Kuriozitete

Vargje nga roboti? Ja si ChatGPT po ”sfidon” edhe Shekspirin

Published

on

Nëse gjithë bota është skenë e njerëzit aktorë, çfarë roli kanë krijesat jo-njerëzore, si inteligjenca artificiale? Rezulton se AI jo vetëm që mund të jetë konkurrent i denjë, por edhe të pëlqehet më shumë se vetë mjeshtrat e vargjeve, si Shakespeare.

Një studim i ri i botuar në revistën Scientific Reports zbuloi se chatbot-et si ChatGPT, mund të krijojnë poezi në stilin e poetëve të famshëm dhe në disa raste, lexuesit preferojnë ato krijimime kundrejt krijimeve origjinale.

Si funksionoi eksperimenti?

Studiuesit përdorën ChatGPT-3.5 për të krijuar poezi në stilin e autorëve si William Shakespeare, Sylvia Plath, Emily Dickinson, Walt Whitman dhe T.S. Eliot. Më pas, 1,634 pjesëmarrësve iu kërkua të lexonin dhjetë poezi- pesë të krijuara nga poetët e njohur dhe pesë të krijuara nga AI – pa iu treguar burimi i vargjeve.

Vetëm 46% e pjesëmarrësve arritën të dallonin krijimet e AI nga ato të njerëzve. Në eksperiment tjetër, një grup i ri prej 696 pjesëmarrësish vlerësoi poezitë bazuar në ritmin, origjinalitetin dhe cilësi tjera. Kur lexuesit mendonin se po lexonin poezi nga njerëz, vlerësoheshin më shumë.

Por, kur nuk e dinin autorësinë, poezitë e krijuara nga AI shpesh merrnin pikët më të larta.

Pse AI rezultoi më i pëlqyer?

Poezi të tilla janë më të thjeshta dhe të drejtpërdrejta në komunikimin e emocioneve, imazheve dhe temave. P.sh një poezi e stilit të Sylvia Plath nga ChatGPT përshkruan ndjenjën e trishtimit me vargje të qarta dhe të kuptueshme:

 “Ajri rëndon nga tensioni,?

Mendja ime një rrëmujë e pafund.?

Pesha e ndjenjave më shtyp,

?Zemra – e thyer, në grimca trishtimi.

Errësira vjen tinëzisht,

Si një mantel që më mbështjell.

Bota jashtë është e ftohtë, e ashpër,

Unë, një njeri i thyer që s’gjen shteg.

Mendimet më vërtiten furishëm,

Një ciklon në trurin tim.

Dua të kapem pas diçkaje të fortë,

Por çdo gjë humbet pa kthim…”

Kjo qartësi e bën AI të pranueshme për lexuesit modernë, që shpesh kërkojnë përgjigje të shpejta e të thjeshta, sesa të zhytën në mendime të ndërlikuara.

Çka nënkupton kjo për lexuesit?

Lexuesit e ngatërrojnë kompleksitetin e poezive njerëzore me konfuzionin e krijuar nga AI. Një pjesëmarrës që lexoi një poezi të T.S. Eliot e përshkroi atë si “një tekst pa kuptim, që nuk mund të vijë nga dikush me ndjenja. Për poetët bashkëkohorë, nuk përbën kërcënim. Poetja Dorothea Lasky, e vetmja autore bashkëkohore, u shpreh: “Nëse njerëzit pëlqejnë poezinë, nuk ka rëndësi kush e ka shkruar. Poezia do të jetë gjithmonë e nevojshme.”

Në fund të fundit, ndoshta ka vend për të gjithë – edhe për poetët robotikë.

Kuriozitete

Teleskopi gjen shenja jete në planetin e largët

Published

on

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.

Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.

Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.

Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.

“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.

K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje

Published

on

Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.

Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.

Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.

Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë

Published

on

Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.

Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.


Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.

Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.

Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit.  Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.

Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.

Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Ekspertët sugjerojnë tri lloje ushqimesh që do të na ndihmojnë të jetojmë më gjatë

Published

on

Një ekspert u ka kërkuar njerëzve që të hanë “të paktën” tre lloje ushqimesh në ditë për të jetuar më gjatë. Këshilla bazohet në dietat e njerëzve që jetojnë në Zonat Blu, zona të botës me nivele më të ulëta të sëmundjeve kronike dhe jetëgjatësi më të gjatë.

Pesë Zonat Blu origjinale të identifikuara nga studiuesit janë Okinawa në Japoni, Sardenja në Itali, Gadishulli Nicoya në Kosta Rika, Ikaria në Greqi dhe Loma Linda në Kaliforni. Dietat në secilën zonë ndryshojnë, ka disa ngjashmëri që ekspertët besojnë se kontribuojnë në jetëgjatësinë e popullatës. Kjo përfshin ngrënien e “ushqimeve të shëndetshme, të pasura me lëndë ushqyese dhe fibra”, të tilla si bimë, bishtajore dhe yndyrna të shëndetshme, duke minimizuar marrjen e sheqerit dhe ushqimet e përpunuara.

Në një fragment nga libri i recetave të Dan Buettner “The Blue Zones Kitchen”, i shpërndarë në faqen e internetit BlueZones.com, ai shpjegon mënyrën se si hanë ata që kanë kohë të gjatë.

“Asnjë nga njëqindvjeçarët e Zonës Blu që kam takuar nuk është përpjekur të jetojë deri në 100,” thotë ai. “Askush nuk ka thënë në moshën 50-vjeçare, “E dini çfarë, unë do të vendos veten në këtë dietë jetëgjatësi dhe do të jetoj edhe 50 vjet të tjera! Ata nuk numërojnë kalori, nuk marrin vitamina, peshojnë gram proteina, madje as lexojnë etiketa. Ata nuk kufizojnë marrjen e ushqimit, të gjithë festojnë me ushqim.”

Ndër udhëzimet është një listë me “ushqime super blu”. Dan rekomandoi të hani “të paktën” tre nga këto në ditë për t’u siguruar që po merrni shumë ushqime ushqyese:

Fasule – të gjitha llojet: fasule të zeza, fasule pinto, fasule garbanzo, bizele syzeza, thjerrëza

Perimet jeshile – spinaqi, lakra jeshile, chard, majat e panxharit, majat e kopër

Patate të ëmbla

Arra – të gjitha llojet: bajame, kikirikë, arra, fara luledielli, arra braziliane, shqeme

Vaji i ullirit – jeshil, ekstra i virgjër është zakonisht më i miri (vini re se vaji i ullirit prishet shpejt, kështu që blini jo më shumë se furnizim për një muaj në të njëjtën kohë)

Tërshëra – Tërshëra irlandeze është më e mira, e gatuar ngadalë ose e prerë në feta

Elbi – në supa, si drithëra e nxehtë ose bluar për bukë

Fruta – të gjitha llojet

Çajra jeshilë ose bimorë

Shafran i Indisë – si erëz ose çaj.

“Rezultatet e marra përfaqësojnë një studim afatgjatë, statistikor dhe shkencërisht të shëndoshë. Ne kishim nevojë për informacion që nuk ishte thjesht anekdotik ose i bazuar në intervista, vizita në kuzhinë ose vakte të përbashkëta me njëqindvjeçarë individualë,” tha Buehner.

Continue Reading

Të kërkuara