Shëndet

Vitaminat që funksionojnë njësoj si antibiotikët

Published

5 years ago

April 15, 2021

Betim Gashi

Kur përballemi me sëmundje të ndryshme të shkaktuara nga bakteret, antibiotikët janë të parët që na rekomandohen nga mjeku.

Përdorimi i antibiotikëve nisi në vitin 1940, si një mënyrë efikase në trajtimin e infeksioneve dhe sëmundjeve. Megjithatë, me kalimin e viteve, shumë baktere po bëhen rezistente ndaj medikamenteve.

Nga ana tjetër ka shumë vitamina, të cilat jo vetëm që luftojnë bakteret me efikasitet por edhe forcojnë imunitetin. Ato mund të parandalojnë sëmundjet dhe i bëjnë ato më kohëshkurtra. Por kjo nuk do të thotë që të veproni me kokën tuaj. Konsultohuni me një mjek që të siguroheni se këto suplementë nuk ndërveprojnë me medikamentet me të cilat po kuroheni.

Vitamina C
Vitamina C shkurton kohëzgjatjen e sëmundjes, forcon sistemin imunitar dhe shërben si antioksidant kundër radikaleve të lira. Radikalet e lira ushqehen me qelizat e mira dhe rrisin rrezikun e sëmundjeve të ndryshme.

Ushqimet ku mund ta gjeni:
Specat e kuq, specat jeshilë, kivit, portokallet dhe agrumet, luleshtrydhet, brokoli dhe domatet.

Sa ju nevojitet
• Meshkujt: 90 miligramë në ditë
• Femrat 75 miligramë në ditë, (përveç femrave shtatzënë dhe nënave që ushqejnë me gji, të cilat duhet të konsultohen me mjekun)
• Femrat shtatzënë: mesatarisht 85 miligramë në ditë
• Nënat që ushqejnë fëmijët me gji: 120 miligramë në ditë
• Duhanpirësit: 35 miligramë më shumë se doza e rekomanduar më lart.

Vitamina D
Ndihmon organizmin të përthithë kalçiumin më shpejt. Kjo vitaminë e fuqishme rregullon funksionimin e sistemit imunitar dhe rrit vigjilencën e tij. Sasitë e përshtatshme të vitaminës D parandalojnë rritjen dhe shpërndarjen e baktereve që ju sëmurin. Një njeri ka nevojë për 15 mikrogramë vitaminë D në ditë.

Ushqimet ku mund ta gjeni:
Vaji i mëlçisë së peshkut, vaji i peshkut, produktet e pasuruara të bulmetit, drithërat e pasuruar.

Vitamina E
Luan rolin e antioksidantëve në organizëm dhe shërben si antibiotik kundër radikaleve të lira. Nëse keni nivele të ulëta të vitaminës E në gjak, atëherë sistemi imunitar do të jetë i dobësuar dhe ju, një shënjestër e lehtë për sëmundjet. Doza e rekomanduar ditore e vitaminës E është 15 miligramë.

Ushqimet ku mund ta gjeni:
Drithërat e pasuruar, farat e lulediellit, bajamet, gjalpi i kikirikut. Përpiquni të merrni sa më shumë vitamina nëpërmjet ushqimeve dhe suplementëve që të kapërceni me sukses këtë stinë të ashpër gripi dhe virozash./AgroWeb

Shëndet

Kur dhimbja në anën e djathtë të kokës tregon diçka serioze?

Published

1 hour ago

November 11, 2025

UBT News

Dhimbja që ndodh vetëm në anën e djathtë të kokës mund të ketë shumë shkaqe, nga të lehta dhe të përkohshme, deri tek ato që kërkojnë vëmendje mjekësore.

Ky lloj dhimbjeje është i zakonshëm e shoqërohet me lodhje, të përziera, ndjeshmëri ndaj dritës dhe turbullim të shikimit. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 50% e të rriturve përjetojnë të paktën një episod dhimbjeje koke çdo vit, duke e bërë ndër më të shpeshtat.

Shkaqet e dhimbjes së njëanshme janë të ndryshme e mund të jenë neurologjike, vaskulare, muskulare ose të lidhura me mënyrën e jetesës.

Një nga shkaqet e mundshme është neuralgjia okcipitale, e cila ndodh kur nervat që shkojnë nga pjesa e sipërme e palcës kurrizore deri në lëkurën e kokës inflamohen ose dëmtohen.

Kjo shkakton dhimbje therëse në pjesën e pasme të kokës dhe qafës, shpesh pas syrit, si dhe ndjeshmëri ndaj dritës.

Arteriti temporal është një tjetër shkak, që prek arteriet e kokës dhe qafës, te personat mbi 50 vjeç.

Ai manifestohet me dhimbje të forta në tëmth, ndjeshmëri të skalpit, dhimbje gjatë përtypjes dhe humbje të përkohshme të shikimit.

Neuralgjia trigeminale shkakton dhimbje të forta dhe të papritura në fytyrë, vetëm në njërën anë, që ndihen si “goditje elektrike” dhe zgjasin sekonda deri minuta. Kjo ndodh kur nervi trigeminal irritohet në bazën e trurit.

Përdorimi i tepruar i medikamenteve kundër dhimbjes, si paracetamoli, aspirina ose ibuprofeni, çon në dhimbje koke të përsëritur, fenomen i njohur si dhimbje koke rikthyese. Ky lloj dhimbjeje bëhet më i fortë për shkak të ndjeshmërisë së trupit ndaj medikamenteve.

Dhimbja në anën e djathtë të kokës mund të lidhet gjithashtu me:

Migrenë

Dhimbje të tipit cluster

Tension muskulor në qafë ose shpatulla

Infeksione të sinuseve

Çrregullime të shtyllës kurrizore

Lodhje, urije ose ndryshime në nivelin e sheqerit në gjak

Në raste më të rralla, shkaku mund të jetë aneurizma ose tumor cerebral, që shkaktojnë dhimbje të forta, të vazhdueshme dhe progresive.

Ekspertët e Harvard Health njoftojnë se ekzistojnë mbi 300 lloje dhimbjesh koke dhe rreth 90% e tyre nuk kanë shkak serioz.

Shumica e rasteve kalojnë vetë, me pushim, hidratim dhe shmangie të stresit. Megjithatë, duhet të kërkohet ndihmë mjekësore nëse dhimbja shoqërohet me:

Turbullim të shikimit;

Konfuzion;

Temperaturë;

Ngurtësi të qafës;

Mpirje ose dobësi në njërën anë të trupit;

Vështirësi në të folur;

Pas dëmtimi të kokës.

Shëndet

Testi i ri i gjakut që mund të zbulojë deri në 50 lloje kanceri

Published

3 hours ago

November 11, 2025

UBT News

Shkencëtarët po punojnë për një metodë revolucionare diagnostikimi: një test gjaku që mund të zbulojë deri në 50 lloje të ndryshme të kancerit, madje para se të shfaqen simptomat, raporton USA Today.

Testi, i quajtur Galleri MCED (Multi-Cancer Early Detection), është një lloj “biopsie e lëngshme” që analizon ADN-në dhe proteinat që qarkullojnë në gjak për të identifikuar shenjat e hershme të zhvillimit të tumoreve.

Me ndihmën e inteligjencës artificiale, ai mund të tregojë edhe vendndodhjen e mundshme të kancerit në trup.

“Qëllimi është të kapim kancerin përpara se të ketë dhënë shenja klinike,” shpjegojnë studiuesit që po zhvillojnë këtë test.

Pas marrjes së një mostre gjaku, laboratorët përdorin teknologji të avancuar për të analizuar ADN-në. Nëse zbulohen anomali, ato lidhen me lloje të caktuara të kancerit, duke ndihmuar mjekët të zgjedhin trajtime më të synuara dhe efektive.

Sipas Institutit Kombëtar të Shëndetësisë në SHBA, asnjë test MCED nuk është ende i miratuar nga FDA, por disa prej tyre përfshirë Galleri kanë marrë statusin “Breakthrough Device Designation”, që përshpejton procesin e vlerësimit për shkak të potencialit të madh që kanë në shpëtimin e jetëve.

Ky inovacion, nëse miratohet, mund të ndryshojë rrënjësisht mënyrën si zbulohet dhe trajtohet kanceri në të ardhmen. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Si ta shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi këtë gjendje?

Published

22 hours ago

November 10, 2025

UBT News

Ditët e shkurtra dhe të errëta të dimrit shpesh sjellin humor të ulët dhe lodhje për miliona njerëz që vuajnë nga depresioni sezonal (SAD) – një formë depresioni që shfaqet zakonisht në vjeshtë dhe dimër.

Simptomat përfshijnë energji të dobët, gjumë të tepërt dhe dëshirë për ushqime të ëmbla e karbohidrate.

Sipas The Washington Post, rreth 5% e amerikanëve preken nga SAD, ndërsa gratë janë katër herë më të prirura.

Psikiatri Norman Rosenthal nga Georgetown University, i cili e identifikoi për herë të parë këtë gjendje në vitin 1984, tregon se ajo lidhet me mungesën e dritës natyrore, e cila ndikon në ritmet biologjike dhe neurotransmetuesit që rregullojnë humorin.

Trajtimi kryesor është terapia me dritë të fortë – përdorimi i kutive speciale që prodhojnë rreth 10,000 njësi drite, krahasuar me më pak se 1,000 që japin dritat e zakonshme.

Studimet tregojnë se kjo metodë ndihmon rreth 64% të pacientëve.

Rosenthal përdor drita shtesë në shtëpi, mediton dhe bën shëtitje të rregullta jashtë për të përfituar nga drita natyrale.

Ai thekson rëndësinë e vëzhgimit të ndryshimeve të humorit në këtë periudhë dhe kujdesin ndaj trupit e mendjes për të përballuar më lehtë dimrin. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Rastet e Covid-19 rriten në Finlandë, 200 të infektuar çdo javë

Published

23 hours ago

November 10, 2025

UBT News

Finlanda po përballet me një rritje të rasteve të Covid-19 këtë vjeshtë. Sipas transmetuesit finlandez “Yle”, në javët e fundit janë konfirmuar rreth 200 raste të reja në laborator çdo javë.

Niina Ikonen, një specialiste nga Instituti për Shëndet dhe Mirëqenie (THL), tha se këto shifra përfaqësojnë vetëm majën e ajsbergut, pasi shumica e personave të infektuar qëndrojnë në shtëpi dhe nuk testohen. “Infeksionet po përhapen në të gjithë vendin,” theksoi ajo.

Megjithatë, numri i rasteve këtë vit është dukshëm më i ulët se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, kur rreth 1.000 raste të konfirmuara laboratorike raportohej çdo javë.

Ikonen gjithashtu vuri në dukje se aktualisht po qarkullojnë shumë lloje të ndryshme virale që shkaktojnë sëmundje të frymëmarrjes.

Ekspertët këshillojnë qytetarët të mbajnë masat e kujdesit dhe të vaksinohen sipas udhëzimeve për të parandaluar përhapjen e mëtejshme të sëmundjes. /A.Z/UBT News/