëm midis institucioneve shqiptare dhe partnerëve ndërkombëtarë. Bashkëpunimi me Italinë, CIHEAM Bari dhe Ministrinë e Bujqësisë riafirmon përkushtimin për të mbështetur fermerët e Pogradecit, për të ruajtur biodiversitetin dhe për të zhvilluar një bujqësi më të qëndrueshme dhe konkurruese.
Krijimi i SHBB Grabovicë dhe bashkimi i fermerëve konsiderohet si një hap i rëndësishëm drejt forcimit të kapaciteteve të prodhuesve lokalë.
Përfaqësuesit e projektit theksuan se vetëm përmes bashkëpunimit, fermerët mund të përfitojnë më shumë nga programet e BE-së dhe projektet e mbështetura nga qeveria shqiptare. /A.Z/UBT News/
Arrestohet Federica Mogherini për mashtrim e korrupsion
Trafiku urban paralajmëron bllokim tërëditor të ditës
Energjia juaj është pasuria juaj, si ta mbroni nga njerëzit negativë?
Ish-ushtari i UÇK-së që pretendohet se u keqtrajtua: S’kam asgjë me Thaçin e të tjerët
A ndikojnë tatuazhet në rrezikun për kancer të lëkurës?
Samsung prezanton telefonin e parë me palosje të shumëfishtë
Mavijosjet në lëkurë pa arsye, pse ndodhin dhe kur duhet të shqetësoheni?
X prezanton funksionin “Rreth këtij profili” për të luftuar llogaritë false
Moment emocional në Fashion Awards në Londër, Sienna Miller zbulon se është shtatzënë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
