Kulturë

Vdekja e Albert Camus: Një fund që përjetësoi një filozofi të pavdekshme

Published

on

Më 4 janar 1960, në një aksident tragjik automobilistik pranë fshatit Villeblevin në Francë, ndërroi jetë Albert Camus (Alber Kamy), një nga intelektualët dhe shkrimtarët më të njohur të shekullit të XX-të. Në moshën 46-vjeçare, ai u nda nga jeta, duke i dhënë fund një jete të shndritur, të mbushur me ngjarje dhe arritje të jashtëzakonshme, që nuk do t’i shuheshin kurrë.

I shoqëruar nga redaktori i tij, Michel Gallimard, i cili gjithashtu humbi jetën në këtë aksident, Kamy udhëtonte nga qyteti, duke vendosur të pranonte udhëtimin me makinë, ndryshe nga plani fillestar për të udhëtuar me tren drejt Parisit. Në makinën e tij u gjet një dorëshkrim i papërfunduar i romanit “The First Man”, që do të publikohej vetëm pas vdekjes së tij.

Përveç veprave të tij të shquara, Kamy ishte i njohur për angazhimin e tij të thellë filozofik dhe shoqëror, ku ai luftonte kundër çdo forme të totalitarizmit dhe merrte mbi shpinë barrën e mbrojtjes së jetës njerëzore, duke qenë një zë i fuqishëm kundër çdo padrejtësie. Vepra e tij më e njohur është “I huaji” (“The Stranger”), një roman që ka pasur ndikim të madh dhe është konsideruar një klasik i letërsisë botërore.

Në vitin 1957, Kamy fitoi Çmimin Nobel për Letërsi, duke u bërë një nga shkrimtarët më të rinj që ka marrë këtë çmim, vetëm 44 vjeç. Ai e arriti këtë sukses ndërkohë që kishte ende shumë për të dhënë, ndërsa shkrimet e tij shquheshin për një pasqyrë të thellë të ekzistencës njerëzore dhe absurditetin e saj.

65 vite pas vdekjes së tij, trashëgimia e Kamy vazhdon të mbijetojë dhe të frymëzojë brez pas brezi, duke u ngulitur jo vetëm në fushën e letërsisë, por edhe në filozofi, teatër dhe art. Puna e tij ka kaluar përtej kufijve të kohës dhe ndihmon për të përballuar sfidat që shoqëria bashkëkohore përballet sot.

Një nga citatet më të njohura të tij mbetet: “Por njerëzit vdesin, pavarësisht vullnetit të tyre, pavarësisht maskimit të tyre”. Kjo thënie mbart një pesimizëm të thellë, por njëkohësisht një realizëm të pamëshirshëm mbi natyrën e jetës dhe të vdekjes. Kamy, gjithashtu, thekson se, përballë kësaj bote, ai nuk dëshironte të gënjehej, as të gënjente, dhe se synonte të përballonte fundin e tij me të gjithë frikën dhe xhelozinë që ndiente për jetën, pa i fshehur asnjëherë ndjenjat e tij.

Pavarësisht se ka kaluar një gjysmë shekulli nga ndarja e tij nga jeta, Camus mbetet një figurë e pashuar dhe një mendimtar që flet akoma me forcë për natyrën e realitetit shoqëror dhe ekzistencial, që kërkon të gjejë përgjigje për pyetje të thella dhe universale./UBTNews/

 

Kulturë

Galeria Kombëtare e Kosovës – Restaurimi dhe modernizimi për një hapësirë bashkëkohore artistike

Published

on

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, vizitoi punimet që po zhvillohen në Galerinë Kombëtare të Kosovës, e cila po kalon një proces të thellë restaurimi dhe modernizimi.

Sipas ministrit Çeku, projekti ka për qëllim ta transformojë këtë institucion në një hapësirë bashkëkohore, funksionale dhe inspiruese, si për artistët, ashtu edhe për publikun.

Përveç rinovimit të plotë të ndërtesës ekzistuese, po krijohen gjithashtu 400 metra katrorë hapësira të reja nëntokësore.

Ato do të shërbejnë për ruajtjen dhe inventarizimin e koleksionit shtetëror të veprave të artit, duke i përmbushur standardet moderne muzeale.

Ky investim, që kap vlerën prej 1.5 milionë euro, pritet të përfundojë në fillim të vitit të ardhshëm, dhe do të hapë rrugën për një etapë të re për artin pamor në Kosovë.

“Galeria Kombëtare po kthehet në një hapësirë moderne, funksionale dhe frymëzuese për artistët dhe publikun,” tha Çeku, duke theksuar angazhimin e ministrisë për përmirësimin e infrastrukturës kulturore në vend. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Gazeta Rilindja, nga printi në digjital

Published

on

Falë bashkëpunimit mes Bibliotekës Kombëtare të Kosovës dhe Arkivit Shtetëror të Kosovës, gazeta historike Rilindja po plotësohet në formë digjitale.

Numrat që mungonin në fondin e Bibliotekës për periudhën 1945–1963 gjenden në Arkivin Shtetëror.

Sipas marrëveshjes dypalëshe, Arkivi po i digjitalizon këto numra, duke mundësuar që koleksioni digjital i Rilindjes të jetë i plotë.

Ky projekt synon ruajtjen dhe aksesimin e trashëgimisë mediatike shqiptare, duke ofruar një mundësi të jashtëzakonshme për studiues, historianë dhe lexues të interesuar.

Gazetën Rilindja mund ta shfletoni në platformën digjitale të Bibliotekës Kombëtare: https://bibliotekadigjitale-ks.org/documents?query=Rilindja.

/A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Robert De Niro vjen në ekran si babai i Fitim Krasniqit në film historik për Kosovën

Published

on

Një film ndërkombëtar mbi luftën e Kosovës pritet të sjellë në një ekran të madh disa nga emrat më të njohur të Hollywood-it, përfshirë legjendën e kinemasë, Robert De Niro.

Lajmin e ka bërë të ditur producenti kosovar Fitim Krasniqi, i cili konfirmoi se De Niro do të luajë rolin e babait të tij në një histori të bazuar në ngjarje reale, duke përfshirë masakrën e Reçakut dhe zhvillimet kryesore të luftës nga fillimi deri në fund.

“Ky është tregimi i babait tim dhe i luftës që ndodhi në Kosovë. Babai im u plagos dhe më pas u dogj për së gjalli.

Ky film është një homazh për të dhe për të gjithë ata që u flijuan”, rrëfeu Krasniqi në një intervistë me gazetarin Blendi Fevziu.

Producenti bëri të ditur se në projekt do të përfshihen 71 aktorë nga Hollywood-i, të cilët kanë nënshkruar kontratat.

Xhirimet pritet të nisin vitin e ardhshëm, pasi janë shtyrë për arsye organizative.

Filmi do të jetë një dramë me mesazh të fuqishëm human, që synon të pasqyrojë tragjedinë dhe qëndresën e popullit të Kosovës përmes një rrëfimi personal, por me rezonancë universale. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

David Szalay fiton Çmimin Booker 2025 për romanin “Flesh”

Published

on

Autori hungarezo-britanik David Szalay është shpallur fitues i Çmimit Booker 2025 për romanin e tij të gjashtë, “Flesh”.

Vepra ndjek jetën e një burri të quajtur István, nga fëmijëria deri në mesomoshë, duke trajtuar tema të ndjeshme si maskiliteti, klasa shoqërore, migrimi, trauma, seksualiteti dhe pushteti.

Juria e çmimit, e kryesuar nga shkrimtari Roddy Doyle, e cilësoi romanin si “të errët në shumë aspekte, por një kënaqësi për t’u lexuar”.

Doyle theksoi se Szalay ka zgjedhur të vendosë në qendër të rrëfimit një burrë të klasës punëtore, një figurë që rrallë herë portretizohet në mënyrë kaq të ndërlikuar në letërsinë bashkëkohore.

“Flesh” nis me një ngjarje në fëmijërinë e Istvánit e ndjek jetën gjatë shërbimit ushtarak e më vonë në Londër, ku punon për familje të pasura. Me një stil të përmbajtur dhe të kthjellët, romani depërton në shtresat më të thella fizike e emocionale të personazhit kryesor.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u mbajt në Old Billingsgate në Londër, ku Szalay mori shpërblimin prej 50,000 paundësh. Ai kishte qenë më parë në listën e ngushtë të Booker-it në vitin 2016 me romanin All That Man Is.

Paneli gjykues i këtij viti përfshinte edhe aktorën Sarah Jessica Parker dhe shkrimtarët Chris Power, Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ dhe Kiley Reid.

“Flesh” triumfoi përballë finalistëve tjerë, përfshirë Andrew Miller me The Land in Winter dhe Kiran Desai me The Loneliness of Sonia and Sunny, ndërsa në listën e shkurtër ishin Flashlight e Susan Choi, Audition e Katie Kitamura, dhe The Rest of Our Lives e Ben Markovits. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara