

Teknologji
Verifikimi intelegjent apo dixhital – Çfarë është, dhe si mund t’i ndihmojë institucionet financiare?
Published
4 years agoon
By
Betim GashiMashtrimi financiar është në rritje. Si mundet që mjetet e reja të vërtetimit të drejtuara nga intelegjenca artificiale të ndihmojnë bankat të thyejnë ciklin?
Mashtrimet nuk janë probleme të reja nëpër banka, por ama është në rritje. Nga viti 2015 në 2018, më shumë se gjysma e bankave raportuan një rritje në vëllimin dhe vlerën e mashtrimit të jashtëm, me shumicën e çështjeve të lidhura me vjedhjen e identitetit.
Për më tepër, siç është vërejtur nga Instituti i Informacionit të Sigurimeve, vitet e fundit kanë parë një rritje masive të sulmeve të vjedhjes së identitetit: Në vitin 2020, FTC mori 4.8 milion raporte mashtrimi dhe vjedhje identiteti.
Kjo shënon një rritje prej 45 përqind nga numrat e vitit 2019, nxitur në një pjesë të madhe nga rritja prej 113 përqind e vjedhjes së identitetit.
Si rezultat, është e qartë se bankat dhe institucionet e tjera financiare kanë nevojë për mënyra të reja për të mbështetur sigurinë dhe për të siguruar që vetëm përdoruesit e autorizuar të kenë qasje në të dhënat financiare të klientit dhe korporatës. Një klasë e teknologjive në zhvillim të drejtuara nga inteligjenca artificiale në lidhje me vërtetimin e përdoruesit mund të ndihmojnë.
Verifikimi me ‘Biometrikët Inteligjentë’ për bankat
Verifikimi inteligjent ofron një mënyrë të re për bankat për të krijuar një mbrojtje efektive nga mashtrimet. Në vend që të verifikoni përdoruesit bazuar në kushte të njohura – siç janë emrat e përdoruesve, fjalëkalimet dhe madje edhe shenjat e njëhershme të tekstit, verifikimi inteligjent mbështetet në kornizat biometrike ose të sjelljes për të ndihmuar në uljen e rrezikut të mashtrimit.
Siç vërehet nga Finextra, disa nga bankat më të mëdha në botë tashmë po investojnë në teknologji biometrike; KPMG raporton se dy të tretat e institucioneve financiare “të trashëguara” kanë përparësinë e zhvendosjes në mjetet e njohjes së zërit, gjurmëve të gishtave dhe fytyrës. Kjo përputhet me ndjenjën e sigurisë së konsumatorit: 61 përqind e të anketuarve thonë se zgjidhjet biometrike janë të paktën po aq të sigurta sa fjalëkalimet tradicionale.
Së bashku me teknologjitë e afta për të njohur shenjat e gishtërinjve dhe tiparet e fytyrës, firmat po zhvillojnë gjithashtu mjete të sjelljes që lejojnë vërtetimin e bazuar në kushte të tilla si ku ose kur përdoruesit hyjnë zakonisht, çfarë bëjnë zakonisht dhe madje edhe si i mbajnë pajisjet e tyre.
Përtej identitetit dhe menaxhimit të hyrjes
Identiteti dhe mjetet e menaxhimit të aksesit (IAM) tani janë pjesë e tryezës për institucionet financiare. Për të mbrojtur të dhënat e klientit dhe për të siguruar që njerëzit e duhur të kenë akses në shërbimet e duhura në kohën e duhur, IAM i fortë është vendimtar.
Por IAM gjithashtu vjen me sfida për sigurinë financiare. Ndërsa shumë zgjidhje kanë lëvizur përtej portave të emrave të përdoruesve / fjalëkalimeve për të përfshirë vërtetimin me dy faktorë, këto SMS ose alternativa të bazuara në shenja janë ende subjekt i kompromisit të mundshëm nëse sulmuesit mund të kryejnë sulme përgjimi ose të fitojnë qasje fizike në shenjat e përdoruesit.
IAM gjithashtu paraqet problemin e aksesit tepër lejues. Për shembull, pasi klientët ose personeli të jenë verifikuar, shpesh nuk ka kontroll të mëtejshëm, nga ana tjetër duke bërë të mundur që përdoruesit të kenë qasje në sisteme ose shërbime që janë përtej fushës së nevojave të tyre të menjëhershme.
Kjo parashikon kalimin në zgjidhje të privilegjuara të menaxhimit të hyrjes që përdorin një model me besim zero për të vërtetuar përdoruesit.
Zbatimi i verifikimit inteligjent
Ndërsa më shumë siguri është e lidhur me një mbrojtje më të mirë të përgjithshme për bankat dhe klientët, thjesht shtimi i shërbimeve të reja pa marrë parasysh mjediset ekzistuese mund të rrisë kompleksitetin e përgjithshëm dhe të zvogëlojë sigurinë in situ. Si rezultat, bankat duhet të marrin në konsideratë tre faktorë për vërtetim efektiv:
A është e aftë infrastruktura aktuale të trajtojë kërkesat e zgjidhjeve biometrike ose të sjelljes siç janë kapaciteti i magazinimit, gjerësia e brezit dhe disponueshmëria e burimeve?
Si do të bashkëveprojnë zgjidhjet e reja inteligjente të vërtetimit me sistemet ekzistuese, veçanërisht ato të lidhura me zgjidhjet kryesore të trashëgimisë?
Si duket zbatimi në praktikë?
Këtu, bankat shpesh përfitojnë nga ndihma e ekspertëve të palëve të treta për të verifikuar zgjidhjet e mundshme dhe për të përcaktuar strategjinë më të mirë të vendosjes.
Zbatuar në shkallë dhe mbështetur nga zgjidhje me besim zero, vërtetimi inteligjent mund të ndihmojë firmat financiare të zvogëlojnë mashtrimin, të përmirësojnë aksesin dhe të përmirësojnë kënaqësinë e klientit.
(Përktheu dhe përshtati UBTNews)
You may like
Teknologji
Ndërprerje e madhe globale prek Google, Snapchat, Canva e dhjetëra platforma tjera
Published
2 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Disa nga aplikacionet e faqet më të mëdha në botë, përfshirë Amazon, Google, Snapchat, Roblox, dhe Canva u goditën nga një ndërprerje teknologjike të hënën në mëngjes, duke shkaktuar probleme për miliona përdorues anembanë botës.
Sipas faqes së monitorimit Down Detector, problemet nisën rreth orës 09:00 të mëngjesit (CET) dhe u përhapën shpejt në platforma të shumta që mbështeten në Amazon Web Services (AWS) – një nga ofruesit më të mëdhenj të infrastrukturës cloud në botë.
Shkaku i ndërprerjes
AWS, që u ofron kompanive akses në serverë, ruajtje dhe baza të dhënash pa nevojën e ndërtimit të infrastrukturës së tyre fizike, raportoi se deri në orën 12:35 pasdite (CET) problemi ishte “zbutur plotësisht” dhe se shumica e shërbimeve ishin në proces rikuperimi.
Ndërprerja preku një gamë të gjerë faqesh dhe aplikacionesh, nga lojërat online deri te shërbimet qeveritare dhe financiare.
Platformat e prekura
Sipas Down Detector, ndër platformat e goditura ishin: Snapchat, Slack, Signal, Tinder, Ring, Roblox, Clash Royale, Life360, MyFitnessPal, Xero, Canva, Amazon, Amazon Web Services, Amazon Music, Prime Video, Clash of Clans, Fortnite, Wordle, Duolingo, Coinbase, HMRC, Vodafone, PlayStation dhe Pokémon Go.
Po ashtu, ndërprerja ndikoi edhe tek ofruesit francezë të telekomunikacionit SFR dhe Free, si dhe tek autoriteti tatimor britanik HMRC.
Platforma e kriptomonedhave Coinbase siguroi klientët e saj se “të gjitha fondet janë të sigurta”, pavarësisht problemeve të aksesit.
Ndikim global dhe në transportin ajror
Gazeta The New York Times raportoi se ndërprerja preku edhe udhëtimet ajrore në SHBA, me vonesa të gjata në sportelet e regjistrimit në Aeroportin LaGuardia të Nju Jorkut, pasi disa kioska dhe sisteme digjitale dolën jashtë funksionit.
Disa orë pas incidentit, Down Detector vuri re një ulje të ndjeshme të raportimeve për probleme, duke treguar se shumica e shërbimeve ishin rikthyer në normalitet. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Kina akuzon SHBA-në për sulm kibernetik
Published
4 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Kina ka akuzuar Shtetet e Bashkuara të Amerikës për infiltrim në Qendrën Kombëtare të Kohës, duke paralajmëruar se këto shkelje mund të ndikojnë në rrjetet e komunikimit, sistemet financiare, furnizimin me energji elektrike dhe orarin standard ndërkombëtar, raporton Reuters.
Në një deklaratë të Ministrisë së Sigurisë Shtetërore të Kinës, thuhet se Agjencia Kombëtare e Sigurisë (NSA) e SHBA-së ka kryer një operacion sulmi kibernetik ndaj kësaj qendre për një periudhë të gjatë.
Ministria thekson se ka zbuluar prova lidhur me të dhënat dhe kredencialet e vjedhura, të cilat datojnë nga viti 2022 dhe u përdorën për spiunimin e pajisjeve mobile dhe sistemeve të rrjetit të punonjësve të qendrës.
Po ashtu, u bë e ditur se agjencia amerikane kishte shfrytëzuar një dobësi në shërbimin e mesazheve të një marke të huaj telefonash inteligjentë për të pasur qasje në pajisjet e stafit në vitin 2022, pa u përmendur emri i markës.
Qendra Kombëtare e Kohës është një institut kërkimor nën Akademinë e Shkencave të Kinës, e cila krijon, mirëmban dhe po ashtu transmeton orarin standard të vendit.
Hetimi i ministrisë ka zbuluar gjithashtu se SHBA-ja ka kryer sulme ndaj sistemeve të brendshme të rrjetit të qendrës, duke theksuar seriozitetin e këtyre sulmeve kibernetike. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Studim i ri: ChatGPT jep përgjigje më të sakta kur përdoruesit janë më pak të sjellshëm
Published
8 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Një studim i ri nga Universiteti Penn State ka zbuluar një rezultat befasues: ChatGPT performon më mirë kur përdoruesit nuk përdorin fraza të sjellshme si “të lutem” dhe “faleminderit”.
Sipas analizës së kryer me 250 pyetje testuese, kërkesat me ton më të drejtpërdrejtë arritën saktësi prej 84.8%, ndërsa ato të formuluara në mënyrë më të sjellshme arritën vetëm 80.8%.
Studiuesit shpjegojnë se fjalët e tepërta dhe strukturat e ndërlikuara që shoqërojnë pyetjet e sjellshme mund të shtojnë konfuzion, duke e bërë më të vështirë për inteligjencën artificiale të kuptojë qëllimin e saktë të përdoruesit.
Në të kundërt, komandat e qarta dhe të drejtpërdrejta si “Më jep përgjigjen” e bëjnë kërkesën më të kuptueshme për sistemin.
Ironikisht, toni që mund të tingëllojë i ashpër për njerëzit, ndihmon që makinat të kuptojnë më qartë se çfarë kërkohet prej tyre.
Pra, a është ide e mirë të jesh i pasjellshëm me AI? Studiuesit thonë se nuk ka nevojë të jesh i vrazhdë, por qartësia dhe shkurtësia janë çelësi për të marrë përgjigje më të sakta dhe efikase. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Apple heq aplikacionin ICEBlock pas shqetësimeve për sigurinë e agjentëve
Published
3 days agoon
October 17, 2025By
UBT News
Apple ka hequr nga App Store aplikacionin ICEBlock, i cili lejonte përdoruesit të shënonin në hartë vendndodhjet ku kishin parë agjentë të Shërbimit për Imigracion (ICE).
Gjithashtu, janë larguar edhe aplikacione të tjera me funksion të ngjashëm.
Sipas raportimeve të Fox Business, prokurorja e shtetit Pam Bondi kërkoi heqjen e këtyre aplikacioneve, duke theksuar se “janë krijuar për të vënë në rrezik agjentët e ICE, vetëm sepse po bëjnë punën e tyre.”
Apple deklaroi se App Store është krijuar për të qenë një vend i sigurt dhe i besueshëm për të zbuluar aplikacione.
Bazuar në informacionet e marrë nga autoritetet ligjzbatuese mbi rreziqet që paraqiste ICEBlock, kompania vendosi të heqë aplikacionin dhe të ngjashmit me të, sipas Engadget.
Kërkesa për heqjen e aplikacioneve erdhi pas raportimeve se një sulmues në Dallas, i cili hapi zjarr ndaj një objekti të ICE, kishte përdorur aplikacione për gjurmim – përfshirë ICEBlock – për të qëlluar nga çatia.
Sulmuesi vrau dy emigrantë dhe plagosi një të tretë, edhe pse synimi i tij ishin agjentët e ICE.
Zhvilluesi i aplikacionit, Joshua Aron, i tha Fox Business se ishte “jashtëzakonisht i zhgënjyer” nga vendimi i Apple.
ICEBlock kishte arritur majat e listave të App Storepas kritikave nga zyrtarët e administratës, që rritën popullaritetin e aplikacionit.
Zyrtarët paralajmëruan Aronin se po e ndiqnin, e këshilluan të ishte i kujdesshëm, pasi aplikacioni rrezikonte jetët e oficerëve të rendit. /A.Z/UBT News/

Ish-lojtari i Real Madridit pëson goditje në tru

E përdorni çdo ditë, por furça e dhëmbëve mund të jetë plot mikrobe

Kosova temë diskutimi nesër në Këshillin e Sigurimit të OKB-së

Kombëtarja e femrave, Kosova publikon listën për dy ndeshjet e playoff-it

Pakënaqësi në kampin e Realit pas fitores ndaj Getafes

Guardiola njofton për lëndimin e yllit kryesor të skuadrës

Një grua në SHBA fitoi çështjen e dëbimit duke përdorur ChatGPT

Si të zgjidhni mandarinat më të ëmbla dhe më të lëngshme?

Armëmbajtje pa leje dhe gjueti e kundërligjshme, tre të arrestuar në Zubin Potok
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën