Lajmet

Vetmia – sëmundja e modernitetit

Published

on

Vetmia mendohet të jetë universale, e pashmangshme, e mundimshme dhe psikologjike. Jo vetëm Britania e Madhe, por edhe segmente të mëdha të popullsive post-industriale në të gjithë Europën, Shtetet e Bashkuara dhe Japoni, raportojnë nivele të larta të vetmisë, me pasoja serioze për shëndetin publik.

Gjetjet e një sondazhi të kohëve të fundit të BBC mbi vetminë – se një e treta e të anketuarve (55.000 në Britani të Madhe) thanë se ndihen shpesh të vetmuar, se kanë një lloj ndrojtje, që mund të prekë njerëzit në të gjitha fazat e jetës, dhe që është i lidhur me përdorimin e mediave sociale dhe të lidhura me shëndetin e dobët –japin detaje pas diskutimit të një “epidemie të vetmisë”.

Por as fiziciteti i vetmisë, dhe as origjina e tij, nuk pati shumë ndikim në studim. Dhe, siç e bën të qartë historia e saj, vetmia është më komplekse, sesa sugjeron shumica e analizës aktuale.

Shumica e hulumtimeve, e pranojnë rolin e modernitetit në këtë “epidemi” (rritja e familjeve të me një kryefamiljar, më pak ndërveprim ballë për ballë, ndikimi i mediave sociale), sikur të supozohej se njerëzit kanë qenë gjithmonë të vetmuar. Por nuk është kështu.

Vetmia si një problem, është një produkt i mënyrave bashkëkohore të të menduarit rreth vetes dhe shoqërisë. Para vitit 1800, fjala angleze “loneliness” (vetmi) nuk ekzistonte.

Njerëzit jetonin në komunitete të vogla, ata kishin prirje të besonin tek Zoti (gjë që do të thoshte se ata nuk ishin kurrë vetëm, edhe kur qenë fizikisht të izoluar) dhe kishin një koncept filozofik të bashkësisë si burim i së mirës së përbashkët.

Nuk kishte nevojë për një gjuhë të vetmisë. Natyrisht, ekzistonte dhe vetmia (kur nuk është e zgjedhur) që mund të dëmtonte, ashtu si vetmia sot. Por ankthi modern dhe ekzistencial i ndjenjës së vetmisë nuk mund të ekzistonte, pasi “individi” modern nuk u shfaq deri në shekullin XIX-të, me industrializimin në perëndim, dhe krijimin e sistemeve filozofike dhe politike, që u fokusuan tek individualizmi.

Mjekësia shkencore, e ndau mendjen nga trupi, duke identifikuar trurin si organ të njohurisë dhe mendjes. Emocionet patologjike, u përcaktuan si probleme “mendore”. Sot, organizata e shëndetit mendor “Mind”, e lidh vetminë me çrregullime të tjera mendore, përfshirë depresionin dhe ankthin. Ajo rekomandon terapitë e bisedimeve, që përqendrohen në shëndetin mendor, por mbikëqyr pjesën më të madhe të dimensionit fizik të vetmisë.

Dhe vetmia është fizike. Për më shumë se 2.000 vjet përpara zhvillimit të mjekësisë shkencore, mjekët kishin një qasje më gjithëpërfshirëse për shëndetin mendor dhe atë fizik. Ajo çfarë ishte duke ngrënë dhe pirë, lëvizjet, ajri, gjithçka ndikonte në emocionet e një personi.

Mjeku skocez i shekullit të 18-të, Uilliam Kallen, rekomandoi kalërimin për të forcuar fibrat e trupit dhe “shpirtrat” ​​e tij. Ai e këshilloi zonjën Ri në vitin 1777, të angazhohej në takimin e miqve, duke shmangur vetminë e tepruar, dhe duke i dhënë mendjes “po aq vëmendje sa edhe trupi”, për të pasur një shëndet optimal.

Megjithatë në neurocentrikën e shekullin e XXI-të, ka pak diskutime për trupin e vetmuar.

Ne nuk jemi mësuar të shohim gjuhën e trupit të të tjerëve, për të parë nëse mund të zbulojmë vetminë (e cila për shkak se është një “grumbull” emocionesh – zemërimi, trishtimi, hidhërimi, frika – nuk ka një shprehje uniforme nga jashtë).

As nuk jemi të inkurajuar të punojmë me dhe përmes trupit, për të parandaluar ose lehtësuar vetminë. Kujdesi social është zhveshur, kështu që shumë njerëzve u mohohet ndihma për ilaçe, lëre me pastaj për “punët me trupin”.

Megjithatë ne e dimë që terapitë e masazhit e zvogëlojnë vetminë, veçanërisht në mesin e atyre ku prekja nuk është një pjesë e marrëdhënieve të tyre të përditshme.

Punonjësit e shëndetësisë në kujdesin paliativ, kanë zbuluar se masazhi prodhon një formë të “relaksimit ekzistencial”. Angazhimi i trupit dhe shqisave të tij, duket se i kthen njerëzit tek lidhshmëria shoqërore. “Spitz Charitable Trust”, ka një program muzikor që evoluon, i cili redukton vetminë tek njerëzit e moshuar.

Dhe ata me dementia mund të ringjallohen, duke dëgjuar muzikën e rinisë së tyre. Muzika ndikon pozitivisht në uljen e ndjesës së vetmisë në të gjitha moshat, siç shihet nga përdorimi i muzikës së kompozitoriy Najxhëll Osbourn, si dhe arteve krijuese për të mbështetur fëmijët e traumatizuar.

Vallëzimi bën bashkë lëvizjen dhe muzikën, dhe vallëzimi në një pistë, është gjetur se lehtëson vetminë tek të moshuarit në Brazil. Studiuesit zbuluan se ai rrit “mirëqenien mendore, emocionale dhe fizike”, si dhe i kundërvihet izolimit social.

Përveç ritualeve të përkatësisë që janë të përfshira në gatim dhe ngrënien së bashku, ushqimi sjell një ndjenjë të përkatësisë fizike. Duket sikur supa e pulës, siç e ka konstatuar një studim, është vërtet shumë e mirë për shpirtin.

E kundërta është se njerëzit e vetmuar mund të hanë me tepri, ose të bëhen të ndërvarur nga rehatia apo ushqimet e pashëndetshme, si një mënyrë për të mbushur një ndjenjë të “mungesës”.

Ushqimi, vallëzimi, muzika, masazhi, përpunimi i drurit – të gjitha sjellin elementë të kontaktit, lëvizjes dhe shqisave. Ata gjithashtu ftojnë ndjenja të ngrohtësisë fizike, ndërsa vetmia ndonjëherë përshkruhet nga të vuajturit prej “të ftohtit”.

Kjo gjuhë është e rëndësishme: njerëzit e vetmuar e ndiejnë të ftohtin, dhe vdesin për ushqimet e ngrohta dhe ngrohtësinë fizike, si një kundërpeshë fizike dhe metaforike.

Ne jemi qenie sociale, që lulëzojmë në lidhje fizike, mendore, emocionale dhe madje shpirtërore. Përgjigja ndaj vetmisë, sugjeron historia, nuk shtrihet tek të folurit mbi të, por duke lëvizur nëpër të; në gjetjen e lidhjes që punon me trupin po aq sa edhe me mendjen. E si ta arrijmë këtë?

Përpjekja për të ri-krijuar përvojën para vitit 1800 e komunitetit të vogël, nuk është domosdoshmërisht përgjigja. Unë dyshoj se kjo do të ishte tejet mbytëse për shumë njerëz. Por ne mund të fillojmë të investojmë më shumë në kujdesin shëndetësor dhe social, që pranon lidhjen mes shëndetit fizik dhe mendor, si dhe në programet që gjenerojnë dhe mbështesin komunitetet lokale.

Ne kemi nevojë për një kujdes shëndetësor, që është parandalues ​​dhe jo reaktiv, që e sheh trupin më pak si një sërë pjesësh që do të trajtohen, sesa si një tërësi komplekse në të cilën ndjenjat arrihen përmes prekjes, tingullit, aromës, shijes dhe shikimit.

Bota

Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën

Published

on

Hezbollah ka njoftuar se ish-udhëheqësi i tij, Hasa Nasrallah, do të varroset të dielën pas pesë muajsh që nga vdekja e tij. Nasrallah humbi jetën më 27 shtator 2024, në një sulm ajror të kryer nga Izraeli, ndërkohë që ai ishte duke u takuar me komandantët e lëvizjes Hezbollah.

Nasrallah, i cili ka luajtur një rol të rëndësishëm në krijimin dhe drejtimin e Hezbollah, është konsideruar një nga liderët më të respektuar të botës arabe, për shkak të ndikimit të madh që ka pasur në rajon dhe përpjekjeve të tij për të krijuar një lëvizje ushtarake islamike me përmasa globale. Kjo ngjarje ka tronditur shumë komunitete, veçanërisht në Lindjen e Mesme.

Të dielën, pas pesë muajsh, trupi i tij do të varroset në një ceremoni të pritur me shumë vëmendje, që pritet të tërheqë vëmendjen e udhëheqësve politikë dhe ushtarakë nga e gjithë bota arabe.

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet ish-kryetarja e Nishit, Dragana Sotirovski

Published

on

Ministria e Punëve të Brendshme (MPB) ka njoftuar arrestimin e katër personave, përfshirë ish-kryetaren e Nishit, Dragana Sotirovski, dhe ish-komandantin e Shtabit të Situatave Emergjente të qytetit, nën dyshimin se kanë keqpërdorur pozitën zyrtare dhe kanë shkaktuar dëme të konsiderueshme në qytetin e Nishit.

Sipas njoftimit të MPB-së, dyshimet lidhen me një dëm të vlerësuar prej 460 milionë dinarësh (afro katër milionë euro), i cili është shkaktuar përmes angazhimit të kompanive të caktuara për punime ndërtimore. Gjatë kontrollit të zhvilluar nga policia, janë sekuestruar 11 automjete, si dhe një sërë mjetesh të tjera, duke përfshirë kamionë dhe makineri pune që dyshohet të kenë lidhje me veprimtarinë kriminale.

Sotirovski, gjatë periudhës nga 16 marsi 2022 deri më 9 korrik 2024, ka angazhuar dy kompani, “DN PR” dhe “Sim puk gradnja”, për kryerjen e punëve ndërtimore në qytetin e Nishit, duke shkelur ligjin dhe rregulloret për zvogëlimin e rrezikut nga fatkeqësitë dhe menaxhimin e emergjencave.

Dyshuarit janë ndaluar për 48 orë dhe do të dërgohen në prokurorinë kompetente me kallëzim penal.

Ish-kryetarja e Nishit, Sotirovski, ka shërbyer në këtë post nga viti 2020 deri në vitin 2024. Para arrestimit, u raportua se ajo ishte në shënjestër të hetimeve, megjithatë ajo e ka mohuar çdo akuzë./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

KQZ: Votat me kusht dhe ato nga Diaspora numërohen javën e ardhshme

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) planifikon të fillojë numërimin e votave me kusht, votave të personave me nevoja të veçanta dhe votave nga votimi jashtë Kosovës gjatë javës së ardhshme.

Kështu e konfirmoi, zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, i cili tha se janë 12,801 fletëvotime me kusht dhe 2,597 vota nga persona me aftësi të veçanta.

Tutje ai shtoi se votat do të verifikohen dhe krahasohen me listën e votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta për të siguruar saktësinë.

“Pas përfundimit të të gjitha procedurave, siç janë: skanimi i listës së votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta me qëllim të krahasimit me votuesit nga vendvotimet me kusht; vlerësimi i pakove me fletëvotime nga votimi jashtë Kosovës, KQZ do të fillojë me numërimin e votave me kusht, votave të personave me nevoja të veçanta dhe votave nga votimi jashtë Kosovës. Kjo do të bëhet gjatë javës së ardhshme në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve dhe sigurisht se mediat dhe vëzhguesit do të njoftohen me kohë”, ka thënë Elezi.

Nga 48,018 pako të vlerësuara deri tani, 45,004 janë aprovuar dhe 3,014 janë refuzuar për shkak të mangësive. 20,938 pako tjera do të vlerësohen në ditët në vijim.

“Nga data 9 shkurt, kur ka filluar vlerësimi apo verifikimi i pakove me fletëvotime nga votimi jashtë Kosovës dhe deri më 20 shkurt, këtij procesi i janë nënshtruar 48,018 pako, prej të cilave janë aprovuar 45,004 ndërkaq janë refuzuar 3,014. Arsyeja se përse janë refuzuar këto dërgesa, është se ato janë janë dërguar nga persona që janë anuluar gjatë regjistrimit si votues jashtë Kosovës; u mungon dëftesa e regjistrimit; janë dërguar më shumë se një herë; kanë dërguar më shumë se një fletëvotim; etj”, ka thënë Elezi.

Zëdhënësi i KQZ-së ka deklaruar se procesit të vlerësimit do t’i nënshtrohen edhe 20,938 pako me fletëvotime.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) planifikon të fillojë numërimin e votave me kusht, votave të personave me nevoja të veçanta dhe votave nga votimi jashtë Kosovës gjatë javës së ardhshme.

Kështu e konfirmoi për Ekonomia Online, zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, i cili tha se janë 12,801 fletëvotime me kusht dhe 2,597 vota nga persona me aftësi të veçanta.

Tutje ai shtoi se votat do të verifikohen dhe krahasohen me listën e votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta për të siguruar saktësinë.

 “Pas përfundimit të të gjitha procedurave, siç janë: skanimi i listës së votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta me qëllim të krahasimit me votuesit nga vendvotimet me kusht; vlerësimi i pakove me fletëvotime nga votimi jashtë Kosovës, KQZ do të fillojë me numërimin e votave me kusht, votave të personave me nevoja të veçanta dhe votave nga votimi jashtë Kosovës. Kjo do të bëhet gjatë javës së ardhshme në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve dhe sigurisht se mediat dhe vëzhguesit do të njoftohen me kohë”, ka thënë Elezi.

Nga 48,018 pako të vlerësuara deri tani, 45,004 janë aprovuar dhe 3,014 janë refuzuar për shkak të mangësive. 20,938 pako tjera do të vlerësohen në ditët në vijim.

“Nga data 9 shkurt, kur ka filluar vlerësimi apo verifikimi i pakove me fletëvotime nga votimi jashtë Kosovës dhe deri më 20 shkurt, këtij procesi i janë nënshtruar 48,018 pako, prej të cilave janë aprovuar 45,004 ndërkaq janë refuzuar 3,014. Arsyeja se përse janë refuzuar këto dërgesa, është se ato janë janë dërguar nga persona që janë anuluar gjatë regjistrimit si votues jashtë Kosovës; u mungon dëftesa e regjistrimit; janë dërguar më shumë se një herë; kanë dërguar më shumë se një fletëvotim; etj”, ka thënë Elezi.

Zëdhënësi i KQZ-së ka deklaruar se procesit të vlerësimit do t’i nënshtrohen edhe 20,938 pako me fletëvotime.

Continue Reading

Lajmet

Abdixhiku pas takimit me ambasadorët: LDK e respekton vullnetin qytetar, as nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë

Published

on

By

Kreu i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), Lumir Abdixhiku, ka njoftuar për takimet që ka zhvilluar këtë javë me ambasadorët e huaj në Kosovë, pas zhvillimeve të fundit zgjedhore.

Abdixhiku tha se është diskutuar për procesin zgjedhor dhe se partia e tij do të respektojë vullnetin e qytetarëve, duke theksuar se LDK nuk do të anashkalojë dhe do të veprojë sipas këtij vullneti.

“Gjatë kësaj jave, prita në takim ambasadorët e SHBA-ve, Britanisë së Madhe, Bashkimit Evropian, Francës e Italisë. Me të gjithë, diskutuam mbi procesin zgjedhor, rezultatet e deritanishme, e domosdoshmërinë për pritjen e numërimit të secilës votë, përfshirë dhe ato të mërgatës. Siç kam deklaruar në vazhdimësi, LDK e respekton vullnetin qytetar në plotni. As nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë. LDK do të sillet konform këtij vullneti me plot përgjegjësi; siç dhe do të përfaqësojë denjësisht zërin e votuesit tonë” tha Abdixhiku.

Kreu i LDK-së gjithashtu shprehu mirënjohjen për mbështetjen e vazhdueshme nga aleatët ndërkombëtarë.

“Falënderime të pafundme për mbështetjen e aleatëve tanë në çdo sfidë të Republikës,” tha Abdixhiku, duke theksuar rëndësinë e partneriteteve ndërkombëtare për zhvillimin e vendit.

Continue Reading

Të kërkuara