Shëndeti

Vetëm pesë minuta ushtrime të shpejta mund ta përmirësojnë shëndetin e trurit

Published

on

Studimi i ri nga Universiteti i Australisë Jugore ka treguar se edhe pak minuta aktivitet fizik me intensitet të lartë, si ecja e shpejtë apo vrapi i lehtë, mund të sjellin përfitime të mëdha për shëndetin e trurit tek të moshuarit.

Pikat kryesore të studimit:

Ushtrimet në formë mesatare deri në të fuqishme përmirësojnë shpejtësinë e përpunimit të mendimeve, kujtesën afatshkurtër dhe funksionet ekzekutive.

Edhe vetëm 5 minuta aktivitet në ditë mjaftojnë për të parë ndryshime pozitive në tru. Më pak aktivitet shoqërohet me rënie të aftësive njohëse, prandaj mënyra se si e kalojmë ditën ndikon drejtpërdrejt në shëndetin mendor.

“Aktivitetet që rrisin ritmin e zemrës e frymëmarrjen, si ushtrimet aerobike, ndikojnë në mënyrën se si truri mendon, planifikon e mban mend informacionin”, tha Maddison Mellow, studiuesja kryesore nga Universiteti i Australisë Jugore.

Studimi u realizua në bashkëpunim me Institutin e Kërkimeve “AdventHealth” në SHBA dhe ka analizuar të dhënat e 585 të moshuarve (65–80 vjeç) nga studimi IGNITE, duke matur kohën që kalojnë në gjumë, ulur, në lëvizje të lehta dhe në ushtrime më intensive gjatë një dite të plotë.

“Nga asnjë aktivitet fizik i fuqishëm, tek vetëm 5 minuta në ditë, ndikimi në tru ishte i jashtëzakonshëm”, shtoi Mellow.

Çfarë ndodh në tru kur njerëzit bëjnë ushtrime?

Studimi ka zbuluar se aktiviteti fizik me intensitet të lartë përmirëson:

Shpejtësinë e përpunimit të informacionit (si shpejtësia për të menduar),
Funksionin ekzekutiv (si planifikimi, fokusimi dhe shumëfishimi i detyrave),-Kujtesën afatshkurtër (ruajtja e informacionit për një kohë të shkurtër).

Nga ana tjetër, mungesa e këtij lloj aktiviteti lidhej me rezultate më të dobëta në këto fusha.

“Ka vetëm 24 orë në ditë, dhe mënyra si i ndajmë mes gjumit, qëndrimit ulur dhe lëvizjes, ndikon drejtpërdrejt në tru”, ka thënë doktoresha Audrey Collins, bashkautore e studimit.

Pse kjo është e rëndësishme?

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, deri më 2030 një në gjashtë njerëz në botë do të jetë mbi 60 vjeç.

Prandaj, përfshirja e aktivitetit fizik në jetën e përditshme është një nga mënyrat më të thjeshta dhe efektive për të ruajtur funksionet mendore teksa njerëzit plaken.

“Të rrisësh aktivitetin fizik është një nga investimet më të mira për trurin dhe mirëqenien afatgjatë. Edhe pak, vetëm 5 minuta në ditë, mund të bëjnë ndryshimin”, ka theksuar Collins.

Shëndeti

Si bëhet diagnostikimi i autizmit?

Published

on

Sipas grupit të avokimit “Autism Speaks”, një në çdo 36 fëmijë në SHBA ka një çrregullim të spektrit të autizmit (ASD).

Diagnoza e hershme është thelbësore për të ndihmuar në trajtimin e gjendjes, por si bëhet një diagnozë?

Qendrat e SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, kanë përmbledhje të përditësuar të asaj që përfshihet në diagnostikimin e autizmit tek fëmijët.  “Diagnostifikimi i çrregullimit të spektrit të autizmit mund të jetë i vështirë sepse nuk ka asnjë test mjekësor, si një test gjaku, për të diagnostikuar çrregullimin,” vuri në dukje agjencia.

“Mjekët shikojnë historinë e zhvillimit dhe sjelljen e fëmijës për të vendosur një diagnozë.”

Në cilën moshë mund të bëhet një diagnozë?

Sipas CDC, koha në të cilën fëmija merr një diagnozë ndryshon. Ndonjëherë një çrregullim i spektrit të autizmit zbulohet në moshën 18 muajshe, apo edhe më parë, por vetëm në moshën 2-vjeç mund të konsiderohet i besueshëm një diagnozë nga një profesionist i trajnuar.

Një diagnozë e autizmit mund të mos vijë deri më vonë në fëmijëri. Disa njerëz nuk janë të vetëdijshëm se kanë çrregullim të spektrit të autizmit derisa të diagnostikohen si të rritur. Një diagnozë e besueshme duhet të bëhet në fëmijëri, kur terapitë janë më efektive, tha CDC.

Monitorimi i zhvillimit

Ndërsa fëmijët rriten, duhet të inkurajohen bisedat midis prindërve dhe ofruesve të kujdesit shëndetësor që përqendrohen në aftësitë e fëmijëve, thekson CDC. Ndjekja e zhvillimit të fëmijës suaj – p.sh sa shpejt ai arrin piketa tipike zhvillimore është thelbësore.

Këto momente lidhen me moshën përfshijnë aftësitë e vëzhguara në lojë, të mësuarit, të folurit dhe sjelljet. Të gjithë mund të jenë pjesë e procesit të “monitorimit të zhvillimit”, prindërit, gjyshërit, punonjësit e çerdheve e mësuesit, japin komente se si një fëmijë po përparon.

Skreningu për çështjet e zhvillimit dhe autizmin

Akademia Amerikane e Pediatrisë, këshillon që ekzaminimi zhvillimor dhe i sjelljes ndodh për fëmijët gjatë vizitave të rregullta në mosha: 9 muaj, 18 muaj dhe 30 muaj. Kur bëhet fjalë për ekzaminimin specifik të çrregullimit të spektrit të autizmit, duhet të ndodhin në moshën 18 muajshe dhe 2 vjeç, sipas rekomandimeve të akademisë.

Ekzaminimi mund të ndodhë në raste të tjera, nëse një kujdestar ose mjek shqetësohet se një fëmijë mund të ketë autizëm, ose nëse një fëmijë është në rrezik për një çrregullim të spektrit të autizmit (p.sh fëmija ka një vëlla ose një anëtar tjetër të familjes me këtë gjendje).

Continue Reading

Shëndeti

Studim: Ëmbëlsuesit artificialë mund të përshpejtojnë plakjen e trurit!

Published

on

Një studim i botuar në revistën Neurology tregon se konsumimi i lartë i ëmbëlsuesve artificialë, si Equal apo Sweet’N Low, lidhet me rënie më të shpejtë të aftësive mendore dhe kujtesës.

Hulumtuesit nga Universiteti i São Paulos në Brazil analizuan shëndetin e 12,800 të rriturve për një periudhë mesatare prej tetë vitesh.

Rezultatet treguan se personat që konsumonin më shumë ëmbëlsues kishin rënie 62% më të shpejtë të funksioneve njohëse, e barabartë me rreth 1.6 vite plakje shtesë të trurit, shkruan HealthDay.

Efekti ishte më i fortë te personat e moshës së mesme dhe te ata me diabet, ndërsa nuk u pa një lidhje e qartë tek personat mbi 60 vjeç.

Nga ëmbëlsuesit e studiuar, të gjithë përveç tagatozës rezultuan të lidhur me rënie të kujtesës dhe aftësive njohëse.

Studiuesit paralajmërojnë se, ndonëse promovohen si alternativa më të shëndetshme ndaj sheqerit, ëmbëlsuesit artificialë mund të kenë pasoja negative për shëndetin e trurit në afatgjatë.

Continue Reading

Shëndeti

Duart si pasqyrë e shëndetit, ja shenjat që nuk duhen neglizhuar

Published

on

Duart tona mund të zbulojnë shumë rreth gjendjes së brendshme shëndetësore.

Sipas ekspertëve, ndryshimet në lëkurë, gishtërinj dhe thonj mund të jenë paralajmërime për sëmundje serioze si artriti reumatoid, sindroma e Raynaud, tuneli karpal apo edhe çrregullime neurologjike si Parkinsoni.

Simptoma të tilla si dridhja e duarve, gishtërinjtë e ftohtë, njolla të kuqe apo kafe, dhimbje dhe ndjesi shpimi nuk duhet të anashkalohen.

Nëse ato vazhdojnë ose përkeqësohen, rekomandohet një kontroll mjekësor për të diagnostikuar në kohë shkakun dhe për të parandaluar ndërlikimet.

Continue Reading

Shëndeti

8 mënyra për ta çliruar trurin nga stresi

Published

on

Të qenit ndërmarrës nuk është e lehtë. Ka ulje e ngritje dhe shpesh duket se gjithçka do të shkojë keq dhe do të eksplodojë në fytyrë. Do të ketë pengesa, bllokime të pa planifikuara, argumente dhe shumë gjëra që kontribuojnë në një gjë, në stres të shumtë.

Përderisa nuk mund të shmangni stresin tërësisht, mbushja ju dërgon në shkatërrim. Një mendje e kthjellët është mendje e shëndoshë e produktive. Këtu janë tetë mënyra se si mund të lironi mendjen nga stresi dhe të qëndroni të fokusuar për të arritur çdo qëllim që vendosni.

Flisni me një shok

Diskutimi i problemeve, pengesave e zgjidhjeve potenciale me një shok është mënyrë e mrekullueshme për të zvogëluar stresin. Shpesh, si ndërmarrës lidhemi aq shumë me punën sa që shkaktojmë vetë stresin. Thjeshtë të folurit mund të qartësojë një situatë e të mësoni se gjërat nuk janë aq keq siç i keni imagjinuar. Vetëm duke ditur se keni dikë i cili do jetë aty për ju ju jep vetëbesim shtesë për të kaluar çdo situatë.

Lexoni një libër të mirë

Zgjedhja e një libri ju jep mundësi të largoheni, pa u larguar me të vërtetë. Merrni këtë kohë për të mësuar ndonjë temë, e cila po shkakton stresin tuaj aktual. Ju mund të fitoni njohuri, këshilla dhe paqe të mendjes duke lexuar.

Shkruani mendimet tuaja në një letër

Shkrimi është diçka të cilin ndërmarrësit nuk e bëjnë mjaftueshëm, por është ushtrim i fuqishëm i cili ju ndihmon të kuptoni çdo dilemë ose situatë. Vendosni një letër në tavolinën tuaj dhe futeni në çantën tuaj kur largoheni nga zyra, t’a mbani me vete gjatë gjithë kohës.

Kur një situatë stresuese shfaqet nxjerrni letrën dhe shkruani problemin, çfarë po kontribuon në atë problem dhe mënyrat e mundshme për të larguar atë. Provojeni, do të befasoni veten se si do të jeni në gjendje të gjeni zgjidhje për çfarëdo çështje.

Shkoni në palestër

Palestra është mënyrë e mrekullueshme për largimin e stresit. Gjetja e motivimit për të shkuar aty është pengesa më e madhe për t’u tejkaluar, por sapo të mësoheni me ushtrimet e rregullta ju nuk do të humbisni mundësinë për të larguar stresin në palestër.

Lini telefonin në makinë, largoni kufjet e lejoni që gjaku juaj të rrjedhë. Përveç largimit të stresit, përfitimet shëndetësore të ushtrimeve të rregullta duhet të jenë të mjaftueshme që të ju bindin t’a bëni shprehi të rregullt.

Dilni për një vrapim të gjatë

Së bashku me palestrën, më pëlqen të bëj një vrapim të gjatë për të liruar kokën time dhe të ik nga biznesi. Sikur në palestër, lini telefonin në shtëpi. Është e lehtë të bëni pushim për të kontrolluar emailet nëse merrni telefonin, por një email ose një mesazh i vetëm shkakton që stresi të kthehet menjëherë. Merrni një palë këpucë të rehatshme. Lejoni që vrapimi dhe muzika të ju konsumojnë.

Godisni ose luani golf

Kam parë meshkuj dhe femra të të gjitha moshave në ring. Nganjëherë, ju duhet të godisni diçka dhe të liroheni. Nëse ky aktivitet nuk ju pëlqen shkoni të luani golf.

Gjeni kohë për të medituar

Meditimi i vërtetë, kur jeni në gjendje të largoni veten nga gjithçka e fokusoheni vetëm në frymëmarrje, ka përfitime të mrekullueshme. Eleminon stresin, mendoni qartë, shihni rezultatin e madh e ndihmon të zvogëloni probabilitetin e ngjarjeve në të ardhmen që ju stresojnë.

Si ndërmarrës, jemi të zënë e shpesh harrojmë të pauzojmë për një minutë dhe të marrim frymë.

Shkëputuni nga teknologjia dhe dilni të ecni

Shkëputuni nga teknologjia e dilni në natyrë, e harroni situatat stresuese për një minutë dhe të humbisni. Lidhja me natyrën ju kujton se ne, së bashku me gjerat që na shkaktojnë stresin, janë pjesë të vogla të një fotografie shumë më të madhe.

Continue Reading

Të kërkuara