Lajmet

Vaksina kundër kancerit dhe sëmundjeve të zemrës deri në vitin 2030?

Kompania Moderna njoftoi se shumë shpejt do të prodhet vaksina për ta luftuar kancerin dhe sëmundjet e tjera.

Published

3 years ago

April 13, 2023

Betim Gashi

E ardhmja mund të jetë një vend më i mirë për të jetuar, nëse është e vërtetë deklarata e kompanisë farmaceutike Moderna se shumë shpejt do të jemi në gjendje ta luftojmë kancerin dhe sëmundjet e tjera duke përdorur vaksinat.

Pol Burton, nga një drejtuesit e kompanisë, që u bë i famshëm gjatë pandemisë së Covid-19, deklaroi për britaniken “The Guardian”, se është i bindur se brenda vitit 2030 do të kemi vaksina kundër llojeve të ndryshme të kancerit, problemeve kardiovaskulare dhe shumë sëmundjeve autoimune apo sëmundjeve gjenetike të rralla.

Në fakt, teknologjia mRNA në vaksinat kundër Covid-19, i ka përshpejtuar kërkimet në këtëfushë.

“Unë mendoj se do të jemi në gjendje t’u ofrojmë njerëzve në gjithë botën vaksina të personalizuara kundër kancerit, të cilat funksionojnë për lloje të ndryshme kanceri”, tha Burton, duke shtuar se ato do të jenë “shumë efektive, dhe do të shpëtojnë qindra mijëra në mos miliona jetë”.

Kompania shpreson se do të ketë vaksinën brenda 5 vitesh për të nisur më pas fazën e testeve klinike.

“Na duhet vetëm të jemi në gjendje të identifikojmë me siguri shkakun gjenetik të një sëmundjeje”, thekson eksperti.

Kjo do të bënte të mundur shfrytëzimin e së njëjtës teknologji mRNA që është përdorur kundër Covid-it, për t’i mësuar qelizat e trupit tonë të prodhojnë proteinën e saktë, e cila do të jetë e aftë ta përdorë të gjithë sistemin imunitar kundër patologjisë që duam të luftojmë.

Në rastin e vaksinave të personalizuara të kancerit, gjithçka do të niste me një biopsi të tumorit të pacientit, e cila do të dërgohet në laborator për të identifikuar mutacionet gjenetike karakteristike të qelizave të sëmura dhe jo të pranishme në ato të shëndetshme.

Kjo do të çonte në fazën e përzgjedhjes, në të cilën një algoritëm identifikon se cilat mutacione nxisin rritjen e tumorit, dhe të cilat mund të stimulojnë përgjigjen e sistemit imunitar kundër tij. Në atë moment, mund të krijohet një molekulë mARN (ARN lajmëtare:materiali gjenetik që përmban udhëzimet për sintezën e proteinave të reja) që përmban recetën për krijimin e proteinave kryesore (antigjenet:njëlloj si proteina që vesh nga jashtë SARS-CoV– 2) që të shkaktojnë një përgjigje imune.

Pas marrjes së vaksinës, udhëzimet e përfshira në mRNA do të përdoren nga trupi për të prodhuar proteina identike me ato që gjenden në qelizat e kancerit. Sistemi imunitar do t’i përdorë ato për të mësuar se si të shkatërrojë çdo qelizë me ato karakteristika specifike, dhe në atë pikë do të aktivizohet për të eliminuar qelizat e sëmura.

I njëjti parim mund të përdoret edhe për përgatitjen e vaksinave kundër sëmundjeve të rralla deri tani të patrajtueshme, sëmundjeve autoimune apo atyre kardiovaskulare. Prandaj në të njëjtën të ardhme të afërt, mund të imagjinojmë që pacientët e brishtë ndaj infeksioneve respiratore të mbrohen nga patologji të ndryshme (për shembull nga Covid-19, gripi dhe virusi respirator sincicial) me një injeksion të vetëm.

Në janar të këtij viti, Moderna njoftoi rezultate shumë premtuese nga testi klinik i një vaksine mRNA kundër virusit sincicial. Kompani të tjera farmaceutike (si Pfizer–BioNTech) po punojnë gjithashtu për të shfrytëzuar teknologjinë mRNA kaq efektive kundër Covid–19 në fusha të tjera të kujdesit shëndetësor./Focus – Bota.al

Related Topics:covid-19 vaksina kanceri zemra

Up Next

Kosova shënon Ditën e të Mbijetuarve të Dhunës seksuale

Don't Miss

Norvegjia dëbon 15 diplomatë rusë, duke i akuzuar ata si oficerë të inteligjencës

Lajmet

Ambasadori gjerman nderon Rugovën: Një avokat për rezistencën paqësore

Published

1 hour ago

December 4, 2025

UBTnews

Ambasada e Gjermanisë në Kosovë ka nderuar sot figurën e Presidentit historik Ibrahim Rugova, duke rikujtuar rolin e tij si simbol i rezistencës paqësore dhe i zgjidhjes së konflikteve përmes dialogut.

Përmes një njoftimi në rrjetet sociale, ambasada ka bërë të ditur se ambasadori gjerman, Rainer Rudolph, ka vizituar varrin e presidentit të ndjerë, ku ka vendosur një kurorë me lule në shenjë respekti dhe mirënjohjeje për kontributin e Rugovës në shtetformimin e Kosovës.

“Duke nderuar trashëgiminë e Presidentit Ibrahim Rugova, një avokat për rezistencën paqësore dhe zgjidhjen e konflikteve pa dhunë”, thuhet në postimin e ambasadës në Facebook.

Fotografitë e publikuara shfaqin ambasadorin Rudolph pranë varrit të Rugovës gjatë ceremonisë së vendosjes së kurorës, duke reflektuar respektin e vazhdueshëm të Gjermanisë ndaj rolit të tij historik.

Lajmet

Dy raste dhune në familje në Prishtinë

Published

1 hour ago

December 4, 2025

UBTnews

Policia e Kosovës ka ndërhyrë në dy raste të ndara të dhunës në familje në kryeqytet, ku është raportuar për kanosje dhe sulm fizik.

Një burrë kosovar është arrestuar nën dyshimin se kishte kanosur përmes telefonit një grua kosovare. I dyshuari u ndaluar dhe pas intervistimit, me vendim të prokurorit, është dërguar në mbajtje.

“Më 03.12.2025 është ndaluar dhe arrestuat i dyshuari mashkull kosovar nën dyshimin se i njëjti me datën e lartcekur kishte kanosur përmes telefonit viktimën femër kosovare. Me vendim të prokurorit i njëjti pas intervistimit është dërgruar në mbajtje.“, thuhet në raport

Në një rast tjetër, të raportuar rreth orës 21:50 të së njëjtës ditë, një grua ka deklaruar se është sulmuar fizikisht nga dy persona pas një mosmarrëveshjeje. Viktima ka marrë tretman mjekësor, ndërsa palët janë intervistuar nga policia. Me vendim të prokurorit, njëri nga të dyshuarit është arrestuar dhe ndaluar në mbajtje.

“Është raportuar se pas një mosmarrëveshje viktima femër kosovare është sulmuar fizikisht nga dy të dyshuarit meshkuj kosovarë. Viktima ka pranuar tretman mjekësor. Palët janë intervistuar dhe me vendim të prokurorit, njëri nga të dyshuarit është arrestuar dhe dërguar në mbajtje.“, thuhet në njoftim.

Rastet janë duke u trajtuar nga autoritetet kompetente./UBTNews

Lajmet

Dy të arrestuar në Prishtinë për sulm ndaj zyrtarëve policorë

Published

1 hour ago

December 4, 2025

UBTnews

Dy persona janë arrestuar të mërkurën në Prishtinë, pasi dyshohet se kanë sulmuar fizikisht dy zyrtarë policorë.

Sipas raportit nga Policia e Kosovës thuhet se incidenti ka ndodhur pasi policët u kishin shqiptuar një gjobë trafiku të dyshuarve.

Gjatë përleshjes nuk është raportuar për lëndime serioze dhe zyrtarët policorë kanë refuzuar tretmanin mjekësor. Me vendim të prokurorit, të dyshuarit janë ndaluar në mbajtje, ndërsa rasti po vazhdon të hetohet.

“Janë arrestuar dy të dyshuar meshkuj kosovarë, pasi që kishin sulmuar fizikisht dy zyrtarë policorë, të cilët i kishin shqiptuar një gjobë trafiku të dyshuarve. Zyrtarët policor kanë refuzuar tretmanin mjekësor. Me vendim të prokurorit të dyshuarit janë dërguar në mbajtje.”, thuhet në njoftm./UBTnews

Lajmet

Mbyllet zyrtarisht paraqitja e provave në rastin ndaj ish-krerëve të UÇK-së

Published

2 hours ago

December 4, 2025

UBTnews

Në çështjen gjyqësore ndaj ish-krerëve të UÇK-së, mbrojtja e Hashim Thaçit dhe Jakup Krasniqit kanë mbyllur zyrtarisht paraqitjen e provave në rastin ku klientët e tyre së bashku me Rexhep Selimin dhe Kadri Veselin akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Këtë njoftim mbrojtja e Thaçit dhe ajo e Krasniqit e kanë bërë ndaras më 2 dhjetor 2025

Ndryshe, mbrojtja ka filluar me paraqitjen e provave të saj më 15 shtator 2025, ku për tri ditë me radhë u dëgjua ish-ndihmësi i sekretarit amerikan të shtetit, James Rubin.

Ndërsa, pas tij u thirr ish-këshilltari ligjor i delegacionit shqiptar në Rambuje, Paul Williams. Kurse, ish-këshilltari politik i komandantit të lartë të NATO-s, Wesley Clark, John Stewart Duncan filloi dëshminë më 22 shtator dhe e mbaroi më 23 shtator 2025.

Kurse, më 30 shtator nisi dëshminë James Peter Covey, ish-zëvendës i përfaqësuesit të OKB-së në Kosovë, Bernard Kouchner. Covey e përfundoi dëshminë më 2 tetor.

Më pas, ish-diplomati amerikan Christopher Hill filloi dëshminë më 10 nëntor 2025 dhe vazhdoi edhe më 11 nëntor 2025 dhe 12 nëntor 2025. E ish-këshilltari politik i Wesley Clark, Michael Durkee dëshmoi më 12 dhe 13 nëntor 2025. Ndërsa, më 17 nëntor e filloi dëshminë Wesley Clark i cili e përfundoi më pas më 18 nëntor 2025.

Në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së të cilët po gjykohen në Hagë janë mbajtur katër protesta në Prishtinë, Hagë, Tiranë dhe Strasburg.

Ndërkohë, më 15 prill 2025, Prokuroria ka njoftuar se ka përfunduar paraqitjen e provave në këtë rast./EO/BetimipërDrejtësi