Lajmet

Vala e të nxehtit përvëlon Mesdheun, dhjetëra viktima

Publikuar

3 vjet më parë

më

Temperaturat tejet te larta që kanë përfshirë rajonin e Mesdheut po vazhdojnë të shkaktojnë zjarre të fuqishme. Gjatë ditëve të fundit si pasojë e kushteve ekstreme të motit, me dhjetëra njerëz kanë vdekur në Algjeri, Greqi, Itali dhe Turqi.

Në mbrëmje, kodrat në pjesën juglindore të Siçilisë ndriçojnë nga flakët, një spektakël i frikshëm për banorët e këtyre fshatrave të lashtë malorë.

Vala e të nxehtit e quajtur “djalli” për shkak të temperatura rekord të larta ka shkaktuar vatra të fuqishme zjarri në të gjithë Mesdheun.

Një stacion i shërbimit moteorologjik në Siçilinë juglindore regjistroi të mërkurën atë që konsiderohet si temperatura më e lartë e regjistruar ndonjëherë në Evropë, 48.8 gradë Celsius.

Pyjeve dhe fushave, që po përcëllohen nën diell, u duhet fare pak për të marrë flakë, një cigare e hedhur apo qoftë edhe një copë qelqi që zmadhon rrezet e diellit.

“Po përjetojmë momente vërtet të trishta, pasi toka jonë ka pësuar humbje shumë domëthënëse. Do të duhet shumë kohë para se të kthehet madhështia që ajo kishte dikur”, thotë Giovanna Licitra, Banore e Giarratana-s.

Në ishullin grek Evia, ajri është i mbushur me tym të dendur. Ai shpohet herë pas here nga avionë që hedhin ujë. Në ishull kanë mbërritur për të ndihmuar ekipe zjarrfikësish nga e gjithë Evropa, por edhe më larg, nga Rusia dhe Egjipti. Por për shumë banorë, është tepër vonë.

“Sot po shohim shumë avionë që hedhin ujë, por ata duhet të ishin këtu që nga dita e parë. Dëmi tashmë është shumë i madh, për fat të keq”, thotë Dimitris, banor i Evias.

Temperaturat e larta kanë nxitur zjarre të fuqishëm edhe në Algjeri duke shkaktuar vdekjen e të paktën 65 personave. Agjencitë e ndihmës thonë se mbi 600 familje kanë mbetur të pastreha.

“Ky është vetëm fillimi për sa i takon viktimave pasojë e të nxehtit dhe lagështisë, një situatë që mund t’ia atribuojmë drejtpërdrejt ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njerëzit. Duhet të jemi në gatishmëri, kjo është gjithçka që mund të bëjmë. Kur temperaturat arrijnë në 45 gradë Celsius apo më lart, e vetmja mënyrë për ta përballuar atë është të qëndrosh brenda në fresk. Por shumica e njerëzve nuk e kanë këtë mundësi”, thotë Ilan Kelman, Eksperti mbi rastet e Fatkeqësive Natyrore në Kolegjin Universitar në Londër.

Përveç rrezikut që i kanoset jetës, moti ekstrem ndërpret perditshërinë dhe dëmton ekonominë.

“Kur bën shumë nxehtë, nuk shohim njerëz që punojnë arat. Nuk do të kemi njerëz që korrin apo vjelin ato që kanë mbjellë, e t’i dërgojnë ato për t’u përpunuar në mënyrë që të mbushen raftet e supermarketeve. Nuk mund të ndërtohet gjithashtu, sepse është thjesht shumë nxehtë për të dalë”, thotë zoti Kelman.

Vala e të nxehtit tashmë po perparon drejt perëndimit të Evropës, ne Spanjë. Punonjësit social po trajtojnë banorët më në rrezik.

Ndërkohë në Turqi, gjatë këtyre ditëve shirat e furishëm kanë shkaktuar përmbytje katastrofike, duke i bërë jehonë skenave të muajit të kaluar që u shfaqën në Gjermani e Belgjikë.

Shkencëtarët thonë se situata është dëshmi e urgjencës për të luftuar ndryshimet klimatike. Por në planin afatshkurtër, ata paralajmërojnë se kushtet e motit ekstrem do të jenë diçka e gjithnjë e më e zakonshme ndaj i bëjnë thirrje njerëzve të përshtaten sa më mirë që munden.

Etiketa
Vazhdo të lexosh

Lajmet

SHBA propozon riklasifikimin e marihuanës si drogë më pak të rrezikshme

Publikuar

2 orë më parë

më

19 Maj, 2024

nga

Qeveria amerikane propozoi ndryshimin e ligjit për të riklasifikuar marihuanën si drogë më pak e rrezikshme.

Ky vendim mundëson përdorimin mjekësor të marihuanës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të vlerësohej se ka më pak potencial për abuzim sesa drogat e tjera.

Prokurori i Përgjithshëm i SHBA-së paraqiti një propozim të enjten për ta zhvendosur atë nga një skemë I në një medikament orar III sipas Aktit të Substancave të Kontrolluara të SHBA (CSA).

Drogat e programit I janë ato “pa përdorim mjekësor të pranuar aktualisht dhe me një potencial të lartë për abuzim” si heroina dhe LSD, ndërsa barnat e programit III janë ato “me një potencial mesatar deri të ulët” për varësinë që përfshin ketaminë dhe steroid./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Bota po përballet me mungesë mineralesh të nevojshme për tranzicionin e energjisë

Publikuar

4 orë më parë

më

19 Maj, 2024

nga

Bota po përballet me mungesë të mineraleve të nevojshme për t’i bërë automjetet elektrike, turbinat e erës, panelet diellore dhe teknologjitë e tjera të energjisë së pastër thelbësore për t’i dhënë fund varësisë së saj në lëndët djegëse fosile.

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë me seli në Paris tha në një raport të botuar të premten se rënia e madhe e çmimeve të litiumit, kobaltit, nikelit dhe grafitit vitin e kaluar ishte “lajm i mirë për konsumatorët”, por dekurajoi investimet në minierat e këtyre mineraleve kritike.

Bota është në rrugën e duhur për të përmbushur vetëm 70% të kërkesës globale për bakër dhe 50% të kërkesës për litium deri në vitin 2035, shtoi agjencia.

“Oreksi i botës për teknologji të tilla si panelet diellore, makinat elektrike dhe bateritë po rritet me shpejtësi – por ne nuk mund ta kënaqim atë pa furnizime të besueshme dhe të zgjeruara të mineraleve kritike”, tha përmes një deklarate Fatih Birol, drejtori ekzekutiv i IEA.

Investimet në minierat kritike të mineraleve u rritën me 10% vitin e kaluar, një normë që agjencia thotë se është “e shëndetshme, por më e ngadaltë se në vitin 2022”.

IEA parashikon që investitorët do të duhet të derdhin 800 miliardë dollarë në projektet e minierave nga tani deri në vitin 2040 për të pasur një shans për të kufizuar rritjen e temperaturave globale në 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​HEXA, makina fluturuese e gjeneratës së re në demonstrim në Tokio

Publikuar

6 orë më parë

më

19 Maj, 2024

nga

HEXA, makina fluturuese e gjeneratës është parë gjatë fluturimit të saj të parë demonstrues si pjesë e ngjarjes SusHi Tech Tokyo 2024, të organizuar nga Qeveria Metropolitane e Tokios, të premten më 17 maj 2024, në Tokio, Japoni.

HEXA, prodhim i kompanisë amerikane LIFT me bazë në Japoni dhe i zhvilluar nga Marubeni Aerospace, i pilotuar nga Jace ‘Digit’ McCown, shefi Pilot për LIFT Aircraft, më parë fluturoi me helikopterin UH1N për Forcat Ajrore të SHBA-së.

LIFT Aircraft me bazë në Austin, Texas filloi projektin në tetor 2017 në Budapest, u zbulua në 11 dhjetor 2018 për publikun përmes mediave sociale dhe artikujve të lajmeve dhe bëri paraqitjen e tij të parë publike në South By Southwest 2019 në Austin.

LIFT HEXA (fillimisht “Hexa”) është një ngritje dhe ulje vertikale tërësisht elektrike (eVTOL) me një pasagjerë me një krah shumëkopter ultralight, që synon kryesisht turizmin dhe udhëtimet në distanca të shkurtra. Avioni HEXA është projektuar nga Robert Kovacs, i cili është i bazuar në Hungari.

LIFT u themelua nga Matt Chasen, një sipërmarrës serial, investitor dhe entuziast i sporteve aventureske.

HEXA është një aeroplan modular amfib me multikopter eVTOL me një pasagjer, i aftë për t’u ulur si në tokë ashtu edhe në ujë.

Avioni ka 18 helikë të kontrolluar në mënyrë të pavarur dhe 18 motorë elektrikë të montuar në një montim të shtyllës motorike që i ngjan një rrjete prej gjashtë sektorësh me drejtim nga brenda me dymbëdhjetë helikë të jashtëm dhe gjashtë të brendshëm me energji elektrike.

Kjo lejon që avioni të kontrollohet duke ndryshuar shpejtësinë individuale të motorit për çdo helikë dhe i lejon pilotit të ketë shikueshmëri të shkëlqyer. Avioni mundësohet nga paketa të shumta baterish.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​BE mban trendin e rënies së emetimeve të gazrave serrë

Publikuar

20 orë më parë

më

18 Maj, 2024

nga

Trendi në rënie në emetimet e gazrave serrë të BE-së vazhdoi gjatë gjithë vitit 2023 me një rënie prej pak më shumë se 5%, sipas të dhënave të Eurostat të publikuara këtë javë.

Shtetet anëtare të BE-së lëshuan më shumë se 3.4 miliardë ton ekuivalent të dyoksidit të karbonit të gazeve serrë në vitin 2023. Kjo është 5.1% më pak se në vitin 2022, kur u lëshuan rreth 3.6 miliardë ton ekuivalent të dyoksidit të karbonit.

Bullgaria emetoi 47.5 milion ton ekuivalent të dyoksidit të karbonit ose rreth 1.4% të emetimeve të gazit serrë të BE, sipas llogaritjeve të BTA bazuar në të dhënat e Eurostat.

Vendi uli emetimet e gazeve serrë me pothuajse një të pestën (-19.6%) në 2023, duke regjistruar rënien e dytë më të madhe pas Estonisë (-27%).

Në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, Bullgaria u rendit e dyta në mesin e vendeve anëtare të BE-së me uljen më të madhe të emetimeve të gazrave serrë. Pas Estonisë (-23%), ky vend regjistroi një rënie prej afro 17% nga viti në vit.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara