

Lajmet
Vetmia – sëmundja e modernitetit
Published
4 years agoon
By
UBT newsVetmia mendohet të jetë universale, e pashmangshme, e mundimshme dhe psikologjike. Jo vetëm Britania e Madhe, por edhe segmente të mëdha të popullsive post-industriale në të gjithë Europën, Shtetet e Bashkuara dhe Japoni, raportojnë nivele të larta të vetmisë, me pasoja serioze për shëndetin publik.
Gjetjet e një sondazhi të kohëve të fundit të BBC mbi vetminë – se një e treta e të anketuarve (55.000 në Britani të Madhe) thanë se ndihen shpesh të vetmuar, se kanë një lloj ndrojtje, që mund të prekë njerëzit në të gjitha fazat e jetës, dhe që është i lidhur me përdorimin e mediave sociale dhe të lidhura me shëndetin e dobët –japin detaje pas diskutimit të një “epidemie të vetmisë”.
Por as fiziciteti i vetmisë, dhe as origjina e tij, nuk pati shumë ndikim në studim. Dhe, siç e bën të qartë historia e saj, vetmia është më komplekse, sesa sugjeron shumica e analizës aktuale.
Shumica e hulumtimeve, e pranojnë rolin e modernitetit në këtë “epidemi” (rritja e familjeve të me një kryefamiljar, më pak ndërveprim ballë për ballë, ndikimi i mediave sociale), sikur të supozohej se njerëzit kanë qenë gjithmonë të vetmuar. Por nuk është kështu.
Vetmia si një problem, është një produkt i mënyrave bashkëkohore të të menduarit rreth vetes dhe shoqërisë. Para vitit 1800, fjala angleze “loneliness” (vetmi) nuk ekzistonte.
Njerëzit jetonin në komunitete të vogla, ata kishin prirje të besonin tek Zoti (gjë që do të thoshte se ata nuk ishin kurrë vetëm, edhe kur qenë fizikisht të izoluar) dhe kishin një koncept filozofik të bashkësisë si burim i së mirës së përbashkët.
Nuk kishte nevojë për një gjuhë të vetmisë. Natyrisht, ekzistonte dhe vetmia (kur nuk është e zgjedhur) që mund të dëmtonte, ashtu si vetmia sot. Por ankthi modern dhe ekzistencial i ndjenjës së vetmisë nuk mund të ekzistonte, pasi “individi” modern nuk u shfaq deri në shekullin XIX-të, me industrializimin në perëndim, dhe krijimin e sistemeve filozofike dhe politike, që u fokusuan tek individualizmi.
Mjekësia shkencore, e ndau mendjen nga trupi, duke identifikuar trurin si organ të njohurisë dhe mendjes. Emocionet patologjike, u përcaktuan si probleme “mendore”. Sot, organizata e shëndetit mendor “Mind”, e lidh vetminë me çrregullime të tjera mendore, përfshirë depresionin dhe ankthin. Ajo rekomandon terapitë e bisedimeve, që përqendrohen në shëndetin mendor, por mbikëqyr pjesën më të madhe të dimensionit fizik të vetmisë.
Dhe vetmia është fizike. Për më shumë se 2.000 vjet përpara zhvillimit të mjekësisë shkencore, mjekët kishin një qasje më gjithëpërfshirëse për shëndetin mendor dhe atë fizik. Ajo çfarë ishte duke ngrënë dhe pirë, lëvizjet, ajri, gjithçka ndikonte në emocionet e një personi.
Mjeku skocez i shekullit të 18-të, Uilliam Kallen, rekomandoi kalërimin për të forcuar fibrat e trupit dhe “shpirtrat” e tij. Ai e këshilloi zonjën Ri në vitin 1777, të angazhohej në takimin e miqve, duke shmangur vetminë e tepruar, dhe duke i dhënë mendjes “po aq vëmendje sa edhe trupi”, për të pasur një shëndet optimal.
Megjithatë në neurocentrikën e shekullin e XXI-të, ka pak diskutime për trupin e vetmuar.
Ne nuk jemi mësuar të shohim gjuhën e trupit të të tjerëve, për të parë nëse mund të zbulojmë vetminë (e cila për shkak se është një “grumbull” emocionesh – zemërimi, trishtimi, hidhërimi, frika – nuk ka një shprehje uniforme nga jashtë).
As nuk jemi të inkurajuar të punojmë me dhe përmes trupit, për të parandaluar ose lehtësuar vetminë. Kujdesi social është zhveshur, kështu që shumë njerëzve u mohohet ndihma për ilaçe, lëre me pastaj për “punët me trupin”.
Megjithatë ne e dimë që terapitë e masazhit e zvogëlojnë vetminë, veçanërisht në mesin e atyre ku prekja nuk është një pjesë e marrëdhënieve të tyre të përditshme.
Punonjësit e shëndetësisë në kujdesin paliativ, kanë zbuluar se masazhi prodhon një formë të “relaksimit ekzistencial”. Angazhimi i trupit dhe shqisave të tij, duket se i kthen njerëzit tek lidhshmëria shoqërore. “Spitz Charitable Trust”, ka një program muzikor që evoluon, i cili redukton vetminë tek njerëzit e moshuar.
Dhe ata me dementia mund të ringjallohen, duke dëgjuar muzikën e rinisë së tyre. Muzika ndikon pozitivisht në uljen e ndjesës së vetmisë në të gjitha moshat, siç shihet nga përdorimi i muzikës së kompozitoriy Najxhëll Osbourn, si dhe arteve krijuese për të mbështetur fëmijët e traumatizuar.
Vallëzimi bën bashkë lëvizjen dhe muzikën, dhe vallëzimi në një pistë, është gjetur se lehtëson vetminë tek të moshuarit në Brazil. Studiuesit zbuluan se ai rrit “mirëqenien mendore, emocionale dhe fizike”, si dhe i kundërvihet izolimit social.
Përveç ritualeve të përkatësisë që janë të përfshira në gatim dhe ngrënien së bashku, ushqimi sjell një ndjenjë të përkatësisë fizike. Duket sikur supa e pulës, siç e ka konstatuar një studim, është vërtet shumë e mirë për shpirtin.
E kundërta është se njerëzit e vetmuar mund të hanë me tepri, ose të bëhen të ndërvarur nga rehatia apo ushqimet e pashëndetshme, si një mënyrë për të mbushur një ndjenjë të “mungesës”.
Ushqimi, vallëzimi, muzika, masazhi, përpunimi i drurit – të gjitha sjellin elementë të kontaktit, lëvizjes dhe shqisave. Ata gjithashtu ftojnë ndjenja të ngrohtësisë fizike, ndërsa vetmia ndonjëherë përshkruhet nga të vuajturit prej “të ftohtit”.
Kjo gjuhë është e rëndësishme: njerëzit e vetmuar e ndiejnë të ftohtin, dhe vdesin për ushqimet e ngrohta dhe ngrohtësinë fizike, si një kundërpeshë fizike dhe metaforike.
Ne jemi qenie sociale, që lulëzojmë në lidhje fizike, mendore, emocionale dhe madje shpirtërore. Përgjigja ndaj vetmisë, sugjeron historia, nuk shtrihet tek të folurit mbi të, por duke lëvizur nëpër të; në gjetjen e lidhjes që punon me trupin po aq sa edhe me mendjen. E si ta arrijmë këtë?
Përpjekja për të ri-krijuar përvojën para vitit 1800 e komunitetit të vogël, nuk është domosdoshmërisht përgjigja. Unë dyshoj se kjo do të ishte tejet mbytëse për shumë njerëz. Por ne mund të fillojmë të investojmë më shumë në kujdesin shëndetësor dhe social, që pranon lidhjen mes shëndetit fizik dhe mendor, si dhe në programet që gjenerojnë dhe mbështesin komunitetet lokale.
Ne kemi nevojë për një kujdes shëndetësor, që është parandalues dhe jo reaktiv, që e sheh trupin më pak si një sërë pjesësh që do të trajtohen, sesa si një tërësi komplekse në të cilën ndjenjat arrihen përmes prekjes, tingullit, aromës, shijes dhe shikimit.
Lajmet
Kosova tronditet nga vrasjet, Kurti: Duhen veprime të menjëhershme!
Published
29 minutes agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Kosova është tronditur nga një seri vrasjesh të ndodhura në tre ditët e fundit, ku katër persona kanë humbur jetën si pasojë e të shtënave me armë zjarri në tri raste të ndara. Ky zhvillim ka shkaktuar një reagim të fortë nga Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i cili ka shprehur shqetësimin e tij për situatën alarmante të sigurisë në vend.
Në mbledhjen e Qeverisë të mërkurën, Kryeministri Kurti theksoi se gjithë vendi ka qenë i tronditur dhe i lënduar nga këto vrasje të cilat janë një goditje e rëndë për shoqërinë. Ai e ka quajtur vrasjen jo vetëm një humbje të individëve, por gjithashtu një dëm për shoqërinë në tërësi.
“Vrasje është jo vetëm vrasje e njeriut, por e shoqërisë ku ai njeri bën pjesë, pra shoqërisë sonë”, ka deklaruar Kurti, duke shtuar se ky është një moment që kërkon reflektim të thellë dhe veprime të menjëhershme nga institucionet për të siguruar drejtësi.
Kryeministri ka bërë thirrje për një angazhim të menjëhershëm dhe të fuqishëm të institucioneve të sigurisë dhe drejtësisë për të adresuar këtë situatë të rëndë. Ai ka kërkuar që organet e rendit të trajtojnë me seriozitet të lartë këto raste dhe të sigurojnë se ata që janë përgjegjës për këto krime do të përballen me drejtësinë.
Kurti gjithashtu ka theksuar se Kosova duhet të angazhohet në nivel institucional për të parandaluar çdo lloj krimi të tillë në të ardhmen dhe për të siguruar një mjedis të sigurt për qytetarët e saj.
Vrasjet ndodhën në një periudhë ku Kosova shënon 26-vjetorin e ndërhyrjes së NATO-s, një moment që i kujton shqiptarëve masakrat dhe përpjekjet për shfarosjen e popullatës shqiptare nga regjimi serb gjatë luftës. Kryeministri Kurti lidh këtë situatë me periudhën historike, duke theksuar se vrasjet e fundit ndodhin në një kohë të ngjashme me kujtimet e dhimbshme të luftës dhe vuajtjeve të mëdha.
Ai ka shprehur ngushëllimet më të sinqerta për familjet e viktimave dhe ka bërë thirrje për një angazhim maksimal nga institucionet e sigurisë dhe drejtësisë për të siguruar që asnjë krim i tillë të mos mbetet pa pasuar pasojë.
Në fund të deklaratës së tij, Kryeministri Kurti ka përsëritur thirrjen për veprime të shpejta dhe të koordinuara nga autoritetet kosovare për të ndaluar këtë valë të krimeve dhe për të mbrojtur qytetarët nga rreziqet e tjera. Ai e ka konsideruar këtë situatë si një sfidë të rëndësishme për shtetin e Kosovës dhe ka nënvizuar se nuk do të ketë asnjë tolerancë për krimin dhe dhunën./UBTNews/
Bota
OKB shkurton stafin ndërkombëtar në Rripin e Gazës
Published
32 minutes agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Për shkak të shqetësimeve për sigurinë në Rripin e Gazës pas rifillimit të sulmeve nga Izraeli, Organizata e Kombeve të Bashkuara ka vendosur të reduktojë stafin e saj ndërkombëtar. Kjo masë parashikon tërheqjen e rreth 30 punonjësve ndërkombëtarë nga zona, duke përfshirë punonjës të Programit Botëror të Ushqimit (WFP), Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), dhe UNICEF.
Izraeli ka nisur përforcime të thirrjeve për evakuimin e banorëve të disa qyteteve kufitare, si Jabalia, Beit Lahija, Beit Hanun dhe Sheyaia në veri, dhe Khan Yunis e Rafah në jug, për shkak të sulmeve me raketa që janë kryer nga Gaza drejt Izraelit. Po ashtu, Izraeli ka krijuar një institucion të ri për të mundësuar largimin vullnetar të banorëve të Gazës në vende të treta, në përputhje me ligjet ndërkombëtare dhe ato izraelite.
Ndërkohë, ministria izraelite e Mbrojtjes ka njoftuar se do të mundësohet largimi i qytetarëve që duan të largohen nga Gaza, por vetëm në përputhje me një plan të miratuar nga autoritetet izraelite./UBTNews/
Bota
Kroacia: Nisma ushtarake me Shqipërinë dhe Kosovën, e hapur edhe për partnerët!
Published
2 hours agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Kroacia, Shqipëria dhe Kosova kanë nënshkruar një deklaratë për bashkëpunim në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë, e cila është e hapur edhe për aleatët dhe partnerët e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, që janë të gatshëm të kontribuojnë për stabilitetin dhe sigurinë në Evropën Juglindore. Ky bashkëpunim, i cili synon të rrisë gatishmërinë ushtarake dhe të përmirësojë shkëmbimin e informacioneve, ka si qëllim forcimin e stabilitetit rajonal dhe përmbushjen e angazhimeve evropiane dhe euroatlantike të tri vendeve.
Qeveria kroate e ka theksuar se qëllimi i nismës nuk është krijimi i një aleance ushtarake, duke theksuar se një aleancë e tillë nuk është e nevojshme përveç anëtarësimit në NATO. Kjo nismë është pasuar nga disa reagime, përfshirë ato të presidentit serb Aleksandar Vuçiq, i cili ka konsideruar këtë si një “garë armësh” në rajon dhe një shkelje të marrëveshjes ndërrajonale të vitit 1996, që rregullon kuotat e lejuara të armatimit.
Ndërkohë, profesori Daniel Serwer nga Universiteti Johns Hopkins ka vlerësuar nismën si një “lëvizje që kontribuon në stabilitet, jo në destabilizim”. Ai ka shtuar se Kosova ka vepruar “mençur” duke lidhur partneritet me Shqipërinë dhe Kroacinë, dy vende anëtare të NATO-s.
Serbia ka shprehur kundërshtime të forta ndaj këtij bashkëpunimi, duke theksuar se nisma është një “provokim” dhe se Kosova është ende një “krahinë autonome brenda Serbisë”, një qëndrim që pasqyron vazhdimin e mosnjohjes së pavarësisë së Kosovës nga Beogradi.
Ministri i Mbrojtjes së Serbisë, Bratisllav Gashiq, ka akuzuar Kroacinë dhe Shqipërinë për përpjekjet për të futur Kosovën në NATO “përmes derës së pasme”, duke e konsideruar Ushtrinë e Kosovës të paligjshme. Ai ka theksuar se kjo është një mundësi që nuk është e pranueshme për Serbinë.
Në anën tjetër, Qeveria e Kroacisë ka theksuar se kjo deklaratë ka për qëllim forcimin e bashkëpunimit mes ministrive të mbrojtjes të tri vendeve dhe përputhjen e politikave të sigurisë me ato të institucioneve evropiane dhe euroatlantike, si NATO dhe Bashkimi Evropian.
Vuksanoviq, një studiues në Qendrën e Politikat e Sigurisë në Beograd, e sheh këtë iniciativë si një përpjekje për të larguar vëmendjen nga çështjet e brendshme të Serbisë, si protestat për ndodhinë tragjike të një rënie të një ndërtese në Novi Sad. Ai gjithashtu e përshkruan këtë si një nismë që ka për qëllim të krijojë tensione në rajon.
Në kontrast, Daniel Serwer mendon se ky bashkëpunim është një hap pozitiv, që përmirëson stabilitetin rajonal dhe nuk përbën një kërcënim për Serbinë, duke theksuar se qëndrimi i Beogradit për të përmbajtur ndikimet e jashtme, si ato të NATO-s, është një pengesë për paqen dhe stabilitetin në rajon.
Përfundimisht, nisma e nënshkruar nga Shqipëria, Kroacia dhe Kosova mund të ketë ndikim të rëndësishëm në sigurinë rajonale, duke kontribuar në forcimin e qëndrueshmërisë dhe integrimin e mëtejshëm të këtyre vendeve në strukturat evropiane dhe atlantike./UBTNews/
Bota
Milanoviç nis vizitën dyditore në Mal të Zi
Published
2 hours agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Presidenti i Kroacisë, Zoran Milanoviq, ka nisur vizitën e tij zyrtare dyditore në Mal të Zi. Kjo është vizita e tij e dytë në mandatin e tij të ri, pas një vizite në Lubjanë muajin e kaluar, që ishte udhëtimi i tij i parë jashtë vendit si president.
Milanoviq pritet të takohet me presidentin malazez, Jakov Milatoviq, dhe më pas do të zhvillojë një takim me kryeministrin Milojko Spajiq. Gjatë vizitës, ai do të takohet gjithashtu me kroatët në Mal të Zi dhe do të mbajë një ligjëratë për studentët e Fakultetit të Shkencave Politike, ku do të trajtojë temën e zgjerimit të Bashkimit Evropian si imperativ gjeopolitik.
Një ditë më vonë, Milanoviq do të ligjërojë për studentët dhe do të diskutojë për lidhjet mes Kroacisë dhe Malit të Zi, si dhe për sfidat dhe mundësitë për të avancuar bashkëpunimin rajonal.
Në historikun e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve, Kroacia dhe Mali i Zi kanë pasur disa çështje të hapura, përfshirë mosmarrëveshjet për pronësinë e anijes stërvitore “Jadran”, kufirin detar dhe disa çështje të tjera historike dhe politike. Megjithatë, është vënë re një vullnet i përbashkët për t’i zgjidhur ato, siç u pa në fund të janarit, kur pas një takimi të ministrave të jashtëm, u paralajmërua hapja e negociatave për disa nga çështjet e hapura.
Në vitin 2023, Presidenti Milatoviq vizitoi Kroacinë si vendi i parë i BE-së që ai vizitoi gjatë mandatit të tij, duke theksuar se është normale që vendet mike të kenë çështje të hapura, por që këto çështje mund të zgjidhen me dialog dhe bashkëpunim.
Edhe pse ekzistojnë disa mosmarrëveshje, të tilla si çështja e kufirit detar dhe njohja e disa vendimeve historike, të dy vendet kanë shfaqur dëshirën për të zgjidhur këto çështje me marrëveshje pa tensione. Dyshimet e ndërsjella për çështje të tilla si historitë e Luftës së Dytë Botërore dhe përpjekjet për të mbrojtur trashëgiminë kulturore janë ndër pikat më të nxehta, por mund të zgjidhen nëpërmjet bisedimeve dhe angazhimit të përbashkët./UBTNews/

Kërkohet shkarkimi i trajnerit të Brazilit pas humbjes nga Argjentina

Kosova tronditet nga vrasjet, Kurti: Duhen veprime të menjëhershme!

OKB shkurton stafin ndërkombëtar në Rripin e Gazës

Pse Kanye West u largua nga SHBA?

E keni ditur se ushqimi i shpejtë ndikon në shëndetin mendor?

Kroacia: Nisma ushtarake me Shqipërinë dhe Kosovën, e hapur edhe për partnerët!

Milanoviç nis vizitën dyditore në Mal të Zi

Ministrat e jashtëm të SHBA dhe Turqisë paralajmërojnë rëndësinë e stabilitetit në Bosnje dhe Hercegovinë

“Borëbardha” i Disney-t kryeson arkën filmike pavarësisht komenteve negative
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota2 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë