Lajmet

Vazhdon rënia e numrit të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës, është përgjysmuar për dhjetë vjet

Published

on

Nga viti 2010 e deri më sot, nëpër shkollat fillore shqipe në Luginën e Preshevës numri i nxënësve shqiptarë është përgjysmuar. Nga 7.246 sa kanë qenë në vitin 2010/11, dhjetë vjet pas janë vetëm 3.982 nxënës.

Shpërnguljet e mëdha të popullsisë nga vendet rurale në ato urbane, emigrimi dhe rënia e natalitetit, kanë ndikuar që shumë shkolla fillore shqipe në Luginën e Preshevës të vijojnë mësimin me pak nxënës, madje disa prej tyre me vetëm një apo dy.

Në tri komunat e banuara me shumicë shqiptare në jug të Serbisë: në Preshevë, Bujanoc e Medvegjë, numri i filloristëve shqiptarë është përgjysmuar për dhjetë vite me radhë. Nga të dhënat e siguruara nga drejtoritë e këtyre shkollave vërehet një rënie enorme nëpër vendbanimet rurale, sidomos ato në pjesën e Malësisë së Bujanocit e Karadakut të Preshevës.

Shkolla Fillore “Migjeni” në Muhoc të Bujanocit në vitin shkollor 2010/11, ka pasur gjithsej 246 nxënës, ndërsa në këtë vit shkollor, gjegjësisht më 2020/21 ka vetëm 90.

Një rënie e tillë vërehet edhe në fshatin më të madh të Bujanocit, në Tërnoc. Shkolla Fillore “Muharrem Kadriu”, në vitin shkollor 2010/11 ka pasur gjithsej 1.150 nxënës, kurse tani ka vetëm 467.

Në shkollën “Ali Bektashi” në fshatin Nesalcë, në vitin shkollor 2010/11, kanë qenë gjithsej 441 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 177.

Në Shkollën Fillore “Desanka Maksimoviq” në fshatin Bilaç, në vitin 2010/11 kanë qenë 529 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 235.

Në shkollën Fillore “Sami Frashëri” në fshatin Lluçan, në vitin 2010/11 kanë qenë 462 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 214.

Në Shkollën Fillore “Naim Frashëri” në qytet në vitin shkollor 2010/11 kanë qenë 437 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 401.

Në shkollat fillore në Komunën e Preshevës, gjithashtu vërehet një rënie e madhe e nxënësve, sidomos nëpër fshatra.

Në Shkollën Fillore “Dituria” në fshatin Corroticë, në vitin shkollor 2010/11, kanë qenë 402 nxënës, në vitin 2020/21 janë 198.

Në Shkollën Fillore ”9 Maji” në fshatin Leran, në vitin 2010/11 kanë qenë 551 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 220.

Në Shkollën Fillore “Selami Hallaçi” e fshatit Rahovicë, në vitin 2010/11 kanë qenë 534 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 295.

Në Shkollën Fillore “Migjeni” e fshatit Caravajkë në vitin 2010/11 kanë qenë 83 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 38.

Në Shkollën Fillore “Zenel Hajdini” e fshatit Raincë në vitin shkollor 2010/11 kanë qenë 289 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 254.

Në Shkollën Fillore “Ibrahim Kelmendi” në qytet në vitin 2010/11 kanë qenë 2.035 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 1.347.

Shkolla Fillore “Abdulla Krashnica” e fshatit Miratoc kanë refuzuar t’i japin të dhënat pa ndonjë arsye.

Gjithashtu, edhe në shkollat fillore në Medvegjë ka një rënie të dukshme për dhjetë vjet. Megjithatë, atje vetëm një shkollë administrohet nga shqiptarët, vetëm Shkolla Fillore “ZenelHajdini” në fshatin Tupallë.

Nga të dhënat e kësaj shkolle, në vitin 2010/11 kanë qenë të regjistruar 21 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë vetëm 13. Sipas zyrës së Këshillit Kombëtar Shqiptar në këtë komunë, në vitin 2010/11 kanë qenë afërsisht 86 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë vetëm 46.

Shumica e drejtorëve nga këto shkolla kanë thënë që zvogëlimi i numrit të nxënësve ka ndikuar për shkak të rënies së natalitetit, por edhe gjendjes së vështirë ekonomike, e që për pasojë i detyrojnë familjet e shumta të ikin drejtë vendeve të perëndimit.

Drejtori i Shkollës “Zenel Hajdini” në fshatin Raincë të Preshevës, Shukri Ymeri u ka bërë thirrje autoriteteve komunale të bëjnë më shumë investime nëpër shkolla, gjë e cila mungon sidomos nëpër fshatrat malorë të këtyre komunave.

“Politika apo pushteti lokal i Preshevës duhet të bëj më shumë dhe urgjent një politikë shpresëdhënëse për këtë pakicë shqiptare që ka mbetë ende këtu”, ka thënë Ymeri, e që njëjtë sikurse ai mendojnë edhe shumica e drejtorëve të tjerë, të cilët apelojnë për kushte më të mira.

Kreu i Këshillit Kombëtar Shqiptar në Serbi, Ragmi Mustafi ka thënë se ky institucion ka për objektiv arsimin cilësor dhe se janë të përkushtuar në zgjidhjen e problemit të përdorimit të librave shqip, gjë e cila iu është mohuar nxënësve shqiptarë në këtë rajon për gati dy dekada.

“Këshilli Kombëtar Shqiptar që në fillim ka përcaktuar si objektiv arsimin cilësor për shkollat me mësim në gjuhën shqipe. Kuptohet se për të pasur arsim cilësor nënkupton arritja e standardeve të nevojshme për realizim. Andaj, jemi shumë të fokusuar në sigurimin e lejeve të përdorimit të teksteve mësimore nga Republika e Shqipërisë dhe vitin e kaluar patëm një sukses të jashtëzakonshëm edhe pse ende nuk janë siguruar të gjitha librat shkollor për shkollat fillore e me standardet e reja të arsimit nuk kemi asnjë̈ tekst mësimore për shkollat e mesme. Sigurisht, rënia e numrit të nxënësve ka rrezikuar seriozisht funksionimin e procesit edukativo-arsimore në radhë të pare në shkollat që funksionojnë̈ në vendbanimet rurale”, ka thënë Mustafi.

Vitin e kaluar KKSH ka bërë shpërndarjen e librave shqip nga Shqipëria për nxënësit shqiptarë të Luginës së Preshevës, e cila është bërë e mundur përmes një marrëveshje midis Ministrisë së Arsimit në Shqipëri dhe asaj në Serbi.

Mustafi ka potencuar se shumica e shkollave fillore, sidomos ato nëpër vendbanimet rurale nuk kanë kushte esenciale për të vijuar procesin arsimor.

“Në kushte optimale edhe pse kemi gati gjysmën e kuadrit arsimore me kontrata me afat të caktuar çfarë shprehet në pasigurinë e mësimdhënësve, aq më tepër kur emërimin dhe shkarkimin e bën Ministri i Arsimit nga Beogradi.

Ndërkohë që kemi shkolla që nuk kanë qasje fare në internet e rrjet të telefonisë. Disa kanë mungesë edhe të ujit. Megjithatë, nxënësit shqiptarë mbeten të hendikepuar me mungesën e teksteve mësimore si e drejtë themelore tek të drejtat e fëmijëve për arsim të dinjitetshëm”, shprehet Mustafi.

Ai thotë se janë të angazhuar që bashkë me Republikën e Kosovës dhe atë të Shqipërisë të sigurojnë progres në të ardhmen.

Për të zhvilluar procesin e arsimit cilësor, duhet të ketë kushte esenciale. E për të pasur kushte esenciale, duhet investime. Një gjë e tillë shpesh anashkalohet nga pushtetet lokale në këto tri vendbanime shqiptare në Serbi, e jo vetëm, investime nuk ka as nga ana shtetërore.

(Hulumtimi është përgatitur nga Driton Hyseni dhe Lirigzona Nuredini, studentë të drejtimit “Media dhe Komunikim” në UBT).

Lajmet

REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet

Published

on

By

Kosova dhe Serbia duhet t’i “normalizojnë” marrëdhëniet mes vete, tha kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për agjencinë e lajmeve AFP, disa ditë para mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Megjithatë, ai tha se ky proces është i vështirë.

Kurti është në pushtet që nga viti 2021 dhe dy vjet pasi mori pushtetin, arriti Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit të raporteve dhe Aneksin e zbatimit të saj, por marrëveshja ende nuk është zbatuar.

“Ne duhet t’i normalizojmë raportet me Serbinë”, tha Kurti. “Por, normalizimi i raporteve me një fqinj që ka regjim autoritar dhe që nuk të njeh, dhe po ashtu nuk i pranon krimet e kryera gjatë luftës, është shumë i vështirë”, shtoi ai.

Tensionet mes dy vendeve vazhdimisht janë të larta dhe një rikthim i trazirave do t’i ofronte Rusisë mjete për ta destabilizuar Kosovën.

“Ne kemi një marrëveshje për normalizim”, tha Kurti duke iu referuar marrëveshjes së vitit 2023, të arritur nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

“Ne duhet ta zbatojmë, që nënkupton njohje të ndërsjellë mes shteteve, të paktën njohje de facto”.

Kjo marrëveshje, me 11 nene, veç tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore, që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare, dhe kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë, po ashtu, të gjitha marrëveshjet e mëhershme të arritura gjatë dialogut.

Por, për të rinisur dialogu, Serbia “duhet ta dorëzojë Millan Radoiçiqin”, tha Kurti, duke iu referuar ish-nënkryetarit të Listës Serbe, i cili ka marrë përgjegjësinë për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë më 2023.

Kurti tha se shpreson që “BE-ja, Franca dhe Gjermania do t’i bëjnë presion” Serbisë që ta dorëzojë Radoiçiqin, ndaj të cilit dhe disa personave të tjerë Kosova ka ngritur aktakuzë për sulmin në Banjskë.

Që nga shtatori i vitit 2023, disa ditë para sulmit të armatosur në Banjskë, nuk është mbajtur asnjë rund i nivelit të lartë në Bruksel, teksa bisedimet në nivel kryenegociatorësh kanë vazhduar, por nuk kanë prodhuar ndonjë marrëveshje.

Serbia po ashtu nuk ka ndërprerë raportet me Rusinë, pavarësisht luftës në Ukrainë, dhe Beogradi varet nga energjia ruse.

“Ka shumë lidhje” mes dy shteteve, tha Kurti, dhe nëse Rusia vendos ta destabilizojë rajonin, “në marshin e saj drejt Evropës Perëndimore, mund të llogarisë në Serbinë si aleat. Dhe, kjo është shqetësuese për shtetin tonë. Por, ne po punojmë me partnerët tanë për të parandaluar një gjë të tillë”.

Kosova, që shpreson t’i bashkohet NATO-s, së voni ka hequr tarifat ndaj produkteve amerikane dhe është pajtuar që të pranojë deri në 50 migrantë nga shtetet e treta që do të dëbohen nga SHBA-ja. Deri më tani, në Kosovë ka arritur vetëm një migrant.

“Nuk po kërkojmë asnjë ndihmë financiare në këmbim”, tha Kurti. “Ne po e bëjmë këtë për të ndihmuar SHBA-në, që është partnerja, aleatja dhe mikja jonë”, shtoi Kurti, i cili nuk e përjashtoi mundësinë e arritjeve të marrëveshjeve të ngjashme edhe me vendet evropiane.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA

Published

on

Fakulteti i Psikologjisë në UBT, nën organizimin e Asst. Prof. Elona Krasniqi, organizoi me sukses një punëtori statistikore me ligjëruese të ftuar Besjana Krasniqi, kandidate doktorante në Psikologji Zhvillimore të Aplikuar në Universitetin e Maryland, Baltimore County (UMBC), ShBA, si dhe pjesë e Laboratorit për Zhvillimin e Fëmijëve, Familjes dhe Shkollës.

Punëtoria u zhvillua në kuadër të lëndës Metodologji e Avancuar Kërkimore dhe ishte i dedikuar për studentët e programit master në Psikologji. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte avancimi dhe praktikimi i njohurive statistikore, me fokus në përdorimin e modeleve parashikuese përmes analizave të regresionit.

Gjatë punëtorisë, studentët u angazhuan në mënyrë aktive përmes ndërveprimeve dinamike, shembujve konkretë nga kërkimi empirik, testimit të hipotezave kërkimore duke përdorur programin SPSS, si dhe interpretimit të rezultateve statistikore. Ky format praktik u mundësoi studentëve të lidhin teorinë me aplikimin real në kërkimin shkencor.

Ky aktivitet kontribuoi në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe profesionale të studentëve, duke promovuar njëkohësisht rrjetëzimin profesional dhe bashkëpunimin ndërkombëtar me studiues dhe profesionistë nga institucione prestigjioze. Punëtoria është në përputhje me planin strategjik të UBT-së për zhvillimin e kapaciteteve kërkimore profesionale, si në nivel institucional ashtu edhe në atë kombëtar.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Burim Bajraktari ndan përvojën ndërkombëtare me studentët e Dizajnit në UBT

Published

on

Javën e kaluar, në ambientet e Bibliotekës në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u mbajt një ligjëratë me karakter edukativ dhe profesional, e organizuar për studentët e vitit të tretë të programit Dizajn i Integruar – specializimi Enterier. Ligjërata u zhvillua në kuadër të lëndës Semiotikë dhe Estetikë, nën udhëheqjen e profesoreshës Ardita Rizvanolli.

I ftuar ishte Burim Bajraktari, Arkitekt Kryesor dhe CEO i studios arkitekturore MODIUM, i cili ndau me studentët përvojën e tij shumëvjeçare profesionale në fushën e arkitekturës dhe dizajnit. Bajraktari ka përfunduar studimet pasuniversitare në Kingston University London në vitin 2011 dhe ka ndërtuar karrierën e tij përmes angazhimeve profesionale në Londër dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Gjatë ligjëratës, ai prezantoi rrugëtimin e tij profesional, duke filluar nga projektet e hershme të vizualizimit 3D, themelimi i shërbimeve arkitekturore në vitin 2008, si dhe procesin e ribrandimit strategjik në vitin 2015, i cili çoi në krijimin e studios MODIUM. Sot, kjo studio njihet për qasjen e saj bashkëkohore, dizajnet e qëndrueshme dhe trajtimin estetik të hapësirës.

Ligjërata u karakterizua nga diskutime interaktive, ku studentët patën mundësi të bëjnë pyetje dhe të njihen më nga afër me sfidat, mundësitë dhe realitetin e profesionit të arkitektit dhe dizajnerit të enterierit. Ky takim shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike dhe praktikës profesionale, duke i motivuar studentët për zhvillimin e mëtejmë të aftësive të tyre kreative dhe profesionale.

Aktivitete të tilla dëshmojnë përkushtimin e UBT-së në ofrimin e përvojave praktike dhe frymëzuese për studentët, duke i përgatitur ata për tregun e punës dhe sfidat e industrisë së dizajnit dhe arkitekturës.

Continue Reading

Lajmet

Gjykimi ndaj Thaçit dhe të tjerëve nis më 24 shkurt

Published

on

By

Gjykata Speciale ka njoftuar se seanca “vepra kundër administrimit të drejtësisë” ndaj Thaçit dhe të tjerëve do të fillojë më 24 shkurt të vitit tjetër.

Tutje njoftohet se do të bëhet paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve dhe procedura të tjera administrative.

Më 22 dhjetor 2025, pas marrjes së parashtrimeve nga palët, Gjykatësi i Vetëm Kristofer Gosnell miratoi udhëzime mbi zhvillimin e gjykimit në çështjen gjyqësore të Hashim Thaçit, Bashkim Smakajt, Isni Kilajt, Fadil Fazliut dhe Hajredin Kuçit, që është planifikuar të fillojë më 24 shkurt 2026.Udhëzimet përcaktojnë rregulla praktike për aspekte si karakteri publik i procesit, nxjerrja e dokumenteve, paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve, si dhe aspekte të tjera procedurale që synojnë garantimin e një gjykimi të drejtë dhe efikas.”, thuhet në njoftim

Continue Reading

Të kërkuara